Από τις πιο απλές και συνηθισμένες, όπως οι ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού και οι γαστρεντερίτιδες, ως τις πιο σοβαρές, όπως η πνευμονία ή σε σπανιότατες περιπτώσεις και η μηνιγγίτιδα, οι λοιμώξεις θα κάνουν σύντομα την εμφάνισή τους στα περισσότερα σπίτια.
Οι πιο συνηθισμένες λοιμώξεις είναι αυτές του ανώτερου αναπνευστικού:
1. Ιογενείς ή βακτηριακές φαρυγγίτιδες ή αμυγδαλίτιδες
2. Ιογενείς ρινίτιδες
3. Ιογενείς ή βακτηριακές ωτίτιδες
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αιτία είναι είτε κάποιος από τους πάμπολλους ιούς του κοινού κρυολογήματος είτε ο ιός της γρίπης. Οι μικροβιακές επιπλοκές τους (δηλαδή η εμφάνιση της βακτηριακής φαρυγγίτιδας ή μέσης πυώδους ωτίτιδας) έρχονται συνήθως μετά από μερικές ημέρες (3-5). Μπορεί να συνοδεύονται από πυρετό και απαιτούν κάλυψη με αντιβιοτικά. Η μετάδοσή τους στο χώρο του σχολείου γίνεται είτε μέσα από σταγονίδια (βήχας, πταρμός), είτε από τα χέρια των παιδιών (συμπεριλαμβανομένων των κοινών αντικειμένων της τάξης, όπως στυλό, βιβλία κλπ). Για να περιορίσουμε τη μετάδοση, θα πρέπει:
1. Οι τάξεις να αερίζονται καλά σε κάθε διάλειμμα (ακόμη κι αν κάνει κρύο).
2. Να διδάσκουμε στα παιδιά να βήχουν και να φταρνίζονται στον αγκώνα τους και όχι στα χέρια τους.
3. Να πλένουν τα χέρια τους πάντα πριν το φαγητό.
Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, η καθαριότητα μετά την τουαλέτα είναι έργο του προσωπικού του Παιδικού Σταθμού. Επομένως, η εκπαίδευσή τους στο σωστό καθαρισμό των χεριών των παιδιών και στον αερισμό των τάξεων, είναι απαραίτητη.
Λιγότερο συχνές, αλλά πιο σοβαρές, είναι οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού:
1. Βρογχιολίτιδα στα μικρότερα παιδιά και βρέφη
2. Βρογχοπνευμονία ή βρογχίτιδα στα μεγαλύτερα παιδιά
3. Πνευμονία σε μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους
Φυσικά, τα ηλικιακά αυτά όρια δεν είναι απαράβατα. Οι νόσοι αυτές εκδηλώνονται με πιο ηχηρά συμπτώματα, όπως ο υψηλός επίμονος πυρετός, ο έντονος βήχας, η δύσπνοια και η γρήγορη αναπνοή. Η μετάδοση των λοιμώξεων αυτών ακολουθεί παρόμοια μέθοδο με τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και οι κανόνες προστασίας είναι ίδιοι: καλό πλύσιμο των χεριών, βήχας στον αγκώνα, και αποφυγή συνωστισμένων και κακώς αεριζόμενων χώρων.
Για τα παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων του Γυμνασίου και του Λυκείου, θα πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου και άλλους τρόπους μετάδοσης λοιμώξεων, όπως είναι το φιλί ή η στενή σωματική επαφή κατά τις αθλητικές δραστηριότητες ή η μετακίνηση σε λεωφορεία και τρένα. Με αυτή την έννοια -και αποφεύγοντας τις απαγορεύσεις- οι έφηβοι θα πρέπει να ενημερώνονται για τον τρόπο μετάδοσης τόσο των κοινών ιώσεων, όσο και άλλων νόσων όπως η λοιμώδης μονοπυρήνωση, η πνευμονία από μυκόπλασμα και άλλα σπανιότερα νοσήματα. Συνοπτικά, μπορούμε να πούμε ότι στο σχολείο, τα πιο πιθανά σημεία για μετάδοση κάποιας νόσου είναι τα εξής:
1. Τάξη – σαφώς ο πιο πιθανός χώρος μετάδοσης, τόσο διότι τα παιδιά περνούν κυρίως εκεί τον χρόνο τους, όσο και διότι σπάνια αερίζονται επαρκώς κατά τα διαλείμματα.
2. Σκάλες (κουπαστές).
3. Σχολικό – επίσης ένας χώρος συνωστισμού, στον οποίο τόσο ο βήχας, όσο και η επαφή με τα χέρια διευκολύνουν την μετάδοση.
4. Καντίνα (εφόσον τα παιδιά συνωστίζονται στην ουρά).
5. Γυμναστική και αθλητικές δραστηριότητες (στενή σωματική επαφή στο παιχνίδι).
6. Τουαλέτα (εξαιρετικά σπάνια η μετάδοση).
Είναι σημαντικό, ωστόσο, να κατανοήσουμε ότι με σωστή ενημέρωση και σωστή υγιεινή, η μετάδοση των λοιμώξεων στα σχολεία μπορεί να μειωθεί δραστικά.