1912: Η απελευθέρωση της Χιμάρας, η προκήρυξη του Αρχηγού Σπυρομήλιου

Η ιστορική προκήρυξη του Αρχηγού Σπυρομήλιου «Προς Χειμαρριώτας:

Χειμαρριώται!
Καταλαμβάνων εν ονόματι του Βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου του Α΄ και της Ελληνικής Κυβερνήσεως την Επαρχίαν Χειμάρρας, κηρύσσω αυτήν ελευθέραν ως αναπόσπαστον τμήμα της μίας και αδιαιρέτου μεγάλης Ελληνικής Πατρίδος. Πληρούται ούτω ο πόθος πολλών γενεών αίτινες επότισαν την γην ταύτην με το αίμα των και προσέφερον εις την πατρίδα τας μεγαλυτέρας των θυσιών. Φέρων μεταξύ Υμών τα αγαθά της ελευθερίας, της νομίμου τάξεως και ισοπολιτείας, τρέφω την αδιάσειστον ελπίδα ότι λησμονούντες το πικρόν παρελθόν θέλετε τηρήσει απέναντι των γειτόνων υμών Μουσουλμάνων την αξιοπρεπή εκείνην στάσιν ην υπαγορεύουσιν οι νόμοι του Ελληνικού Κράτους και τα αισθήματα λαού ανδρείου και ευγενούς ως υπήρξε πάντοτε ο ελληνικός λαός.
Η υπερτάτη δύναμις ήτις ιθύνει τας τύχας της ανθρωπότητος, εν τη ατελευτήτω αυτής ευσπλαχνία ηυδόκησεν ίνα τεθή σήμερον τέρμα εις τα μακραίωνα υμών δεινά και δωρήση εις Υμάς ότι επόθησαν όλοι οι γίγαντες εκείνοι οίτινες εις τον βωμόν της πατρίδος προσέφεραν θυσίαν ευπρόσδεκτον και περικαλλή, την πολύτιμον και άληστον αυτών ύπαρξιν. Ο Ελληνικός Στρατός φέρει προς υμάς ουχί τον τρόμον του κατακτητού αλλά το χάρμα της ελευθερίας και την ένωσιν υμών μετά των λοιπών μελών της Ελληνικής οικογενείας, ίνα του λοιπού με τους αυτούς παλμούς και αγάπην περιβάλλεται την ταλαιπωρηθείσαν πατρίδα μας και με ενιαίαν εθνική ψυχή δοξάσητε τον δοτήρα παντός αγαθού προ του οποίου σήμερον εν συντριβή και ικεσία κλίνει ευγνωμονούσα και γόνυ και αυχένα ολόκληρος η Ελληνική φυλή.
Χειμαρριώται! Με την απόλυτον πεποίθησιν ότι και τώρα όπως πάντοτε θα ταχθήτε υπό την ιεράν σημαία της Πατρίδος συναγωνιζόμενοι μετ’ εμού του φυσικού σας Αρχηγού και των υπ’ εμέ γενναίων θέλετε μετά γενναιότητος και αυταπαρνήσεως υπερασπισθή της ελευθερίαν σας εναντίον παντός εχθρού, αναδεικνυόμενοι άξιοι απόγονοι των εν Αραχώβη, Μεσολογγίω, Πέτα και λοιπά μέρη πεσόντων προγόνων σας.
Χειμάρρα, 5–11–1912, ο Αρχηγός Σπύρος Σπυρομήλιος ».
himara
Η συμβολή του σώματος του οπλαρχηγού Στυλιανού Γαλερού στην απελευθέρωση της Χιμάρας στις 5 Νοεμβρίου 1912

