Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εγκαινίασε ένα εμβληματικό έργο – φόρο τιμής στην ιστορία του ελληνικού πολιτισμού

ΣΗΜΕΙΑ ΟΜΙΛΙΑΣ

ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ  

ΤΟΥ 19ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Αμαλιάδα, 22.9.2018

Αποτελεί ξεχωριστή τιμή για μένα το ότι παρίσταμαι, υπό την ιδιότητά μου ως Προέδρου της Δημοκρατίας, στο 19ο Συνέδριο «Ιατρικής Χημείας», το οποίο συνδιοργανώνεται από τον Δήμο Ήλιδας, από το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Ιατρική Χημεία» του Πανεπιστημίου Πατρών, από την Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία και από την Ένωση Ελλήνων Χημικών. Αξίζουν σε όλους σας θερμά συγχαρητήρια γι’ αυτή την λαμπρή πρωτοβουλία. Και επιτρέψατέ μου να συμπληρώσω ότι χαίρομαι διότι το Συνέδριο αυτό διεξάγεται στο νέο, υπερσύγχρονο, Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Ήλιδας, το οποίο μόλις εγκαινίασα και αποτελεί  αληθινό κόσμημα για την Πόλη της Αμαλιάδας αλλά και για ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή. Μία πραγματική Εστία Πολιτισμού, την οποία ο Δήμος Ήλιδας έπρεπε να είχε αποκτήσει προ πολλού, αν αναλογισθεί κανείς την εμβληματική, κυριολεκτικώς, διαδρομή του στο πεδίο της όλης ιστορίας του Ελληνικού Πολιτισμού, από την αρχαιότητα ως την σύγχρονη εποχή.

Ι.  Κατ’ αρχάς, και διερμηνεύοντας -είμαι βέβαιος- τα αισθήματα όλων των εδώ παρευρισκομένων, οφείλω να εξάρω την προσωπικότητα του Καθηγητή κ. Γιάννη Ματσούκα, Προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, τόσο για το διεθνώς αναγνωρισμένο ερευνητικό του έργο στην Χημεία όσο και για την μεγάλη του εκπαιδευτική προσφορά στο Πανεπιστήμιο Πατρών, του οποίου –ας σημειωθεί- υπήρξε λαμπρός απόφοιτος ο ίδιος. Υπηρέτησε και υπηρετεί στην πράξη την Αριστεία, θεσμό κατ’ εξοχήν δημοκρατικό, αφού αποβλέπει στην αναγνώριση και προαγωγή των ικανοτήτων των καλυτέρων, ασχέτως κοινωνικών, οικονομικών ή άλλων κριτηρίων. Στο σημείο αυτό, οφείλω να επισημάνω ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα -με τα όποια προβλήματά του και τις όποιες ανεπάρκειές του- αποτέλεσε, σε ολόκληρη την μεταπολεμική περίοδο, έναν σημαντικό μηχανισμό διευκόλυνσης της κοινωνικής κινητικότητας. Βεβαίως, αυτό το πετύχαινε μόνον όταν -και στον βαθμό που- υπηρετούσε, με συνέπεια, την αρχή της Αριστείας.

ΙΙ. Αρκεί να διαβάσει κανείς τα ονόματα των κατόχων του Βραβείου Νόμπελ επιστημόνων που συγκροτούν την Τιμητική Οργανωτική Επιτροπή, όπως και τα ονόματα όσων συμμετέχουν με εισηγήσεις τους στο Συνέδριο, για ν’ αντιληφθεί την διεθνή αναγνωρισιμότητα του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Ιατρική Χημεία», το οποίο εορτάζει σήμερα, δικαίως υπερηφάνως, τα 20 χρόνια της λειτουργίας του. Και μάλιστα, με κεντρική ομιλήτρια και τιμώμενο πρόσωπο του Συνεδρίου και του Δήμου Ήλιδας την διακεκριμένη Ελληνο-Αυστραλή Καθηγήτρια Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου Victoria της Αυστραλίας, κυρία Βάσω Αποστολοπούλου, η οποία στην ομιλία της θ’ αναφερθεί στην πρόοδο των ερευνών της για την θεραπεία του καρκίνου και της σκλήρυνσης κατά πλάκας.

ΙΙΙ. Με δεδομένη την βαθύτατη εκτίμηση που αισθάνομαι προς όλους, ανεξαιρέτως, τους ομιλητές, ας μου επιτραπεί, παραταύτα, να σταθώ ιδιαιτέρως σε μια μεγάλη φυσιογνωμία της σύγχρονης Ιατρικής Επιστήμης, η οποία λαμπρύνει με την παρουσία της το παρόν Συνέδριο.

Α. Συμμετέχει λοιπόν σ’ αυτό, ως ομιλητής, ο Καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέρης, Harald zur Hausen, που έχει τιμηθεί με το Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας για την έρευνά του στην ανοσοθεραπεία του καρκίνου του τραχήλου. Εκατομμύρια γυναίκες, σ’ ολόκληρο τον Κόσμο, δεν αναπτύσσουν αυτόν τον καρκίνο, χάρη στο εμβόλιο που αναπτύχθηκε με βάση τη δική του έρευνα, οπότε ο Καθηγητής zur Hausen θεωρείται, επαξίως, αρωγός της Ανθρωπότητας.

