Δίνουνε ακτές, μένουν τα φύκια

Στο Μέγαρο Μαξίμου τα έχουν χαμένα, αφού δεν περίμεναν ποτέ ότι ένα σχέδιο νόμου με τον δήθεν αθώο και πλήρως ψευδεπίγραφο τίτλο «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας» θα μπορούσε να προκαλέσει μείζον πολιτικό θέμα και να συσπειρώσει σε ένα κοινό, πανίσχυρο μέτωπο εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, ανεξαρτήτως πολιτικής ή κομματικής τοποθέτησης, το σύνολο των επιστημονικών φορέων, το σύνολο των περιβαλλοντικών οργανώσεων, δημάρχους, περιφερειάρχες, ακόμα και βουλευτές της δικομματικής κυβέρνησης.
Στο Μέγαρο Μαξίμου τα έχουν χαμένα, αφού δεν περίμεναν ποτέ ότι το θέμα με τον αιγιαλό θα έπαιρνε διεθνείς διαστάσεις, θα προκαλούσε διεθνείς αντιδράσεις και ότι οι ανταποκριτές ξένων μέσων στην Αθήνα θα ήταν στην πρώτη γραμμή κατά τις συνεντεύξεις Τύπου των φορέων που ζητούν την άμεση απόσυρσή του.
Όπως έλεγαν καλά πληροφορημένες πηγές, τα κυβερνητικά στελέχη θεωρούσαν ότι ένα σχέδιο νόμου που δεν περιλαμβάνει δημοσιονομικά μέτρα δεν θα άγγιζε τους πολίτες και η ψήφισή του από μετρημένους στα δάχτυλα βουλευτές των θερινών τμημάτων θα περνούσε απαρατήρητη.
Μόνο που η πολιτική υπεροψία γύρισε μπούμερανγκ στην κυβέρνηση και οι φωτεινοί παντογνώστες σύμβουλοι τώρα τρέχουν και δεν φτάνουν. Και αυτό γιατί το σχέδιο νόμου για τον αιγιαλό είναι σαν το κερασάκι στη μνημονιακή τούρτα, το όριο που ξεπεράστηκε και προκάλεσε τη συστράτευση πολιτών όλων των κομμάτων, αφού μια απλή ανάγνωση αρκεί για να συνειδητοποιήσει κάποιος το μέγεθος της τεράστιας και μη αναστρέψιμης καταστροφής που θα επιφέρει το σχέδιο νόμου εάν ψηφιστεί, μια και καταργεί τρεις βασικές – αδιαμφισβήτητες αρχές, και συγκεκριμένα:
♦ Τον κοινόχρηστο χαρακτήρα των ακτών.
♦ Τη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης προς αυτές.
♦ Την ανάγκη διατήρησης των παράκτιων ζωνών ελεύθερων από δόμηση.
Δώρο σε συμφέροντα
Και οι τρεις αυτές βασικές αρχές καταργούνται, όπως επισημαίνει το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, η «ψυχή» του Πανελλήνιου Δικτύου «Ακτές Ώρα Μηδέν», το οποίο έχουν συγκροτήσει περίπου 180 φορείς, αφού το σχέδιο νόμου:
♦ Επιτρέπει στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα την ανοικοδόμηση ακτών και αιγιαλών για κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα.
♦ Καταργεί ουσιαστικά την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες.
♦ Καταστρέφει ανεπανόρθωτα το τοπίο, το περιβάλλον και τις αρχαιότητες.
♦ Παραχωρεί λίμνες, θάλασσες, νησίδες, υφάλους και σκοπέλους.
♦ Επιτρέπει μπαζώματα για την εξυπηρέτηση στρατηγικών τουριστικών επενδύσεων.
♦ Νομιμοποιεί αυθαίρετα ξενοδοχεία και επενδύσεις.
♦ Μας αφαιρεί κάθε προοπτική για οικονομική ανάκαμψη του λαού και βιώσιμη ανάπτυξη.
Η καραμέλα της κυβέρνησης είναι ότι κάθε μέτρο, ακόμα και αυτό που παραδίδει τις ακτές, τις λίμνες και τα ποτάμια της χώρας σε μικρά, μεσαία και μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, είναι μνημονιακή υποχρέωση για τον δανεισμό και τη σωτηρία μας. Μόνο που αυτή είναι η μισή αλήθεια. Και είναι η μισή, γιατί αν και πράγματι η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί απέναντι στην τρόικα ότι θα θεσπίσει ταχέως νομοθεσία για τις παράκτιες ζώνες, με στόχο, μεταξύ άλλων, «τη διευκόλυνση των “στρατηγικών επενδύσεων” και τις “ιδιωτικοποιήσεις”», όπως έχει δηλώσει ο επίτροπος Οικονομικών της Κομισιόν Siim Kallas, οι ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου περιφέρονται από ιδιωτικά γραφεία σε υπουργικά γραφεία εδώ και χρόνια.
