Το ανθρώπινο αποτύπωμα στον πλανήτη είναι τόσο έντονο, ώστε έχει αλλοιώσει ακόμη και τα γεωλογικά χαρακτηριστικά του.
Το πιο «ύπουλο» από τα ανθρώπινα απορρίμματα, το πλαστικό, σε όλες του τις μορφές, έχει κυριολεκτικά κατακλύσει τη Γη, όπως αναφέρει γεωλογική μελέτη που δημοσιεύθηκε στις επιθεωρήσεις Science και Anthropocene, με ανησυχητικά αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι σήμερα έχει παραχθεί τόσο πλαστικό, που αρκεί για να καλυφθεί ολόκληρος ο πλανήτης με πλαστική μεμβράνη. Η μόλυνση με πλαστικά απορρίμματα έχει φτάσει παντού.
«Τα αποτελέσματα αποτέλεσαν μια πραγματική έκπληξη» λέει ο επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής Γιαν Ζαλασίεβιτς, ο οποίος ανήκει στην ομάδα επιστημόνων που εδώ και καιρό υποστηρίζουν πως από το 1950 και μετά έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή, την «Ανθρωπόκαινο», που φέρει έντονη τη σφραγίδα του ανθρώπινου παράγοντα στη φύση, αλλά και το μέλλον του πλανήτη.
«Γνωρίζαμε ότι ο άνθρωπος κατασκευάζει τεράστιες ποσότητες διαφόρων ειδών πλαστικού, από τον βακελίτη και τις πλαστικές σακούλες μέχρι το PVC τα τελευταία 70 χρόνια, ωστόσο δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα ότι μπορεί να ταξιδέψει σε ολόκληρη τη Γη.
Αποδεικνύεται ότι όχι μόνο παρασύρεται στους ωκεανούς, αλλά έχει φτάσει στα βαθύτερα σημεία του πυθμένα των θαλασσών, κάτι που αποτελεί ένδειξη ότι ο πλανήτης μας δεν χαίρει άκρας υγείας».
Τα ευρήματα
Το κεντρικό εύρημα της μελέτης είναι ότι η μεταπολεμική ανθρώπινη δραστηριότητα έχει καταφέρει να αλλοιώσει ακόμη και τη γεωλογική σύσταση της Γης. Ιδιαίτερα τα ραδιενεργά ισότοπα, που εκλύονται από τις πυρηνικές βόμβες και δοκιμές, αφήνουν πίσω τους ένα «μολυσματικό» ίχνος.
Επιπλέον, τα αυξημένα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στους ωκεανούς, η μαζική παρασκευή τσιμέντου και η διαδεδομένη χρήση αλουμινίου επίσης σηματοδοτούν τη «γέννηση» του Ανθρωπόκαινου. Πρόκειται για τα αποκαλούμενα «τεχνολογικά απολιθώματα»: απομεινάρια πλαστικού, αλουμινίου, τσιμέντου, μόλυβδου και ραδιενέργειας που αλλοιώνουν τη γεωλογική σύσταση του πλανήτη. Ακόμη και τα… ταπεινά πλαστικά, όμως, όπως τονίζει ο κ. Ζαλασίεβιτς, παίζουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο στην αλλαγή της Γης από ό,τι πιστεύαμε.
«Αρκεί μόνο να σκεφτούμε τα ψάρια που ζουν στη θάλασσα. Ενα τεράστιο ποσοστό των ψαριών έχει πλαστικό μέσα τους. Αυτό εκκρίνεται και τελικά καταλήγει στον πυθμένα. Σταδιακά ο πλανήτης καλύπτεται από πλαστικό» επισημαίνει ο καθηγητής.
Στη μελέτη με τίτλο «Ο γεωλογικός κύκλος των πλαστικών», αναφέρεται ότι κάθε χρόνο κατασκευάζονται 300 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού. Η αύξηση είναι πραγματικά θεαματική από το 1950, καθώς μέχρι σήμερα αναλογεί σε περίπου 5 δισ. τόνους, και μέχρι το τέλος του αιώνα θα έχει αγγίξει τους 30 δισ. τόνους.
Η ιδέα για την έναρξη της νέας εποχής ανήκει στον βραβευμένο με Νόμπελ χημικό, Πολ Κρούτσεν, και αποτελεί σημαντικό πεδίο επιστημονικής αντιπαράθεσης τα τελευταία 16 χρόνια. Η επιτροπή Anthropocene Working Group μελετά από το 2008 το ζήτημα, και τον Αύγουστο θα είναι πλέον σε θέση να καταθέσει προς ψήφιση τις προτάσεις της στο διεθνές γεωλογικό συνέδριο που θα λάβει χώρα στη Νότια Αφρική.
Η άποψή τους, πάντως, φαίνεται πως είναι ήδη σαφής, όπως προκύπτει από τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Science, με την υπογραφή των δύο τρίτων των μελών της AWG. Το πόρισμά τους καταλήγει ότι όντως μπορούμε να μιλάμε για μια νέα εποχή, σαφώς επηρεασμένη από τον άνθρωπο, καθώς οι αλλαγές που συντελούνται στον πλανήτη είναι τόσο συνταρακτικές όσο εκείνες που συνέβησαν με το τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων.