Το «Μονόγραμμα» του Ελύτη σε γραφή Μπράιγ από μεταπτυχιακό φοιτητή

Η μεγάλη αγάπη του για τα άτομα με προβλήματα όρασης τον οδήγησε στην εκμάθηση της γραφής Braille (Μπράιγ). Η γνώση της, σε όλες τις γλώσσες πλην αυτών με χαρακτήρες-λέξεις όπως τα κινεζικά, τού γέννησαν την επιθυμία να νιώσει τη δύναμη αυτού του κώδικα.
«Μόλις έκλεισα τα μάτια μου μ’ ένα πανί, προσπάθησα να περάσω ένα ολόκληρο 24ωρο σαν άτομο με πρόβλημα όρασης.
Ο χρόνος με κλειστά μάτια πέρασε πολύ εύκολα, σχετικά, καθώς με τη Braille μπορούσα να χειριστώ την τηλεόραση, τον υπολογιστή, αλλά δεν μπορούσα να κάνω κάτι το οποίο ήταν ζωτικής σημασίας για εμένα: να διαβάσω μόνος μου λογοτεχνία. Ούτε να μου διαβάσει κάποιος υπολογιστής, αλλά ούτε και να μου το διαβάσουν άλλοι».
Ο Απόστολος Γαρούφος, μεταπτυχιακός φοιτητής στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) και στην Ειδική Αγωγή και Ψυχοπαιδαγωγική της Ένταξης, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, με προπτυχιακές σπουδές στην ελληνική φιλολογία και κατεύθυνση στις νεοελληνικές και βυζαντινές σπουδές, χρησιμοποιώντας ειδικό λογισμικό, μετέγραψε σε γραφή Braille το «Μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη. Επόμενο εγχείρημα η δημιουργία ενός ηλεκτρονικού προγράμματος, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα σε κάθε ιδιώτη να κάνει ο ίδιος μεταγραφές σε Braille.
Εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα εκμάθησης της Braille. «Η σκέψη μου για την εκμάθηση της Braille, μου ήρθε αφότου ξεκίνησα το μεταπτυχιακό μου στην Ειδική Αγωγή… Ήταν μια βαθιά μου ανάγκη, διότι αγαπάω πολύ τα άτομα με προβλήματα όρασης. Καθώς γνώρισα σε βάθος τη γραφή, όχι μόνο την ελληνική και την αγγλική που διδάσκεσαι, αλλά και όλες τις υπόλοιπες γλώσσες (πλην των γλωσσών με χαρακτήρες-λέξεις π.χ. κινεζικά κ.λ.π.), ήθελα να νιώσω τη δύναμη αυτού του κώδικα…» δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γαρούφος.
Ερωτηθείς για το κατά πόσο εύκολη είναι η μεταγραφή σε Braille ενός λογοτεχνικού έργου και η διασκευή βιβλίων για τυφλούς, διευκρινίζει πως μεταγραφές και εκτυπώσεις αυτών, γίνονται ήδη από διάφορους συλλόγους. «Στην ουσία εγώ ήθελα να έχω ένα ηλεκτρονικό πρόγραμμα, το οποίο να κάνει αυτόματες μεταγραφές από ελληνικά και αγγλικά πρωτίστως, ώστε να το έχω σε πρώτη μορφή με τον κώδικα Braille. Η δεύτερη φάση είναι να γίνει η εκτύπωση. Με το λογισμικό που έχω δημιουργήσει, δεν χρειάζεται να γνωρίζει κάποιος από μεταγραφές, αφού αυτό το κάνει αυτόματα. Βάζεις γραφή βλεπόντων και τη μεταγράφει αυτόματα». Υπογραμμίζει το έλλειμμα στη διάθεση λογοτεχνικών βιβλίων σε γραφή Braille και ως εκ τούτου την αδυναμία επαφής με τη λογοτεχνία των