23 και 24/10 γίνεται στις Βρυξέλλες η ειδική Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα.
Μια εξαιρετικά σημαντική Σύνοδος, που θα δώσει κατευθύνσεις στις οικονομίες των χωρών-μελών για τα επόμενα 30 χρόνια.
Ήδη έχουν γίνει γνωστές οι αποφάσεις, καθώς η σχετική ανακοίνωση αναφέρει:
- a binding EU target of at least …
40% less greenhouse gas emissions by 2030, compared to 1990 – δεσμευτικό σε επίπεδο ΕΕ στόχο μείωσης των “αερίων θερμοκηπίου” το 2030 κατά τουλάχιστον 40% ως προς το 1990,
- a binding target of at least 27% of renewable energy used at EU level – δεσμευτικό σε επίπεδο ΕΕ στόχο χρήσης ΑΠΕ κατά τουλάχιστον 27%,
- an energy efficiency increase of at least 27% – αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας τουλάχιστον 27%,
- the completion of the internal energy market by reaching an electricity interconnection target of 15% between members states and pushing forward important infrastructure projects – ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς με επίτευξη στόχου ηλεκτρικής διασύνδεσης τουλάχιστον 15% μεταξύ των χωρών-μελών και προώθηση σημαντικών έργων υποδομών.
Επειδή όμως “ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες”, δεν πρέπει κανείς να στέκεται στην ολιγόλογη επίσημη ανακοίνωση, που είναι μια γενική “ομπρέλα” προσεκτικών διατυπώσεων, για κάλυψη των πολιτικών από εσωτερικές αντιδράσεις σε κάθε χώρα-μέλος, αλλά να εξετάσει με προσοχή το πλήρες και επίσημο κείμενο της απόφασης. Στις 10 σελίδες του κρύβονται πολλές διατυπώσεις, που μπορεί να επιδέχονται διαφορετικές προσεγγίσεις, ανάλογα με τις ανάγκες και την οπτική γωνία κάθε επιμέρους χώρας-μέλους. Ας δούμε κάποιες επιμέρους παρατηρήσεις:
- Η Πολωνία συμφώνησε εύκολα στο τελικό κείμενο και δεν πρόβαλε βέτο, όπως, προφανώς για εσωτερική κατανάλωση, είχε απειλήσει. Η συμφωνία “έκλεισε” λίγο πριν τα μεσάνυχτα, χωρίς το ξενύχτι άλλων Συνόδων. Όπως προβλεπόταν, η Σύνοδος αποτέλεσε πεδίο για ένα “Ανατολίτικο παζάρι”, όπου μάλλον πολύ αργότερα θα μάθουμε τι πραγματικά έδωσε και τι πήρε καθε χώρα και κάθε πολιτικός. Είχαμε άλλωστε επισημάνει ότι δεν τοποθετήθηκε τυχαία ο Πολωνός Πρωθυπουργός ως νέος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
- Ο στόχος για 40% μείωση των “αερίων θερμοκηπίου” είναι συλλογικός σε επίπεδο ΕΕ και τα κράτη-μέλη θα συμμετέχουν “με δικαιοσύνη και αλληλεγγύη”. Η μείωση κατανέμεται σε μέτρα του Τομέα Εμπορίας Εκπομπών CO2 (ΕΤS) κατά 43% και μέτρα του εκτός-ETS Τομέα (πχ γεωργία-κτηνοτροφία) κατά 30% το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005. Προβλέπεται αναμόρφωση του συστήματος ETS για “σταθεροποίηση της αγοράς” και αύξηση του συντελεστή αφαίρεσης εκπομπών απ’ την αγορά από 1,74% σε 2,21% ετησίως από το 2021 και μετά. Σας το είχαμε πει ότι μόνο με συστηματική χειραγώγηση από την Κομισιόν μπορεί να “ξαναζωντανέψει” η αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2, που οι κατά τα λοιπά “ελεύθερες” αγορές την είχαν στείλει στα τάρταρα, κι αυτή ακριβώς τη συστηματική χειραγώγηση αποφάσισε το Συμβούλιο Κορυφής. Ωστόσο δεν καταργείται η ελεύθερη διάθεση δωρεάν δικαιωμάτων και “χώρες με ΑΕΠ μικρότερο του 60% του μέσου Ευρωπαϊκού” μπορούν να συνεχίσουν να δίνουν δωρεά δικαιώματα στον ενεργειακό τους τομέα μέχρι το 2030. Επίσης, “για λόγους αλληλεγγύης, ανάπτυξης και διασυνδέσεων” 10% των δικαιωμάτων εκπομπών, που τίθενται προς δημοπράτηση από την ΕΕ, θα διατεθούν σε κράτη-μέλη των οποίων το ΑΕΠ/κάτοικο δεν υπερβαίνει το 90% του Κοινοτικού μέσου όρου το 2013. Ίσως από εδώ κάτι να “τσιμπήσει” και η Ελλάδα, καθώς με τα μνημόνια το ΑΕΠ έχει βουλιάξει όπως επί Κατοχής.
- Ο στόχος για 27% ΑΠΕ στην ενέργεια σε επίπεδο ΕΕ συνδέθηκε ευθέως με τις ανάγκες επικυριαρχίας της Γερμανίας στην εσωτερική αγορά, καθώς σημειώνεται ότι τα κράτη-μέλη δεν θα εμποδίσουν κάποια χώρα να βάλει τους δικούς της πιο φιλόδοξους στόχους και να τους υποστηρίξει με βάση τους κανόνες επιτρεπόμενων κρατικών ενισχύσεων. Η ενσωμάτωση αυξανόμενων ποσοτήτων διακοπτόμενης ανανεώσιμης ενέργειας απαιτεί πιο διασυνδεμένη εσωτερική αγορά και κατάλληλη εφεδρεία, που θα συντονιστεί σε περιφερειακό επίπεδο. Η Κομισιόν θα πρέπει να επιταχύνει τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις και να πετύχει στόχο 10% μέχρι το 2020 τουλάχιστον για τις Βαλτικές δημοκρατίες και τις χώρες της Ιβηρικής. Ο στόχος του 15%, που ζητούσαν επίμονα οι χώρες της Ιβηρικής, μετατέθηκε για το 2030 και συνδέθηκε με την υλοποίηση των “Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος“. Η Μάλτα, η Κύπρος και η Ελλάδα, που είναι πρακτικά εκτός Ευρωπαϊκών διασυνδέσεων, πήραν μια διατύπωση-ευχολόγιο, ότι χρειάζονται “ιδιαίτερη προσοχή”.
- Στο φυσικό αέριο συμφωνήθηκε να προωθηθεί “ο διάδρομος Βορρά-Νότου” (North-South corridor), “ο Νότιος διάδρομος” (Southern gas corridor), ένας νέος κόμβος (gas hub) στη Νότια Ευρώπη και έργα υποδομών στη Φινλανδία και τις Βαλτικές δημοκρατίες για “ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας”, δηλαδή απεξάρτηση απ’ το ρωσικό αέριο.
Θα δούμε τις επόμενες μέρες κι άλλα στοιχεία της απόφασης της Συνόδου, καθώς θα αναλύεται και οι διατάξεις της θα αποκρυπτογραφούνται ανάλογα με τα επιμέρους συμφέροντα των διαφόρων χωρών-μελών.
Τα λινκς τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/10/blog-post_24.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!