Ο «οδικός χάρτης» ενός ασθενούς με καρκίνο του πνεύμονα!

Η Γ΄ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του νοσοκομείου «Η Σωτηρία», στοχεύει μέσα από την καταγραφή αυτής της δύσκολης διαδρομής, στην επαναχάραξη της αντιμετώπισης της νόσου
Τον «οδικό χάρτη» του ασθενούς με καρκίνο του πνεύμονα σχεδίασε η Γ΄ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του νοσοκομείου «Η Σωτηρία», στοχεύοντας μέσα από την καταγραφή αυτής της δύσκολης διαδρομής, στην επαναχάραξη της αντιμετώπισης του καρκίνου του πνεύμονα.
 
Τα στοιχεία της συγκεκριμένης μορφής της νόσου δικαιολογούν απολύτως τη στρατηγική των ειδικών: ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί το πιο συχνό νεόπλασμα παγκοσμίως, με σχεδόν 2 εκατομμύρια νέους ασθενείς να διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 15% όλων των νέων ασθενών με κακοήθεια. Στην Ελλάδα έχει υπολογισθεί ότι 6.500 άτομα χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από αυτή τη μορφή καρκίνου, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο κάπνισμα.
Ο «οδικός χάρτης» βασίστηκε στο πρώτο Μητρώο Ασθενών με Καρκίνο του Πνεύμονα στην Ελλάδα, που λειτουργεί από το 2016 στην Γ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο «Η Σωτηρία» και το οποίο αριθμεί 543 ασθενείς.
«Η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που αφορούν τη σωστή διαχείριση των ασθενών: δημογραφικά στοιχεία, στοιχεία που αφορούν στην κλινικοεργαστηριακή διερεύνηση, τις θεραπείες που εφαρμόσθηκαν με την τοξικότητα και τα κλινικά αποτελέσματά τους. Επιπλέον, περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με την κατανάλωση πόρων από τον ασθενή και την οικογένειά του, από το νοσοκομείο και από τον ασφαλιστικό φορέα, καθώς και την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, ενώ ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για την ασφαλή διαχείριση των προσωπικών δεδομένων και τη διασφάλιση του ιατρικού απορρήτου. Τα στοιχεία αυτά και η ανάλυση τους, έχουμε την πεποίθηση ότι μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της λήψης αποφάσεων, όχι μόνο στο νοσοκομείο μας, αλλά και ευρύτερα στη βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας στη χώρα μας» δήλωσε την Τρίτη, με την ευκαιρία της διοργάνωσης του 5ου Διεθνούς Συνεδρίου για τον Καρκίνο του Πνεύμονα: Lung Cancer Network, ο Καθηγητής Παθολογίας – Ογκολογίας, Διευθυντής της Γ’ Πανεπιστημιακής Παθολογικής του «Η Σωτηρία» και εις εκ των Προέδρων του Συνεδρίου, κ. Κωνσταντίνος Συρίγος.
Τα ευρήματα του Μητρώου Ασθενών με Καρκίνο του Πνεύμονα
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κυρία Γεωργία Κουρλαμπά, Βιοστατιστικός, αναπληρώτρια επιστημονική Διευθύντρια του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων, στο μητρώο, μέχρι τη στιγμή της ανάλυσης, είχαν καταχωρηθεί 543 ασθενείς, διαγνωσθέντες, στην πλειοψηφία τους (~70%), τα έτη 2016 και 2017. Αναφορικά με τον ιστολογικό τύπο, το 42,5% των ασθενών είχαν διαγνωσθεί με αδενοκαρκίνωμα, το 22% με πλακώδες και το 22% με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, ενώ οι υπόλοιποι ασθενείς διαγνώσθηκαν με άλλους ιστολογικούς τύπους λιγότερο συχνούς.
Ως προς το επιδημιολογικό προφίλ των ασθενών αυτών, περισσότεροι από τα 3/4 των ασθενών ήταν άνδρες, με μέση ηλικία διάγνωσης τα 67 έτη, ενώ πάνω από το 50% ήταν νυν καπνιστές, με τους υπολοίπους να είναι πρώην καπνιστές.
Παράλληλα, προκύπτουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το «ταξίδι του ασθενούς», δηλαδή την πορεία του από την έναρξη των πρώτων συμπτωμάτων μέχρι και την έναρξη της θεραπείας. ‘Όπως ανέφερε η ειδικός, δύο με τρεις μήνες φαίνεται να μεσολαβούν μεταξύ της έναρξης των συμπτωμάτων και της διάγνωσης. Η πλειοψηφία των ασθενών (~85%) φτάνουν στον ογκολόγο έχοντας τη διάγνωση από πνευμονολόγο (64%) ή θωρακοχειρουργό (25%), εντός 24 ημερών από την ημέρα της διάγνωσης, με το διάστημα αυτό να είναι αρκετά μικρότερο (13 ημέρες) για τους διαγνωσθέντες με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.
Για τους ασθενείς που επισκέφθηκαν τον ογκολόγο χωρίς διάγνωση, ένα διάστημα 17 ημερών βρέθηκε να μεσολαβεί από την ημέρα της επίσκεψης μέχρι την επίσημη διάγνωση, με το διάστημα αυτό και πάλι να είναι μικρότερο για τους ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (~9 ημέρες).
