Η Τουρκία είναι σαφές ότι θα θέσει σε ενδεχόμενο «τραπέζι διαλόγου» όλη την ατζέντα των διεκδικήσεών της, αλλά υπάρχουν κάποιοι που θα αποδεχθούν να μικρύνει η πατρίδα;
Του Μιχάλη Ψύλου
«δημοκρατία»
Πρέπει να παραδεχτώ ότι την κεντρική ιδέα για αυτό το άρθρο την «έκλεψα» από τον διακεκριμένο Τούρκο δημοσιογράφο και συγγραφέα Μουσταφά Μπαλμπάι. Διατελέσας και βουλευτής του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, ο Μπαλμπάι πριν από μία δεκαετία είχε καταδικαστεί σε 34 χρόνια κάθειρξη από το καθεστώς Ερντογάν για συμμετοχή σε «απόπειρα ανατροπής» του Τούρκου προέδρου. Τελικά ο Τούρκος δημοσιογράφος τη «γλίτωσε» μένοντας μόνο τέσσερα χρόνια στη φυλακή και φυσικά παραμένει αντίπαλος του Ερντογάν. Σε χθεσινό άρθρο του στην «Cumhuriyet» ο Μπαλμπάι κάνει μια αναδρομή στη σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας, μετρώντας πόσες φορές αύξησε την επικράτειά της εδώ και δύο αιώνες από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, μετά την Επανάσταση του 1821. Με αγώνες, θυσίες και διπλωματικές νίκες ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στην αρχή και στη διάδοχό της Τουρκία στη συνέχεια.
«Επτά φορές μεγάλωσε η Ελλάδα από την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους στις 24 Απριλίου 1830, με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου» γράφει ο Μπαλμπάι, θυμίζοντας ότι η τότε Ελλάδα είχε έκταση μόλις 47.517 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Ακολούθησε η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης της 8ης Απριλίου 1865 μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Αγγλίας, όπου τα Επτάνησα δόθηκαν στην Ελλάδα και η έκτασή της αυξήθηκε στα 50.522 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Μια αύξηση κατά 5,6%.
Στις 20 Ιουνίου του 1881, μετά την ήττα των Οθωμανών στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1878, με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης παραχωρήθηκαν στο ελληνικό κράτος η Θεσσαλία, εκτός της Ελασσόνας, και η περιοχή της Αρτας. Η έκταση της Ελλάδας αυξήθηκε στα 67.270 τετραγωνικά χιλιόμετρα ή κατά 33,9%.
Μετά το τέλος των δύο Βαλκανικών Πολέμων, με τις Συνθήκες του Λονδίνου και του Βουκουρεστίου, το 1913, η ελληνική επικράτεια στα 97.237 τ.χλμ. ή κατά 44,6% και στη συνέχεια στα 108.610 τ/χλμ. (αύξηση 5,6%) με την ενσωμάτωση του μεγαλύτερου μέρους της Μακεδονίας και της Ηπείρου και την Ενωση της Κρήτης.
Με τη Συνθήκη του Νεϊγί στις 27 Νοεμβρίου 1919 η Δυτική Θράκη δόθηκε στην Ελλάδα από τη Βουλγαρία και η έκταση της ελληνικής επικράτειας έφτασε στα 129.880 τ.χλμ. (αύξηση κατά 19,9%).
Χωρίς να υπολογιστεί η Συνθήκη των Σεβρών που υπεγράφη στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920 και διαμόρφωνε «την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ, φτάσαμε το 1923 στη Λωζάννη, όπου ορίστηκαν τα σημερινά σύνορα της Τουρκίας. Στις 10 Φεβρουαρίου 1947 υπογράφηκε στο Παρίσι η Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία, σύμφωνα με την οποία τα Δωδεκάνησα αποδίδονταν στην Ελλάδα, με τη συνολική έκταση της χώρας να φτάνει τα 132.562 τ.χλμ. (αύξηση 2%). Σύμφωνα με την ιστορική συμφωνία, «η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου τας κατωτέρω απαριθμωμένας ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον, Πάτμον, Λίψον, Σύμην, Κω, και Καστελόριζον ως και τας παρακειμένας νησίδας». Η ελληνική πλευρά διευκρίνιζε, κατά την υπογραφή, ότι με τον όρο «παρακείμενες» εννοούνται οι «υπό ιταλικήν κυριαρχίαν» κατά την είσοδο της Ιταλίας στον πόλεμο.
