Η εγκυμοσύνη μετά τον Καρκίνο του Μαστού

Της Νατάσας Παζαΐτη*
Είναι γεγονός ότι όλοι θεωρούμε την καλή εξέλιξη της ζωής μας δεδομένη. Θεωρούμε ότι ο χρόνος είναι σύμμαχος στα σχέδιά μας, ότι έχουμε τη δυνατότητα να τα προλάβουμε όλα. Και ξαφνικά η ζωή μας ανατρέπεται. Το δεδομένο αγαθό της υγείας δεν είναι πλέον δεδομένο. Μία τέτοια ρωγμή στα θεμέλια της ζωής μίας γυναίκας είναι η στιγμή που έρχεται αντιμέτωπη με τον Καρκίνο του Μαστού.
Η διάγνωση του Καρκίνου του Μαστού αλλάζει τη ζωή της γυναίκας. Αποτελεί ένα πολλαπλό χτύπημα σε όλους τους τομείς της ζωής της: στο φυσικό, τον κοινωνικό, τον επαγγελματικό, το συναισθηματικό, τον ερωτικό. Το πρώτο έντονο συναίσθημα που βιώνει είναι ο φόβος, η αγωνία θανάτου. Η χειρουργική επέμβαση στο μαστό της διαταράσσει την εικόνα του σώματός της -body image- (πραγματικού, ιδεατού και κοινωνικού), η αυτοεκτίμηση της υποσκελίζεται, η διάθεσή της για διαπροσωπικές και σεξουαλικές επαφές μειώνεται. Αλλά και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των θεραπειών συνεχίζει να διακατέχεται από φόβο. Φόβο υποτροπής, φόβο κοινωνικής και επαγγελματικής απομόνωσης, φόβο απόρριψης από τον ερωτικό της σύντροφο.
Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου σε γυναίκες που βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία. Στην εποχή μας οι γυναίκες καθυστερούν να αποκτήσουν παιδιά ώστε να επιτύχουν την επιστημονική ή/και επαγγελματική τους διαμόρφωση και εξέλιξη. Τα σχέδια για τη δημιουργία ή τη διεύρυνση της οικογένειας μετατίθενται χρονικά και πολλές φορές η νόσος χτυπά την πόρτα της γυναίκας πριν εκείνη σκεφθεί καν να αποκτήσει παιδί. Ο μεγαλύτερος φόβος στις νέες αυτές γυναίκες είναι η στέρηση της μητρότητας. Η νέα γυναίκα δεν θα κλάψει για την υγεία της και την δική της ζωή αλλά για την πιθανότητα να χάσει την ευκαιρία να γίνει μητέρα καθώς είναι κοινώς διαδεδομένη η πεποίθηση ότι η γυναίκα που έχει νοσήσει με Καρκίνο του Μαστού δεν μπορεί να ελπίζει σε εγκυμοσύνη.
Παρόλο που σύμφωνα με τις διεθνείς στατιστικές το 50 τοις εκατό των νέων γυναικών που νόσησαν ήθελαν πολύ να αποκτήσουν παιδί μόνο το 10 τοις εκατό τελικά απέκτησε. Όχι επειδή δεν τα κατάφερε αλλά επειδή αποθαρρύνθηκε από το ιατρικό περιβάλλον. Μέχρι σήμερα η εγκυμοσύνη σχεδόν αποκλειόταν για αυτές τις γυναίκες. Και ο λόγος ήταν η αντίληψη ότι μία πιθανή εγκυμοσύνη πολλαπλασίαζε τον κίνδυνο υποτροπής της νόσου. Επιπλέον οι ορμονοθεραπείες και οι χημειοθεραπείες που αποτελούν μέρος της θεραπευτικής αγωγής μείωναν την αναπαραγωγική ικανότητα της γυναίκας. Ειδικά στον ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού η μακρά περίοδος λήψης ορμονοθεραπείας (από πέντε έως δέκα χρόνια) πιθανόν να έβγαζε χρονικά και ηλικιακά τη γυναίκα από την αναπαραγωγική δυνατότητα.
Στην Ετήσια Συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρίας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) το 2017 παρουσιάσθηκε μία έρευνα η οποία ανατρέπει τα δεδομένα. Σύμφωνα με τον επικεφαλή της ερευνητικής ομάδας που την διεξήγαγε Matteo Lambertini, κλινικό ογκολόγο, δεν πρέπει να αποτρέπεται η εγκυμοσύνη μετά την αποθεραπεία από μη μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Ως μέσος χρόνος απόστασης από την εμφάνιση της νόσου μέχρι τη δυνατότητα υγιούς κύησης αναφέρεται το χρονικό διάστημα των 2,5 ετών. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις μία γυναίκα μπορεί να επιδιώξει την εγκυμοσύνη ακόμα και έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση των θεραπειών της. Η έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού δεν παρουσίασαν υποτροπή της νόσου μετά από κύηση. Και το σημαντικότερο εύρημα είναι ότι θεωρείται πολύ πιθανό πλέον η κύηση να λειτουργεί προστατευτικά σε γυναίκες που έχουν διαγνωσθεί με μη ορμονοεξαρτώμενο Καρκίνο του Μαστού σε ποσοστό που αγγίζει το 42 τοις εκατό.
Η ζωή είναι δώρο! Και μία νέα ζωή που φέρνουμε εμείς στον κόσμο είναι δώρο όχι μόνο για μας αλλά για όλον τον κόσμο. Ένα τέτοιο δώρο δέχθηκα και εγώ με την επίσκεψη της Ελπίδας. Η Ελπίδα με επισκέφθηκε κρατώντας στην αγκαλιά της τον πανέμορφο γιό της τέσσερα χρόνια μετά τη χειρουργική επέμβαση στο στήθος της. Μαζί δώσαμε αυτή τη μάχη και είμαι βαθιά συγκινημένη που μοιράζομαι αυτή τη φωτογραφία της χαράς και της νίκης της ζωής. Σε ευχαριστώ Ελπίδα.
* Νατάσα Παζαΐτη, MD, PhD, FEBS – Γενική Χειρουργός – Ειδική Χειρουργός Μαστού – Ειδική στην Ογκολογική και Επανορθωτική Χειρουργική του Μαστού.