Που φαίνεται αναπόφευκτη ως αποτέλεσμα του ντόμινο από την Αμερικάνικη κρίση.
Η άναρχη ανάπτυξη της οικονομίας των ΗΠΑ ως απόρροια της έλλειψης πραγματικού αντισταθμίσματος των μεγεθών χρησιμοποιούσε ως αντίκρυσμα την πολεμική βιομηχανία και (κυρίως) τον κατασκευαστικό κλάδο / αγορά ακινήτου.
Στην εσωτερική αγορά, η διοχέτευση της ρευστότητας προς επενδυτική απόδοση έγινε στα χρηματοοικονομικά προϊόντα για απόκτηση στέγης. Παρότι ο κατασκευαστικός κλάδος αντιμετώπιζε κρίση από το 2003, η άνοδος της τιμής των ακινήτων, η διευκόλυνση παροχής δανείων για την αγορά τους (με κάλυψη όλης της εμπορικής αξίας δηλαδή υπερκάλυψη της αντικειμενικής ή αλλιώς πραγματικής αξίας) και η μεταπώληση των προϊόντων αυτών ως “επενδυτικών” υψηλής απόδοσης.
Η πλασματική αξία των ακινήτων οδήγησε στην κατάρρευση αυτών τον προϊόντων με αποτέλεσμα να κλονιστεί η παγκόσμια οικονομία. Ως αλυσιδωτή όμως αντίδραση λόγω των τοξικών ομολόγων που διακινήθηκαν διεθνώς και (κυρίως) την πτώση της ζήτησης που οδήγησε σε ύφεση τη βιομηχανική παραγωγή.
Η πραγματική αιτία της κρίσης λοιπόν δεν έφτασε ακόμα στην Ευρώπη. Αυτό οφείλεται στο ότι οι αξίες των ακινήτων που εγγυώνται μεγάλο μέρος της χρηματοπιστωτικής ροής έχουν υποχωρήσει ελαφρά. Παρότι τα στεγαστικά δάνεια έπαψαν να είναι ελκυστικά και οι αγοροπωλησίες ακινήτων μειώθηκαν κατά πολύ, οι τιμές προσφοράς κρατήθηκαν, τεχνηέντως για πολλούς, σε υψηλά επίπεδα. Έστω και ονομαστικά γιατί στην Ελλάδα υπάρχουν πλείστες περιπτώσεις μεταβίβασης ακινήτου εως και 50% φθηνότερα της πρώτης τιμής εκτός πλειστηριασμού.
Η αδυναμία απόκτησης κατοικίας στα τρέχοντα επίπεδα από την αυξανόμενη τάξη των 18-30, κρούει τον πρώτο κώδωνα. Η επαναφορά δανείων με κάλυψη του 100% της αξίας μπορεί να δίνει μια προσωρινή ανάσα αλλά πολλαπλασιάζει και τον κίνδυνο μη αποπληρωμής. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και πανευρωπαϊκά.
Η πραγματική απειλή όμως έρχεται από τον τραπεζικό κλάδο. Σε χώρες όπως η Ελλάδα όπου τα επαγγελματικά δάνεια δεν διοχετεύονταν με κριτήριο την ανάπτυξη ή τη δραστηριότητα αλλά με όρους “Ενεχυροδανειστήριο Real Estate“. Αυτή η τακτική έχει οδηγήσει χιλιάδες επαγγελματικά ακίνητα στα χέρια τραπεζών από αδυναμία εξόφλησης των δόσεων. Ενδεικτικό της χιονοστιβάδας που έρχεται, είναι το γεγονός ότι πλέον οι τράπεζες δεν προβαίνουν σε καταγγελίες / κατασχέσεις επαγγελματικών ακινήτων, επιτρέποντας την παραμονή της δραστηριότητας τους (!). Είναι πλέον αδύνατον για τις τράπεζες να συλλέγουν ακίνητα που δε μπορούν να διαθέσουν αφού μόνο το κόστος συντήρησης πολλαπλασιάζει τη ζημιά τους.
Τα πρώτα δείγματα είναι ορατά: Οι τράπεζες πλέον λαμβάνουν ως εγγύηση το επαγγελματικό αλλά και ιδιωτικό ακίνητο σε τιμές εώς και 70% κάτω της αντικειμενικής αξίας του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο κύριος χρηματοδότης της οικονομίας απαξιώνει τις αντικειμενικές αξίες σε τέτοιο βαθμό ώστε να μιλάμε για μια πραγματική “φούσκα” σε σύγκριση με τις εμπορικές αποτιμήσεις αλλά ακόμα και τις ίδιες τις αντικειμενικές αξίες!