ατόμων με προβλήματα όρασης. «Πολύ δύσκολα βρίσκει κάποιος βιβλία για άτομα με προβλήματα όρασης από το διαδίκτυο, παρά μόνο αν το ζητήσεις και σου το κάνουν για προσωπική χρήση… Οι πλειονότητες στερούν από τις μειονότητες τα αυτονόητα, όπως είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου ή περιοδικού, ή γενικότερα ενός κειμένου», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Εκτιμά πως η πρόσβαση σε λογοτεχνικά κείμενα των ατόμων με προβλήματα όρασης ή τυφλότητα είναι σημαντική. «Η εκπαίδευση είναι το πιο σημαντικό πράγμα σε αυτή τη ζωή. Ανοίγεις φτερά, απολαμβάνεις τον έρωτα και τη μυρωδιά των σελίδων. Θα πρέπει να υπάρξει μια σημαντική πρωτοβουλία και μια έξαρση εκδόσεων βιβλίων για τα άτομα αυτά. Δεν μπορώ να σκεφτώ τον εαυτό μου να απαντάει κάτι διαφορετικό στην ερώτηση “φαγητό ή λογοτεχνία”, φυσικά και θα επιλέξω το δεύτερο. Ίσως τελικά, εμείς κάνουμε τους τυφλούς, απέναντι στα άτομα με προβλήματα όρασης. Ενώ βλέπουμε πως ο συνάνθρωπος χρειάζεται το αυτονόητο, εμείς απλά κωφεύουμε και τυφλωνόμαστε από εγωισμό».
Το «Μονόγραμμα» δεν είναι το μοναδικό εγχείρημα μεταγραφής για τον κ. Γαρούφο. «Στη σελίδα μου στο Facebook με τον τίτλο “MinaDot”, θα βρείτε πάρα πολλές μεταγραφές κειμένων και για μικρούς και για μεγάλους. Έχω μεταγράψει, για παράδειγμα τον Μικρό Πρίγκιπα. Το “Μονόγραμμα”, ήταν μία επιλογή λόγω του προπτυχιακού μου, της Φιλολογίας. Το πρώτο πτυχίο άξιζε ως πρωτόλειο έργο. Φυσικά και όποιος θέλει θα μπορέσω να του μεταγράψω ένα βιβλίο ή ένα παραμύθι», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γαρούφος.
«Σε λίγο καιρό, το λογισμικό μου θ’ ανέβει στο διαδίκτυο, ώστε να έχουν όλοι πρόσβαση σε ελεύθερες μεταγραφές. Η εφαρμογή “MinaDot” είναι ένα λογισμικό που δημιούργησα μαζί με τον καθηγητή μου, Τηλέμαχο Γούδα. Είναι ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή που κάνει αυτόματες μεταγραφές. Βάζεις γραφή είτε στην ελληνική είτε στην αγγλική και έχεις το αποτέλεσμα της μεταγραφής. Εύκολα, λιτά και χωρίς να έχεις γνώση της Braille. Το συγκεκριμένο λογισμικό, μπορεί να κάνει χιλιάδες μεταγραφές σε δευτερόλεπτα. Η χρήση του είναι μέχρι στιγμής από εμένα, διότι επιδέχεται πολλών αλλαγών για να γίνει πιο εύχρηστο και θα διατεθεί ελεύθερα στο διαδίκτυο, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, προσωπικά κάνω αρκετές μεταγραφές. Είναι δηλαδή το πρόγραμμα σε χρήση».
Ο Απόστολος Γαρούφος, με καταγωγή από το Τσοτύλι Κοζάνης, δηλώνει τα τελευταία οκτώ χρόνια, «παιδί της Θράκης». «Είμαι ερωτευμένος με την Κομοτηνή και αγαπάω πολύ την Αλεξανδρούπολη. Οι δύο αυτές πόλεις μου έδωσαν κι από κάτι σημαντικό. Η μία τις σπουδές μου και η άλλη την επαφή μου με τη γραφή Braille»