Αλέξανδρος Λαμνίδης, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων
http://www.youtube.com/watch?v=bv7JCrAjXzY
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ TIMETV
Είναι ίσως η πρώτη χρονιά που η Ελλάδα αναμένει 21 εκατομμύρια ξένους τουρίστες. Εν αναμονή αυτής της εκπληκτικής επίδοσης συνομιλήσαμε με τον κ. Αλέξανδρο Λαμνίδη, γενικό διευθυντή του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), σύμφωνα με τον οποίο η χώρα μας μπορεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις να αντλήσει από τον τουρισμό έσοδα της τάξεως των 18 δισ. ευρώ πριν από το 2018 έναντι 13 δισ. ευρώ φέτος!
Ας παρακολουθήσουμε την αποκαλυπτική συνομιλία μαζί του:
Κύριε Λαμνίδη, είναι πράγματι τόσο θετικές οι προσδοκίες που υπάρχουν στο έδαφος του ελληνικού τουρισμού;
Πράγματι, είναι όντως έτσι. Έχουμε μια δεύτερη χρονιά-ρεκόρ μετά την περυσινή. Το 2014 αναμένονται τουλάχιστον 19 εκατομμύρια τουρίστες. Και σε αυτούς τους υπολογισμούς δεν συμπεριλαμβάνονται οι τουρίστες της κρουαζιέρας. Με την κρουαζιέρα θεωρούμε ότι θα πλησιάσουμε τα 21 εκατομμύρια επισκέπτες. Σε ό,τι αφορά τα τουριστικά έσοδα, αυτά αναμένεται να φθάσουν τα 13 δισ. ευρώ.
Είναι γεγονός ότι ο τουρισμός αποτελεί ένα από τα πιο δυνατά όπλα της ελληνικής οικονομίας, που δίνουν έναν ισχυρό τόνο αισιοδοξίας μέσα στην κρίση.
Δείτε, ένας στους πέντε Έλληνες απασχολείται στον τουρισμό. Αυτή η δραστηριότητα αντιπροσωπεύει περίπου το 16%-18% του ΑΕΠ. Η τάση μάλιστα είναι αυξητική, με την έννοια ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί. Αυτό σημαίνει ότι ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ως κοινωνικός εταίρος, έχει πολύ μεγάλη ευθύνη τόσο σε σχέση με τον κλάδο όσο και σε σχέση με την ελληνική κοινωνία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η συνολική ζήτηση που ο τουρισμός δημιουργεί στην ελληνική οικονομία υπολογίζεται σε 34 δισ. ευρώ ενώ καλύπτει το 51,2% του ελλείματος του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας.
Ξέρετε, εδώ στο στούντιο του timetv συχνά φιλοξενούμε επιχειρηματίες και εκπροσώπους της ελληνικής βιομηχανίας. Στην πραγματικότητα οι περισσότεροι εξ αυτών στρέφουν τα βλέμματά τους στις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού, αφού η χώρα μας φιλοξενεί κάθε χρόνο καταναλωτές άλλων δύο Ελλάδων.
Θα το έλεγα με απλά οικονομικά: συγκριτικό πλεονέκτημα. Ως Έλληνες έχουμε ένα συγκεκριμένο συγκριτικό αβαντάζ, αφού διαθέτουμε μια χώρα εξαιρετικού φυσικού κάλλους. Βεβαίως χρειάζεται να κάνουμε κάποια πράγματα. Επίσης να προωθήσεις αυτό που έχεις και να το προωθήσεις με μια σωστή σχέση τιμής – αξίας. Ταυτοχρόνως να έχεις τις κατάλληλες υποδομές και κυρίως – πράγμα πολύ σημαντικό – να έχεις μια σταθερότητα. Ποτέ δεν μπορείς να έχεις υψηλές επιδόσεις στον τουρισμό αν δεν έχεις πολιτική σταθερότητα. Άρα αυτό είναι κάτι που αφορά την πολιτική γενικά. Πρέπει να βρούμε τρόπους να προχωρήσουμε στην κατεύθυνση της ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού χωρίς σκαμπανεβάσματα. Όσον δε αφορά τις υποδομές μας, είναι πλέον κοινή παραδοχή ότι οφείλουμε να βελτιώσουμε συγκεκριμένες υποδομές, δρόμους, αεροδρόμια, λιμάνια.
