Της Μαρίας Σεφέρου
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς θεολόγος ή πτυχιούχος για να αντιληφθεί ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος – καλά να είναι ο άνθρωπος – εκεί πάνω στο θρόνο του έχει χάσει επαφή με την πραγματικότητα και δεν είναι σε θέση ούτε καν τα Χριστούγεννα ν’ απευθύνει ένα μήνυμα κατανοητό και πρακτικής χρησιμότητας σε όλους εκείνους τους πιστούς που κρέμονται από το στόμα του. Το μόνο που φαίνεται να τον απασχολεί είναι η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, λες και το κατάντημά μας είναι έλλειψη θεολόγων καταρτισμένων στη Χάλκη…
Η ανθρωπότητα κλυδωνίζεται έχοντας χάσει το μπούσουλα, την ισορροπία και την ψυχραιμία της, η “ορθόδοξη” Ελλάδα, εξαθλιωμένη ηθικά, οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά, παραπαίει, και ο πατριάρχης Βαρθολομαίος δε θέλει ή δε μπορεί ν’ αρθρώσει ένα λόγο νουθεσίας και πνευματικής οικοδομής για να απευθύνει στους Έλληνες, έστω μια φορά το χρόνο, τα Χριστούγεννα. Χρησιμοποιώντας την ξύλινη δογματική γλώσσα στην αρχαΐζουσα, έχει την εντύπωση ότι επιτέλεσε το ύψιστο πατριαρχικό του καθήκον μ’ ένα άσχετο μήνυμα που κανείς δεν καταλαβαίνει – και δε χάνει και τίποτα – πιθανώς το ίδιο που είχε απευθύνει σε προηγούμενες χρονιές.
Αναζητώντας την πατριαρχική Χριστουγεννιάτικη εγκύκλιο με έκπληξη ανακάλυψα ότι το μήνυμα βαφτίζεται “Απόδειξις”! Βρε τι βλέπουν τα μάτια μας με τους ενθρονισμένους και δεν διαμαρτυρόμαστε. Άκου “Απόδειξις”! “Απόδειξις” τίνος; Μήπως της δογματικής αρτηριοσκλήρυνσης και της πνευματικής υστέρησης;
Διαβάστε και μόνοι σας ολόκληρη την “Απόδειξη” εδώ, κι αν βρείτε κάτι που έχει πρακτική εφαρμογή στην καθημερινότητά σας ενημερώστε με παρακαλώ, διότι εγώ δεν βρήκα…
Θα παραθέσω μόνο ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα για σχολιασμό και στοχασμό:
«Μὲ τὴν Σάρκωσιν, τὴν Ἐνανθρώπησιν τοῦ Λόγου, ἤδη ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἔχει δυνάμει συντελεσθῆ. Διότι, ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι, ἀφοῦ πιστεύσουν εἰς τὸν Ἰησοῦν, ζήσουν ζωὴν σύμφωνον μὲ τὴν πίστιν αὐτήν, σύμφωνον μὲ τὰς ἐντολὰς καὶ τὴν ὅλην διδασκαλίαν τοῦ Ἰησοῦ, ὑψώνονται μὲ τὴν τοιαύτην θεάρεστον βιοτὴν καὶ καθίστανται φίλοι καὶ κοινωνοὶ τοῦ Θεοῦ! Γίνονται “θείας κοινωνοὶ φύσεως”, θεοὶ κατὰ χάριν!
Τοῦτο συντελεῖται ἀποκλειστικῶς μέσα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ὅπου ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται ἐν Χριστῷ καὶ υἱοθετεῖται ὑπὸ τοῦ Πατρὸς διὰ τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος, καί, ἐν συνεχείᾳ, διὰ τῶν ἁγίων Μυστηρίων καὶ τῆς καλλιεργείας τῆς ἀρετῆς, πληροῦται θείας χάριτος καὶ Πνεύματος Ἁγίου καὶ αὐξάνει “εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ”, μέχρις ὅτου φθάσει νὰ λέγῃ μετὰ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: “ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός”. Τοὺς οὕτω τελειουμένους ὁ Χριστὸς δὲν τοὺς θεωρεῖ ἁπλῶς φίλους Του ἤ ἀδελφούς Του, ἀλλὰ τοὺς ἀναγνωρίζει ὡς μέλη τοῦ Σώματός Του.
Τὰ Χριστούγεννα, λοιπόν, ἀνοίγουν διάπλατα τὴν θύραν τῆς κατὰ χάριν χριστοποιήσεως καὶ θεοποιήσεως τοῦ ἀνθρώπου, καὶ ἕνεκα τούτου ἀκριβῶς “ἄγει ἑορτὴν, ἐν χαρᾷ πᾶσα ἡ κτίσις, καὶ οἱ οὐρανοὶ σὺν ἡμῖν ἀγαλλιῶνται” κατὰ τὴν εὔσημον καὶ σωτήριον αὐτὴν ἡμέραν!»
Πρώτα-πρώτα θέλω να ρωτήσω τον κ. Βαρθολομαίο αν ο Χριστός του απαγορεύει να μιλάει σε γλώσσα που είναι κατανοητή από τους πιστούς. Κι αν του το απαγορεύει, ποιος ο λόγος να τους μιλάει σε μια ακαταλαβίστικη γλώσσα; Προτιμότερο να μη λέει τίποτα ώστε να μη δίνει τροφή για κριτική σε ασεβείς σαν και του λόγου μου.
