Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ και η συνοδεία του, ΘΕΟΠΙΣΤΗ η σύζυγός του, ΑΓΑΠΙΟΣ και ΘΕΟΠΙΣΤΟΣ, τα παιδιά του
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΥΠΑΤΙΟΣ ο Επίσκοπος και ΑΝΔΡΕΑΣ ο Πρεσβύτερος, οι Ομολογητές
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΙΝΟΣ Πάπας Ρώμης
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΕΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ο σοφότατος, ΕΥΠΡΕΠΙΟΣ, ΔΥΟ (2) ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΙ και ΘΕΟΔΩΡΟΣ, οι μαθητές του.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΡΤΕΡΜΙΔΩΡΟΣ και ΘΑΛΟΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΜΕΛΕΤΙΟΣ, επίσκοπος Κύπρου
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Αιγύπτιος και οι 40 Μάρτυρες
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Θεοφόρος από την Κρήτη.
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ο Κατάφλωρος Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΛΑΡΙΩΝ ο νέος οσιομάρτυρας, από την Κρήτη.
Αναλυτικά
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ και η συνοδεία του, ΘΕΟΠΙΣΤΗ η σύζυγός του, ΑΓΑΠΙΟΣ και ΘΕΟΠΙΣΤΟΣ, τα παιδιά του
Ό Ευστάθιος ήταν αξιωματικός περίβλεπτος στη Ρώμη. Στη χριστιανική πίστη προσήλθε με θαυμαστό τρόπο. Όταν κάποτε κυνηγούσε ένα ελάφι, είδε στα κέρατά του να φέρει σταυρό και άκουσε μία φωνή που τον καλούσε στην ορθή πίστη. Έτσι πίστεψε και βαπτίστηκε με το όνομα Ευστάθιος από Πλακίδας που ονομαζόταν πριν, καθώς επίσης και η γυναίκα του Τατιανή σε Θεοπίστη, αλλά και τα δυο τους παιδιά Αγάπιος και Θεόπιστος. Όταν ο αυτοκράτωρ Τραϊανός έμαθε ότι ασπάσθηκε το χριστιανισμό, του αφαίρεσε τον ανώτερο στρατιωτικό βαθμό που είχε και τον εξόρισε με όλη του την οικογένεια. Κατά την πορεία όμως, τον χώρισαν από τη σύζυγό του Θεοπίστη και τα δύο του παιδιά, τον Θεόπιστο και τον Αγάπιο. Το γεγονός αυτό, πίκρανε πολύ τον Ευστάθιο. Μετά από χρόνια, όταν ο Τραϊανός περιήλθε σε μεγάλη πολεμική δυσχέρεια, θυμήθηκε τον ικανότατο αξιωματικό του, Ευστάθιο. Τον επανέφερε λοιπόν στην υπηρεσία και ο Ευστάθιος με τη γενναιότητα αλλά και τη στρατηγική που τον διέκρινε συνετέλεσε κατά πολύ στη νίκη. Στο δρόμο μάλιστα, βρήκε την οικογένειά του και ένοιωσε μεγάλη χαρά. Ο διάδοχος, όμως, του Τραϊανού, Αδριανός, απαίτησε από τον Ευστάθιο να παραστεί στις θυσίες των ειδωλολατρικών θεών. Ο Ευστάθιος, βέβαια, αρνήθηκε, με αποτέλεσμα να βασανιστεί αυτός και η οικογένειά του. Αλλά η αγάπη τους στον Χριστό ενδυνάμωνε τη ψυχή τους στα βασανιστήρια, ενθυμούμενοι μάλιστα τους θείους λόγους, που λένε: “Μακάριος άνήρ ός υπομένει πειρασμόν ότι δόκιμος γενόμενος λήψεται τον στέφανον της ζωής, όν έπηγγείλατο ο Κύριος τοις άγαπώσιν αυτόν”1. Πανευτυχής, δηλαδή, είναι ο άνθρωπος που βαστάει με υπομονή τη δοκιμασία των θλίψεων. Διότι έτσι γίνεται σταθερός και δοκιμασμένος, για να πάρει το λαμπρό και ένδοξο στεφάνι της αιώνιας ζωής, που υποσχέθηκε ο Κύριος σ’ αυτούς που Τον αγαπούν. Τελικά, ο Ευστάθιος με την οικογένειά του πέθαναν μέσα σε χάλκινο πυρακτωμένο βόδι.
1. Επιστολή Ιακώβου, α’ 12.
