Έχουν περάσει πάνω από 5 αιώνες , από τότε που η αρχή των
αποικιοκρατικών ταξιδιών ένωσε την Γηραιά Ήπειρο με τον Νέο Κόσμο.
Από τότε δεν βρέθηκε καμιά χώρα να σκεφτεί ότι πρέπει κάποτε να γίνει
κάποιος έντιμος απολογισμός. Είσαι η Αγγλία, η Γαλλία, η Ολλανδία ;
Πού πήγες ; Πόσους σκλάβωσες ; Πόσο μετάλλευμα αφαίρεσες ; Είσαι η
Γερμανία, η Αμερική, η Τουρκία, το Ισραήλ ; Που εισέβαλες ; Τι όπλα
χρησιμοποίησες ; Πόσους σκότωσες ; Μετά από ένα τέτοιο απολογισμό,
σίγουρα τα πράγματα θα έμπαιναν σε ένα πιο δίκαιο δρόμο. Ίσως και η
έννοια της δικαιοσύνης να αποκτούσε πιο πρακτική μορφή. Και τα πολλά
κλάματα να μετατρέπονταν σε στιγμές ανακούφισης για τους
κατατρεγμένους λαούς. Και η τεχνολογία θα αποκάλυπτε την ντροπή των
ιδιοκτητών της. Τότε ο κόσμος θα μπορούσε να συνεργαστεί καλύτερα,
αφού μετά την συγγνώμη θα επακολουθούσαν οι επανορθώσεις. Και ίσως να
μην χρειαζόταν να γίνει κανένα αντιαποικιοκρατικό δικαστήριο αφού θα
υπήρχε αναγνώριση και μεταμέλεια.
Η Ιστορία δεν κατασκευάζεται όταν είναι νωπά τα τραύματα των
θυμάτων. Και έχει έρθει η στιγμή που πρέπει να μιλήσει και να την
ακούσουμε όλοι, θύτες και θύματα. Αυτή είναι η αξία των Ηνωμένων
Εθνών. Για Ειρήνη που βασίζεται σε δικαιοσύνη και δικαίωση αυτών που
έζησαν το άδικο του ισχυρότερου. Για Ειρήνη που θα εκπροσωπείται
επάξια από το αθλητικό πνεύμα της άμιλλας κι όχι του καταστροφικού
ανταγωνισμού.
Ο Πολιτισμός έχει αξίες που φαίνονται μέσα από την διαγωγή των
λαών που εκπροσωπούν. Αν οι αξίες αυτές δεν χαρακτηρίζουν την ιστορία
του λαού αυτού που αδικεί, τότε δεν φταίει η αιώνια αξία της
Δικαιοσύνης, αλλά αυτός ο λαός και οι εκπρόσωποί του. Αν οι απόγονοι
ενάρετων προγόνων δεν ακολούθησαν το παράδειγμά των, τότε είναι
βαρύτερα υπεύθυνοι γιατί ενώ είχαν καλό δάσκαλο, δεν θέλησαν να του
μοιάσουν. Και φυσικά είναι περισσότερο αξιοκατάκριτοι , οι λαοί
αυτοί που άκουσαν τις ωραιότερες διδαχές και όμως έζησαν μακριά από
το διδακτικό τους ήθος.
Η Επιστήμη που χωρίσθηκε από την Αρετή, έγινε πανουργία, γιατί
σκοπός της έγινε η καταστροφή των άλλων ανθρώπων. Κάθε καινούργια
εφεύρεση μεγαλώνει ή μικραίνει το χάσμα της επικοινωνίας. Όταν ο
εγωισμός, η πλεονεξία και η φιλαρχία αποτελούν τα κίνητρα των
εφευρετών, τότε καμία εφεύρεση δεν μειώνει το χάσμα. Όταν όμως η
Αλληλεγγύη, η Ειρήνη και η Ευεργεσία διαπνέουν την ερευνητική
σκέψη, τότε το χάσμα θα μειωθεί, ίσως και να μηδενιστεί.
Ο Πόλεμος είναι η καταστροφή της ζωής, αφού όμως ξεκίνησε πρώτα η
αρχή της καταστροφής της ψυχής. Ο εγωιστής λαός μπορεί κάποτε να
μετανιώσει για την δράση του, όμως υπάρχει ανάγκη να ακούσει την φωνή
των άλλων λαών που θα τον βοηθήσουν να το καταλάβει, προτού εκδηλώσει
την συμπεριφορά του. Το ίδιο πρέπει να γνωρίσει και ο κακόβουλος
δάσκαλος και ο πονηρός εφευρέτης.
Γιατί ο πολιτισμός της ψυχής, είναι η ψυχή του πολιτισμού.
