«Ευτυχώς η χώρα μας δεν αποτελεί ισχυρό πόλο έλξης τουριστών για την περίοδο των Εορτών και των εκπτώσεων. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τα αποφασιστικά μέτρα της κυβέρνησης –βοήθησε το γεγονός της προΰπαρξης αρνητικού «παραδείγματος»- και την αυτοπειθαρχία των πολιτών συνέβαλε τα μέγιστα στο να αποτελέσει η Ελλάδα υπόδειγμα αντιμετώπισης της νόσου. Με την ελπίδα αλλά και την προϋπόθεση ότι θα βρεθεί σύντομα αποτελεσματική θεραπεία/φάρμακο –και αργότερα βέβαια και το εμβόλιο- αλλά κυρίως ότι η καλοκαιρινή ζέστη θα καταστείλει την εξάπλωση του ιού μπορούμε να αντιμετωπίζουμε την θερινή τουριστική περίοδο αισιοδοξώντας ότι δεν θα μας δημιουργήσει, ετεροχρονισμένα, τα προβλήματα που αποφύγαμε έως τώρα.», «Ανθυγιεινός τουρισμός.», 18/4/20.
Δυστυχώς η αισιοδοξία δεν είναι αρκετή.Απαιτούνται πολιτικές αποφάσεις που, προβλέπονταςέγκαιρα τις εξελίξεις, θα θεσμοθετούν και θα επιβάλουν τα αναγκαία μέτρα. Με άλλα λόγια απαιτείται: «συν Αθηνά και χείρα κίνει».
Τα στοιχεία των παραγόντων που συνέβαλλαν στην εξάπλωση της πανδημίας ήταν γνωστά. Όπως ανέλυα τον Απρίλιο σε προηγούμενο κείμενο (Ανθυγιεινός τουρισμός.) ένας από τους βασικούς παράγοντες είναι το τουρισμός και από την πλευρά αυτή ήταν τυχερή η χώρα μας η οποία δεν δέχεται μεγάλο πλήθος επισκεπτών τον χειμώνα και ιδιαίτερα κατά τις εορτές των Χριστουγέννων. Είχαμε έτσι την ευκαιρία όχι μόνο να γλυτώσουμε, με «αμυχές», το πρώτο κύμα της πανδημίας αλλά και να προετοιμαστούμε καλύτερα γι’ αυτό που φαινόταν το πιθανότερο. Δηλαδή για την δεύτερη επέλαση του ιού.
Στον κύκλο μου είχα τρία περιστατικά γνωστά ήδη από τον Σεπτέμβριο. Και των τριών η προέλευση ήταν ο τουρισμός. Ήταν ήδη γνωστό δηλαδή από το τέλος του καλοκαιριού ότι η εξάπλωση του ιού είχε αρχίσει αλλά ήταν γνωστές και οι εστίες μετάδοσης. Φυσικά κανένας λογικός δεν υποστηρίζει ότι δεν έπρεπε να ανοίξει ο τουρισμός. Κανένας λογικός, και πολιτικά αντικειμενικός, δεν υποστηρίζει ότι μπορούσε το lockdown να συνεχιστεί επ’ άπειρον. Ούτε η οικονομία, αλλά ούτε και η κοινωνία θα άντεχαν. Κανένας λογικός και αντικειμενικός δεν υποστηρίζει ότι θα μπορούσαν να αλλάξουν ριζικά σε λίγους μήνες οι υποδομές στην υγεία ή στην εκπαίδευση για παράδειγμα. Όμως, επίσης, κανένας λογικός και αντικειμενικός δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι δεν έπρεπε να ήμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε το δεύτερο κύμα. Ανάμεσα στο μηδέν και το άπειρο η απόσταση είναι τεράστια.
Αν για παράδειγμα το γενικό lockdown, που επιβλήθηκε τώρα, είναι ιδιαίτερα επώδυνο οικονομικά και κοινωνικά γιατί το μερικό στην νυχτερινή έξοδο άργησε τόσο; Γιατί έπρεπε να φτάσουμε στις 28 Οκτωβρίου για να κλείσουν κάποιες από τις πιο επικίνδυνες εστίες (εστίαση, διασκέδαση, κ.λπ.) μετάδοσης; Γιατί, αν όχι από τις 15 Σεπτεμβρίου, τουλάχιστον από την 1η Οκτωβρίου δεν επιβλήθηκε η αναστολή λειτουργίας, μετά τις 9μ.μ., συγκεκριμένων κλάδων; Γιατί επετράπη η λειτουργία των κλειστών γυμναστηρίων; Γιατί τουλάχιστον τα Λύκεια δεν λειτούργησαν πρωί – απόγευμα ώστε να μπορέσουν να δημιουργηθούν μικρότερα τμήματα; Το κόστος για ορισμένους από τους πληττόμενους θα ήταν μικρότερο. Για παράδειγμα η εστίαση θα λειτουργούσε μεσημέρι και απόγευμα και τα καφέ το ίδιο. Μπροστά στο γενικό κλείσιμο το κόστος θα ήταν μικρότερο. Η ανάγκη μέτρων στήριξης των πληττόμενων μικρότερη. Το κόστος για την οικονομία μικρότερο.
Η πολιτική δεν είναι μόνο η «τέχνη του εφικτού». Πολιτική είναι η ικανότητα έγκαιρης «ανάγνωσης των οιωνών» που οδηγεί στην λήψη των εφικτών μέτρων. Από τον συνδυασμό αυτών των δύο κρίνεται η επάρκειακάθε πολιτικής διαχείρισης.
Αντωνάκος Αντώνης
06-11-2020
[email protected]http://www.antonakos.edu.gr