Ιωάννης Κασελίμης, πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ TIMETV
Κύριε Κασελίμη, εκπροσωπείτε τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος, νιώθετε ότι εκπροσωπείτε ένα δημοφιλές προϊόν ή ένα προϊόν που αντιμετωπίζεται με καχυποψία από το ευρύ κοινό;
Κοιτάξτε, υπάρχει μια στρεβλή εικόνα στην κοινή γνώμη όσον αφορά τα πλαστικά. Η εικόνα αυτή τα αδικεί αφού τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως εμφανίζονται. Τα πλαστικά προϊόντα έχουν ευρεία έκταση από πλευράς εφαρμογών και δεν είναι μόνο μία σακούλα την οποία βλέπουμε πεταμένη στη θάλασσα και για την οποία πρέπει να σημειώσω ότι δεν έφτασε μόνη της εκεί… Η αδιαφορία κάποιων από εμάς την ανάγκασε να φτάσει εκεί.
Ποια είναι η πορεία του κλάδου την περίοδο της κρίσης; Ποιες είναι οι απώλειές του την περίοδο της ύφεσης;
Ξεκινώντας από το 2009 έχουμε μείωση της τάξεως του 5% κάθε χρόνο. Συγχρόνως όμως αυτή την περίοδο έχουμε αύξηση των εξαγωγών που φθάνει σε πολύ υψηλό ποσοστό. Θα μπορούσα να πω ότι το 2012 είχαμε μια αύξηση 34% σε σχέση με το 2011. Αυτό σημαίνει ότι και η ποιότητα των πλαστικών προϊόντων τα οποία παράγονται στην Ελλάδα είναι αρκετά καλή ώστε να μπορέσει να σταθούν στις διεθνείς αγορές.
Αλήθεια, τι αντιπροσωπεύει ο κλάδος στην ελληνική οικονομία;
Στην Ελλάδα η παραγωγή του 2009 ήταν περίπου 960.000 τόνοι πλαστικών που αντιπροσώπευαν έναν κύκλο εργασιών που ξεπερνούσε τα 2,5 δισ. ευρώ. Σήμερα κινούμαστε περίπου στις 750.000 με έναν κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ.
Μιλάμε για ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Πράγματι στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περισσότερες από 1.500 επιχειρήσεις πλαστικών. Το νούμερο δεν είναι ακριβές και δεν μπορεί να είναι αλλά από εκτιμήσεις τις οποίες κάνουμε, σε αυτές απασχολούνται περισσότεροι από 15.000 εργαζόμενοι. Γίνεται λόγος για άμεσα και αρκετές χιλιάδες έμμεσα εργαζομένους.
Αν μπορούσατε να δώσετε ένα στίγμα των απωλειών που σημειώθηκαν στον κλάδο, σε επίπεδο αριθμού επιχειρήσεων και εργαζομένων, πού θα καταλήγατε;
Μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να απαντήσω σε αυτό σας το ερώτημα διότι όλες οι επιχειρήσεις πλαστικών δεν είναι μέλη του συνδέσμου μας. Από τα μέλη του συνδέσμου μας όμως έχουμε χάσει περίπου 10% των επιχειρήσεων για τις οποίες έχουμε στοιχεία ότι αυτές έκλεισαν.
Παρ’ όλα αυτά ο κλάδος αυτός φαίνεται να εμφανίζει μια δυναμική. Αναφερθήκατε προηγουμένως στο κομμάτι της εξωστρέφειας και των εξαγωγών. Δώστε μας μια εικόνα για τις ξένες αγορές που ανοίγετε.
Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις των πλαστικών κινούνται σε όλη την Ευρώπη, σε όλη την Ασία, στη Βόρεια Αφρική και σε ένα ποσοστό και στην Αμερική, στις ΗΠΑ.
Δηλαδή υπάρχουν ελληνικά προϊόντα πλαστικών βιομηχανιών τα οποία έχουν κατακτήσει και τις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές αγορές;
Βεβαίως και μάλιστα οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν κάνει ένα ακόμη βήμα: υπάρχουν εργοστάσια ελληνικών επιχειρήσεων εγκατεστημένα σε αυτές τις χώρες που κάνουν παραγωγή.
Ποια είναι η προοπτική στον τομέα της εξωστρέφειας; Σε απόλυτα μεγέθη τι αντιπροσωπεύουν οι εξαγωγές στις περίπου 700.000 τόνους παραγωγής;
Θεωρώ ότι περίπου το 20% της παραγωγής αφορά εξαγωγές. Το ποσοστό αυτό βαίνει αυξανόμενο τα τελευταία χρόνια.
