του Γιάννη Τριάντη
Ψέμματα, αποκρύψεις «υπόγειων επαφών και συζητήσεων», υπαναχωρήσεις…
και αθέτηση των προεκλογικών υποσχέσεων. Αυτά είναι τα στοιχεία που όρισαν την πολιτική του κ. Γιώργου Παπανδρέου προεκλογικώς και μετεκλογικώς… Η πολιτική εξαπάτησης ξεκίνησε με τις καταιγιστικές εξαγγελίες για αυξήσεις μισθών και συντάξεων, για αδρή χρηματοδότηση της ανάπτυξης –με έμφαση στην «πράσινη ανάπτυξη»– και με καταγγελίες εναντίον του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, ο οποίος είχε εξαγγείλει «πάγωμα» μισθών και δέσμη αναγκαίων μέτρων. Πυλώνας της επιχείρησης ψεύδους ήταν το περιώνυμο «λεφτά υπάρχουν» και οι συνεχείς αναφορές στο «πού θα βρεθούν»…
Συγκεκριμένα, ο κ. Παπανδρέου έλεγε κατά την προεκλογική περίοδο, αλλά και πολύ πριν από αυτή, ότι τα λεφτά θα βρεθούν από το ανείσπρακτο ποσό των 31 δις που χρωστούσαν επιχειρήσεις και ιδιώτες, καθώς και από την περιστολή της σπατάλης… Ο θησαυρός αποδείχθηκε άνθραξ. Οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις που χρωστούσαν είχαν κλείσει –αυτός ήταν ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν ήταν δυνατή η είσπραξη του ποσού των 31 δις–, ενώ η αντιμετώπιση της σπατάλης δεν απέφερε παρά ψιχία στα κρατικά Ταμεία…
Όπως είναι γνωστό –και αποδεικνύεται καθαρά από τις δηλώσεις του ίδιου του πρωθυπουργού και κορυφαίων υπουργών της κυβερνήσεως–, τα ψεύδη και οι υπαναχωρήσεις αφορούν σε όλα τα πεδία άσκησης της οικονομικής πολιτικής. Από την ανάπτυξη μέχρι τη… δέσμευση ότι δεν θα υπάρξει αύξηση του ΦΠΑ – «δέσμευση» που επαναλαμβανόταν και μετεκλογικώς. Από την υπόθεση της COSCO, μέχρι τους ημιυπαίθριους και την απόσυρση των αυτοκινήτων. Από τη δέσμευση για τη μη εκποίηση των «ασημικών» (κρατική περιουσία), μέχρι τις συνεχείς διαψεύσεις ότι δεν θα ληφθούν νέα μέτρα… Ψεύδη, επίσης, και αποκρύψεις για τον Μηχανισμό Στήριξης, καθώς και για την εμπλοκή του ΔΝΤ στην «ελληνική υπόθεση»…
Στο χρονολόγιο που ακολουθεί κατά ενότητες παρατίθενται αυτούσιες οι σχετικές δηλώσεις του πρωθυπουργού –ακόμη και δηλώσεις από το 2008–, καθώς και δηλώσεις του κ. Παπακωνσταντίνου και άλλων κυβερνητικών στελεχών. Πέραν των ημερομηνιών, παρατίθενται επίσης το πού, με ποια αφορμή και σε ποια μήντια έγιναν οι δηλώσεις αυτές, καθώς και –σε ορισμένες περιπτώσεις– αυτούσιες οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων, όπως και τα ονόματά τους.
