Ιλιγγιώδη ποσά από το μάρκετινγκ των ανταγωνιστικών εταιριών για να διαφημισθούν οι κάψουλες (κυριώς του espresso) καφέ που υπόσχονται στα γρήγορα ένα σφηνάκι από την αγαπημένη συνήθεια εκατομμυρίων πολιτών σε ολόκληρο τον κόσμο. Κι όμως εδώ παραμονεύει μια τοξική-καρκινογόνα παγίδα.
Ο καφές που φτιάχνεται σε μηχάνημα με κάψουλες, περιέχει πολλαπλάσια συγκέντρωση από φουράνιο -ένα τοξικό, καρκινογόνο συστατικό- από αυτόν που φτιάχνουν οι απλές καφετιέρες. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις βρέθηκαν στις κάψουλες του εσπρέσο.
Η μελέτη έγινε από ειδικούς στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal Food Chemistry» και στο site του Εθνικού Ιδρύματος Επιστήμης και Τεχνολογίας της Ισπανίας.
«Τα χημικά συστατικά που παράγονται φτιάχνοντας καφέ φίλτρου, δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με αυτά που παράγονται από μία μηχανή εσπρέσο με κάψουλα, καθώς κατά τη διαδικασία υπάρχει μεγάλη διαφορά στην απελευθέρωση φουρανίου», εξηγεί ο υπεύθυνος της μελέτης Javier Santos, καθηγητής του τμήματος Αναλυτικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης.
Το ενδιαφέρον των επιστημόνων για τη μελέτη του εν λόγω συστατικού έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς είχε αποδειχθεί η τοξικότητα και οι καρκινογόνες ιδιότητες που είχε στα ζώα, όπως και επίσης επειδή η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο το περιέλαβε στη λίστα τροφίμων που δυνητικά προκαλούν ογκογενέσεις.
Οι ειδικοί κατέγραψαν τις συγκεντρώσεις φουρανίου σε διάφορα είδη καφέ και βρήκαν πως:
*Ο καφές φίλτρου περιέχει από 20 έως 78 νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο (ng/ml)
*Ο στιγμιαίος καφές περιέχει από 12 έως 35 ng/ml
*Ο εσπρέσο απλής μηχανής από 43 έως 146 ng/ml
*Ο εσπρέσο από κάψουλα περιέχει 117 έως 244ng/ml
«Τα αυξημένα επίπεδα οφείλονται στις ερμητικά κλειστές κάψουλες, οι οποίες εμποδίζουν το φουράνιο, που είναι ιδιαίτερα πτητικό, να απελευθερωθεί όταν με την πίεση και το καυτό νερό το συστατικό εισέρχεται στο ρόφημα» εξηγεί ο Santos.
Μάλιστα, όπως εξηγεί ο ίδιος, «όσο περισσότερο παραμένει ο καφές στο φλιτζάνι, τόσο περισσότερο εξατμίζεται το φουράνιο».
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι εντός των τιμών που θεωρούνται ασφαλείς για την ανθρώπινη υγεία. Για να ξεπεράσει κάποιος τα ανώτατα εγκεκριμένα όρια το φουράνιο στον καφέ, θα πρέπει να καταναλώσει τουλάχιστον 20 κάψουλες καφέ την ημέρα ή 200 στιγμιαίους καφέδες.
Ωστόσο, το φουράνιο περιέχεται σε διάφορα τρόφιμα, από παιδικές τροφές, χυμούς, προϊόντα σε βάζα και κονσέρβες που δεν ζεσταίνονται για να καταναλωθούν και είναι δύσκολο να ξεπεράσει κάποιος τα ασφαλή όρια. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί και καταμετρά την ουσία σε διάφορα τρόφιμα προκειμένου να αλλάξει την υπάρχουσα νομοθεσία.
Στην ίδια μελέτη φάνηκε πως η συγκέντρωση φουρανίου είναι χαμηλότερη σε καφέ που έχει καβουρδιστεί αργά και σε χαμηλή θερμοκρασία, από αυτόν που καβουρδίζεται σε υψηλή θερμοκρασία και γρήγορα.
Το φουράνιο, όπως και το ακρυλαμίδιο, ανήκει στην κατηγορία των καρκινογόνων συστατικών που εμφανίζονται όταν το τρόφιμο ή το ποτό εκτίθενται σε υψηλή θερμοκρασία.