Ας έλθουμε στο επίπεδο των πελατών της ελληνικής βιομηχανίας πλαστικών. Ποιοι είναι οι τομείς εφαρμογής αυτών των προϊόντων; Ποιοι εμφανίζουν ανοδική πορεία και ποιοι εμφανίζουν στασιμότητα;
Κοιτάξτε, στα πλαστικά θα βρει κανείς ορισμένες μεγάλες κατηγορίες: η μία είναι η εύκαμπτη συσκευασία, η άλλη είναι η σκληρή συσκευασία. Ένα άλλο κομμάτι είναι τα εξαρτήματα τα οποία απευθύνονται στην κατασκευαστική βιομηχανία. Ένα άλλο τμήμα είναι τα εξαρτήματα τα οποία απευθύνονται στη φαρμακοβιομηχανία και ένα άλλο κομμάτι τα εξαρτήματα που απευθύνονται στο χώρο της ιατρικής. Όλοι αυτοί οι κλάδοι υπάρχουν στην Ελλάδα. Επίσης υπάρχει και ένα μεγάλο κατασκευαστικό κομμάτι στο χώρο των πλαστικών που έχει σχέση με τα κουφώματα καθώς και ένα που έχει σχέση με τα εξαρτήματα των αυτοκινήτων.
Αυτές είναι νέες εφαρμογές;
Νέες εφαρμογές δεν είναι, είναι αυξανόμενες εφαρμογές. Δηλαδή δεν θα λέγαμε νέα εφαρμογή την πλαστική σύριγγα, αφού αυτή φτάνει τα πενήντα χρόνια ζωής και έχει σώσει εκατομμύρια ανθρώπους, οι οποίοι έχαναν τη ζωή τους από μολύνσεις που προκαλούνταν με τις σύριγγες πολλαπλών χρήσεων. Τα πλαστικά εξαρτήματα στην ιατρική εδώ και πολλά χρόνια εφαρμόζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην αεροπορική βιομηχανία. Αυτά καλύπτουν μέχρι και το 30% του συνόλου των εξαρτημάτων των αεροπλάνων και έχουμε φθάσει σε μείωση βάρους της τάξεως του 20%, γεγονός που σημαίνει σημαντική μείωση ενέργειας, άρα και σημαντική μείωση της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακος.
Λέτε λοιπόν ότι η καχυποψία σχετικά με το πλαστικό αδικεί το προϊόν;
Το πλαστικό είναι ένα προϊόν το οποίο κατά μέσον όρο είναι εφτά φορές ελαφρύτερο από εναλλακτικές συσκευασίες. Αυτό και μόνο του λέει πάρα πολλά πράγματα. Για παράδειγμα, ας πάρουμε ένα φορτηγό αυτοκίνητο το οποίο μεταφέρει προϊόντα: αν το προϊόν είναι συσκευασμένο σε πλαστικούς σάκους αυτοί οι πλαστικοί σάκοι αντιπροσωπεύουν το 3,5% του συνόλου του βάρους. Αν πάρετε ένα φορτηγό που μεταφέρει το ίδιο προϊόν με εναλλακτικές συσκευασίες, αυτές αντιπροσωπεύουν το 35%. Στη μία λοιπόν περίπτωση μεταφέρεται καθαρό προϊόν και στην άλλη περίπτωση μεταφέρεται προϊόν συν συσκευασία. Άρα στη μία περίπτωση όλο το καύσιμο διατίθεται για τη μεταφορά του προϊόντος ενώ στην άλλη περίπτωση το 30% του καυσίμου διατίθεται για τη μεταφορά του συσκευαστικού υλικού. Αυτό τα λέει όλα.
Από την άλλη πλευρά υπάρχει, όπως είπατε και στην αρχή, μια καχυποψία για τα πλαστικά και πάρα πολλοί έχουν φθάσει στο σημείο να λένε ότι αν καταργήσουμε τα πλαστικά θα σωθούμε ενώ αν δεν τα καταργήσουμε θα πεθάνουμε και εμείς.