Αναφερθήκατε προηγουμένως στο θέμα τιμής – ποιότητας υπηρεσιών. Η αλήθεια είναι ότι σε αυτό το επίπεδο είχαμε κάποια παρατράγουδα το τελευταίο διάστημα. Με το που εμφανίστηκαν κάποια σημεία εξόδου από την κρίση είχαμε μια απότομη – όχι πανελλαδική – αύξηση τιμών των τουριστικών υπηρεσιών. Είναι έτσι;
Θα διαφωνήσω μαζί σας. Γενικά, δεν είναι έτσι. Σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις μπορεί να υπήρξαν τέτοιες συμπεριφορές. Αλλά πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις. Επίσης αυτό που θέλω να πω είναι ότι σε κάθε περίπτωση παίζει ρόλο και το συγκεκριμένο προϊόν. Αν είναι ένα μοναδικό προϊόν, σε ένα μοναδικό νησί, στις αρχές του Ιουλίου του 2014 και κάποιος θέλει να βρεθεί σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο, σε αυτό το συγκεκριμένο νησί και να απολαμβάνει αυτές τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, πιθανόν να πρέπει να πληρώσει μια υψηλότερη τιμή. Αν με ρωτήσετε, θα σας έλεγα γιατί δεν πηγαίνετε τον Οκτώβριο; Είναι πάρα πολύ ωραίος ο καιρός και θα έχετε μια πολύ χαμηλότερη τιμή. Είναι σαφές ότι η ζήτηση καθορίζει κάποια πράγματα. Υπάρχουν περιοχές οι οποίες έχουν εξαιρετικά ανταγωνιστικό προϊόν και μπορεί κάποιος να μη χρειάζεται να πάρει τη χείριστη και την πιο δύσκολη των περιπτώσεων για να αποδείξει κάτι.
Επιτρέψτε μου να έλθω σε ένα θέμα που αφορά τον ίδιο τον ΣΕΤΕ. Ο Σύνδεσμος, με έναν πολύ συστηματικό τρόπο, κατόρθωσε τα τελευταία χρόνια όχι απλώς να γίνει κοινωνικός εταίρος αλλά και να πείσει την πολιτική ηγεσία για την αξία της τουριστικής οικονομίας. Ποιες είναι οι βασικές σας επιδιώξεις αυτή την περίοδο, πάντα σε ό,τι αφορά το κράτος;
Κοιτάξτε, ο ΣΕΤΕ είναι ένας εταίρος ο οποίος έχει πολύ συγκεκριμένη και σαφή στρατηγική. Η στρατηγική μας αυτή έχει αποτυπωθεί στη μελέτη της Mackenzie. Σύμφωνα με αυτή, με ορίζοντα το 2021, στη χώρα μας αναμένουμε 22-24 εκατομμύρια τουρίστες και τουριστικά έσοδα 18 δισ. ευρώ. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι αυτή τη στιγμή τρέχουμε πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με το πλάνο μας. Δηλαδή είμαστε πολύ πιο μπροστά από το στόχο μας: είμαστε περίπου στα 2017, σε σχέση με το στόχο. Και αυτό χωρίς να έχουν γίνει οι απαραίτητες επενδύσεις που απαιτούνται για να πετύχουμε το στόχο μας και να πάμε πιο πέρα. Άρα, όπως θα έλεγαν και οι αρχαίοι Έλληνες, «συν Αθηνά και χείρα κίνει».
Εδώ λοιπόν ερχόμαστε στα ζητήματα υποδομών…
Κοιτάξτε, ορισμένες από τις υποδομές μας έχουν φθάσει στα όριά τους. Έτσι, με αυτή τη συγκεκριμένη λογική τουριστικής εκμετάλλευσης δεν θα μπορέσουμε να πάμε πολύ πιο μακριά. Για παράδειγμα, το αεροδρόμιο του Ηρακλείου είναι γνωστό ότι έχει ξεπεράσει τα όριά του. Συζητούνται μεν οι λύσεις του Καστελίου και οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν, οι οποίες βέβαια θα πάρουν κάποιο σημαντικό χρόνο. Ταυτοχρόνως όμως η τουριστική κίνηση «τρέχει», τα προβλήματα αυξάνονται και προφανώς φθάνουμε σε ένα όριο πέρα από το οποίο δεν μπορούμε να πάμε, διότι είναι συγκεκριμένες οι κλίνες που έχουμε, είναι συγκεκριμένοι οι δρόμοι που έχουμε και είναι και συγκεκριμένα τα αεροδρόμια και το πόσο κόσμο μπορούν να δεχθούν μέσα σε συγκεκριμένες ημερομηνίες. Άρα, αν θέλουμε να διαφοροποιήσουμε αυτό το προϊόν και να ελαφρύνουμε τις υποδομές μας, πρέπει να πάμε σε επιμήκυνση. Δηλαδή πρέπει να προσπαθήσουμε να επιμηκύνουμε τους χρόνους της τουριστικής περιόδου προς Μάρτιο και Απρίλιο από τη μία πλευρά και προς Οκτώβριο και Νοέμβριο από την άλλη. Αυτό απαιτεί μια συγκεκριμένη στρατηγική, ούτως ώστε να ελαφρύνουμε τις υποδομές τις οποίες έχουμε ώσπου να δημιουργήσουμε κάποιες καινούργιες.