Ο μονόδρομος που οδηγεί στην καταστροφή…
Χαρακτηρίστηκε σωτήριο. Αποδείχθηκε μοιραίο… Θεωρήθηκε μονόδρομος και αναγκαστική επιλογή για να αποφύγει η χώρα τη χρεοκοπία. Αποδείχτηκε ότι υπήρχε και άλλος δρόμος… Προβλήθηκε ως μεγάλη διαπραγματευτική επιτυχία της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού. Αποδείχθηκε ότι ουδεμία διαπραγμάτευση υπήρξε. Οι δυναστικοί όροι διαμορφώθηκαν από την Ένωση και το ΔΝΤ, και επιδόθηκαν υπό μορφήν εντολής προς την Ελλάδα… Σε πείσμα της καταιγιστικής προπαγάνδας, η πραγματικότητα είναι διαφορετική: Η Ελλάδα θα μπορούσε να αποφύγει το Μνημόνιο και τους πρωτοφανείς, επαχθείς όρους που βύθισαν τη χώρα στην άβυσσο. Θα μπορούσε να διεκδικήσει –και να πετύχει– ηπιότερες ρυθμίσεις, μεγαλύτερο χρόνο αποπληρωμής και ανεκτό επιτόκιο για το δάνειο των 110 δις.
Καμία διαπραγμάτευση
Ναι. Η κατάσταση της οικονο μίας ήταν κακή, κάκιστη. Το κράτος, ένας ερειπιώνας. Το έλλειμμα και το χρέος στα ύψη, η παραγωγική βάση της χώρας και η ανταγωνιστικότητα «στο κόκκινο», η αξιοπιστία της –από τότε που μπήκε με ψεύτικα στοιχεία στην ΟΝΕ– βρισκόταν στο ναδίρ. Και ο κίνδυνος της χρεοκοπίας, ορατός… Ιδού, όμως, η μεγάλη, χαμένη ευκαιρία: Μια σοβαρή κυβέρνηση, μ’ έναν στιβαρό και αποφασισμένο ηγέτη, θα μπορούσε να μεταβάλει τον κίνδυνο χρεοκοπίας σε γερό, αποτελεσματικό χαρτί! Για έναν πολύ απλό λόγο: Ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδος θα είχε τρομακτικές επιπτώσεις στην Ένωση. Η Ευρωζώνη θα δεχόταν μεγάλο πλήγμα, ίσως και μοιραίο, ενώ οι γαλλογερμανικές τράπεζες (που διατηρούν το 70% των ελληνικών ομολόγων) θα πάθαιναν οικονομική πανωλεθρία, με άμεσες πολιτικές επιπτώσεις, καθώς θα έχαναν τα χρήματά τους τα ασφαλιστικά Ταμεία που είχαν επενδύσει σε ελληνικά ομόλογα…
Ναι. Το εγχείρημα –δηλαδή η αξιοποίηση του κινδύνου χρεοκοπίας– δεν ήταν εύκολο. Ήταν όμως εφικτό. Η συμπεριφορά της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας, που μπήκαν αποφασισμένες στον στίβο των διαπραγματεύσεων, απέδειξε του λόγου το αληθές. Με τέτοιο «χαρτί» στα χέρια της, ακόμη και μια μικρή, προβληματική χώρα όπως η Ελλάδα θα μπορούσε να πετύχει δάνειο με ανεκτό επιτόκιο –και όχι με το θηριώδες 5,3%– και να εξασφαλίσει καλύτερες προθεσμίες αποπληρωμής του συνολικού χρέους (και του τότε υφιστάμενου και του ποσού που πήρε από τον Μηχανισμό Στήριξης). Και, βέβαια, θα μπορούσε να αποφύγει τις εγκληματικές –για την οικονομία και την κοινωνία– δραστικές περικοπές μισθών και συντάξεων. Όπως τις απέφυγε η Πορτογαλία…
