«Γράφουν» τα πάντα μπροστά στο κέρδος τους

Για παραποίηση επιστημονικών δεδομένων, προκειμένου να εγκριθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) καθώς και το επενδυτικό σχέδιο, αλλά και για ανατροπή επί της ουσίας όλης της φιλοσοφίας της επένδυσης σε βάρος του ελληνικού Δημοσίου κατηγορεί την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων με συμπληρωματικά στοιχεία που κατέθεσε στο ΣτΕ και τα οποία έγιναν δεκτά.
Σύμφωνα με τις καταγγελίες του Παρατηρητηρίου στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός στην ΜΠΕ παρουσιάζει τη μέθοδο κατεργασίας που θα χρησιμοποιήσει ως «ώριμη, ευέλικτη και εξελιγμένης τεχνολογίας» την ίδια ώρα που η εταιρεία που είναι υπεύθυνη για τη μέθοδο αυτή «απαριθμεί μια σειρά από σοβαρές αβεβαιότητες για τη βιομηχανική εφαρμογή της μεθόδου στα συγκεκριμένα συμπυκνώματα των Μεταλλείων Κασσάνδρας».
Από αυτό, όπως επισημαίνουν προς το ΣτΕ τα μέλη του Παρατηρητηρίου, προκύπτει ότι η Ελληνικός Χρυσός έχει παραποιήσει τα πραγματικά στοιχεία για τη μέθοδο κατεργασίας που θα χρησιμοποιήσει, ενώ έχει αποκρύψει τις επιπτώσεις της μεθόδου στην υγεία των εργαζομένων του μεταλλείου και των κατοίκων της περιοχής.
Όπως επισημαίνει το Παρατηρητήριο, στις 8 Ιουλίου 2011 ο τότε υπουργός ΠΕΚΑ Γιώργος Παπακωνσταντίνου υπέγραψε την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), που άνοιξε τον δρόμο «για την εκμετάλλευση του συνόλου των ορυκτών πόρων της Β. Χαλκιδικής και τη μεταλλουργική τους κατεργασία με τη μέθοδο της “ακαριαίας τήξης” (flash smelting) της φινλανδικής εταιρείας Outotec. Στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας, η χρήση της μεθόδου αυτής στα συγκεκριμένα μεταλλεύματα της Β. Χαλκιδικής παρουσιάζεται ως μια ώριμη, ευέλικτη και εξελιγμένη τεχνολογία με αποδεδειγμένη βιομηχανική εφαρμογή».
«Σοβαρές αβεβαιότητες»
Όπως, όμως, διαπίστωσαν έπειτα από έρευνα τα μέλη του Παρατηρητηρίου και σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσαν πριν από λίγες ημέρες στο ΣτΕ, η εταιρεία στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων «παραποίησε τα επιστημονικά δεδομένα της Οutotec σχετικά με τον βαθμό τεκμηρίωσης της μεθόδου, με σκοπό να πετύχει την έγκριση του επενδυτικού της σχεδίου».
Η παραποίηση των επιστημονικών δεδομένων, όπως επισημαίνεται στην αναφορά προς το ΣτΕ, προκύπτει από την «Τεχνική Έκθεση Έργου Ολυμπιάδας» (Technical Report on the Olympias Project/ European Goldfields, July 14, 2011), που είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της Eldorado Gold. Εκεί η ίδια η Οutotec «απαριθμεί μια σειρά από σοβαρές αβεβαιότητες για τη βιομηχανική εφαρμογή της μεθόδου στα συγκεκριμένα συμπυκνώματα των Μεταλλείων Κασσάνδρας, ειδικά σε ό,τι αφορά στην επεξεργασία του αρσενοπυρίτη σε ένα μεταλλουργικό μίγμα με περιεκτικότητα αρσενικού που είναι πολύ μεγαλύτερη και απαγορευτική για τροφοδοσία σε οποιαδήποτε άλλη μονάδα πυρομεταλλουργίας ακαριαίας τήξης παγκοσμίως».
