Κλαδί ελιάς» εμφανίστηκε να κρατάει ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν.
Από τον Μιχάλη Ψύλο
«δημοκρατία»
«Το κλίμα αυτή τη στιγμή έχει καταστεί πολύ πιο κατάλληλο για την έναρξη των διαπραγματεύσεων» τόνισε ο Καλίν μιλώντας στο τουρκικό πρακτορείο Τύπου Dogan News. Αλλά έσπευσε αμέσως να προειδοποιήσει ότι «οι απειλές εκβιασμού εναντίον της Τουρκίας δεν δίνουν αποτελέσματα. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί πρέπει να το γνωρίζουν τώρα».
Είναι σαφές ότι η Αγκυρα όλο και περισσότερο θα εμφανίζεται ως ο πιο καλός ο μαθητής, μέχρι να ξεπεραστεί και τυπικά ο κάβος πιθανών κυρώσεων από τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. την προσεχή Πέμπτη και Παρασκευή. Έστω κι αν δεν λείπουν οι φωνές, όπως της εφημερίδας «Turkiye», που λέει προκλητικά ότι η Αγκυρα «έχει το δικαίωμα να μπλοκάρει τη διέλευση των ελληνικών καραβιών από τα στενά του Βοσπόρου και να πολιορκήσει τα νησιά, τα οποία στρατιωτικοποιήθηκαν. Να κόψουμε την επαφή τους με την Αθήνα».
Σήμερα το βράδυ, πάντως, που ο πρόεδρος Ερντογάν θα μιλήσει, και μάλιστα στα τουρκικά -όπως ανακοίνωσε-, μέσω τηλεδιάσκεψης, στην έναρξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αναμένεται να εμφανιστεί περισσότερο ως… περιστερά και λιγότερο ως ιέραξ, κλίνοντας σε όλους τους τόνους τη λέξη «διάλογος».
Ποιος αρνείται, όμως, τον διάλογο; Μόνο με διάλογο μπορεί να εκτονωθεί η κρίση. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποια θα είναι η ατζέντα του διαλόγου. Η τουρκική εφημερίδα «Sabah» αποκαλύπτει επακριβώς τις πέντε προκλητικές αξιώσεις της Αγκυρας στον διάλογο με την Αθήνα: «Η Αγκυρα πάντα το έλεγε και το λέει: “Να πάμε όλα τα θέματα του Αιγαίου στη Χάγη”. Τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών στο Αιγαίο είναι η στρατιωτικοποίηση των νησιών, το status αμφισβητούμενων νησιών, ο εναέριος χώρος, τα χωρικά ύδατα και το FIR. Ενώ η Αγκυρα έχει ζητήσει από καιρό να παραπεμφθούν αυτά τα προβλήματα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ως “πακέτο”, η Αθήνα, γνωρίζοντας ότι έχει άδικο σε όλα αυτά τα θέματα, δεν θέλει να δώσει τη συγκατάθεσή της στην έκκληση της Αγκυρας και να προσφύγουν μαζί στο Διεθνές Δικαστήριο».
Πρέπει να γίνει, επιτέλους, σαφές! Για την Αγκυρα, ο διάλογος δεν περιλαμβάνει μόνο το θέμα ΑΟΖ – υφαλοκρηπίδας, που θέλει η Αθήνα. Αλλά στον όποιο διάλογο θα βάλει στο τραπέζι όλο το «πακέτο», έστω λίγο λίγο, με τη μορφή της σαλαμοποίησης. Οπως ισχυρίζεται μάλιστα ο δρ Σελαμί Κουράν, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μαρμαρά, «τα προβλήματα στο Αιγαίο είναι αλληλένδετα. Δεν μπορεί να λυθεί το ένα, αν δεν επιλυθούν όλα μαζί. Ας λύσουμε όλα αυτά τα θέματα ως πακέτο μέσω διαπραγματεύσεων. Εάν αυτό δεν συμβεί, ας μεταφέρουμε τα προβλήματα σε μια διεθνή Αρχή και πάλι ως πακέτο».