«Κουκουλοφόροι» στις ακτές
Έτσι, η άλλη μισή αλήθεια είναι ότι οι εγχώριοι «κουκουλοφόροι», οι «πληροφοριοδότες» σήμερα της τρόικας, έχουν επιχειρήσει και στο παρελθόν, σε μη μνημονιακή εποχή, τότε που οι μύγες ήταν παχιές, να περάσουν το ίδιο σχεδόν σχέδιο νόμου.
Ήταν η εποχή που υπουργός Οικονομικών ήταν ο Γιώργος Αλογοσκούφης και εκείνο το σχέδιο νόμου για τον αιγιαλό αποσύρθηκε λόγω και πάλι των καθολικών αντιδράσεων.
Η πλήρης απεικόνιση της αλήθειας είναι ότι εγχώρια συμφέροντα χρησιμοποιούν τις μνημονιακές δεσμεύσεις και τη μνημονιακή «φιλοσοφία» περί ιδιωτικοποίησης των πάντων, ακόμα και της θάλασσας, για να περάσουν εκβιαστικά, στο όνομα δήθεν της σωτηρίας της χώρας, ρυθμίσεις που σε άλλες εποχές είχαν οδηγηθεί άμα τη εμφανίσει στο καλάθι των αχρήστων.
Το δεύτερο άλλοθι της κυβέρνησης είναι αυτό της οριοθέτησης του αιγιαλού και της παραλίας, μια διαδικασία πράγματι απαραίτητη. Μόνο που οι επιστημονικοί φορείς, όπως το ΕΛΚΕΘΕ, εκθέτουν και σε αυτό το σημείο την κυβέρνηση, επισημαίνοντας ότι το σχέδιο νόμου στα χαρτιά και μόνο επιχειρεί οριοθέτηση, αφού η διαδικασία δεν γίνεται με διεπιστημονικά και επαρκώς τεκμηριωμένα κριτήρια.
Η κυβέρνηση μετά τις καθολικές αντιδράσεις που προκάλεσαν οι ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου προσπαθεί να χειριστεί επικοινωνιακά το θέμα και το τελευταίο διάστημα επιχειρεί να κάνει λίφτινγκ στις ρυθμίσεις.
Μάλιστα, μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης υποχρεώθηκε λόγω του ισχυρότατου κινήματος που αναπτύχθηκε να κάνει συναντήσεις με επιστημονικούς και περιβαλλοντικούς φορείς, σε μια προσπάθεια να πείσει ότι το σχέδιο νόμου είναι προϊόν διαλόγου.
Την ίδια ώρα το Δίκτυο «Ακτές Ώρα Μηδέν», στο οποίο συμμετέχουν περισσότεροι από 180 φορείς, συνεχίζει την εκστρατεία ενημέρωσης και τη στρατηγική της πίεσης σε όλα τα επίπεδα, με στόχο το σχέδιο νόμου να μην φθάσει στη Βουλή. Όπως επισημαίνουν στελέχη του Δικτύου, θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουν, και κυρίως εκείνοι που με την ψήφο τους θα δικαιώσουν τους καταπατητές των ακτών, των ποταμών και των λιμνών, ότι θα συνδέσουν το όνομά τους με την καταστροφή του εθνικού μας πλούτου, του εθνικού μας συμβόλου.
Το Δίκτυο υπογραμμίζει ότι «ακόμη και με στυγνή οικονομική λογική αποτελεί το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας, ένα δώρο που οφείλουμε να διαφυλάξουμε, να το προστατεύσουμε και να το διατηρούμε ελεύθερο στη διάθεση όλων, Ελλήνων και ξένων, ώστε να το απολαμβάνουν όπως είναι, χωρίς αλλοιώσεις και περιορισμούς. Είναι χρέος μας να το αφήσουμε να επιτελεί τον φυσικό του προορισμό: απλά να υπάρχει».
Καταπέλτης το ΕΜΠ
Ο τομέας Πολεοδομίας – Χωροταξίας του ΕΜΠ έκανε φύλλο και φτερό το σχέδιο νόμου για τους αιγιαλούς και το κείμενο που εγκρίθηκε από τα μέλη της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών αποκαλύπτει το ασύλληπτο μέγεθος των εγκληματικών ρυθμίσεων και των ανεπανόρθωτων επιπτώσεων που θα επιφέρει στις ακτές της χώρας.