Ουδείς αντιλέγει ότι η χώρα είχε ανάγκη από άμεσες, δραστικές παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς. Όμως δεν χρειαζόταν κανένα Μνημόνιο για την αντιμετώπιση, π.χ., της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Ούτε για τις σπατάλες της κεντρικής εξουσίας και της Αυτοδιοίκησης. Ούτε για τις περιττές προσλήψεις, τους υπεράριθμους υπαλλήλους, τις παρεκβάσεις στις ΔΕΚΟ, την αναμόρφωση της διοίκησης, την αξιοκρατία, τις τομές στην Υγεία και την Παιδεία κ.λπ. Όλα αυτά θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα. Και, επιτέλους, να υλοποιηθούν…
Πώς φτάσαμε στο Μνημόνιο
Πώς, λοιπόν, και γιατί φτάσαμε στο Μνημόνιο και στην –ουσια στικά και συμβολικά– ολέθρια υπαγωγή της χώρας στο ΔΝΤ; Όλα άρχισαν από ένα τερατώδες ψεύδος. Ότι, τάχα, αιφνιδιάστηκε η νέα κυβέρνηση από το ύψος του ελλείμματος. Και ότι εξ αυτού αναγκάστηκε όχι μόνο να αναθεωρήσει τα προεκλογικώς υπεσχημένα, αλλά και να καταφύγει σε οδυνηρές λύσεις –τις οποίες… δεν ήθελε– προκειμένου η χώρα να αποφύγει τη χρεοκοπία. Δυστυχώς για την ίδια, αλλά κυρίως για τη χώρα, η αλήθεια είναι ότι ο κ. Παπανδρέου γνώριζε τα πάντα γύρω από την πραγματική κατάσταση της χώρας. Η Ένωση, από τις αρχές του 2009, έστελνε μηνύματα συμμόρφωσης και εκδήλωνε την ανησυχία της για τα δημοσιονομικά της Ελλάδος. Όπως έλεγε τότε ο κ. Παπανδρέου –και έλεγε αλήθεια–, είχε τακτικές επαφές και συναντήσεις με όλα τα στελέχη της Ένωσης, αλλά και με πρωθυπουργούς και άλλους ιθύνοντες. Φαντάζει κάπως απίθανο όλοι αυτοί, που ανησυχούσαν και το καθιστούσαν σαφές στην ελληνική πλευρά (π.χ. η υπουργός Οικονομίας της Γαλλίας κυρία Λαγκάρντ στον τότε ομόλογό της κ. Γ. Παπαθανασίου), να μην είχαν ενημερώσει και τον κ. Παπανδρέου. Πέραν αυτού, όπως αποκάλυψε ο κ. Προβόπουλος, είχαν ενημερωθεί από τον ίδιο για τα αρνητικά μεγέθη της οικονομίας τόσο ο κ. Καραμανλής όσο και ο κ. Παπανδρέου. Η ενημέρωση είχε γίνει τον Αύγουστο του 2009. Αλλά, λίγες μέρες αργότερα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης, όχι μόνο είπε το περίφημο «λεφτά υπάρχουν», αλλά έδωσε ρεσιτάλ εξαγγελιών για αυξήσεις και ποικιλώνυμες παροχές.
Ήξερε την κατάσταση
Μ’ άλλα λόγια, ο κ. Παπανδρέου γνώριζε άριστα ότι αυτά που εξαγγέλλει για να κερδίσει τις εκλογές δεν θα μπορούσε να τα υλοποιήσει. Καθώς το κλασικό επιχείρημα, «Παραλάβαμε καμένη γη», είχε φθαρεί, επινοήθηκε η άγνοια για το δυσθεώρητο –σε σύγκριση με τα στοιχεία που έδινε η κυβέρνηση Καραμανλή– του ελλείμματος. Όντως ήσαν ψευδή τα στοιχεία. Αλλά, όπως προκύπτει, αυτό το γνώριζε ο κ. Παπανδρέου. Ετέθη σε κίνηση, λοιπόν, ένας ασύστολος μηχανισμός προπαγάνδας, ο οποίος προετοίμαζε το έδαφος για την, αθωωτικού χαρακτήρα, υπαναχώρηση της νέας κυβέρνησης από τα υπεσχημένα. Μόνο που αυτό, δηλαδή