Το πρώτο ζητούμενο δηλαδή είναι ο κρατικός μηχανισμός να τρέξει πιο γρήγορα;
Θα έλεγα ότι οι διαδικασίες εκσυγχρονισμού και επέκτασης των υποδομών θα έπρεπε να έχουν ξεκινήσει από χθες. Επίσης, σε ό,τι αφορά την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, το θέμα έχει να κάνει με τη μελέτη προώθησης της χώρας σε εναλλακτικές ημερομηνίες και ταυτόχρονα με τη δυνατότητα να προσελκύσουμε κόσμο σε αυτές τις συγκεκριμένες ημερομηνίες. Διότι στο μυαλό του καταναλωτή η Ελλάδα είναι ένας προορισμός μεταξύ δύο και έξι μηνών. Το θέμα είναι πώς βάζεις στο μυαλό του ξένου επισκέπτη την Ελλάδα να είναι ο νούμερο ένα προορισμός που θέλει να επισκεφθεί. Αυτό είναι το ζητούμενο και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο έχουμε επενδύσει ως ΣΕΤΕ και στη MarketingGreece. Έχουμε επενδύσει στο discovergreece.com, που είναι η ιστοσελίδα της ΜarketingGreece, η οποία προωθεί το ελληνικό προϊόν. Μέσα από ένα τέτοιο εργαλείο μπορούμε να στοχοθετήσουμε και συγκεκριμένες πολιτικές για να ανοίξουμε την τουριστική περίοδο.
Αν μου επιτρέπετε, θα επιμείνω λίγο στο θέμα που αφορά τις σχέσεις του ελληνικού τουρισμού με το κράτος. Έχω την αίσθηση ότι το ξένο ενδιαφέρον για τις ελληνικές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις μοιάζει με ελατήριο το οποίο πιέζεται αφόρητα και το οποίο δεν εκρήγνυται λόγω του γεγονότος ότι το ξένο κεφάλαιο δεν νιώθει ακόμη σίγουρο για την πολιτικοοικονομική κατάσταση στη χώρα. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση;
Ο ΣΕΤΕ έχει εκφραστεί πάνω στο θέμα. Πιστεύουμε ότι όντως υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη νέων επενδύσεων. Θέλουμε και συζητάμε με την κυβέρνηση οι επενδύσεις αυτές να γίνονται σε συγκεκριμένο επίπεδο θα έλεγα αστεριών, δηλαδή τεσσάρων και πέντε, ούτως ώστε να μπορέσουμε σιγά σιγά να αυξήσουμε όχι μόνο το ρεύμα των τουριστών αλλά και το επίπεδο των τουριστών που έρχονται, εννοώ το βιοτικό τους επίπεδο. Και με αυτόν τον τρόπο θα πετύχουμε, αν θέλετε, και την επιμήκυνση και την αύξηση της κατά κεφαλήν τουριστικής δαπάνης των τουριστών που έρχονται. Πέρα όμως από αυτό, οι όποιες επενδύσεις, για να έλθουν στην Ελλάδα, απαιτούν μια σταθερότητα καθεστώτος. Και όταν λέω σταθερότητα καθεστώτος, δεν εννοώ μόνο πολιτικά αλλά και οικονομικά. Αν μια επένδυση θέλει να έρθει στη Ελλάδα, πρέπει οι όροι τους οποίους βρίσκει σήμερα για τη δημιουργία ενός ξενοδοχείου ή την αγορά ενός ξενοδοχείου να παραμένουν σταθεροί. Άρα δεν μπορείς να έλθεις μετά και να πεις ότι η αιγιαλίτιδα ζώνη έχει αλλάξει, δεν μπορείς να έρθεις μετά και να πεις ότι το φορολογικό καθεστώς αλλάζει και να πηγαίνεις συνεχώς σε ένα πίσω – μπρος. Αυτό δεν βοηθά στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Άρα για εμάς είναι ουσία να υπάρξει συνταγματική κατοχύρωση των όρων των επενδύσεων ώστε να μην μπορούν να αλλάξουν.
Ωστόσο νιώθετε να υπάρχει αυτό το έντονο ενδιαφέρον προς τη χώρα μας;
Βεβαίως και υπάρχει. Υπάρχει πολύ έντονο ενδιαφέρον. Υπάρχουν πολλά funds αυτή τη στιγμή, τα οποία ενδιαφέρονται να αναπτυχθούν στην Ελλάδα. Βλέπουμε ότι αυτό το πράγμα θα συμβεί αργά ή γρήγορα. Αυτό όμως που ζητούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι να μια σταθερότητα του καθεστώτος.