Στην ίδια έκθεση, η Εuropean Goldfields δηλώνει: «Το σημερινό επίπεδο δοκιμών και μελετών λεπτομερούς σχεδιασμού της ακαριαίας τήξης για εφαρμογή στα συμπυκνώματα των Μεταλλείων Κασσάνδρας δεν παρέχει το κεφαλαιακό και λειτουργικό κόστος με αρκετή ακρίβεια ώστε να μπορεί να περιληφθεί σε αυτή την εκτίμηση». Όπως σημειώνει το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, η οικονομική ανάλυση που περιλαμβάνεται στην εν λόγω έκθεση δεν ενσωματώνει τη μεταλλουργία χρυσού, αλλά έχει γίνει στη βάση της πώλησης των χρυσοφόρων συμπυκνωμάτων. Δηλαδή, η μεταγενέστερη τεχνική έκθεση αφορά ένα Επενδυτικό Σχέδιο εντελώς διαφορετικό από την εγκεκριμένη ΜΠΕ, αφού, σύμφωνα με την Outotec, η εφαρμογή της μεθόδου ακαριαίας τήξης δεν βρίσκεται ακόμα ούτε καν σε επίπεδο οικονομοτεχνικής προμελέτης.
Πειραματική μέθοδος
Σύμφωνα με την έκθεση, η οποία βρίσκεται ακόμα και σήμερα αναρτημένη στην ιστοσελίδα της Eldorado Gold, και συγκεκριμένα στη σελ. 69, η μέθοδος της ακαριαίας τήξης όπως εφαρμόζεται στην επεξεργασία των συμπυκνωμάτων αρσενοπυρίτη/σιδηροπυρίτη είναι μια νέα εφαρμογή της τεχνολογίας και βασικά είναι ακόμα στο στάδιο της έρευνας και ανάπτυξης.
«Η Outotec έχει δηλώσει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες συνεχείς πιλοτικής κλίμακας δοκιμές. Εφόσον οι δοκιμές αποδείξουν ότι η μέθοδος είναι τεχνικά βιώσιμη και παρέχει τα απαραίτητα κριτήρια σχεδιασμού της διαδικασίας, τότε μπορούν να γίνουν βασικές μελέτες λεπτομερούς σχεδιασμού και ακριβής κοστολόγηση, ώστε να παραχθεί μια οικονομοτεχνική μελέτη. Έτσι θα γίνει δυνατή η λήψη μιας επενδυτικής απόφασης και εφ’ όσον αυτή είναι θετική, θα ολοκληρωθεί ο λεπτομερής σχεδιασμός και η εφαρμογή του έργου»!
Ακόμα πιο αποκαλυπτικό είναι το απόσπασμα στη σελ. 75, όπου επί της ουσίας βλέπουμε ότι δεν μπορεί να εκτελεστεί το Επενδυτικό Σχέδιο που έχει εγκριθεί και περιλαμβάνει την κατασκευή της μεταλλουργικής μονάδας, αφού υπογραμμίζεται: «Πρέπει να σημειωθεί ότι η οικονομική ανάλυση που περιλαμβάνεται σε αυτή την έκθεση έχει γίνει στη βάση της πώλησης των χρυσοφόρων συμπυκνωμάτων…».
Την ίδια ώρα, επισημαίνει το Παρατηρητήριο, στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων η Ελληνικός Χρυσός διαβεβαιώνει ότι «η εφαρμοσιμότητα της μεθόδου της ακαριαίας τήξης στην κατεργασία του μείγματος συμπυκνώματος πυριτών Ολυμπιάδας και συμπυκνώματος χαλκού επιβεβαιώθηκε με την εκτέλεση μεγάλης κλίμακας πιλοτικών δοκιμών σε αντιπροσωπευτικά δείγματα πυριτών Ολυμπιάδας και συμπυκνώματος χαλκού που εστάλησαν στο ερευνητικό κέντρο της εταιρείας Outotec στο Pori Φινλανδίας»… Ισχυρισμός που διαψεύδεται, όμως, από την ίδια την Outotec στην κατά έναν ολόκληρο χρόνο μεταγενέστερη Τεχνική Έκθεση που κατέθεσε.
