Η νέα ενεργειακή στρατηγική της Τουρκίας τεράστια παγίδα για την Ελλάδα
Του Σάββα Καλεντερίδη
Η Ελλάδα έχει πικρή εμπειρία από την πρακτική που ακολουθεί η Τουρκία από τη δεκαετία του 1970 με τα ερευνητικά σκάφη, τα οποία αποτέλεσαν το κύριο εργαλείο προώθησης των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο και εσχάτως -αλλά και στο μέλλον- στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το «επιχειρησιακό δόγμα» της Τουρκίας ήταν απλό. Αφού πρώτα βολιδοσκοπούσε και έπαιρνε τη συγκατάθεση των ΗΠΑ, έβγαζε το ερευνητικό σκάφος στο Αιγαίο, προκαλούσε μια κρίση με την Ελλάδα, η οποία ανέτοιμη και ανίσχυρη πολιτικά -και όχι στρατιωτικά- να την αντιμετωπίσει, υποχωρούσε κάθε φορά, με την Τουρκία να προωθεί τις απαράδεκτες διεκδικήσεις της στο Αιγαίο. Εσχάτως, μάλιστα, δεν χρειαζόταν καν τα ερευνητικά σκάφη, αφού οι ελληνικές κυβερνήσεις, κυρίως εκείνες του Σημίτη και του ΓΑΠ, μέσα από τις λεγόμενες διερευνητικές επαφές, που υποστηρίζονται -αν δεν αποτελούν ιδέα- από την Ουάσιγκτον, μετέτρεψαν τη μία και μοναδική ελληνοτουρκική διαφορά, που ήταν η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, σε δέσμη τουρκικών διεκδικήσεων, με σκοπό να παραπεμφθούν «πακέτο» στο Διεθνές Δικαστήριο, με τραγικές συνέπειες για τα εθνικά μας συμφέροντα.
Όλο αυτό το διάστημα που διαρκούσαν οι αέναοι κύκλοι των διερευνητικών επαφών, οι δυο χώρες υποτίθεται ότι είχαν δεσμευθεί να αποφύγουν μονομερείς ενέργειες στο ζήτημα των ερευνών στις αμφισβητούμενες περιοχές, για να μην τορπιλιστούν οι συνομιλίες, με την ελληνική πλευρά να παγιοποιεί με τη στάση της αυτή το καθεστώς αμφισβήτησης για το σύνολο του Αιγαίου!
Ενώ, όμως, η ελληνική πλευρά τηρούσε στάση του «απόλυτα καλού παιδιού» επί παντός επιστητού, όσον αφορά τις σχέσεις της με την Τουρκία, η Άγκυρα, όταν είδε τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την κυπριακή ΑΟΖ να την ξεπερνούν και να δημιουργούν ένα περιβάλλον που απειλεί την τουρκική πολιτική, που αγνοεί το διεθνές Δίκαιο των Θαλασσών, προέβη η ίδια σε μονομερείς ενέργειες, προκηρύσσοντας τον Απρίλιο του 2011 διεθνή διαγωνισμό για έρευνες σε οικόπεδα που εκτείνονται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, σε εκτεταμένη περιοχή ΝΑ του Καστελορίζου. Η κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ έκανε συνομιλίες με 13 ξένες εταιρείες, οι οποίες όμως δεν έδωσαν προσφορές, αφού ήταν εξοφθάλμως ορατή η παρανομία της Άγκυρας.
Τη μονομερή αυτή ενέργεια απέφυγε να καταγγείλει με σφοδρότητα η ελληνική κυβέρνηση, γιατί προφανώς το καταστροφικό δίδυμο ΓΑΠ-Δρούτσα δέχτηκαν με κάποιο τρόπο τη θέση του Νταβούτογλου, ότι η δέσμευση για αποφυγή μονομερών ενεργειών αφορά το Αιγαίο και όχι τη Μεσόγειο, συγκαταλέγοντας αυθαιρέτως το σύμπλεγμα νησιών της Μεγίστης (Καστελόριζο) στη Μεσόγειο, αν υπολογίζει ότι υπάρχει ένα τέτοιο σύμπλεγμα νησιών.