Η κατάρρευση όμως μπορεί να έρθει με την απαξίωση των αξιών της κατοικίας αφού εκεί είναι ο τεράστιος όγκος. Η απαξίωση θα έρθει εφ’ όσον οι τράπεζες δε μπορούν να καλύψουν τις καθυστερήσεις ή τις επισφάλειες των στεγαστικών δανείων. Όταν το στεγαστικό δάνειο έχει καλύψει (όπως είδαμε προηγουμένως) το σύνολο της εμπορικής αξίας, οι συνέπειες των επισφαλειών γίνονται ακόμα μεγαλύτερες. Το πρόβλημα είναι μεγάλο και στην Ευρώπη εξαναγκάζοντας την Comision να λάβει το έσχατο μέτρο:
Η πρόταση αυτή αφορά την αναμόρφωση παλαιότερης κοινοτικής Οδηγίας (2006/48/Ce κεφάλαιο 9.1 σημείο d, σελίδες 31 και 32) και τον προσδιορισμό ενός ενιαίου ευρωπαϊκού ορίου χρηματοδότησης μέσω των στεγαστικών δανείων.
Για τις σχετικές αλλαγές έχει ενημερωθεί η Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Τραπεζών η οποία έχει εκφράσει «την έντονη αντίθεσή της» στην κίνηση αυτή. Εξάλλου από την πλευρά του αρμόδιου Επιτρόπου κ. Τσάρλι Μακγκρίβι (Εσωτερική Αγορά) ανακοινώθηκε ότι «δεν έχει ακόμα διαμορφωθεί καμία πρόταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Η όλη διαδικασία βρίσκεται ακόμα στο επίπεδο της διαβούλευσης από πλευράς Κομισιόν, αλλά έχει προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις οι οποίες… οδήγησαν και στη διαρροή της σχετικής συζήτησης.
Παράγοντες της τραπεζικής αγοράς τονίζουν ότι η ενεργοποίηση μιας τέτοιας Οδηγίας θα μπορούσε να δώσει το τελειωτικό χτύπημα στην αγορά ακινήτων η οποία σε ολόκληρη την Ευρώπη παραπαίει λόγων της κρίσης και της κατακόρυφης πτώσης των χορηγήσεων δανείων.
Στην Ελλάδα όπως είναι γνωστό τα στεγαστικά δάνεια πριν από την κρίση κάλυπταν με διάφορα τεχνάσματα ολόκληρο το ποσό της εμπορικής αξίας του ακινήτου, ενώ στη συνέχεια η κάλυψη τυπικά έπεσε στο 70% και 80%, αλλά και πάλι (όταν αυτό χορηγείται) η παροχή συμπληρωματικών δανείων με την μορφή των επισκευαστικών κ.λ.π. κατέληγε στην κάλυψη του 100% του ποσού.
Παράλληλα η “αλλαγή” αυτή θα επιβαρύνει και τον όγκο των προβλέψεων που θα είναι υποχρεωμένες να κάνουν οι τράπεζες.
Η ενεργοποίηση μιας τέτοιας οδηγίας από πλευράς Κομισιόν θα είχε μεγαλύτερες συνέπειες στην Ελλάδα από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες καθώς στην Ελλάδα η διαφορά μεταξύ «αντικειμενικής» και εμπορικής αξίας παραμένει ουσιαστική.
Αρμόδιοι παράγοντες στις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι η πρόταση αυτή δρομολογήθηκε στο πλαίσιο των αλλαγών που προτείνονται για την βελτίωση και την ενίσχυση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος (Βασιλεία ΙΙ) και θα έπρεπε (η διαβούλευση) να τελειώσει πριν από το τέλος του Οκτώβρη ώστε να δρομολογηθεί η εφαρμογή της από τις αρχές του 2010.
Σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία η σχετική πρόταση θα προχωρήσει με την μορφή σύστασης προς τις χώρες-μέλη και όχι Οδηγίας η οποία όπως είναι γνωστό πρέπει να πάρει την μορφή νόμου του κράτους.
Ενώ λοιπόν η βόμβα μεγατόνων για την ελληνική οικονομία …διαβουλεύεται, εμείς ως επίσημο κράτος απλά ….αλλάζουμε πλευρό και συνεχίζουμε τον ύπνο μας !
Ξυπνάτε κύριοι! Εάν βυθιστεί ο κλάδος των ακινήτων και των κατασκευών , τότε μαθηματικά θα οδηγηθούμε στην χρεοκοπία !