Ποια είναι τα αποτελέσματα από τη λειτουργία της MarketingGreece;
Κοιτάξτε, επί χρόνια η Ελλάδα προωθείτο στο εξωτερικό ουσιαστικά σε μια γλώσσα. Και αυτή ήταν η αγγλική. Θεωρούμε ότι το τουριστικό προϊόν είναι πολύ πιο σύνθετο. Πλέον ούτε και η αγγλική είναι η μοναδική γλώσσα μέσω της οποίας μπορείς να επικοινωνήσεις για να φέρεις κόσμο. Η MarketingGreece, που ξεκίνησε την προσπάθεια της συγκεκριμένης ιστοσελίδας του descoveringreece.com, την ξεκίνησε έχοντας στο μυαλό της ότι πρέπει να διευρύνει αυτή την γκάμα. Άρα το νούμερο ένα θέμα είναι ότι η συγκεκριμένη ιστοσελίδα υπάρχει όχι μόνο στα ελληνικά και στα αγγλικά, αλλά επίσης και στα γαλλικά και στα γερμανικά και στα ρωσικά. Συζητάμε δε και για τα κινέζικα. Αυτό σημαίνει ότι ο δυνητικός τουρίστας, ο οποίος κοιτάει ανά τον κόσμο πού θα πάει, μπορεί να βρει στη γλώσσα του στοιχεία πέρα από τις εικόνες, πέρα από την ιστορία, πέρα από την εμπειρία. Προσπαθούμε να του περάσουμε ότι μπορεί να ζήσει στην Ελλάδα, να δει στη γλώσσα του τι είναι αυτό ακριβώς το προϊόν που πάει να πάρει. Και στο descoveringreece.com όχι μόνο μπορεί να το δει αλλά μπορεί και να το κλείσει και να το αγοράσει.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα σε αυτή την κατεύθυνση;
Ο σχεδιασμός μας είναι πολυδιάστατος. Ένα πράγμα που έχουμε υπόψη μας είναι η καλλιέργεια και το μεγάλωμα της αγοράς της ευρωπαϊκής ενδοχώρας, όπως άλλωστε αντιλαμβανόμαστε την υπόλοιπη Ευρώπη, της οποίας είμαστε αναπόσπαστο μέλος. Άρα για εμάς δεν είναι ο Γάλλος ή ο Γερμανός ή ο Σκανδιναβός τουρίστας, δεν είναι μόνον ο άνθρωπος ο οποίος θα έρθει εδώ για μία ή δύο εβδομάδες το χρόνο. Θα θέλαμε ιδανικά να υπάρχει και η δυνατότητα να αγοράσει ένα ακίνητο σε αστική ή μη αστική ή και εξοχική περιοχή. Θα θέλαμε μέσα από αυτή τη διαδικασία να έχουν τη δυνατότητα να έρχονται στην Ελλάδα πολύ περισσότεροι εκ του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Να έχουμε ταυτόχρονα τη δυνατότητα να έχουμε πολλούς φίλους τους, οι οποίοι θα τον επισκέπτονται στην Ελλάδα και οι οποίοι με αυτό τον τρόπο θα γνωρίζουν αυτή τη χώρα.
Με σκοπό να δημιουργηθούν μόνιμοι δεσμοί…
Ακριβώς. Πέρα όμως από αυτό, υπάρχουν και συγκεκριμένες χώρες που είναι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες είναι πάρα πολύ σημαντικές για εμάς έτσι; Μεταξύ αυτών είναι η Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και χώρες της Μέσης Ανατολής. Είναι πολύ σημαντικές αγορές για εμάς όλες αυτές.
Πάντως το παρήγορο, κύριε Λαμνίδη, είναι ότι βλέπουμε πως η Ελλάδα ξαναγίνεται μόδα. «Αστέρια» του Χόλιγουντ επιλέγουν Ελλάδα, ξένες ταινίες γυρίζονται στη χώρα μας. Όλα δείχνουν ότι η Ελλάδα μπαίνει ξανά στο παιχνίδι.
Ναι. Συμφωνώ μαζί σας, αλλά θα έλεγα ότι δεν θέλουμε να είμαστε μόνο μόδα, με την έννοια ότι η μόδα έρχεται και παρέρχεται. Αυτό που θα ήθελε κάποιος είναι να αποτελέσει ένα κλασικό άρωμα σαν τη Channel, που θα υπάρχει διά μέσου των ετών και των δεκαετιών. Αυτό επιθυμούμε να κάνουμε για τη χώρα μας.
Κύριε Λαμνίδη, σας ευχαριστώ θερμά και ελπίζω ότι σύντομα με το τελείωμα του καλοκαιριού θα μπορέσουμε να κάνουμε και έναν απολογισμό της σεζόν.
Και εγώ σας ευχαριστώ. Αυτό θα το κάνουμε στο συνέδριό μας τον Οκτώβριο, όπου και είστε ευπρόσδεκτος.