Το φάντασμα της Θάτσερ στοιχειώνει και στις δύο πλευρές των Αλπεων

του Μιχάλη Ψύλου
“Κάθε βράδυ προσευχόμαστε στο Θεό και ευχαριστούμε τους πατέρες της 5ης Δημοκρατίας, Σαρλ Ντε Γκόλ και τον Μισέλ Ντεμπρέ” ομολογεί στην εφημερίδα Le Monde στενός συνεργάτης του γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ. Ο λόγος; Γιατί ,απλά ο Ολάντ παραμένει πρόεδρος της Γαλλίας αποκλειστικά και μόνο χάρη στους “μοναρχικού τύπου θεσμούς” της 5ης γαλλικής Δημοκρατίας, προσθέτει ειρωνικά η αριστερή Humanite. Πόσο πιο χαμηλά μπορεί να υποχωρήσει η δημοτικότητα του Γάλλου προέδρου από το 13% που βρίσκεται σήμερα; “ Αν κάτι είναι σαφές σήμερα είναι ότι το βάθος της …τρύπας δεν έχει πάτο” ομολογεί ένας άλλος συνεργάτης του Ολάντ,όπως γράφει η Monde . “Υπάρχει μια απίστευτη δυσπιστία , η ιδέα ότι τίποτα δεν θα μας γλιτώσει” λέει ένας άλλος σύμβουλος του Γάλλου προέδρου και προσθέτει: “Κάθε φορά νομίζουμε ότι είμαστε αντιμέτωποι με τη χειρότερη κρίση ,αλλά διαπιστώνουμε ότι την επόμενη φορά τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα “.
Η πλήρης υποταγή του Γάλλου προέδρου ,αλλά και του πρωθυπουργού του , Μανουέλ Βαλς στην πολιτική της σκληρής λιτότητας ,που έχει επιβάλει το Βερολίνο έχει οδηγήσει στα …τάρταρα τη δημοτικότητα του “ντουέτου” που κυβερνά τη Γαλλία . Οπως λέει ο αποπεμφθείς ,τέως υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας , Αρνό Μοντεμπούρ σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Die Zeit “οι Γάλλοι ψήφισαν Αριστερά αλλά κατέληξαν με το πρόγραμμα της γερμανικής δεξιάς” .Αποτέλεσμα ;” Η Γαλλία δεν αποφασίζει πλέον την οικονομική της πολιτική. Η κ. Μέρκελ συνεχίζει να επιβάλει τις οικονομικές εντολές της στη Γαλλία, κάτι που εκμεταλλεύεται το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο και προσπαθεί να διεκδικήσει σοβαρά την εξουσία στις προεδρικές εκλογές του 2017” .
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ,που 32 “ανυπάκουοι” σοσιαλιστές βουλευτές αρνήθηκαν να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης πριν λίγες ημέρες στην νέα κυβέρνηση Βαλς,απέχοντας από την ψηφοφορία. Λιγότερο από έξι μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Βαλς πήρε σχεδόν ψήφο εμπιστοσύνης με 269 υπέρ έναντι 244 κατά και 53 αποχές,καθώς οι “ανυπάκουοι” σοσιαλιστές και οι Πράσινοι δεν θέλησαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση,παρά τις ριζικές διαφωνίες τους.
Το αφεντικό των αφεντικών στηρίζει Ρέντσι
Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο Μέρκελ δεν καθοδηγεί όμως μόνο τη γαλλική “σοσιαλιστική” ηγεσία . Και νότια των Αλπεων, στην Ιταλία, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα,παρά το γεγονός ότι κυβερνά η κεντροαριστερά.«Έχω την εντύπωση ότι ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι έλκεται υπερβολικά από τις θέσεις και το μοντέλο της Μάργκαρετ Θάτσερ»λέει η ηγέτις του ιταλικού αριστερού συνδικάτου CGIL ,Σουζάνα Καμούσο. ««Οι ομοιότητες ανάμεσα στο μοντέλο Ρέντσι και σε εκείνο της Θάτσερ βρίσκονται στην ιδέα των ακραίων φιλελεύθερων πολιτικών, στην ιδέα ότι ο περιορισμός των δικαιωμάτων των εργαζομένων αυξάνει την ανταγωνιστικότητα» λέει η 60χρονη Γραμματέας της μεγαλύτερης εργατικής συνομοσπονδίας της Ιταλίας .Ο ίδιος ο Ρέντσι αντιπαρέρχεται βέβαια τις κατηγορίες αυτές και υπόσχεται ότι μέσα στις επόμενες 1000 ημέρες «θα αλλάξει εντελώς την Ιταλία”.