η δήθεν αποκάλυψη για το έλλειμμα, δεν έφτανε για να θεωρηθεί μονόδρομος το Μνημόνιο. Έτσι, οι κύριοι Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου άρχισαν μεθοδικά να καθυστερούν τη λήψη γενναίων αποφάσεων και ταυτόχρονα να σκιαγραφούν με μαύρο χρώμα την εικόνα της Ελλάδος, μιλώντας στις αρχές του 2010 για «Τιτανικό», για κίνδυνο πτώχευσης και για «διεφθαρμένη χώρα». Ανεξαρτήτως προθέσεων, επρόκειτο για μια πρώτης τάξεως κατασυκοφάντηση και απαξίωση της Ελλάδος από τον ίδιο τον πρωθυπουργό της! Οι επιπτώσεις ήταν άμεσες και το τίμημα αλμυρό. Η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο μιας παγκόσμιας αρνητικής δημοσιότητος, με αποτέλεσμα να εκτιναχθούν τα spreads και να επιβαρύνεται δραματικά η συνολική κατάσταση…
Το τραγικό, και αστείο συνάμα, ήταν ότι η κυβέρνηση, τον πρώτο καιρό, ενώ προετοίμαζε το έδαφος για το Μνημόνιο και την υπαγωγή στο ΔΝΤ, μιλούσε για… απαρέγκλιτη εφαρμογή του προγράμματός της! Είχε δώσει, μάλιστα, κάτι μικροπαροχές, επέμενε ότι «λεφτά υπάρχουν», διαβεβαίω νε ότι θα δοθούν χρήματα για την ανάπτυξη, ότι δεν θα αυξηθεί ο ΦΠΑ και, φυσικά, ότι δεν υπάρχει καμιά περίπτωση προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (συνέντευξη του πρωθυπουργού στο Ζάππειο, στις 13/01/2010, για τις πρώτες 100 μέρες της νέας δια κυβέρνησης)…
Διαψεύσεις για τον Μηχανισμό
Ενώ το κλίμα για την Ελλάδα γινόταν μέρα με τη μέρα ολοένα και πιο ζοφερό και όλα έδειχναν ότι η χώρα θα αναγκαστεί να ζητήσει την παρέμβαση της Ένωσης και του ΔΝΤ, ο κ. Παπανδρέου και οι συν αυτώ διέψευδαν κατηγορηματικά αυτό το ενδεχόμενο – πλήθος οι δηλώσεις, παρατίθενται σε διπλανές στήλες… Εν τω μεταξύ, η Ένωση, στα μέσα Φεβρουαρίου 2010, αποφασίζει να μπει η Ελλάδα σε καθεστώς σκληρής δημοσιονομικής επιτήρησης, ενώ στις 25 Μαρτίου η Σύνοδος Κορυφής ανακοινώνει ότι παρέχεται οικονομική στήριξη στην Ελλάδα, αν τη χρειαστεί, με συμμετοχή του ΔΝΤ. Εννοείται (!) ότι η κυβέρνηση, διά στόματος Παπακωνσταντίνου, δηλώνει στις 6 Απριλίου, αλλά και αρκετές φορές αργότερα, ότι η Ελλάδα δεν θα ζητήσει ενεργοποίηση του Μηχανισμού Στήριξης και ότι επιλογή της είναι να βγει στις αγορές!
Ενεργοποιείται
ο Μηχανισμός Στήριξης
Και ενώ, μετά την απόφαση για τη σκληρή επιτήρηση, η κυβέρνηση ανακοινώνει συνεχώς σκληρά μέτρα (περικοπές, αύξηση φόρων κ.λπ.), ο κ. Παπακωνσταντίνου συνεχίζει να αρνείται την καταφυγή στον Μηχανισμό, ενώ παράλληλα διαψεύδει μετά βδελυγμίας το ενδεχόμενο νέων μέτρων… Κάπως έτσι φτάσαμε στις 23 Απριλίου, μέρα κατά την οποία ο υπουργός Οικονομικών έστειλε επιστολή στην Ένωση για την ενεργοποίηση του Μηχανισμού. Και την ίδια μέρα ο πρωθυπουργός πήγε στο Καστελόριζο, απ’ όπου προέβη στη γνωστή δήλωση… Η υπαγωγή της χώρας στο ΔΝΤ είναι γεγονός. Όπως και το Μνημόνιο, που ψηφίστηκε στις αρχές Μαΐου 2010 από το ΠΑΣΟΚ, τον ΛΑΟΣ και την κυρία Μπακογιάννη… Για την Ελλάδα, μόλις είχε ανοίξει η πόρτα της κολάσεως…