Όλα τα ανωτέρω συντείνουν, επισημαίνεται στην αναφορά προς το ΣτΕ, στο συμπέρασμα ότι «πρόκειται για μια καθαρά πειραματική εφαρμογή της διεθνώς αναγνωρισμένης μεθόδου της ακαριαίας τήξης, με σωρεία τεχνικών προβλημάτων και κάθε άλλο παρά “state-of-the-art” όπως παρουσιάστηκε. Εάν τελικά κατασκευαστεί στη Χαλκιδική, αυτό θα είναι το εργοστάσιο με το περισσότερο αρσενικό στην τροφοδοσία παγκοσμίως, άρα και τις μεγαλύτερες εκπομπές στην ατμόσφαιρα, στα νερά και στα εδάφη παγκοσμίως. Θα είναι επίσης τεχνικά περίπλοκο έως επικίνδυνο και ανέφικτο αλλά και παγκοσμίως πρωτότυπο».
Ανατροπή Επενδυτικού Σχεδίου
Το Παρατηρητήριο επισημαίνει ότι με βάση τα δεδομένα αυτά, αποκαλύπτεται ότι επί της ουσίας τίθεται συνολικά εν αμφιβόλω η υλοποίηση της κεντρικής κατεύθυνσης της όλης επένδυσης, που είναι η δημιουργία στη Χαλκιδική μιας μεταλλουργικής βιομηχανίας που θα παράγει τελικά προϊόντα (καθαρά μέταλλα) υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Όπως υπογραμμίζεται στην αναφορά προς το ΣτΕ, η επένδυση της μεταλλουργίας, από την οποία προσδοκά έσοδα και οφέλη το Δημόσιο, είναι η βασική υποχρέωση της αγοράστριας εταιρείας από τον νόμο 3220/2004 και θεωρείται δεδομένη στην ΑΕΠΟ. «Οι κρατικές υπηρεσίες που έλεγξαν την επενδυτική πρόταση της εταιρείας και προώθησαν την έγκρισή της, όφειλαν πρώτα απ’ όλα να εξασφαλίσουν αυτό το κομβικό για την όλη επένδυση σημείο: τη μεταλλουργία. Η έγκριση μιας μεθόδου επεξεργασίας που τόσο η διεθνής εμπειρία όσο και τα πειράματα της Outotec δείχνουν ότι είναι ακατάλληλη, μη εφαρμόσιμη σε βιομηχανική κλίμακα και τελικά επικίνδυνη στην περίπτωση εφαρμογής όπως εγκρίθηκε, ανατρέπει ολόκληρο το Επενδυτικό Σχέδιο».
Το Παρατηρητήριο έθεσε τα νέα στοιχεία στη διάθεση και της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος – ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ, με έγγραφο το οποίο απέστειλε στις 28 Ιανουαρίου 2013, επισημαίνοντας ότι η επικείμενη κατασκευή/λειτουργία της μονάδας «ακαριαίας τήξης», όπως εγκρίθηκε, απειλεί σοβαρά και τεκμηριωμένα τη δημόσια υγεία και το δημόσιο συμφέρον. Παράλληλα ζητά από την υπηρεσία να βεβαιώσει προσκομίζοντας και τα αντίστοιχα αποδεικτικά στοιχεία ότι:
1 Η μέθοδος της ακαριαίας τήξης για τροφοδοσία με 92% συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη της Ολυμπιάδας και 8% συμπύκνωμα χαλκού-χρυσού Σκουριών έχει πιστοποιηθεί για βιομηχανική χρήση από την κατασκευάστρια εταιρεία Οutotec.
2 Έχει κατασκευαστεί από την Ελληνικός Χρυσός ή την Outotec μονάδα ακαριαίας τήξης σε βιομηχανική κλίμακα με τη συγκεκριμένη τροφοδοσία.
3 Η οικονομική ανάλυση με βάση την πώληση των συμπυκνωμάτων αντί της μεταλλουργικής τους επεξεργασίας, που περιλαμβάνεται στην «Τεχνική Έκθεση Έργου Ολυμπιάδας» της 14ης Ιουλίου 2011, είναι σύμφωνη με το Επενδυτικό Σχέδιο της Ελληνικός Χρυσός και με την ΑΕΠΟ. L1 από topontiki.gr