Τα “ανδραγαθήματα” των έτερων Ευρωπαίων νομάδων.
Σήμερα, 16 Οκτωβρίου, συμπληρώνονται πενήντα ένα χρόνια από τη μέρα που οι ευγενείς Άγγλοι, μετά από φρικτά βασανιστήρια, οδήγησαν στο θάνατο έναν οικογενειάρχη από την Κυθρέα, τον Σπύρο Χατζηγιακουμή, είκοσι έξι μόνο χρονών, πατέρα τεσσάρων παιδιών.Την Κυριακή, 11 Οκτωβρίου 2009, τελέστηκε το μνημόσυνό του στην Αγία Βαρβάρα, ένα ειδυλλιακό χωριό λίγο έξω από τη Λευκωσία, όπου ζει η κόρη του μετά την προσφυγοποίησή τους.
Εκεί στο προαύλιο του Σωματείου «Ομόνοια» Αγίας Βαρβάρας, βρίσκεται η προτομή του ήρωα, όπου γίνεται τρισάγιο στη μνήμη του και κατάθεση στεφάνου.
Έχω την τιμή να έχω μαθήτριά μου την εγγονή του, την Ειρήνη Χατζηκουμή, κόρη του γιου του Κώστα, ένα παιδί εξαίρετου ήθους και επίδοσης, με δυναμική, πολύπλευρη προσωπικότητα. Η Ειρήνη μάς κάλεσε στο μνημόσυνο του παππού της και με χαρά βεβαίως παρευρεθήκαμε για να τιμήσουμε τον ήρωα.
Η σχέση μου, όμως με τον ήρωα αυτόν ξεκινά πριν από λίγα χρόνια, όταν στο Σωματείο Παρθενώνας Προσφύγων Λατσιών αποφασίσαμε να τιμήσουμε τους ήρωές μας, όλων των αγώνων της πρόσφατης κυπριακής Ιστορίας, των οποίων οι συγγενείς μένουν στην περιοχή του Δήμου Λατσιών. Τότε, επειδή ο γιος του ζει στα Λατσιά, μίλησα για πρώτη φορά για τον ήρωα Σπύρο Χατζηγιακουμή από την Κυθρέα, της επαρχίας Λευκωσίας.
Βεβαίως, συγκλονίστηκα με την περίπτωσή του. Ασφαλώς, υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις σαν αυτήν που πέθαναν λόγω βασανιστηρίων. Οι πιο μεγάλοι από μας βίωσαν σ’ όλο της το μεγαλείο την αβρότητα των Άγγλων αποικιοκρατών προς τους αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α.. Να ποια είναι σε συντομία η ιστορία του ήρωά μας: Οι Άγγλοι είχαν διατάξει κατ’ οίκον περιορισμό. Μάζεψαν τους άνδρες της κωμόπολης και τους πήραν στον Κεφαλόβρυσο, όπου είχαν έναν κουκουλοφόρο προδότη και τους περνούσαν όλους από μπροστά του. Έτσι, πήραν και τον Σπύρο Χατζηγιακουμή, όταν τον υπέδειξε ο κουκουλοφόρος. Η γυναίκα του αναφέρει ότι όταν της έφερε ο κουνιάδος της το μαύρο χαμπάρι, άφησε τα μωρά της στο σπίτι (τον Ανδρέα, τεσσάρων χρονών, τον Κώστα, τριών, τον Γιάννη, δύο, και την κόρη της Χρυστάλλα που ήταν έξι μηνών), και έτρεχε στους δρόμους που ήταν γεμάτοι από στρατό, χωρίς να λογαριάζει τίποτα.
Την επόμενη μέρα, τον έφεραν Άγγλοι στρατιώτες και ήθελαν να τον πάρουν στο νεκροταφείο για ταφή. Τότε, όρμησαν όλες οι γειτονιές της Κυθρέας έξω, και οι Άγγλοι δεν μπορούσαν να κουμαντάρουν τον κόσμο. Τον πήραν με το ζόρι οι Κυθρεώτες και τον μεταφέρανε στην εκκλησία.
Τότε η γυναίκα του, το μόνο που είπε ήταν: «Ο άντρας μου σκοτώθηκε για την ελευθερία της Κύπρου. Χίλιες φορές χαλάλιν της Ελλάδας.
Η γυναίκα του, επίσης, αναφέρει ότι πρόλαβε και είδε τα πόδια του: «όπως που να κρατούσε κανείς μπάρρα με βελόνες και να τον κτυπούσε, έτσι τρυπημένα ήταν τα πόδια του, κόσκινον αρβάλιν».
Μετά την κηδεία τον μετέφεραν στο νεκροταφείο. Οι γιατροί της Κυθρέας συμφώνησαν μεταξύ τους να τον ξεθάψουν μετά για να του γίνει νεκροψία και να διαπιστωθούν τα αίτια του θανάτου του, και γι’ αυτό στο σεντούκι δεν του έριξαν χώμα επίτηδες. Του ρίξανε μόνο λάδι και τον κλείσανε. Για μερικές όμως μέρες τριγύριζε πάνω από το μνήμα του ελικόπτερο και υπήρχε στρατός που φρουρούσε.
Ζήτησαν, στη συνέχεια, με δικηγόρους να επιτραπεί η εκταφή και η νεκροψία, όμως δεν τους το επέτρεψαν, γιατί δεν ήθελαν να αποδειχθεί ότι πέθανε από τα βασανιστήρια.
Πέθανε ο ήρωας και έμεινε μόνη μια γυναίκα με τέσσερα παιδιά.
Ας είναι αιωνία η μνήμη του.
ΤΗΣ ΖΗΝΑΣ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΔΗ*
*Φιλόλογος
Σημερινη
http://infognomonpolitics.blogspot.com/2009/10/blog-post_8634.html