Συνταγή αποτυχίας
Σήμερα, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η συνταγή του Μνημονίου ήταν ολέθρια. Το πιστοποιεί η εφιαλτική πραγματικότητα της ύφεσης, της ανεργίας και της ανέχειας. Το αναγνωρίζουν πλείστοι όσοι οικονομολόγοι. Το διαπιστώνουν ακόμη και οι ιθύνοντες της Ένωσης. Γι’ αυτό έσπευσαν, στις 25 Μαρτίου 2011, να δώσουν μια μικρή ανάσα στην Ελλάδα (μικρή μείωση του επιτοκίου και εξίσου μικρή επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής). Η κυβέρνηση θεώρησε την ανάσα αυτή… επιβράβευση της πολιτικής της και μεγάλη επιτυχία! Η αλήθεια είναι ότι «τα νούμερα δεν βγαίνουν». Γι’ αυτό δόθηκαν τα ψιχία αυτά. Και γι’ αυτό, πρωτίστως, ξέσπασε, ογκούται και κυριαρχεί η κουβέντα για επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου, για αναδιάρ θρωση, αλλά –φευ– ακόμη και για αποπομπή της χώρας από την Ευρωζώνη…
ΔΝΤ – Παπανδρέου
Όπως δήλωσε στα «Επίκαιρα» στις 10 Μαρτίου 2011 (τεύχος 73o) και στον Ισαάκ Καριπίδη ο Γάλλος δημοσιογράφος Νικολά Εσκουλάν, που μίλησε με τον Ντομινίκ Στρος-Καν, από τη συνέντευξη που προβλήθηκε αρχικά είχαν κοπεί αποσπάσματα που αφορούσαν την Ελλάδα· έκανε λόγο και για την πολύ καλή σχέση του διευθυντή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με τον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδος κ. Παπακωνσταντίνου, ενώ επισήμανε ότι «μερικές μέρες μετά τη νίκη του κ. Παπανδρέου, ο Έλληνας πρωθυπουργός τηλεφώνησε στον Ντομινίκ Στρος-Καν και του είπε επί λέξει: “Είμαστε σε πάρα πολύ δύσκολη κατάσταση και έχουμε πολύ σοβαρά προβλήματα. Νομίζεις πως το ΔΝΤ θα μπορούσε να έρθει στην Ελλάδα να μας βοηθήσει;”».
Η κυβέρνηση έσπευσε να διαψεύσει το γεγονός, ισχυριζόμενη ότι οι επαφές Στρος-Καν – Παπανδρέου είχαν αντικείμενο την παροχή τεχνογνωσίας του ΔΝΤ προς την Ελλάδα και όχι την υπαγωγή της σε αυτό… Όμως το δημοσίευμα είχε συγκεκριμένα στοιχεία για τις αποκαλύψεις του Στρος-Καν. Σύμφωνα με αυτά, ο επικεφαλής του ΔΝΤ, όταν του ζήτησε την παρέμβασή του ο Έλληνας πρωθυπουργός, είπε ότι η Ένωση δεν θα δεχθεί τέτοια εξέλιξη. Όπως και έγινε: Στη Σύνοδο Κορυφής (11/12/2010) ο κ. Παπανδρέου έθεσε το θέμα, αλλά «εισέπραξε την κατηγορηματική άρνηση των ομολόγων του». Ερωτηθείς σχετικά ο πρωθυπουργός, αν υφίσταται θέμα παρέμβασης του ΔΝΤ (ερώτηση από την Κύρα Αδάμ, της Ελευθεροτυπίας), αρνήθηκε ότι υφίσταται τέτοιο ενδεχόμενο… Όμως