Η αναβολή της επίσκεψης Πούτιν στην Τουρκία – η οποία ήλθε αμέσως μετά την αναγκαστική προσγείωση στην οποία υποχρέωσαν οι τουρκικές αρχές airbus των συριακών αερογραμμών που είχε απογειωθεί από τη Μόσχα με προορισμό τη Δαμασκό – σηματοδοτεί μία πολύ πιθανή κρίση στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, οι οποίες είναι πολύ πιο πολύπλοκες απ’ όσο θα φανταζόταν κανείς.Παρ’ όλο που δεν είχε ανακοινωθεί επίσημα, ο Πούτιν αναμενόταν να επισκεφτεί την Τουρκία την 14η Οκτωβρίου για διήμερο επαφών. Ψηλά στην ατζέντα ήταν και το θέμα «Συρία», για το οποίο οι απόψεις των δύο χωρών αποκλίνουν ριζικά, με το Κρεμλίνο να προσφέρει αφειδώς την υποστήριξή του στο Σύρο Πρόεδρο Ασάντ τη στιγμή που η Τουρκία ζητάει την άμεση απομάκρυνσή του με τις πλάτες των ΗΠΑ φυσικά.
Πέρα, όμως, από αυτή τη σημαντική διαφωνία, η Τουρκία και η Ρωσία διατηρούν αγαστή συνεργασία σε πολλά επιχειρηματικά πεδία, από εκείνο της πυρηνικής ενέργειας μέχρι τον τουρισμό. Οι οικονομικές συναλλαγές μάλιστα μεταξύ των δύο χωρών αναμένεται να φτάσουν φέτος τα 35 δισ. δολάρια και τα 100 δισ. δολάρια μέχρι το 2015. Πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζονται διακαώς ο ένας τον άλλο, χωρίς όμως κάτι τέτοιο να μειώνει τη σοβαρότητα του… πονοκεφάλου που ακούει στο όνομα «Συρία».
Όταν ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν επισκέφτηκε τη Μόσχα τον Ιούλιο που μας πέρασε, αποκάλυψε ότι είχε κάνει υποδείξεις στον Πούτιν ως προς το ποια θα έπρεπε να είναι η στάση της Ρωσίας την περίοδο μετά την απομάκρυνση του Ασάντ από την εξουσία.
Στον Πούτιν, όμως, δεν αρέσει να του κάνουν υποδείξεις, γι’ αυτό και ο Τούρκος ηγέτης δεν έλαβε ποτέ καμία ανταπόκριση σχετικά με το θέμα από τον Ρώσο ομόλογό του. Μάλιστα, προσφάτως ο Ερντογάν κάλεσε δημόσια τη Ρωσία να αλλάξει τη στάση της απέναντι στη Συρία.
Στην πραγματικότητα, η Ρωσία έχει πολλούς λόγους να στηρίζει την Συρία με πρώτο απ’ όλους το γεγονός ότι η μουσουλμανική χώρα αποτελεί το τελευταίο ρωσικό προπύργιο στη Μέση Ανατολή: φιλοξενεί τη μοναδική ναυτική βάση της Ρωσίας στη Μεσόγειο, ενώ αγοράζει κάθε χρόνο ρωσικά όπλα αξίας 1.5 δισ. δολαρίων.
Επιπλέον, η Μόσχα θεωρεί πως η λεγόμενη «Αραβική άνοιξη», η οποία ανέτρεψε καθεστώτα σε Τυνησία, Αίγυπτο και Λιβύη, ενορχηστρώθηκε από τις ΗΠΑ και πως επόμενος στόχος είναι η Συρία, εν συνεχεία το Ιράν και τέλος η ίδια η Ρωσία με τους 20.000.000 μουσουλμάνους πολίτες της.
Και έχει δείξει στο παρελθόν η Ρωσία πόσο πιστή μένει στις συμμαχίες της: ας θυμηθούμε τη στάση της προς τον πρώην ηγέτη της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, τον οποίο συνέχισε να υποστηρίζει ακόμη και όταν ο υπόλοιπος κόσμος τον είχε εγκαταλείψει. Μήπως πάει να γίνει το ίδιο και με τον Ασάντ της Συρίας;
Μέχρι στιγμής, το Κρεμλίνο δεν έχει συνδέσει επισήμως την αναβολή της επίσκεψης Πούτιν στην Τουρκία με το συμβάν του συριακού αεροσκάφους στο οποίο επέβαιναν, ειρήσθω εν παρόδω, και 17 Ρώσοι πολίτες. Απεναντίας, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι αιτία της αναβολής είναι το «στριμωγμένο» πρόγραμμα του Πούτιν και ότι το ταξίδι θα πραγματοποιηθεί αργότερα. Άλλες πηγές, όμως, αναφέρουν ότι ο Πούτιν θεωρεί μη αρμόζον να επισκεφτεί μόνο τη μία πλευρά από τις αντικρουόμενες δυνάμεις.
Ένα είναι βέβαιο: ότι η Ρωσία δεν θα ήθελε να εμπλακεί τη δεδομένη χρονική στιγμή στα «διασταυρούμενα πυρά» μεταξύ Συρίας και Τουρκίας, καθώς κάτι τέτοιο ενδεχομένως να ανάγκαζε τη Μόσχα να πάρει το μέρος ενός εκ των δύο, αν η σύγκρουση κλιμακωθεί σε στρατιωτικό επίπεδο.
Τέλος, υπάρχει άλλος ένας παράγοντας που δεν διευκολύνει τις ρωσοτουρκικές σχέσεις: το υψίστης σημασίας για τη ρωσική οικονομία ενεργειακό ζήτημα και, πιο συγκεκριμένα, το γεγονός ότι η Μόσχα δεν αισθάνεται ότι έχει την πλήρη υποστήριξη της Άγκυρας ως προς το ζήτημα του αγωγού φυσικού αερίου που περνάει αναγκαστικά μέσα από τα χωρικά ύδατα της Τουρκίας.
Συνεπώς, υπάρχουν λόγοι, και μάλιστα σοβαροί, που δικαιολογούν μία πιθανή κρίση μεταξύ της Ρωσίας και της Τουρκίας – δύο χώρες παραδοσιακά εχθρικές η μία προς την άλλη από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου – ειδικά από τη στιγμή που τα συμφέροντά τους δεν βρίσκουν κοινό έδαφος ευδοκίμησης.
iefimerida.gr