Σαν σημερα οι Ελληνες ανταρτες κατατροπώνουν ναζι και Τσάμηδες στην μεγαλύτερη αντιφασιστική νικη μετά τον Γοργοπόταμο…
17 Αυγούστου 1944 Δυνάμεις του 3/40 Συντάγματος Ευζώνων και του 16ου Συντάγματος Πεζικού του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ), υπό τη διοίκηση του Συνταγματάρχη Βασιλείου Καμάρα, επιτίθενται εναντίον Γερμανών που έχουν οχυρωθεί στο χωριό Μενίνα (254 άνδρες), και τους εξουδετερώνουν μετά από διήμερο αγώνα. Οι απώλειες των Γερμανών είναι 87 νεκροί και 109 αιχμάλωτοι, ενώ των ανταρτών 25 νεκροί και 40 τραυματίες.
Η συγκεκριμένη μάχη κατά των Γερμανών και των αλβανοτσάμηδων είναι απο τα μεγαλύτερα σαμποτάζ-επιτυχίες των Βαλκανίων μετά απο αυτό του Γοργοποτάμου. Στις αρχές Αυγούστου 1944 το ΣΜΑ (Στρατηγείο Μέσης Ανατολής) διέταξε τον Ναπολέοντα Ζέρβα να επιχειρήσει την εξόντωση της γερμανικής φρουράς στην τοποθεσία Μενίνα (Νεραϊδα),από την οποία ελεγχόταν η οδός Ηγουμενίτσας-Ιωαννίνων.
Η Μενίνα απέχει 20χλμ από την Ηγουμενίτσα. Η φρουρά ήταν στεγασμένη σε οχυρωμένο κτήριο,πραγματικό φρούριο,απαρτιζόνταν απο 250 Γερμανούς,100 Αλβανοτσάμηδες και διέθετε ισχυρότατο οπλισμό (αυτόματα τουφέκια,όλμους και αντιαρματικά πυροβόλα). Την επιχείρηση ανέλαβε η 10η Μεραρχία του ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ,η οποία δρούσε στον νομό Θεσπρωτίας. Διοικητής της ήταν ο Συνταγματάρχης Βασίλειος Καϊμαράς. Η επίθεση των Ελλήνων ανταρτών ξεκίνησε τις πρώτες πρωινές ώρες της 17ης Αυγούστου και η μάχη διήρκησε σχεδόν 2 μέρες χωρίς ανάπαυλα.
Ο αγώνας ήταν τιτάνιος, αλλά τελικά νικηφόρος για τους Έλληνες. Η γερμανική φρουρά εξουδετερώθηκε αλλά πολλοί Αλβανοτσάμηδες κατόρθωσαν να διαφύγουν καθώς γνώριζαν καλά την περιοχή,όταν αντελήφθησαν ότι η μάχη χανόταν. Απο πλευράς ΕΔΕΣ στην επιχείρηση έλαβαν μέρος το 40ο Σύνταγμα Ευζώνων Άρτας υπό τον Αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Αγόρο,το 16ο Τάγμα υπό τον Ταγματάρχη Κρανιά,το 3ο Τάγμα του 10ου Συντάγματος υπό τον Ταγματάρχη Κατσαρό κ.α τμήματα.
Σε αυτή την μάχη διακρίθηκε το τμήμα υπό τον Συνταγματάρχη Ηλία Κάτσιο,το οποίο εμπόδισε τους Γερμανούς να βοηθήσουν την φρουρά της Μενίνας. Ο Ηλίας Κάτσιος είχε συλληφθεί το 1941 απο αλβανοτσάμηδες και είχε βασινισθεί.Αργότερο συγκρότησε ένοπλο τμήμα και εντάχθηκε στο ΕΑΜ.Διαφώνησε με την πολιτική του και εντάχθηκε στον ΕΔΕΣ,όπου ανέλαβε την διοιήκηση του 26ου Συντάγματος. Οι συγγενείς του στο Παλαιοχώρι υπέστησαν τα πάνδεινα απο τους ελασίτες αλλά η εθνική τους στάση δεν άλλαξε ποτέ. Πρός τιμή του ΕΔΕΣ οι αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο και οι τραυματίες έτυχαν της ανάλογης φροντίδας…