τα πράγματα είχαν όπως ακριβώς τα απέδιδε το ρεπορτάζ: Στις αρχές Μαΐου 2011, ο Λάκης Λαζόπουλος έπαιξε στην εκπομπή του («Αλ-Τσαντίρι Νιουζ», στον Alpha) το κομμένο απόσπασμα από τη συνέντευξη του Στρος-Καν στο Canal+. Δεν επρόκειτο απλώς για επιβεβαίωση, αλλά για βόμβα. Ο Στρος-Καν είπε, χωρίς περιστροφές, ότι γίνονταν υπόγειες συζητήσεις με τον κ. Παπανδρέου για παρέμβαση του ΔΝΤ! Και ήταν υπόγειες –είπε–, διότι, αν διέρρεαν οι σχετικές επαφές, το πολιτικό κόστος για την ελληνική κυβέρνηση θα ήταν μεγάλο…
Ήθελε την εμπλοκή του ΔΝΤ
Δεν υπάρχει αμφιβολία, κατόπιν αυτών, ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός επιθυμούσε διακαώς την εμπλοκή του ΔΝΤ. Γιατί, όμως; Και πώς γίνεται ο ίδιος άνθρωπος που λίγους μήνες πριν κατακεραύνωνε το ΔΝΤ (συνέντευξη στη διαδικτυα κή τηλεόραση tvxs.gr του Στέλιου Κούλογλου), να συνεννοείται υπογείως με τον επικεφαλής του Ταμείου και να ζητεί την παρέμβασή του; Μία εκδοχή λέει ότι η αντίφαση αυτή, αλλά και η εν γένει πολιτεία του κ. Γ. Παπανδρέου, είναι συμβατή με τον λαϊκισμό του, καλά κρυμμένη πίσω από το φιλοτεχνηθέν προφίλ ενός μοντέρνου πολιτικού, που απεχθάνεται τον… λαϊκισμό… Υπάρχει, όμως, και μια άλλη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία ο κ. Παπανδρέου –για τον οποίο οι Αμερικανοί έχουν την καλύτερη γνώμη και τον υποστηρίζουν ποικιλοτρόπως– έπαιξε το παιχνίδι των ΗΠΑ, εμπλέκοντας σε υποθέσεις της Ένωσης το ΔΝΤ…
Συνωμοσιολογία
Η εκδοχή αυτή λίγο απέχει από τις συνήθεις συνωμοσιολογικού τύπου ερμηνείες. Γεγονός είναι, πάντως, ότι δεν κυκλοφορεί ως φήμη ούτε ως σπερμολογία ανεύθυνων κύκλων, αλλά καταγράφεται ως γεγονός ακόμη και σε εφημερίδες που δεν διακρίνονται για υιοθέτηση φτηνών εικασιών. Συγκεκριμένα, στις 2 Μαΐου 2011, ο ανταποκριτής της Ελευθεροτυπίας στην Ουάσιγκτον, ο Δ. Π. Δήμας, σημείωνε τα εξής:
«Η προσφυγή στο ΔΝΤ ήταν συμφωνημένη και προεξοφλημένη, εν γνώσει και με τις “ευλογίες” των Αμερικανών, οι οποίοι στις εκτιμήσεις τους της εποχής εκείνης είδαν την ελληνική υπόθεση ως “σημαία ευκαιρίας” για να αποδείξουν στην Ευρώπη ότι εξακολουθούν να κινούν τα νήματα. (…) Το παιχνίδι, βέβαια, παίχτηκε έξυπνα, με αριστουργηματική έμπνευση και εκτέλεση, και σ’ αυτό συνέβαλαν οι φίλοι του κ. Παπανδρέου από το Δημοκρατικό κατεστημένο της Ουάσιγκτον, μερικοί εκ των οποίων τον επισκέφθηκαν και στην Αθήνα αμέσως μετά την εκλογική του επιτυχία, κομίζοντας και τη δοκιμασμένη συνταγή: Έξυπνη προετοιμασία της κοινής γνώμης για την καλύτερη αποδοχή του “μοιραίου” και, υπό τη μορφή της “έσχατης ανάγκης”, να καταπιούν όλοι το χάπι του ΔΝΤ ως ένα “αναγκαίο κακό”. Επρόκειτο περί μεθοδολογίας βγαλμένης από την Οδό των Διαφημιστών της Μάντιστον Άβενιου, συμβούλων με άριστες “συστατικές επιστολές”, μια και στο πελατολόγιό τους ήταν και ο πρόεδρος Ομπάμα»…