Σήμερα όμως ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν αμφισβητεί τόσο τη Συνθήκη της Λωζάννης όσο και των Παρισίων, θέλοντας στα όνειρά του να αναβιώσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Να μην ξεχνάμε ότι ο Τούρκος πρόεδρος παραμονές της επίσκεψής του στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2017 είχε πει προκλητικά ότι «υπάρχουν εκκρεμότητες και θέματα που δεν κατανοούνται σωστά στη Συνθήκη της Λωζάννης», για να λάβει την αυστηρή απάντηση διά στόματος του τέως Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου: «Η Συνθήκη της Λωζάννης δεν χρειάζεται ούτε διαπραγμάτευση ούτε αλλαγές».
Κι όμως! Η φιλοερντογανική ισλαμοσυντηρητική εφημερίδα «Yeni Safak» έφτασε στην απίστευτη αθλιότητα να χαρακτηρίσει «πρόκληση» την προγραμματισμένη για τις 13 Σεπτεμβρίου επίσκεψη της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου στο Καστελόριζο, επειδή κάλεσε μαζί της και ξένους πρεσβευτές χωρών-μελών της Ε.Ε.
Οπως έγραφε ο Μαρξ στη 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, «όλα τα μεγάλα κοσμοϊστορικά γεγονότα και πρόσωπα παρουσιάζονται σαν να λέμε δύο φορές. Τη μια φορά σαν τραγωδία, την άλλη όμως σαν φάρσα». Και μόνο ως φάρσα μπορούν να χαρακτηριστούν οι νεοοθωμανικές αξιώσεις του Ερντογάν. Η Τουρκία είναι η μόνη παλιά αυτοκρατορία που επιδιώκει να πάρει πίσω εδάφη και θάλασσες που κατείχε στις πρώην αποικίες της. Αλλωστε, οι προκλητικές αξιώσεις του Τούρκου προέδρου δεν προέκυψαν με… παρθενογένεση. Εδώ και δεκαετίες η Τουρκία επιδιώκει να θέσει υπό αμφισβήτηση τα δικαιώματα της Ελλάδας που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο, «γκριζάροντας» και αμφισβητώντας την ελληνικότητα δεκάδων νησιών και βραχονησίδων και στη συνέχεια τα διεκδικεί ως δικά της με το γνωστό «ανατολίτικο παζάρι».
Και αν όλα αυτά φαντάζουν ως φάρσα για πολλούς, η τραγωδία είναι ότι κάποιοι Σύμμαχοι αλλά και ορισμένοι ντόπιοι δεν διστάζουν να «συζητούν» πιθανές υποχωρήσεις της Ελλάδας από τα δικαιώματά μας στην αιγιαλίτιδα ζώνη, στο όνομα της υπέρβασης των προβλημάτων με την Τουρκία. Μπορεί η Αθήνα να διέψευσε δήλωση του γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ότι η Ελλάδα και η Τουρκία συμφώνησαν σε τεχνικές συνομιλίες για την αποκλιμάκωση των εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά η Αγκυρα έσπευσε να στηρίξει την «πρωτοβουλία» του «Πόντιου Πιλάτου» και κάλεσε την Αθήνα να κάνει το ίδιο. Την ίδια ώρα όμως η ελληνοτουρκική κρίση λόγω των ερευνών του σεισμογραφικού «Oruc Reis» έχει ήδη ξεπεράσει σε διάρκεια την κρίση με το σεισμογραφικό «Χόρα» το 1976. Γιατί απλά η γειτονική χώρα έχει κάνει στροφή προς τον απολυταρχισμό στο εσωτερικό και τις επιθετικές διεκδικήσεις στο εξωτερικό, καθώς το καθεστώς Ερντογάν αποτελεί πλέον ένα μείγμα νεοοθωμανισμού και φασιστικού εθνικισμού λόγω της συγκυβέρνησης του ΑΚΡ με τους ακροδεξιούς Γκρίζους Λύκους του Μπαχτσελί.
Η Τουρκία των Ερντογάν – Μπαχτσελί είναι σαφές ότι θα θέσει αργά ή γρήγορα σε ενδεχόμενο «τραπέζι διαλόγου» όλη την ατζέντα των διεκδικήσεών της – γκρίζες ζώνες σε βραχονησίδες, αποστρατιωτικοποίηση νησιών του Αιγαίου, Δυτική Θράκη.
Και όποιες υποχωρήσεις κι αν γίνουν από την ελληνική πλευρά, μόνο ως αδυναμία θα εκλαμβάνεται από τη γείτονα. Το ερώτημα είναι: Υπάρχουν κάποιοι που θα αποδεχθούν να μικρύνει η πατρίδα;