« Περί του ελληνικού πανεπιστημίου »

 Παρατηρώντας την έκρυθμη κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια το τελευταίο διάστημα δεν μπορείς παρά να προβληματιστείς με την δομή και τη λειτουργία των μεγαλύτερων, και όχι μόνο, ακαδημαϊκών ιδρυμάτων αυτής της χώρας. Είναι γνωστό ότι όταν μια μικρή διαταραχή είναι σε θέση να δημιουργεί ασταθείς ισορροπίες σε ένα ή περισσότερα συστήματα, τότε αντιλαμβάνεσαι πώς το μοντέλο εμπεριέχει σφάλμα,
ορισμένες από τις μεταβλητές εμφανίζονται προβληματικές και η δομή της θεωρίας πίσω από την πράξη είναι κατά πάσα πιθανότητα λανθάνουσα.. Στη μέση αντίληψη ήταν πάντοτε δύσκολο να αντιληφθεί ότι σε ένα Πανεπιστημιακό Ίδρυμα η κατάσταση σταθερότητας είναι η συνεχής αλλαγή και η κατάσταση αστάθειας η λιμνάζουσα γνώση..
 Στον ελληνικό πανεπιστημιακό χώρο δεν υφίσταται ελεύθερη έκφραση ιδεών.. Κάθε φράση, κάθε ιδέα, κάθε τοποθέτηση, κάθε βλέμμα, κάθε χαμόγελο ήταν πάντοτε δακτυλοδεικτούμενο, συνοδευόμενο από μια εμφανή κομματική ταμπέλα. Η ελευθερία έκφρασης πνιγόταν πάντοτε σε δεσμούς φόβου, πνευματικών απειλών (και όχι μόνο), σε ψήφους πάλης για την εξουσία, στην βεβαιότητα της μάζας, σε σφραγίδες με αποχρώσεις και άλλα ποικίλα νοσηρά κληροδοτήματα της παιδείας του μορφωμένου νεοέλληνα. Περνώντας την πύλη του ελληνικού πανεπιστημίου θα δεις το παιδί – καθηγητή της κλαδικής να σου μιλάει για τα κατορθώματα της γενιάς του Πολυτεχνείου, αλλά θα είναι παραπάνω από προφανές στα μάτια σου ότι το άτομο αυτό δεν προσέγγισε ποτέ την ελευθερία σκέψης & έκφρασης ενός πολυτεχνίτη, επειδή απλά δεν θέλησε ή δεν χρειάστηκε ποτέ να προσπαθήσει να είναι ελεύθερο.. Θα δεις την άξια δασκάλα και τον λαμπρό δάσκαλο στην καλύτερη των περιπτώσεων να φιμώνονται, επειδή έκαναν το λάθος να είναι ελεύθερα σκεπτόμενοι.. Θα δεις τον φόβο να επικαλύπτει τις δημιουργικές εκφάνσεις αλλαγής του συστήματος.. Θα δεις άτομα χωρίς πνευματική και ηθική ταυτότητα.. Θα σε προβληματίσει η εικόνα του ακαδημαϊκού χώρου – καθαρά στερεομετρικά.. Θα δεις φοιτητές να δέρνονται για ξένες απόψεις.. Θα δεις το μέλλον στα μάτια ενός μοναχικού ανήσυχου.. Θα δεις..
 Εντοπίζοντας ωστόσο το πρόβλημα δεν αρκεί για να λυθεί.. Πρέπει να το αναλυθεί.. Και η ανάλυση στην προκειμένη περίπτωση είναι απλή.. Πόσοι και ποιοί από τους διοικούντες των ελληνικών πανεπιστήμιων είναι σε θέση να ματώσουν για να το προστατεύσουν; Ποιοί είναι αυτοί που έχουν το σθένος να οδηγήσουν το ελληνικό πανεπιστήμιο ένα ή περισσότερα βήματα ψηλότερα, έστω και με ένα «χέρι» λιγότερο; Ποιοί είναι σε θέση να βάλουν την αγάπη για πρόοδο και δημιουργία πάνω από το προσωπικό τους συμφέρον; Ποιοί είναι οι λαμπροί ακαδημαϊκοί; Πότε επιτέλους θα καταλάβουμε ως ελεύθερα σκεπτόμενα άτομα, ως ακαδημαϊκοί πολίτες, ως κοινωνία και πρωτίστως ως άνθρωποι ότι η ολοκληρωμένη διοίκηση – διακυβέρνηση – ηγεσία είναι αυτή που ασκείται μέσω ικανοτήτων & όχι μέσω απόψεων..