Οι συμπτώσεις
Ευλόγως ο κ. Παπανδρέου αποκρούει μετά βδελυγμίας και αγανακτήσεως την εκδοχή αυτή, η οποία συνιστά εξ αντικειμένου βαρύτατη μομφή για τον Έλληνα πρωθυπουργό είτε αυτός ενήργησε συνειδητά είτε θεώρησε ότι η επιλογή του αυτή είναι προς το συμφέρον της χώρας του. Γεγονός είναι ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να μπορεί να στηρίξει πειστικά την εκδοχή αυτή. Και πώς θα μπορούσε, άλλωστε; Τέτοιου είδους επαφές, συνεννοήσεις και επιλογές ποτέ δεν αποκαλύπτονται στον καιρό τους. Κάποιες από αυτές εμφανίζονται –με ντοκουμέντα– πολύ αργότερα. Όταν οι πρωταγωνιστές έχουν εκλείψει ή έχουν μπει στο περιθώριο…
Πάντως, κάτι ανάλογο κατήγγειλε προσφάτως στη Βουλή και ο κ. Τσίπρας, προκαλώντας τη μήνιν του πρωθυπουργού. Γεγονός είναι ότι όσα εκθέτει στο ρεπορτάζ της Ελευθεροτυπίας ο κ. Δήμας –τουλάχιστον εις ό,τι αφορά το σκέλος της προπαγάνδας για την «αποδοχή του μοιραίου» από τους Έλληνες– δεν αφίστανται της πραγματικότητος. Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι τεκμηριώνουν την εκδοχή περί συμπαιγνίας με τις ΗΠΑ. (Για τη συνολική υπόθεση της εμπλοκής του ΔΝΤ, τις αποκαλύψεις και τις δηλώσεις, βλ. προηγούμενες σελίδες. Παρατίθενται ημερομηνίες, συγκεκριμένες δηλώσεις, ονόματα κ.λπ.)
«Λεφτά υπάρχουν»
Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου διεκήρυττε από το 2008, αλλά και μέχρι τις αρχές του 2010, ότι «λεφτά υπάρχουν»:
– «Ναι, αναδιανομή του πλούτου σημαίνει ότι εμείς και θα μπορέσουμε, ως κυβέρνηση, και λεφτά να βρούμε και να κινήσουμε την ελληνική οικονομία», 05/12/2008, ομιλία στη Βουλή.
– «Μία από αυτές [Σ.Σ.: τις αντιλήψεις του παρελθόντος], για την οποία σιωπά η κυβέρνηση, δεν είναι απλώς πού θα βρούμε τα λεφτά, αλλά πού πηγαίνουν τα λεφτά. Γιατί “λεφτά υπάρχουν”… Υπάρχουν τερά στιες σπατάλες πελατειακής φύσης. Σας δίνω παραδείγματα: Υπάρχουν σπατάλες όταν έχουμε 31 δις ανείσπρακτους φόρους. Σας λέω ένα μικρό παράδειγμα: Εάν εισπράξουμε ένα ποσοστό από αυτούς τους ανείσπρακτους φόρους, θα έχουμε τεράστια έσοδα, τεράστια οικονομία, νοικοκύρεμα», 13/09/2009, συνέντευξη στη ΔΕΘ.
– «Θα απαντήσω όπως σας απάντησα [Σ.Σ.: και στη ΔΕΘ] και το πιστεύω ακράδαντα, νομίζω ότι έχει επιβεβαιωθεί. Λεφτά υπήρχαν. Λεφτά βρήκαμε, όταν θέλαμε, για το πρόγραμμα της ενίσχυσης της αλληλεγγύης για τους ασθενέστερους, αλλά βεβαίως το μεγάλο ερώτημα είναι πού πήγαν τα λεφτά», 13/01/2010, συνέντευξη στο Ζάππειο για τις πρώτες 100 μέρες της νέας διακυβέρνησης.