Από τη διάγνωση μέχρι την έναρξη της θεραπείας, μεσολαβούν 30 ημέρες κατά μέσο όρο (δηλαδή μία εβδομάδα μετά την επίσκεψη στον ογκολόγο), με το διάστημα αυτό να είναι σημαντικά μικρότερο για τον μικροκυτταρικό καρκίνοτου πνεύμονα (19 ημέρες). Η πλειοψηφία των ασθενών υποβλήθηκε μόνο σε χημειοθεραπεία (46,2%) και ένα 25% των ασθενών υποβλήθηκε σε χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία. Το 14,3% των ασθενών υποβλήθηκαν σε χειρουργείο με ή χωρίς neo(adjuvant) θεραπεία, με τη λοβεκτομή να είναι η πιο συχνή χειρουργική επέμβαση (70% των χειρουργημένων ασθενών).
«Αναφορικά με τις χημειοθεραπείες, είναι αναλυτικά καταγεγραμμένα τα χορηγούμενα χημειοθεραπευτικά αλλά και υποστηρικτικά φάρμακα και οι δόσεις τους για κάθε κύκλο κάθε γραμμής θεραπείας, στοιχεία που θα αποτελέσουν την πηγή υπολογισμού του κόστους θεραπείας αυτών των ασθενών. Σε αυτή τη φάση κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, δεδομένου ότι οι ασθενείς είναι πρόσφατα διαγνωσθέντες και είναι ακόμα υπό θεραπεία» εξήγησε η κυρία Κουρλαμπά.
Η αξία του Μητρώου Ασθενών
Το σημαντικό ρόλο της ύπαρξης Μητρώων Ασθενών στην επίτευξη του καλύτερου δυνατού κλινικού οφέλους για τον ασθενή και την εξοικονόμηση πόρων για το σύστημα περίθαλψης, τόνισε κατά τη διάρκεια της εισήγησής του ο Καθηγητής και Διευθυντής του Τομέα Διοίκησης & Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ), κ. Νίκος Μανιαδάκης.
«Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί μεγάλη έμφαση στην ανακάλυψη νέων διαγνωστικών και θεραπευτικών επιλογών με στόχο την εγκυρότερη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα αλλά και τη σημαντική μείωση της θνητότητας και θνησιμότητας από τη νόσο. Ωστόσο, οι θετικές αυτές εξελίξεις δημιουργούν αντίστοιχα και σημαντικές προκλήσεις, καθώς αυξάνουν σημαντικά τις επιλογές, την πολυπλοκότητα και την περιπλοκότητα της διάγνωσης και της θεραπείας, επιμηκύνουν τη διάρκεια της θεραπείας και απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό, τεχνολογίες και υποδομές υψηλού κόστους. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις, έχει δοθεί έμφαση διεθνώς στην εφαρμογή νέων μέτρων και εργαλείων ορθής διαχείρισης των ασθενών αλλά και των πόρων που διατίθενται για τη φροντίδα τους, και κυρίως στην ανάπτυξη Μητρώων Ασθενών, που δύναται να έχουν πολλαπλές χρήσεις. Στη χώρα μας, δυστυχώς, δεν υπάρχει ακόμα εθνικό σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής, συλλογής και αξιοποίησης στοιχείων για τους ασθενείς και τη φροντίδα τους, ωστόσο, ευελπιστούμε ότι η παρουσίαση, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, των πρώτων ευρημάτων θα αποτελέσει το έναυσμα για να γενικευτεί η προσπάθεια σε εθνικό επίπεδο» υπογράμμισε ο κ. Μανιαδάκης.
5ο Διεθνές Συνέδριο για τον Καρκίνο του Πνεύμονα: Lung Cancer Network
Το 5ο Διεθνές Συνέδριο για τον Καρκίνο του Πνεύμονα: Lung Cancer Network θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα το διάστημα 18-20 Ιανουαρίου 2018, υπό την αιγίδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Διαπρεπείς ερευνητές και κλινικοί γιατροί από όλον τον κόσμο θα παρουσιάσουν τα πορίσματα της έρευνας τους, θα συζητήσουν και θα αξιολογήσουν την εμπειρία τους πάνω στις πρόσφατες εξελίξεις στην Ογκολογία – μεταξύ άλλων, την έγκαιρη διάγνωση, την ανίχνευση νέων καρκινογόνων ογκογονιδίων, την ανοσοθεραπεία, τις σύγχρονες μορφές ακτινοθεραπείας και τις συνδυαστικές θεραπείες καθώς και τις θεραπείες συντήρησης- με στόχο να χαράξουν τις μελλοντικές στρατηγικές αντιμετώπισης του καρκίνου του πνεύμονα.
Το τριήμερο αυτό διεθνές συνέδριο και η ταυτόχρονη παρουσία όλων των διαπρεπών ερευνητών που ασχολούνται με τον καρκίνο του πνεύμονα, αποτελούν μια σημαντική ευκαιρία για εκπαίδευση των Ελλήνων ιατρών, για αξιολόγηση των διαθέσιμων θεραπειών και για χάραξη της στρατηγικής αντιμετώπισης της νόσου στα χρόνια που έρχονται. Τα αποτελέσματα του συνεδρίου θα συμβάλλουν στο να καταστεί ο καρκίνος του πνεύμονα ένα μακροχρόνιο νόσημα και να καθιερωθεί η εξατομικευμένη θεραπεία των ασθενών.