Διαχρονικά και πολύ πρόσφατα επανήλθε η αστήρικτη και ανιστόρητη θεωρία πως οι Τούρκοι δεν θα έπιαναν την Αμμόχωστο το 1974 κατά την δεύτερη εισβολή αλλά τους την… άφησαν ουσιαστικά οι κάτοικοί της φεύγοντας. Ντροπή να ξεστομίζονται τέτοιες ύβρεις εναντίον των Ελλήνων της Αμμοχώστου από οποιονδήποτε. Aυτοί που τα λένε αυτά γνωρίζουν άραγε καλύτερα από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες;
Γενεύη ΙΙ 1974
Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας που προήδρευσε και στις διαπραγματεύσεις της Γενεύης ΙΙ James Callaghan ήταν γνώστης των τουρκικών προθέσεων από τις 16 Ιουλίου 1974 αν όχι προηγουμένως. Αλλά οριστικά από το βράδυ της 17ης Ιουλίου 1974, κατά την πολύωρη μέχρι τα μεσάνυχτα μεγάλη συνάντηση του Τούρκου Πρωθυπουργού B. Ecevit και της πολυμελούς στρατιωτικής και πολιτικής του κουστωδία στο 10 Downing Street με τον Βρετανό Πρωθυπουργό Harold Wilson και τους δικούς του Βρετανούς αξιωματούχους. (Αμφότερες Σοσιαλιστικές κυβερνήσεις).
Καθώς ο James Callaghan βρισκόταν στην Γενεύη, τα βρετανικά επιτελεία και οι μυστικές βρετανικές υπηρεσίες τον ενημέρωσαν με περαιτέρω πληροφορίες, για την τουρκική προέλαση η οποία δεν είχε σταματήσει επί εδάφους. Για τις οποίες (πληροφορίες) ο Callaghan ενημέρωνε και τον Αμερικανό αξιωματούχο Arthur Hartman που βρισκόταν παρατηρητής στη Γενεύη.
Οι μυστικές βρετανικές υπηρεσίες λοιπόν, με άκρως απόρρητο τηλεγράφημα για τα μάτια του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής μόνο, 9 Αυγούστου 1974 ενημέρωσαν τον Callaghan για την επικείμενη δεύτερη εισβολή και μέχρι που θα έφθανε. Οι Βρετανοί είχαν ήδη συμπεριλάβει στο κατάλογο των παραληπτών του τηλεγραφήματος τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες… Τόσο το βρετανικό Φόρειν ΄Οφις όσο και το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανανέωναν συνεχώς τους χάρτες της τουρκικής προέλασης σύμφωνα με τις πληροφορίες που λάμβαναν…
Οι λεπτομέρειες στο τηλεγράφημα έλεγαν ότι η γραμμή (εισβολής) θα περνούσε δια μέσου Λευκωσίας και ανατολικά της πρωτεύουσας θα αιχμαλώτιζε το ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας…
Το πιο αποκαλυπτικό όμως είναι ότι το τηλεγράφημα (με τίτλο «Κύπρος: Τουρκικά Στρατιωτικά Σχέδια») περιλάμβανε και τούτο: «Πιστεύουμε το σχέδιο στρατιωτικά έχει νόημα (the plan makes military sense.) Και θα είναι μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων των τουρκικών δυνάμεων που βρίσκονται τώρα στην Κύπρο να το εκτελέσουν και οι Τούρκοι μπορούν να εκτελέσουν την 3η φάση δίχως να αντιμετωπίσουν ελληνική επίθεση αλλού … Το σχέδιο είναι σύμφωνα με ότι γνωρίζαμε για τα τουρκικά σχέδια πριν την επέμβαση: Πιστεύουμε οι Τούρκοι πάντα ήλπιζαν να εξασφαλίσουν την Αμμόχωστο – η περιοχή που θα πάρουν και θα κρατήσουν κάτω από το φάση 2 θα φθάνει περίπου το 30 τοις εκατόν της κυπριακής περιοχής που είχε μιλήσει ο Ecevit. Δεν θα εκπλήξει αν ο τουρκικός στρατός έχει τέτοια έκτακτα σχέδια. Το εκπληκτικό είναι η δήλωση πως το σχέδιο θα εκτελεστεί ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη και όχι αργότερο της 20ης Αυγούστου…»
Το έγγραφο αυτό αποκαλύπτει πέρα ως πέρα τη βαθιά γνώση των βρετανών πριν την πρώτη εισβολή, όπως ακριβώς εξήγησε στον Hartman στις 10 Αυγούστου η βρετανίδα Ann Warburton.
Στις 10 Αυγούστου (την επομένη) η Ann Warburton , βρετανίδα αντιπρόσωπος στα Ηνωμένα Έθνη στη Γενεύη, κάλεσε τον αμερικανό Arthur Hartman και τον ενημέρωσε και η ίδια πλήρως τόσο για την επικείμενη δεύτερη εισβολή όσο και για το ότι στις 17 Ιουλίου ο B. Ecevit τούς είχε εξηγήσει και μέχρι πού θα τραβούσε την γραμμή Αττίλα, αλλά δεν το είχαν υπολογίζει αρκετά και του ζήτησε να ενημερώσει και τον Henry Kissinger. Η Warburton ήθελε να σταματήσουν την δεύτερη εισβολή αλλά οι ανώτεροί της είχαν άλλα σχέδια, δεν εισακούστηκε…
Anne-Warburton
Η Anne Warburton πέθανε στις 4 June 2015. Η πρώτη γυναίκα πρέσβης της Βρετανίας. Η φιλοδοξία της ήταν να δουλέψει στην Διπλωματική Υπηρεσία και μετά από θητεία στην εφαρμογή του Σχεδίου Marshall και στο ΝΑΤΟ, 1957 πέρασε στο Φόρειν ΄Οφις και τα επόμενα 28 χρόνια εργάστηκε σε αποστολές στο Λονδίνο, Βόννη και τα Ηνωμένα ΄Εθνη στη Νέα Υόρκη και τη Γενεύη. Το 1976 κατόρθωσε τη μεγαλύτερη βαθμίδα της βρετανικής διπλωματίας με το διορισμό της ως πρέσβειρα στη Δανία όπου υπηρέτησε μέχρι το 1983 αλλά δεν σταμάτησε να υπηρετεί από διάφορα πόστα και η προσφορά της υπήρξε πλούσια και συνεχής… Σε αυτή τη διπλωματικό οφείλουμε την αποκάλυψη ότι ο σφαγέας Ecevit στις 17 Ιουλίου 1974 στο 10 Downing Street τους είχε πει και μέχρι και που θα έφθανε η γραμμή Αττίλα…
(Από το 10ο βιβλίο της γράφουσας «Διζωνική vs Δημοκρατία» Εκδόσεις PASTELL EDITORIA LTD Λεμεσός 2019)
Φανούλα Αργυρού, Ερευνήτρια/δημοσιογράφος sigmalive.com