Απολυτίκιο. ‘Ηχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Άγρευθείς ούρανόθεν προς ευσέβειαν ένδοξε, τη του σοι όφθέντος δυνάμει, δι’ έλάφου Ευστάθιε, ποικίλους καθυπέστης πειρασμούς, και ήστραψας εν άθλοις ίεροίς, συν τη θεία σου συμβίω και τοις υιοίς, φαιδρύνων τους βοώντας σοι’ Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω δείξαντί σε εν παντί, Ίώβ παμμάκαρ δεύτερον.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΥΠΑΤΙΟΣ ο Επίσκοπος και ΑΝΔΡΕΑΣ ο Πρεσβύτερος, οι Ομολογητές
Ακόμα και στο σχολείο, ήταν πρότυπα αδελφωμένων συμμαθητών. Είχαν ανατραφεί από παιδιά στη χριστιανική πίστη και διακρίνονταν στην επιμέλεια, την ευταξία, στην πρόοδο των γραμμάτων και στο ζήλο προς τα θεία. Έζησαν και οι δύο επί Λέοντος του Ισαύρου, του εικονομάχου. Ο Υπάτιος με το χρόνο χειροτονήθηκε επίσκοπος στη Λυδία, απ’ όπου και καταγόταν. Και ο Ανδρέας από διάκονος, προχειρίστηκε ιερέας. Τα αξιώματά τους διαχειρίστηκαν με όλη τη συνείδηση των μεγάλων ευθυνών που έχουν. Κοπίασαν εν λόγω και έγιναν πρότυπα εν έργω. Αγωνίστηκαν με αυταπάρνηση για την Ορθοδοξία, που τότε απειλούσε η επικίνδυνη αίρεση της εικονομαχίας, που τόσο έβλαψε την Εκκλησία και εξασθένισε το κράτος. Ο Υπάτιος και ο Ανδρέας συνελήφθησαν, για την αντίσταση και πολεμική τους ενάντια στα βασιλικά διατάγματα, που ευνοούσαν τους εικονομάχους. Τους έσυραν δεμένους κατά γης μέσα στους δρόμους, κατόπιν τους έσφαξαν και έτσι έπεσαν τίμια και ατρόμητα ολοκαυτώματα για την αλήθεια.
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΙΝΟΣ, Πάπας Ρώμης
Βλέπε βιογραφικό του σημείωμα στις 13 Απριλίου.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΕΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ο σοφότατος, ΕΥΠΡΕΠΙΟΣ, ΔΥΟ (2) ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΙ και ΘΕΟΔΩΡΟΣ, οι μαθητές του.
Βιογραφικό σημείωμα του Αγίου Μάξιμου του Ομολογητή, βλέπε την 21η Ιανουαρίου, όπου και η κυρίως μνήμη του. Από τους Μαθητές του, οι δύο Αναστάσιοι εξορίστηκαν από τον αιρετικό βασιλιά Κώνσταντα τον Β’ στη Θράκη, όπου υπέστησαν πολλές ταλαιπωρίες. Επειδή όμως επέμεναν στο ορθόδοξο φρόνημά τους, τους έφεραν στην Κων/πολη, όπου Σύνοδος τους καταδίκασε και παραδόθηκαν στον έπαρχο για να τιμωρηθούν. Αυτός, μαζί και τον δάσκαλό τους Μάξιμο, έκοψε τη γλώσσα τους και το δεξί τους χέρι. Και ο μεν Αναστάσιος ο πρεσβύτερος πέθανε εξόριστος στη Λαζική μετά 20 χρόνια, ο δε νεότερος Αναστάσιος πέθανε σε κάποιο φρούριο της Θράκης, σιωπηλός, αλλά βροντερός κήρυκας της Ορθόδοξης αλήθειας και ζωής. Τα ίδια έπαθαν και οι άλλοι δύο μαθητές του Μαξίμου, ο Θεόδωρος και ο Ευπρέπιος, οι Ομολογητές. Μετά 20 χρόνια εξορίας ο πρώτος, ενός δε μόνο ο δεύτερος, παρέδωσαν και οι δύο τις αγίες τους ψυχές στον Κύριο.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΡΤΕΡΜΙΔΩΡΟΣ και ΘΑΛΟΣ
Μαρτύρησαν δια ξίφους.
Ο ΟΣΙΟΣ ΜΕΛΕΤΙΟΣ, επίσκοπος Κύπρου
Έγινε επίσκοπος της Εκκλησίας της Κύπρου και ήταν ευλαβής και θεοφοβούμενος άνθρωπος. Κατανάλωσε όλη του τη ζωή στη μετάδοση του θείου λόγου και την ακατάπαυστη ελεημοσύνη από τα υπάρχοντα του στους φτωχούς. Απεβίωσε ειρηνικά.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Αιγύπτιος και οι 40 Μάρτυρες
Ό άγιος Ιωάννης ήταν μέγας Αιγύπτιος ομολογητής. Επειδή όμως ο ασεβής Μαξιμιανός δεν μπορούσε να υποφέρει το θάρρος του Αγίου να ομολογεί τον Χριστό, πρόσταξε να τον αποκεφαλίσουν μαζί με άλλους 40 χριστιανούς, το έτος 295. Έτσι έλαβαν όλοι το ένδοξο στεφάνι του μαρτυρίου.
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Θεοφόρος από την Κρήτη.