Πολλοί τα συνδέουν και με την αύξηση χρήσης πετρελαιοειδών προϊόντων…
Τα συνδέουν και με το πετρέλαιο και εδώ είναι μια πάρα πολύ μεγάλη πλάνη, διότι τα πλαστικά δεν σχετίζονται ευθέως με το πετρέλαιο. Κατά τη διάρκεια διύλισης του πετρελαίου, το οποίο χρησιμοποιείται για κίνηση, καύση κτλ., παράγονται κάποια παραπροϊόντα. Κάποια παράγωγα του πετρελαίου είναι αέρια. Έχεις δύο δυνατότητες ή να τα αφήσεις να εκκληθούν στην ατμόσφαιρα και να τη μολύνουν ή να τα συλλέξεις, να τα πολυμερίσεις και να τα κάνεις πλαστικά. Όποιος έχει βάλει το μυαλό του να δουλέψει θα δει ότι η δεύτερη λύση είναι πολύ καλύτερη της πρώτης. Επομένως ο μύθος ότι περιορίζοντας τη χρήση των πλαστικών εξοικονομούμε εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου είναι μύθος και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Τα χρόνια της κρίσης η ελληνικές βιομηχανίες πλαστικών συνέχισαν να επενδύουν ή κράτησαν αντίσταση;
Βεβαίως συνέχισαν να επενδύουν. Δεν θα έλεγα με τον ίδιο ρυθμό όπως και πριν αλλά προφανώς επενδύουν. Άλλωστε και η αύξηση των εξαγωγών αποδεικνύει αυτό το πράγμα διότι για να μπορείς να κάνεις εξαγωγές σε χώρες όπως οι ευρωπαϊκές πρέπει να έχεις αντίστοιχη ποιότητα και αντίστοιχη ποιότητα εξασφαλίζεις όταν έχεις ανάλογη βελτίωση τόσο στις πρώτες ύλες όσο και στα μηχανήματα και στο προσωπικό το οποίο δουλεύει σε αυτές τις βιομηχανίες.
Μπορείτε να μας δώσετε ένα χαρακτηριστικό δείγμα επενδύσεων και εξέλιξης προϊόντος; Είπατε προηγουμένως – για παράδειγμα – για τις σακούλες που παράγονται στην Ελλάδα.
Θα σας έλεγα το εξής: τη δεκαετία του 1970 ια πλαστική σακούλα για μεταφορά προϊόντων από το supermarket στο σπίτι ζύγιζε περίπου 30 gr, σήμερα ζυγίζει περίπου έξι. Και από αυτά τα 6 γραμμάρια θα μου επιτρέψετε να προσθέσω ότι σε ένα ποσοστό 20% είναι αδρανής πρώτη ύλη. Χώμα δηλαδή. Επομένως τα έξι γραμμάρια έχουν γίνει πέντε. Άρα τα 30 γραμμάρια της δεκαετίας του ‘70 έχουν γίνει σήμερα πέντε. Επομένως η εξασφάλιση πλουτοπαραγωγικών πόρων είναι πάρα πολύ μεγάλη και αυτή είναι η γενική κατεύθυνση την οποία ακολουθεί η παγκόσμια βιομηχανία των πλαστικών. Να παράγει βελτιώνοντας την τεχνολογία της ώστε για τον ίδιο σκοπό να χρησιμοποιούν όσο γίνεται λιγότερες πρώτες ύλες. Σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτό το έχουμε επιτύχει. Να προχωρήσω σε ένα άλλο παράδειγμα: το πλαστικό μπουκάλι που πίνουμε νερό μέχρι πριν από λίγα χρόνια ζύγιζε περίπου 36 γραμμάρια, σήμερα ζυγίζει 22.
Αυτό βασίζεται και σε κάποιες τεχνολογικές αλλαγές και σε κάποιες επενδύσεις;
Βεβαίως, στη βελτίωση των πρώτων υλών, στην προσθήκη άλλων προσθέτων σε αυτές τις πρώτες ύλες και στη βελτίωση βεβαίως των μηχανημάτων.
Υπάρχουν προβλήματα που σας κάνουν λιγότερο ανταγωνιστικούς σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις στην Ευρώπη;
Το υψηλό κόστος ενέργειας παίζει ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει επίσης η μεγάλη φορολογία η οποία υπάρχει στην Ελλάδα. Οι πολύ μεγάλες ασφαλιστικές εισφορές και να πω και κάτι άλλο που επίσης παίζει μεγάλο ρόλο: η αδυναμία του κράτους ως τη στιγμή αυτή να αναπτύξει ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Μιλάτε για θέματα παρεμπορίου;
Και παρεμπορίου και παρεγρασίας και ό,τι άλλο συνεπάγεται. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια οι εισαγωγές πλαστικών προϊόντων από τις όμορες χώρες έχουν αυξηθεί πάρα πολύ και μιλάω για Τουρκία, Βουλγαρία, Σκόπια. Οι εισαγωγές αυτές σε πολύ μεγάλο ποσοστό είναι μη νόμιμες.
Υπό ποία έννοια;
Υποτιμολογημένες και εμφανίζεται το αστείο φαινόμενο από τους τελωνειακούς σταθμούς μας τη μια στιγμή να περνάνε ένα φορτηγό με πρώτη ύλη που κάνει ας πούμε 1-1,3 ευρώ το κιλό και αμέσως μετά να περνάει ένα άλλο φορτηγό με έτοιμα προϊόντα τα οποία όμως έχουν χαρακτηριστεί ως πλαστικά scraps και η τιμή τους είναι 0,40 ευρώ το κιλό. Αυτό είναι μια αδυναμία των ελεγκτικών μηχανισμών.
Σας ευχαριστώ θερμά γι’ αυτή μας τη συνομιλία.
Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ.