Το Πριγκιπάτο της Θεοδωρούς – "Αὐθεντία πόλεως Θεοδωροῦς καὶ παραθαλασσίας"

Το Πριγκιπάτο της Θεοδωρούς, επίσης γνωστό ως Γοτθία (Gothia), ήταν ένα μικρό πριγκιπάτο στα νοτιοδυτικά της Κριμαίας από τις αρχές του 14ου αιώνα μέχρι την κατάληψή της από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1475. Πρωτεύουσα του πριγκιπάτου ήταν το Δόρος ή Θεοδωρούς, το οποίο ήταν επίσης γνωστό ως Θεόδωρο και σήμερα είναι γνωστό ως Μανγκούπ. Το πριγκιπάτο ήταν στενά συνδεδεμένο με την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.

Ο πληθυσμός της ήταν ένα μείγμα Ελλήνων, Γότθων της Κριμαίας, Αλανών, Βουλγάρων, Κουμάνων, Κιπτσάκων και άλλων εθνολογικών ομάδων, που ασπάστηκαν τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Επίσημη γλώσσα του πριγκιπάτου ήταν τα ελληνικά. Το έδαφος ήταν αρχικά υπό τον έλεγχο της Τραπεζούντας, και αποτελούσε μέρος της Περατείας.
Το Πριγκιπάτο της Γοτθίας αναφέρθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 14ου αιώνα, από τον μεταβυζαντινό ιστορικό Θεόδωρο Σπανδουγίνο, που έχει καταγράψει την ύπαρξη ενός «Πριγκιπάτου της Γοτθίας» κατά τη βασιλεία του Ανδρόνικου Γ΄ Παλαιολόγου (1328-1341).

Περαιτέρω αναφορές υπάρχουν κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα, με αρκετούς μελετητές να προσδιορίζουν τον «Ντμίτρι», έναν από τους τρεις πρίγκιπες των Τατάρων στη Μάχη των Γαλανών Νερών (π. 1362/3) με έναν πρίγκιπα της Γοτθίας. Το όνομα σε αυτή την περίπτωση μπορεί ενδεχομένως να είναι το βαπτιστικό όνομα του Τατάρου άρχοντα του Μανγκούπ, που ονομαζόταν Khuitani.
Η ονομασία «Θεοδωρώ» εμφανίζεται για πρώτη φορά σε ελληνική επιγραφή επίσης που χρονολογείται γύρω στο 1361/2, και στη συνέχεια και πάλι ως «Θεόδωρο Μανγκοπ» σε γενουατικό έγγραφο του 1374. Προτάθηκε από τον Άντζελο Μερκάτι ότι το γενουατικό έγγραφο είναι παραφθορά του ελληνικού πληθυντικού «οι Θεόδωροι», «των Θεοδώρων», που πιθανόν θα εννοεί τους αγίους Θεόδωρο τον Στρατηλάτη και Θεόδωρο τον Τήρωνα, αλλά ο Νικολάε Μπανέσκου (Nicolae Bănescu) πρότεινε την εναλλακτική εξήγηση ότι αυτή προέκυψε από την οριστική του ελληνικού ονόματος του Δόρος (σε Δώρος) ή σε Δόρυ, μετά την πρώιμη μεσαιωνική ονομασία της περιοχής.
Ανεξάρτητα από την προέλευσή του, το όνομα έμεινε από το 1420 ως η επίσημη ονομασία του πριγκιπάτου: «αὐθέντης πόλεως Θεοδωροῦς και παραθαλασσίας» ενώ στην καθομιλουμένη ονομαζόταν Θεοδωρίτσι, «μικρο Θεοδωρώ» από τους κατοίκους της.
[wikipedia]