Δεύτερον, αφού η μεταμόρφωση των πιστών σε θεούς κατά χάριν γίνεται αποκλειστικώς μέσα στην Εκκλησία, δια του βαπτίσματος και των άλλων μυστηρίων, τότε γιατί δεν είναι ορατή και χειροπιαστή αυτή η κατά χάρη θεοποίηση των πιστών, ή έστω του κλήρου, ή έστω των Πατριαρχών, που μας έχουν πολλάκις σκανδαλίσει με το βίο και την πολιτεία τους; Και τι γίνεται με τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων επί της γης που δεν είναι βαφτισμένοι και δε συμμετέχουν στα μυστηριώδη μυστήρια της Εκκλησίας; Πάνε ντουγρού για κόλαση;
Κύριε Βαρθολομαίε, αν η Εκκλησία δεν εκσυγχρονίσει τον ξύλινο λόγο της είναι τελειωμένη. Θα παραμείνει απλά ένα μουσειακό κειμήλιο. Ας περιοριστεί αποκλειστικά στο φιλανθρωπικό έργο της, εσείς μάλιστα είστε και οικολόγος κι έχετε κι άλλα ενδιαφέροντα, κι ας μη σκοτίζει το νου των νέων ανθρώπων με δογματισμούς που τους εξαγριώνουν και τους στρέφουν στην αθεΐα.
Ευτυχώς που υπάρχουν και κάποιοι ιεράρχες που είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα και απευθύνουν μηνύματα κατανοητά από τον κοινό νου και χρήσιμα για την καθημερινότητα του ανθρώπου. Να ένα απόσπασμα από το απλό και μεστό περιεχομένου Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Μητροπολίτη Αιγιαλείας και Καλαβρύτων κ. Αμβροσίου:
«Η γέννηση του Χριστού είναι η μεγαλύτερη γιορτή για μας τους χριστιανούς. (…) Όμως, Αλλοίμονο! Η θεία μορφή του Βρέφους, επί πολλά χρόνια, όπως κι’ εφέτος είναι περίλυπος. Πικρό μειδίαμα στα θεϊκά Του χείλη. Και τούτο, αγαπητοί μου αδελφοί, γιατί οι περισσότεροι από εμάς τούς χριστιανούς δημιουργήσαμε ένα χριστιανισμό χωρίς ψυχή. Η θρησκεία Του είναι θρησκεία – διδασκαλία – γεμάτη από Ουσία και ζωή. Έτσι τη δίδαξε. Έτσι την διαφύλαξε η Αγία του Εκκλησία, ανά τούς αιώνες. Κι’ εμείς, σήμερα – την περιορίσαμε σε ξηρούς και νεκρούς τύπους. Πολλοί τηρούμε τούς εξωτερικούς τύπους και διατάξεις και η ψυχή μας είναι ουσιαστικά στείρα και πτωχή.
Δεν μας διακρίνει το πνεύμα της θυσίας. της ειλικρινείας, της τιμιότητος, της δικαιοσύνης. Μια ματιά γύρω μας με ειλικρίνεια και χωρίς σκοπιμότητα θα διαπιστώσουμε ότι κυριαρχούν στην καθημερινή μας ζωή, η απάτη, η κακοήθης συκοφαντία, η κακότητα, η αδικία, η αρπαγή, η διαφθορά σ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα, η κατασυκοφάντηση και καταπάτηση των ηθικών αρχών και αξιών.
Από τη σπατάλη, την αλόγιστη κατανάλωση και πολυτέλεια πολλών, ζούμε σήμερα μια οικονομική κρίση, η οποία ουσιαστικά έχει την πηγή της στα πιο πάνω, στην ηθική κρίση.
(…) Αδελφοί μου, ας γίνουν τα φετινά Χριστούγεννα ευλογημένα, απαρχή μιας νέας ζωής για τον καθένα μας, μιας νέας πορείας, που θα έχει τέρμα την αναφαίρετη χαρά και ευλογία, την οποία δίνει μια αληθινή ζωή με το Χριστό. (…) Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, είναι μια πρόσκληση για μια καινούρια ζωή.»
Ποιος μπορεί να διαφωνήσει ότι η Εκκλησία δημιούργησε ένα χριστιανισμό χωρίς ψυχή, περιορισμένο σε ξηρούς και νεκρούς τύπους; Έχει όμως ιδιαίτερη σημασία όταν αυτό το καταγγέλλει ένας ιεράρχης. Άλλο να τα καταγγέλλω εγώ που είμαι έξω από την Εκκλησία, κι άλλο η καταγγελία να προέρχεται από έναν εν ενεργεία Μητροπολίτη. Μακάρι να τον ακολουθήσουν κι άλλοι και να γίνουν κάποια θετικά βήματα ώστε η Εκκλησία να δώσει το βάρος της στην ουσία αντί για τους τύπους και τα τελετουργικά περί τα οποία μεριμνά και τυρβάζει.
Ίσως τότε να υπάρχει κάποια αμυδρή ελπίδα ανάνηψης, τόσο για τον κλήρο όσο και για το λαό. Το εύχομαι! Άλλωστε η μέρα προσφέρεται για ευχές, και μακάρι κάποιες να πιάσουν. Στο πυκνό σκοτάδι, ακόμη και οι πυγολαμπίδες μπορεί να δείξουν το δρόμο στον αποκαμωμένο οδοιπόρο για ν’ αποφύγει το γκρεμό. Τ’ ακούτε κύριε Βαρθολομαίε; Για σας κυρίως το έγραψα αυτό το άρθρο. Νάστε καλά, και να με συγχωρείτε που σας στενοχώρησα.