Αυτή είναι η γραμμή της Αγκυρας, όπως γράφει η «Sabah». «Δεν πάμε στη Χάγη περιορισμένοι στο θέμα της υφαλοκρηπίδας. Τα χωρικά μας ύδατα στο Αιγαίο, η στρατιωτικοποίηση και η κατοχή νησιών δεν επιλύονται, αν λυθεί μόνο το πρόβλημα της υφαλοκρηπίδας» γράφει η τουρκική εφημερίδα. Ο Τούρκος καθηγητής δηλώνει, μάλιστα, σίγουρος ότι στη Χάγη θα δικαιωθεί η Τουρκία με βάση «την αρχή της δικαιοσύνης, την υπεροχή της γεωγραφικής θέσης, δηλαδή το μήκος της ακτογραμμής και, τέλος, με βάση την αναλογικότητα». Ομολογεί, πάντως, ότι η Τουρκία αρνήθηκε να υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, λόγω του ζητήματος των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο. «Δεν μπορούσαμε να αποδεχτούμε ότι τα χωρικά ύδατα σε ημίκλειστες θαλάσσιες περιοχές μπορούν να αυξηθούν έως 12 μίλια» λέει ο δρ Κουράν.
Η ανάγνωση δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών για το τι θέλουν οι Τούρκοι στον επικείμενο διάλογο. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς το λέει πολύ σωστά: «Τα προβλήματα στο Αιγαίο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία δεν προκύπτουν μονοσήμαντα από τις διαφωνίες και τις αμφισβητήσεις ως προς την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Αντίθετα, προκύπτουν, ακόμα, από έναν μοναδικό τρόπο στην Ιστορία της πολιτισμένης ανθρωπότητας -και προκλητικότατα- επιβολής των επιδιώξεων της Τουρκίας: την επαναφορά “δικαιωμάτων” από την εποχή της αποικιοκρατίας».
Για του λόγου το αληθές, διαβάστε τι γράφει ο Χασάν Μπάσρι Γιαλτσίν, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τικαρέτ της Κωνσταντινούπολης, σε ανάλυσή του στην εφημερίδα «Sabah»: «Για κάποιον λόγο, όσον αφορά την Τουρκία, φοβόμαστε σήμερα ακόμη και το όνομα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οταν μας λένε Νεοοθωμανούς ή κάτι τέτοιο προσπαθούμε αμέσως να αποδείξουμε το αντίθετο. Ναι, η νέα Τουρκία θέλει να εισέλθει ως δύναμη μεγαλύτερη από τον περασμένο αιώνα. Δεν είναι ντροπή αυτό. Αν μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτό το εμπόδιο της απογοήτευσης και να σχεδιάσουμε ένα σωστό στρατηγικό όραμα, μπορούμε να εισέλθουμε στη νέα εποχή ως μια μεγάλη δύναμη.
Φυσικά, αυτό πρέπει να γίνει με λεπτό τρόπο και ήρεμο… Νομίζω ότι η κοινωνία μας είναι έτοιμη για αυτό. Αυτή η κοινωνία έχει μια ιστορία “αυτοκρατορίας”. Και, φυσικά, τα όνειρά της είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό πιστεύω ότι εννοεί ο πρόεδρος Ερντογάν, όταν μιλάει για “αιώνια αφύπνιση”. Να προχωρήσουμε πέρα από τα σύνορα της Τουρκίας. Διαφορετικά, ένας άλλος αιώνας θα χαθεί. Και μην κοιτάτε τι λέγεται στη διεθνή πολιτική. Οι πραγματικοί πρωταγωνιστές είναι πάντα οι αυτοκρατορίες».
Με απλά λόγια, η Τουρκία του Ερντογάν επιδιώκει να ανατρέψει τη σύγχρονη παγκόσμια Ιστορία. Διεκδικεί εδάφη και δικαιώματα της αποικιοκρατικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που διαλύθηκε ανεπιστρεπτί. Αυτή είναι η πυξίδα του Ερντογάν και με αυτά στο μυαλό του θα προσέλθει στον διάλογο. Ο,τι κι αν πει σήμερα στην τηλεδιάσκεψη που θα έχει με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, εν όψει της Συνόδου Κορυφής των 27, στη σκέψη του είναι η επαναφορά της αυτοκρατορίας… Εχει, άλλωστε, δυστυχώς, στο πλευρό του το Βερολίνο. Οπως γράφει η γερμανική «Handelsblatt», είναι και αυτή η Γαλλία στη μέση, η οποία «με τη μονομερή στήριξη προς την Ελλάδα δυσχεραίνει μια λύση μέσω διαπραγμάτευσης, επειδή μειώνει την προθυμία για συμβιβασμό στην Αθήνα». Πάλι εμείς θα φταίμε, δηλαδή…