Φανατικός υποστηρικτής του Ι ιταλού πρωθυπουργού είναι ο πρόεδρος των Ιταλών εργοδοτών, Τζιόρτζιο Σκουίνζι. «Η πολιτική του Ρέντσι είναι σωστή. Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση » υποστηρίζει «το αφεντικό των αφεντικών».Εντελώς αντίθετη είναι η άποψη της εφημερίδας ”Messaggero» : “Η κυβέρνηση Ρέντσι καθορίζει την πολιτική της στη βάση του «Δημοσιονομικού συμφώνου», δηλαδή στη βάση της λιτότητας, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις οικονομικές συνθήκες της χώρας» εκτιμά η ιταλική εφημερίδα .
Ηδη τα τα τρία μεγαλύτερα ιταλικά συνδικάτα (Cgil, Cisl και Uil) έχουν κηρύξει γενική απεργία στις 8 Νοεμβριου εκφράζοντας την κάθετη αντίθεσή τους στο «πάγωμα» για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά των αποδοχών των τριών εκατομμυρίων δημοσίων υπαλλήλων της χώρας αλλά και για 10η χρονιά την απαγόρευση των προσλήψεων. Επιπλέον στις 18 Οκτωβρίου , το μεγαλύτερο συνδικάτο Μετάλλου (FIOM) διοργανώνει εθνική διαδήλωση στη Ρώμη για να μην περάσουν τα σχέδια Ρέντσι για την κατάργηση του άρθρου 18 του Κώδικα Εργασίας που ισχύει από το 1970 και δυσκολεύει τις απολύσεις . Οπως λέει η Σουζάνα Καμούσο “η σημερινή κατάσταση είναι αποτέλεσμα ενός μοντέλου δύο δεκαετιών που υπονομεύει την εργασία. Για να δικαιολογήσει τις επιλογές του ο Ρέντσι αναζητά έναν εχθρό και το καθήκον μας είναι να προετοιμαστούμε για να αντιμετωπίσουμε αυτή τη λογική”.
Στο πλευρό των συνδικάτων βρίσκεται και η αριστερά του Δημοκρατικού Κόμματος που διαθέτει 110 βουλευτές από τους 290 του κόμματος. Ο Ρέντσι είναι όμως άκαμπτος .«Είμαστε εδώ για να αλλάξουμε την Ιταλία. Δεν θα γίνουμε το φύλλο συκής για την επιστροφή της παλιάς φρουράς στην εξουσία” έγραψε χαρακτηριστικά ο Ιταλός πρωθυπουργός σε επιστολή του προς τους βουλευτές του.
Ο Ρέντσι θα κληθεί σύντομα να αντιμετωπίσει και το αίτημα της διεξαγωγής δημοψηφίσματος κατά της λιτότητας . Με πρωτοβουλία 16 οικονομολόγων και νομικών,αλλά και των συνδικάτων και διαφόρων κοινωνικών οργανώσεων, συγκεντρώνονται ως τις 30 Σεπτεμβρίου 500.000 υπογραφές που θα κατατεθούν στο Ανώτατο Δικαστήριο για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ,όπως προβλέπει το ιταλικό σύνταγμα. Στο δημοψήφισμα προτείνεται να απαντηθούν από τον ιταλικό λαό τέσσερα ερωτήματα για την κατάργηση του ευρωπαικού Δημοσιονομικού Συμφώνου Σταθερότητας,την αποδέσμευση της Ιταλίας από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς που επιβάλει το Σύμφωνο, την κατάργηση του άρθρου του συντάγματος που επιβάλει ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς ,αλλά και την αυτόματη επιβολή νέων φόρων ή μείωση των δημοσίων δαπανών αν ο κρατικός προϋπολογισμός δεν είναι ισοσκελισμένος. Ουσιαστικά στρέφεται ενάντια στην πεμπτουσία της πολιτικής της λιτότητας .Ο ιταλός πρωθυπουργός δεν έχει ακόμη λάβει σαφή θέση για το δημοψήφισμα , αλλά ήδη 54 βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος έχουν υπογράψει και ζητούν τη διοργάνωσή του.
