Τι σημαίνει αποπυρηνικοποίηση της κορεατικής χερσονήσου;

Η λεγόμενη αποπυρηνικοποίηση της κορεατικής χερσονήσου, για την οποία δεσμεύτηκε ο Κιμ στη Σιγκαπούρη, προέρχεται από το διπλωματικό λεξιλόγιο. Υπάρχει ωστόσο φόβος ότι μπορεί να ερμηνευθεί με διαφορετικό τρόπο.

Στην κοινή δήλωση του Αμερικανού προέδρου και του Βορειοκορεάτη ομολόγου του υπάρχει ένα σημείο, το οποίο αναφέρει ότι η Β. Κορέα δεσμεύεται να εργαστεί για την πλήρη αποπυρηνικοποίηση της κορεατικής χερσονήσου. Στην κορεατική χερσόνησο υπάρχουν δύο Κορέες. Από το 1991, τα αμερικανικά πυρηνικά όπλα απομακρύνθηκαν από την Νότια Κορέα.
Θα μπορούσε λοιπόν να βγάλει το συμπέρασμα κανείς ότι λείπει μόνο η αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας για να επιτευχθεί ο στόχος της κοινής δήλωσης στη Σιγκαπούρη.
«Διαφορετική αντίληψη»
Όμως στο σχέδιο για αποπυρηνικοποίηση υπάρχει κάτι περισσότερο από αυτό. Τα θέμα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ήδη στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στη Βόρεια και Νότια Κορέα του 1992. Τότε οι δύο χώρες κατέληξαν σε δύο συμφωνίες για συμφιλίωση και απομάκρυνση των πυρηνικών όπλων, με άλλα λόγια αποπυρηνικοποίηση. Ενώ τότε ο κορεατικός βορράς επιχείρησε να συμπεριλάβει στη συμφωνία την απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων και το αίτημα να μην αποτελούν άλλο απειλή για την περιοχή οι ΗΠΑ και άλλες πυρηνικές δυνάμεις, αυτή η σημείωση λείπει από τη συμφωνία, όπως και κάθε αναφορά σε αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Το ότι ο βορράς υιοθέτησε τότε πλήρως την ρητορική του νότου οφείλεται στη αδύναμη τότε θέση της Πγιονγκ Γιανγκ και του εκκολαπτόμενου πυρηνικού της προγράμματος.
Σήμερα όμως η κατάσταση είναι διαφορετική. Η Β. Κορέα έχει το στάτους της πυρηνικής δύναμης παρά τη διάτρητη συμφωνία του 1992, που δέσμευε τις δύο χώρες να μην αναμειχθούν ποτέ στην κατασκευή πυρηνικών όπλων και τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Υπό αυτήν την οπτική γωνία δεν εκπλήττει ο σκεπτικισμός πολλών εμπειρογνώμων από την ετοιμότητα του Κιμ Γιονγκ Ουν να μιλήσει για αποπυρηνικοποίηση. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα γράφει ο Evans J.R.Revere από το ινστιτούτο Brookings:
«Τα περασμένα χρόνια οι βορειοκορεάτες κυβερνητικοί εκπρόσωποι εξήγησαν σε αμερικανούς συνομιλητές τους και σε διεθνή φόρα τι ακριβώς εννοούσαν με τη λέξη αποπυρηνικοποίηση, δηλαδή την απομάκρυνση απειλής εναντίον του βορρά μέσω συνασπισμού της Ν. Κορέας με τις ΗΠΑ και της προστατευτικής αμερικανικής ομπρέλας πάνω από τη Ν. Κορέα. Μας έδωσαν να καταλάβουμε ότι σε περίπτωση που οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε απομάκρυνση του κινδύνου, η Β. Κορέα θα εξέταζε βήματα αποπυρηνικοποίησης διάρκειας από δέκα μέχρι είκοσι χρόνια. Η βορειοκορεατική ερμηνεία της αποπυρηνικοποίησης είναι εντελώς διαφορετική από την αμερικανική».
Κατάργηση ή απλά περιορισμός του πυρηνικού εξοπλισμού;
Σε αυτό η Wall Street Journal παραθέτει τον πρώην αμερικανικό διαπραγματευτή Γιόζεφ ντε Τρανς στις λεγόμενες διαπραγματεύσεις των 6, ο οποίος αποκάλεσε θετική εξέλιξη το ότι ο Κιμ Γιονγκ Ουν θέλει να συζητήσει για το θέμα της αποπυρηνικοποίησης, που στο παρελθόν είχε πλήρως απορρίψει. «Θα πρέπει να συζητηθεί εάν η εκδοχή Κιμ για αποπυρηνικοποίηση σημαίνει πλήρης, εξακριβώσιμη και αμετάκλητη μείωση όλων των βορειοκορεατών πυρηνικών όπλων και οπλικών προγραμμάτων» σημειώνει ο Γιόζεφ ντε Τρανς.
Οι Τόμπι Ντάλτον και Άριελ Λεβίτεν από το περιοδικό Foreign Affairs θεωρούν κάτι τέτοιο μη ρεαλιστικό. Διότι από τη μια για τον Κίμ η πυρηνική αποτροπή αποτελεί υπαρξιακό ζήτημα, γι αυτό και δεν τίθεται καν θέμα πλήρους αποπυρηνικοποίησης. Από την άλλη, πλήρη, εξακριβώσιμη και αμετάκλητη μείωση του πυρηνικού οπλοστασίου έχει στο μεταξύ ξεπεραστεί.
Κάτι τέτοιο ξεκίνησε αρχές του 2000, όταν η Β. Κορέα έκανε τα πρώτα βήματα με πυρηνικές δοκιμές και ήταν στις απαρχές του το πρόγραμμα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς. Σε σχέση λοιπόν με την τεχνική πρόοδο στο πυρηνικό και πυραυλικό πρόγραμμα της χώρας θα ήταν αναγκαίος ένας περιορισμός σε σημαντικό βαθμό του προγράμματος ανάπτυξης πυρηνικών όπλων και συστημάτων μεταφοράς. Έτσι το στάτους της πυρηνικής δύναμης θα αναγνωρίζονταν σιωπηρά, αλλά θα ήταν ο μόνο ρεαλιστικός, αν και φιλόδοξος τρόπος σταθεροποίησης της κατάστασης. Και για την Ιαπωνία και την Ν. Κορέα θα υπήρχε βεβαιότητα ότι η σύμμαχός τους, η ΗΠΑ, βαδίζει με σύνεση και επιμονή.
[DW]