Συμπληρώθηκαν 106 χρόνια από την πρώτη απελευθέρωση της Χιμάρας, από τον Οθωμανικό ζυγό, στις 5 Νοεμβρίου 1912, στην διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, από το αποβατικό σώμα Χιμάρας, υπό την ηγεσία του Χιμαριώτη ταγματάρχη Χωροφυλακής Σπυρίδωνα Σπυρομήλιου, με τη συνδρομή Κρητών και Ηπειρωτών εθελοντών, ανάμεσα τους και το σώμα 44 εθελοντών του προπάππου του γράφοντος, Στυλιανού Γαλερού, από τον Καλονύκτη Ρεθύμνου.
Ο Στυλιανός Γαλερός γεννήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1878 στον Καλονύκτη Ρεθύμνου την χρονιά της Κρητικής επανάστασης του 1878 κατά των Τούρκων. Ανήκε σε οικογένεια αγωνιστών και εθνομαρτύρων και μεγάλωσε με πατριωτικά ιδεώδη, που του ενέπνευσε ο παππούς του Βασίλειος ή Αναγνώστης Ηλιομαρκάκης, από τα Ρούστικα Ρεθύμνης, αρχηγός Ρεθύμνης των επαναστάσεων 1866 και 1878.
Άρχεται της πολεμικής δράσης του, στην τυχερή επανάσταση του 1897-98, που οδήγησε στην αυτονομία της Κρήτης. Συμμετέχει επίσης και στο πατριωτικό κίνημα του Θερίσου του 1905, όπου ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον χρησιμοποίησε σε εμπιστευτικές αποστολές. Επίσης διετέλεσε μέλος σκοπευτικού συλλόγου στο Ρέθυμνο το 1911, με σκοπό την προετοιμασία των Ρεθεμνιωτών για τις επερχόμενες εθνικές πολεμικές εκστρατείες και την ενσωμάτωση της Κρήτης στην μητέρα Ελλάδα.
Στο πολεμικό ημερολόγιο του, του οποίου λεπτομέρεις περιγράφονται στο υπό έκδοσην βιβλίο του γράφοντος σε συνεργασία με τον καθηγητή Γεώργιο Φραγκιαδάκη, γίνονται γνωστά τα εξής: με την κήρυξη των Βαλκανικών Πολέμων, στις 5 Οκτωβρίου 1912, κλείνει το παντοπωλείο που διατηρούσε στο Ρέθυμνο και συγκροτεί και εξοπλίζει με δικά του έξοδα, στρατιωτικό σώμα εθελοντών, από την Κρήτη, ανάμεσα τους και οι ομοχώριοι του Παντελής Γαλερός και Ιωάννης Ηλιάκης και μεταβαίνει στην Αθήνα, όπου στις 24 Οκτωβρίου, ορκίζεται το σώμα με 44 άνδρες, με την προσθήκη και εθελοντών από τον υπόλοιπο Ελληνισμό, ανάμεσα τους και ο 20χρονος φοιτητής Σπύρος Μπογάτσης από το Αργυρόκαστρο.
Σύμφωνα με το φύλλο πορείας, μεταβαίνουν από τον Πειραιά προς Λευκάδα, Πρέβεζα, Κόπραινα και Άρτα, όπου την 1η Νοεμβρίου, αναφέρονται στον στρατάρχη Ηπείρου, αντιστράτηγο Κωνσταντίνο Σαπουντζάκη, μαζί με τα σώματα Πολυξίγγη, Παπαγιαννάκη και Τζουλιάκη. Στις 3 Νοεμβρίου διατάσσονται να μεταβούν στην Κέρκυρα, για να συναντήσουν τον αρχηγό του αποβατικού σώματος που συγκροτούσαν, τον Σπυρίδωνα Σπυρομήλιο.
Φτάνει η ιστορική 5η Νοεμβρίου, οπότε κατόπιν διαταγής του Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, στις 2 μετά τα μεσάνυχτα, αναχωρούν 204 άνδρες συνολικά, υπό τον Σπυρομήλιο, από την Κέρκυρα, με τους ατμομυοδρόμωνες Αχελώος, Αλφειός και Πηνειός και τα ξημερώματα αποβιβάζονται στη θέση Σπήλαια, κάτωθι της Χιμάρας, υπό ραγδαία βροχή. Ανηφορίζουν στην Χιμάρα, τα σώματα, με την συνδρομή πεζοναυτών και των αξιωματικών Χωροφυλακής Γκισερλή και Μαρκόπουλου και οι Οθωμανοί παραδίδονται με τον οπλισμό τους και καταλαμβάνεται το τηλεγραφείο. Ακολουθεί η χαρμόσυνος δοξολογία της απελευθέρωσης στον ναό των Αγίων Πάντων.
Από την επόμενη μέρα, ακολουθεί η απελευθέρωση των υπολοίπων χωριών της επαρχίας Χειμάρας, από τα σώματα Γαλερού και Παπαγιαννάκη και συγκεκριμένα, το Βούνο, οι Λιάτες, οι Δρυμάδες και η Παλάσσα, φθάνοντας ως την διάβαση του Λογαρά, προκειμένου να παρεμποδίσουν τους Αλβανούς να κατέβουν στην Χιμάρα, όπου και τα δύο σώματα δίνουν μάχες για να υπερασπισθούν τις θέσεις τους.
Λόγω της εκβιαστικής πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων, που απειλούσαν με παράδοση των νησιών του Αιγαίου στην Τουρκία, ειδικότερα της Ιταλίας, που δεν καλόβλεπε την έξοδο της Ελλάδας στην Αδριατική, αλλά και των λανθασμένης Ελλαδικής εξωτερικής πολιτικής, το σώμα του καπετάν Γαλερού, μαζί με τα άλλα εθελοντικά σώματα, αποχωρεί, μαζί με τον υπόλοιπο Ελληνικό στρατό, πράττοντας το εθνικό χρέος τους και αφήνοντας την Χειμάρα, ελεύθερη και με φρούραρχο τον Σπύρο Σπυρομήλιο, που με γενναιότητα, κράτησε ελεύθερη την περιοχή, με την μορφή της αυτονομίας, απέναντι στο νεοσύστατο Αλβανικό κράτος.
Θα ακολουθήσουν οι 2 απελευθερώσεις του Οκτώβρη του 1914 και του 1940 από τον Ελληνικό στρατό και μεταπολεμικά, ο ελληνισμός της Χειμάρας και της Βορείου Ηπείρου, θα αφεθεί στην τύχη του ως τις μέρες μας.
Για το himara.gr, Σταυρουλάκης Ευστράτιος,
δισέγγονος του καπετάν Στυλιανού Γαλερού, τραπεζικός και ερευνητής – συνσυγγραφέας του υπό έκδοσην βιβλίου «Ημερολόγιον Βορειοηπειρωτικού Αγώνος 1912-13, Στυλιανού Ανδρέα Γαλερού, Αρχηγού Ανταρτικού Σώματος εν Βορείω Ηπείρω»