Ρέντσι και Βαλς στα βήματα Μπλέρ και Σρέντερ
Ο ιταλός πρωθυπουργός και ο γάλλος ομόλογός του ,Μανουέλ Βαλς συναντήθηκαν πριν λίγες ημέρες στη Μπολόνια ,στη γιορτή της ιστορικής εφημερίδας « L’ Ùnita». Φορούσαν και οι δύο το ίδιο άσπρο πουκάμισο και μαύρο παντελόνι, είχαν το ίδιο στυλ, το ίδιο ταλέντο στην επικοινωνία. Υπερασπίστηκαν με μία φωνή τη νεοφιλελεύθερη “Ατζέντα 2010” του σοσιαλδημοκράτη πρώην καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ,που εκθεμελίωσε εκ βάθρων από το 2003 το γερμανικό μεταπολεμικό κράτος πρόνοιας με την «απελευθέρωση» της αγοράςεργασίας και το ξήλωμα του κοινωνικού κράτους. «Η Γερμανία έκανε πριν από δέκα χρόνια μεταρρυθμίσεις που η Γαλλία και η Ιταλία είχαν αποτύχει να κάνουν» διακήρυξε ο Ιταλός πρωθυπουργός.Η συμμαχία Ρέντσι-Βαλς δεν μπορεί να αλλάξει την κατάσταση στην Ευρωπη. Μπορεί να είναι αυτή μια πραγματική συμμαχία που μπορεί να αλλάξει την κατάσταση στην Ευρώπη; Αναμφίβολα όχι . Ουδείς κεντροαριστερός ηγέτης στην Ευρωζώνη ή στην Ευρωπαικη Ενωση έχει προβάλει αντίσταση στους Γερμανούς.Και δεν μιλάμε για σοβαρή αντίσταση,αλλά αντίδραση στο πλαίσιο του συστήματος. Να μην λησμονήσουμε αλλωστε ότι κεντροαριστεροί και σοσιαλδημοκράτες ηγέτες τύπου Γ.Παπανδρέου, Ζοζέ Σόκρατες στην Πορτογαλία και Χοσέ Λουίς Θαπατέρο στην Ισπανία πρωτοστάτησαν στην υπαγωγή των χωρών τους σε καθεστώς μνημονιακής υποτέλειας.
Απλώς , σήμερα ,η οικονομική ελίτ της Ευρώπης προσπαθεί να προβάλει τώρα τον Ρέντσι και τον Βαλς ως τη δήθεν εναλλακτική «κεντροαριστερή» , «ρεαλιστική» λύση ,ως τους σύγχρονους Μπλερ και Στρέντερ.Οπως γράφει η ελβετική εφημερίδα Le Temps ,η συμμαχία Ρέντσι -Βαλς δεν στρέφεται καν κατά της Γερμανίας ,όσο κι αν κάποια έντυπα προσπαθούν φιλότιμα να την παρουσιάσουν δήθεν ως μέτωπο του Ευρωπαϊκου Νότου κατά της γερμανικής λιτότητας. « Σε κάθε περίπτωση, το στοίχημα του Ρέντσι είναι να καλλιεργήσει στενές σχέσεις με την Άνγκελα Μέρκελ» γράφει η ελβετική εφημερίδα και προσθέτει : «Ο νεαρός Ιταλός πρωθυπουργός δεν πιστεύει στην αποτελεσματικότητα της πολιτικής συμμαχίας με τη Γαλλία και του ευρωπαικού Νότου κατά της Γερμανίας. Ο Μανουέλ Βαλς μπορεί να έχει πραγματικά ανάγκη τον Ματέο Ρέντσι για να ενισχύσει το προφίλ του,αλλά το αντίστροφο δεν ισχύει». Αλλωστε ,ο Ρέντσι έχει ακόμη μια υψηλή δημοτικότητα που φτάνει στο 60% ενώ του Βάλς υποχωρεί συνεχώς . Ο Γάλλος πρωθυπουργός που επισκέφθηκε την περασμένη Δευτέρα το Βερολίνο δεν τόλμησε άλλωστε να αξιώσει αλλαγή στην πολιτική της λιτότητας. Απλώς ζήτησε από τη Μέρκελ πίστωση χρόνου για τη μείωση δημοσιονομικού ελλείμματος στη Γαλλία . Και φυσικά η Γερμανίδα καγκελάριο …πανικοβλήθηκε.