Β. Επιπλέον, καθένας μας, χωρίς ν’ απαιτείται να είναι γιατρός, αντιλαμβάνεται την τεράστια σημασία της έρευνας που ο Καθηγητής zur Hausen διεξάγει, τα τελευταία χρόνια, πάνω στα αίτια της πρόκλησης του καρκίνου, ως αναγκαίας προϋπόθεσης για την πρόληψή του. Η έμφαση που αποδίδει ο Καθηγητής zur Hausen στην πρόληψη του καρκίνου, πριν από την εξίσου απαραίτητη, ασφαλώς, ανάπτυξη των μεθόδων θεραπείας του, πρέπει να τύχει της δέουσας προσοχής απ’ όλους τους αρμόδιους για την προστασία της ανθρώπινης υγείας δημόσιους φορείς, σ’ εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

Γ. Τον μεγάλο Φιλέλληνα Καθηγητή zur Hausen τιμάμε, όμως, σήμερα και για έναν ακόμη σπουδαίο λόγο, ο οποίος αφορά την προσφορά του στην Ελλάδα και, μάλιστα, κατά την πρόσφατη περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης, η οποία έθεσε σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη και συνέχιση της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας στην Ελλάδα, τουλάχιστον στο υψηλό επίπεδο, το οποίο είχε κατακτήσει κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

1. Σε κάθε ευκαιρία, συνυπογράφοντας κείμενα με συναδέλφους του, επίσης Νομπελίστες επιστήμονες, ο Καθηγητής zur Hausen επιχειρούσε να ευαισθητοποιήσει την Διεθνή Επιστημονική Κοινότητα αλλά και την Πολιτική Ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον προαναφερθέντα κίνδυνο, προκειμένου να επιτύχει την υποστήριξη της Αριστείας στην επιστημονική και τεχνολογική έρευνα που διεξάγεται σε Ελληνικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ινστιτούτα. Κορυφαία τέτοια ενέργεια, η οποία απέβλεπε σ’ αυτόν τον σκοπό, υπήρξε η δημοσίευση στο περιοδικό «Science», στο τεύχος της 25ης Μαΐου 2012, της επιστολής που υπέγραφε εκείνος, εκ μέρους 22 κορυφαίων επιστημόνων, με τίτλο, “Support for Greece” («Υποστήριξη για την Ελλάδα»).

2. Η ίδια επιστολή είχε προηγουμένως αποσταλεί στον Μάρτιν Σουλτς, τότε Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Χέρμαν βαν Ρομπάι, τότε Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς και τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, τότε Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Προκάλεσε τόσο μεγάλη αίσθηση στην Διεθνή Επιστημονική Κοινότητα αυτή η επιστολή, ώστε ο Noμπελίστας James D. Watson –που ανακάλυψε, από κοινού με τους Κρικ και Ουίλκινς, την δομή του DNA, και ο οποίος συμμετέχει στην Τιμητική Οργανωτική Επιτροπή αυτού του Συνεδρίου- απέστειλε επιστολή στον Χέρμαν βον Ρομπάι, στις 15 Ιουνίου 2012, δηλώνοντάς του ότι ενώνει την φωνή του με αυτή των συναδέλφων του που, μ’ επικεφαλής τον Καθηγητή zur Hausen, δημοσίευσαν αυτό το κείμενο στο περιοδικό «Science». Παράλληλα, εισηγείται και ο ίδιος, στην καταληκτήρια πρόταση της επιστολής του, ν’ αναληφθεί ταχεία και κατάλληλη δράση, ώστε να υποστηριχθούν η επιστήμη και τα κέντρα αριστείας, προκειμένου να υπάρξει ανάπτυξη και ευημερία στην Ελλάδα.

3.Από τα προαναφερθέντα προκύπτει, ανενδοιάστως, η μεγάλη προσφορά του Καθηγητή zur Hausen στην Ελλάδα, για την οποία βαθύτατα, για μία ακόμη φορά, τον ευχαριστούμε. Υπενθυμίζω ότι η Ελληνική Πολιτεία, αποτίοντας ελάχιστο φόρο τιμής στον Καθηγητή της zur Hausen για όλη αυτή την προσφορά του, του απένειμε, το 2016, το Παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικος.

IV. Καταλήγοντας, εκφράζω τον θαυμασμό μου για όσους μελετούν, όπως εσείς, την βιολογική και χημική δομή αυτού του μοναδικού και  περίπλοκου όντος, που λέγεται Άνθρωπος, παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το άρθρο «Βιολογικά ρολόγια», το οποίο δημοσίευσε ο μεγάλος Αυστριακός βιολόγος, βιοχημικός αλλά και βιολονίστας, Gottfried Schatz, στην «Neue Zürcher Zeitung»: «Συχνά αναρωτιέμαι, ποιο βιολογικό ρολόι μας κάνει να νιώθουμε πως το βιενέζικο βαλς οφείλει τη ρυθμική του ζωντάνια στην ανεπαίσθητη χρονική μετατόπιση στον δεύτερο τόνο του μέτρου του; Ποιο βιολογικό ρολόι αφουγκράστηκε ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε όταν έγραφε τα «Σονέτα του Ορφέα»; Κι ακόμα, ποιος εσωτερικός μετρονόμος αποκάλυψε στον διευθυντή ορχήστρας Βίλχελμ Φούρτβαϊνγκλερ τις, σχεδόν ανεπαίσθητες, αυξομειώσεις του ρυθμού με τις οποίες κατόρθωνε –όσο κανένας άλλος- να δίνει ζωή σε ένα Adagio; Αυτά τα ρολόγια μετρούν κλάσματα του δευτερολέπτου, αλλά ταυτόχρονα και τον σφιγμό των ωρών.  Πόσο θα ήθελα να ξέρω σε ποια απ’ τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα του κορμού μου χρωστώ το ανεκτίμητο δώρο αυτών των μαγικών ρολογιών! Γιατί, βέβαια, αυτά τα ρολόγια δίνουν νόημα στη ζωή μου και την κάνουν όμορφη».

Με τις σκέψεις αυτές σας συγχαίρω, εκ νέου, για την οργάνωση ενός Συνεδρίου παγκόσμιας, πραγματικά, εμβέλειας και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες σας.