Άγνωστος στους Συναξαριστές. Η βιογραφία του σώζεται σε χειρόγραφο στο χωριό Σίββα της επαρχίας Πυργιωτίσσης Κρήτης, ιδιαίτερης πατρίδας του Αγίου. Γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς στα χρόνια του βασιλιά Κων/νου Ζ’ του Πορφυρογέννητου (951-959) και από μικρός είχε κλίση στη μοναχική ζωή. Έγινε ερημίτης στις σπηλιές της Κρήτης, ασκούμενος στην προσευχή και την εγκράτεια. Κατόπιν πήγε στο όρος Ράξος, όπου έκτισε ναό στο όνομα των Αγίων Ευτυχίου και Ευτυχιανού, επισκόπων Αρκαδίας Κρήτης. Εκεί επίσης εκάρη Μοναχός από κάποιον ευλαβή Γέροντα και αναχώρησε στο όρος Μυριοκέφαλο. Στην κορυφή αυτού του όρους έκτισε την Ιερά Μονή της Θεοτόκου Αντιφωνήτριας, που σώζεται μέχρι σήμερα. Ο Όσιος όμως δεν έμεινε εκεί. Αφού γύρισε πολλά μέρη της Κρήτης και έκτισε Ναούς και Μοναστήρια, κατέληξε στο δυτικό μέρος της επαρχίας Κισσάμου, στο χωριό Ακτή, όπου έκτισε κατοικητήριο πολύ ησυχαστικό και κατόπιν μέγα κοινόβιο του Αγίου Ευσταθίου, εκεί λοιπόν, αφού έζησε ζωή όσια και συνέταξε τη διαθήκη του, απεβίωσε ειρηνικά.
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ο Κατάφλωρος, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης
Έζησε τον 12ο αιώνα και σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη φιλολογία, θεολογία και χειροτονήθηκε διάκονος στην Αγία Σοφία. Υπήρξε μεγάλος λόγιος του Βυζαντίου και το 1174 εκλέχτηκε Μητροπολίτης Μύρων. Τον επόμενο χρόνο προάχθηκε σε Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης. Το έργο του στην Αρχιεπισκοπή αύτη υπήρξε πολύ προοδευτικό και συνάντησε διάφορες αντιδράσεις. Το 1185 συνελήφθη από τους Νορμανδούς και το 1191 κινδύνεψε η ζωή του από συνωμοσία. Πέθανε το 1197 ή 1198, αφού άφησε πολλά φιλολογικά, ιστορικά και λαογραφικά έργα. Αγιοποιήθηκε στις 10 Ιουνίου 1988.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Σοφίας τοις χάρισι, κεκοσμημένος λαμπρώς, ποιμήν ενθεώτατος, της Εκκλησίας Χριστού, εδείχθης Ευστάθιε, Όθεν Θεσσαλονίκη, η αγία σου ποίμνη, ύμνοις σε μακαρίζει και συμφώνως βοά σοι · Ικέτευε Χριστόν τον Θεόν, υπέρ ημών Πάτερ όσιε.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΛΑΡΙΩΝ ο νέος οσιομάρτυρας, από την Κρήτη.
Το Ηράκλειο της Κρήτης ήταν η πατρίδα του. Ο πατέρας του ονομαζόταν Φραντζέσκος και η μητέρα του Αικατερίνη. Ο νεομάρτυρας αυτός ονομαζόταν Ιωάννης και ανατράφηκε χριστιανικά μαζί με τα τέσσερα αδέλφια του. Κατόπιν ήλθε στην Κωνσταντινούπολη και για 10 χρόνια έμενε κοντά σ’ έναν θείο του γιατρό. Έπειτα, μαζί μ’ έναν άλλο χριστιανό, ανέλαβε την διαχείριση του εμπορίου κάποιου Χιώτη. Κάποτε όμως, όταν ο έμπορος αυτός επανήλθε στη Χίο, διαπίστωσε ότι η δουλειά του είχε έλλειμμα 30 γρόσια και γι’ αυτό ενοχοποίησε τον Ιωάννη, που τον απειλούσε με τιμωρίες. Ο Ιωάννης στην απόγνωσή του, ζήτησε τη βοήθεια της μητέρας του Σουλτάνου. Κατόπιν συναντήθηκε με τον Αιθίοπα Μας Αγά, που στην απελπισία του, τον έπεισε και εξισλαμίστηκε. Λίγο μετά την αποστασία του, ο Ιωάννης συναισθάνθηκε το μεγάλο του ολίσθημα και με πλοίο αναχώρησε στην Κριμαία, όπου παρέμεινε 10 μήνες. Κατόπιν γύρισε στην Κων/πολη και με προτροπή του πνευματικού του πήγε στο Άγιο Όρος, στη Σκήτη της Αγίας Άννας. Εκεί υποτάχθηκε στον παπα- Βησσαρίωνα και εκάρη μοναχός με το όνομα Ιλαρίων. Αργότερα αφού πήρε την ευχή για το μαρτύριο, πήγε στην Κων/πολη, παρουσιάστηκε στον Αιθίοπα Αγά και ομολόγησε μπροστά του τον Χριστό. Τότε ο Αγάς διέταξε τον άγριο βασανισμό του και κατόπιν, στις 20-9-1804, τον αποκεφαλισμό του.