 Κύριε καθηγητά εγκληματείτε όταν προωθείτε άτομα που σας εξυπηρετούν με μοναδικό κριτήριο αυτή τους την ιδιότητα.. Κύριε καθηγητά εγκληματείτε όταν γνωρίζετε ότι προωθείτε ανίκανα άτομα να ασκήσουν διοικητικό έργο.. Κύριε καθηγητά εγκληματείτε όταν πιστέψετε ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι υποκατάστημα της φιλοδοξίας σας.. Κύριε καθηγητά εγκληματείτε όταν πολιτικά οφέλη καθορίζουν την ποσότητα & την ποιότητα της σκέψης – δράσης σας.. Κύριε καθηγητά εγκληματείτε όταν προωθείτε «δυσκοίλια» μυαλά & δεσμευμένες συνειδήσεις.. Κύριε καθηγητά αποχωρήσατε αλλά οι επιλογές σας επηρεάζουν τον παρόν και το μέλλον μου.. Φέρετε μερίδιο ευθύνης.. Έχετε ευθύνη επειδή με τις επιλογές σας ακρωτηριάζετε το πιο νευραλγικό κομμάτι αυτής της κοινωνίας – εγκληματείτε σε βάρος της ανάπηρης παιδεία της, ενώ θα έπρεπε με τη στάση – δράση σας να δώσετε το «χέρι» σας για να ορθοποδήσει..
 Αν την ιδανική παιδεία δεν την βλέπω εγώ ή εσύ δεν φταίει κανένας άλλος παρά μόνο εγώ και εσύ.. Εσύ και εγώ που ενώ βλέπαμε τις ανίκανες διοικήσεις σιωπούσαμε και περιμέναμε να κάνει κάτι κάποιος «άλλος».. Εγώ και εσύ που ενώ βλέπαμε το στείρο συνδικαλισμό να συνθλίβει την ελεύθερη έκφραση ιδεών αδιαφορούσαμε πιστεύοντας ότι είναι απλά κάτι που συμβαίνει.. Εσύ και εγώ που δεν διεκδικήσαμε ποτέ το δίκαιο και την ελευθερία του φοιτητή στο ελληνικό πανεπιστήμιο μακριά από τα τραπεζάκια – πληγές των κομματικών παρατάξεων.. Εγώ & εσύ που δεν επιτρέψαμε στο εαυτό μας να πει τη λέξη «ΟΧΙ» στο εδραιωμένο πολιτικό θεώρημα των τεσσάρων χρωμάτων επί της αρχής και επί της ουσίας με κάθε κόστος..
 Ποιά η σχέση της πολιτείας του Πλάτωνα με το ελληνικό πανεπιστήμιο; Πού ακριβώς εντοπίζονται οι διδαχές του Σωκράτη στο ελληνικό πανεπιστήμιο; Πώς γαλούχησε ο Αριστοτέλης τα φωτισμένα μυαλά του ελληνικού πανεπιστημίου; Πού βρίσκεται η Ελλάδα στο ελληνικό πανεπιστήμιο; Είναι εκεί έξω σε ένα μικρό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας.. Βρίσκεται εδώ μέσα στη μικρογραφία της ελληνικής κοινωνίας.. Βρίσκεται εδώ στα όνειρα κάποιων εκατοντάδων μεταπτυχιακών φοιτητών που επιδιώκουν ένα μέλλον ελεύθερο από το παρελθόν, μια πατρίδα πνευματικά και ηθικά ελεύθερη· μια ολοκληρωμένη παιδεία αχρωμάτιστη και προσανατολισμένη σε αξίες και ιδανικά.. Είναι ευθύνη δική μου και δική σου αυτό το μικρό τμήμα να γίνει μεγαλύτερο.. Δική σου και δική μου..
Ο πρόεδρος των μεταπτυχιακών φοιτητών του διατμηματικού
full-time MBA τμήματος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Χειλάς Παναγιώτης