Δηλαδή, έστω και αν -ως υπόθεση εργασίας- προσχωρήσουμε την τουρκική λογική, η Ελλάδα θα παραμένει εγκλωβισμένη στη λογική του καλού παιδιού και ή θα αποφασίσει να μοιράσει το Αιγαίο μέσω του διαλόγου ή θα συμφωνήσει να παραπεμφθεί το σύνολο των τουρκικών διεκδικήσεων στο Διεθνές Δικαστήριο, και την ίδια στιγμή η Τουρκία θα αμφισβητεί εντελώς ανενόχλητη εμπράκτως με μονομερείς ενέργειες την ελληνική υφαλοκρηπίδα του Καστελορίζου, της Κάσου, της Καρπάθου, της Κρήτης και της Γαύδου, -την τελευταία τη διεκδικεί ολόκληρη και ως έκταση-, να μην το ξεχνάμε κι αυτό!
Η Τουρκία, την πρακτική των ερευνητικών σκαφών και των κανονιοφόρων που ακολουθούσε με επιτυχία στο Αιγαίο, επιχείρησε να δοκιμάσει στην Ανατολική Μεσόγειο και συγκεκριμένα στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, στέλνοντας εκεί το Σεπτέμβριο του 2011 για «έρευνες» το Πίρι Ρέις, ένα σαράβαλο κατ’ όνομα ερευνητικό σκάφος, συνοδευόμενο από πολεμικά πλοία, με στόχο να ανατρέψει τις εξελίξεις στο «Οικόπεδο 12», πέφτοντας στον αμερικανο-ισραηλινό τοίχο της Noble Energy και της Delek.
Αυτή η νέα κατάσταση που δημιουργείται στην Ανατολική Μεσόγειο, που -υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις- μπορεί να επεκταθεί και στις άλλες θαλάσσιες περιοχές, προς Δυσμάς αλλά και στο Αιγαίο, σε συνδυασμό με την απροθυμία ξένων εταιρειών να συμμετέχουν σε εξοφθάλμως παράνομες, με βάση το διεθνές Δίκαιο των Θαλασσών, ενέργειες, οδήγησε στην Άγκυρα να αναθεωρήσει τις πρακτικές της και να προχωρήσει η ίδια σε κατασκευή δικού της υπερσύγχρονου ερευνητικού σκάφους, που θα ανήκει στην Γενική Διεύθυνση Μεταλλευτικών Ερευνών (ΜΤΑ), σε συνεργασία με το τουρκικό Υπουργείο Αμύνης, στα ναυπηγεία της Τούζλα, το οποίο αναμένεται να παραδοθεί τα τέλη του 2014.
Επειδή, όμως οι εξελίξεις τρέχουν, η ΤΡΑΟ αποφάσισε να προχωρήσει εσπευσμένως στην αγορά του νορβηγικού υπερσύγχρονου ερευνητικού σκάφους «Polarcus Samur», αξίας 165 εκατ. δολαρίων, το οποίο, σε περίπτωση που ολοκληρωθεί η συμφωνία, θα παραδοθεί στην Τουρκία το πρώτο τετράμηνο του 2013. Επί πλέον, σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, η Τουρκία θα αποκτήσει και τη σχετική τεχνογνωσία, αφού στη συμφωνία αγοράς του σκάφους συμπεριλαμβάνεται και η ενοικίαση του εξειδικευμένου προσωπικού, μέχρι την απόκτηση σχετικής εμπειρίας από τους Τούρκους επιστήμονες.
Με άλλα λόγια, η Τουρκία με το νέο έτος, αν τελικά αγοράσει το νορβηγικό σκάφος, θα μπορεί να κάνει τρισδιάστατες έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα του Καστελορίζου, της Ρόδου, της Κάσου, της Καρπάθου και της Κρήτης, ενώ αναμένεται να αποκτήσει τη δυνατότητα να κάνει και γεωτρήσεις, με θαλάσσιες πλατφόρμες που σχεδιάζει να αγοράσει.
Άραγε έχει αξιολογηθεί σωστά η κίνηση αυτή της Άγκυρας και είναι έτοιμη η Ελλάδα να αντιμετωπίσει μονομερείς ενέργειες και τετελεσμένα που μπορεί να δημιουργήσει η Τουρκία, για παράδειγμα στην περιοχή που σκοτώθηκε ο Ηλιάκης και λίγο νοτιότερα, εκεί που τέμνονται “τα όρια της ΑΟΖ Τουρκίας-Λιβύης”, όπως μας προϊδέασε εσχάτως ο κ. Αμπντελαζίζ και μάλιστα ενώπιον του κ. Αβραμόπουλου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Λιβύη;
Δημοσιεύθηκε στην “κυριακάτικη δημοκρατία“