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν οι επιστήμονες του ΕΜΠ, στο κείμενο του νόμου υπάρχει 108 φορές η λέξη «παραχώρηση» (και τα παράγωγά της), 23 φορές η λέξη «επιχείρηση» (και τα παράγωγά της), 13 φορές η λέξη «νομιμοποίηση» (και τα παράγωγά της), μια μόνο φορά η λέξη «πολίτης» (ή παράγωγά της), μια μόνο φορά η λέξη «τοπίο» (ή παράγωγά της), καμία φορά η φράση «φέρουσα ικανότητα», καμία φορά οι λέξεις «αειφόρος» ή «βιώσιμος» (ή παράγωγά τους) και καμία επίσης φορά η λέξη «σχεδιασμός».
Στο κείμενο που εγκρίθηκε από τα μέλη της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών γίνεται λόγος για κραυγαλέα, εφιαλτική απορρύθμιση του παράκτιου χώρου και συγκεκριμένα:
♦  «Επιτρέπεται η εξαίρεση τμημάτων του αιγιαλού και της όχθης των λιμνών και ποταμών από κοινή χρήση» (αρθ. 2) με σκοπό την «παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας» (αρθ. 11), «παραχώρηση χρήσης για την εκ-τέλεση έργων» (αρθ. 12) και «ειδικές περιπτώσεις παραχώρησης» (αρθ. 13).
♦  Για την εξυπηρέτηση «εκτέλεσης εργασιών κατασκευής λιμενικών, βιομηχανικών και τουριστικών ή ιδιωτικών εν γένει έργων τεκμαίρεται η ύπαρξη ζώνης παραλίας πλάτους 10 μέτρων» αντί 50 μ. που ισχύει σήμερα.
♦  Επιτρέπεται η παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού, κοινόχρηστης παραλίας, όχθης, κοινόχρηστης παρόχθιας ζώνης, πυθμένα και υδάτινου τμήματος θάλασσας, λίμνης και ποταμού με σκοπό την οικονομική τους αξιοποίηση ή την εκτέλεση έργων (αρθ. 10).
♦  Επιτρέπεται η παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας για την εξυπηρέτηση λουομένων ή την αναψυχή του κοινού (όπως, ενδεικτικά, για την εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, καθισμάτων, ομπρελών, λειτουργία αναψυκτηρίων, αθλοπαιδιές και γενικά κατασκευών και εγκαταστάσεων αναψυχής προσωρινού χαρακτήρα.
♦  Επιτρέπεται η απευθείας (αυτόματη) και χωρίς περιορισμούς «παραχώρηση τμημάτων αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας σε πρόσωπα που εκμεταλλεύονται όμορες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, κατασκηνώσεις (κάμπιγκ) και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος».
♦ Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών μπορεί να παραχωρείται απευθείας σε δήμους, με αντάλλαγμα ή απλή χρήση τμημάτων αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας, για πέντε τουλάχιστον χρόνια» (αρθ. 11).
♦  Παραχωρείται η χρήση αιγιαλού, κοινόχρηστης παραλίας πλάτους μέχρι πεντακοσίων (500) μέτρων σε φορείς του δημόσιου τομέα και ιδιωτικές επιχειρήσεις, για την εκτέλεση έργων που εξυπηρετούν δημόσιους, κοινωφελείς, ερευνητικούς ή επιχειρηματικούς σκοπούς (αρθ. 12).
♦  Επιτρέπεται η παραχώρηση θαλάσσιου ή λιμναίου χώρου, για την τοποθέτηση α) πλωτών εξεδρών εμβαδού μέχρι 150 τετραγωνικών μέτρων και β) θαλάσσιων ή λιμναίων πάρκων αναψυχής που καλύπτουν επιφάνεια μέχρι 1.500 τετραγωνικά μέτρα.
♦  Επιτρέπεται η προσάμμωση αιγιαλών, η «παραχώρηση (…) της χρήσης νησίδων, υφάλων, σκοπέλων και αβαθών θαλάσσιων εκτάσεων και του συνεχόμενου αιγιαλού και της παραλίας για την εξυπηρέτηση σκοπών (…) εν γένει επιχειρηματικών», όπως επίσης και «η επιχωμάτωση θαλάσσιου χώρου, για την εξυπηρέτηση επιχειρήσεων (…) τουριστικών μονάδων, μέχρι 5 τετραγωνικά μέτρα επιχωμάτωσης θαλάσσιου χώρου ανά κλίνη» (αρθ. 13).
♦ Έργα που κατασκευάστηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου στον αιγιαλό, την παραλία ή τη θάλασσα, την όχθη, την παρόχθια ζώνη και το υδάτινο στοιχείο ποταμών και λιμνών μπορούν να νομιμοποιηθούν (αρθ. 15).
Πηγή