• Σημειωτέον ότι, λίγες μέρες πριν από τη δήλωση του πρωθυπουργού στο Ζάππειο ότι «λεφτά υπάρχουν», ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος δήλωνε στον RealFM ότι «δεν υπάρχει σάλιο». Συγκεκριμένα, είπε τα εξής: «Τα ταμεία είναι άδεια! Δεν υπάρχει σάλιο, πώς να σας το πω αλλιώς;!».
Μηχανισμός Στήριξης
Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου διέψευδε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να καταφύγει η Ελλάδα στην Ένωση για δανεισμό. Ακόμη κι όταν η χώρα μπήκε σε αυστηρή επιτήρηση και δημιουργήθηκε ο Μηχανισμός Στήριξης, ο κ. Παπανδρέου διαβεβαίωνε ότι δεν θα ζητήσουμε ενεργοποίηση του Μηχανισμού. Συγκεκριμένα:
– «Δεν έχουμε ζητήσει καμία ειδική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Νομίζω, η στήριξη την οποία πήραμε χθες, στο πολιτικό κεφάλαιο και στη στήριξη της οικονομίας μας απ’ όλους τους ηγέτες, από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήταν επαρκέστατη», 11/12/2009, συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες μετά τη Σύνοδο Κορυφής.
– «Πρώτον, εμείς δεν ζητήσαμε να της χορηγηθεί [Σ.Σ.: της Ελλάδος] οικονομική βοήθεια. Αυτό που ζητήσαμε ήταν στήριξη και κυρίως να της δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος και η πολιτική στήριξη, ώστε να υλοποιήσουμε το Πρόγραμμά της και τα όποια μέτρα χρειαζόταν να ληφθούν. (…) Είπαμε ότι αυτό που ζητάμε είναι η έμπρακτη στήριξη της Ευρωζώνης, ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε δανεισμό από τις αγορές, όπως θα έκανε και κάθε άλλη χώρα, δηλαδή με επιτόκια όμοια με αυτά με τα οποία δανείζονται και οι άλλες χώρες. Και αυτό δεν είναι διάσωση. Είναι απλώς μια συνδρομή, ώστε σε περίπτωση δυσκολίας η ΕΕ όντως να σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας», 15/02/2010, συνέντευξη στη δημοσιογράφο Κριστιάν Αμανπούρ στο CNN.
– Ερώτηση της δημοσιογράφου FrancineLacqua (Bloomberg): «Σήμερα, η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες χώρες των Ηνωμένων Εθνών ήδη προγραμματίζουν πιθανή χρηματοπιστωτική παρέμβαση υπέρ της Ελλάδας. Θα χρειαστείτε τέτοια παρέμβαση;»
Απάντηση του πρωθυπουργού: «Όχι. Πήραμε ψήφο εμπιστοσύνης τη Δευτέρα, μόλις πριν από λίγες μέρες, όταν ζητήσαμε δάνειο, και λάβαμε προσφορές περίπου πέντε φορές πάνω από το ποσό που ζητήσαμε. Είναι αρκετά ακριβό σε ό,τι αφορά το κόστος, πράγματι. Αλλά πιστεύω ότι όσο παίρνουμε μέτρα και όσο υλοποιούνται αυτά τα μέτρα στην Ελλάδα, η διαφορά του επιτοκίου θα μειωθεί άμεσα. Υπάρχουν φήμες γύρω από το ζήτημα –αυτό μας δείχνει τα προβλήματα αξιοπιστίας της αγοράς– και κατά μία έννοια πληρώνουμε και αυτό το κόστος», 28/01/2010, συνέντευξη στο Bloomberg.
– «Χρειαζόμαστε, παρά ταύτα, μια άμεση απάντηση, αν και βεβαίως η Ελλάδα δεν ζητά χρήματα ούτε οικονομική σωτηρία. Λέμε απλούστατα ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο, και το τονίζω, καθώς γνωρίζω ότι ο Τύπος στην Ευρώπη, σε πολλές χώρες, ιδίως στη Γερμανία, έγραψε ότι ζητούμε χρήματα. Η απάντησή μας είναι όχι, δεν χρειαζόμαστε χρήματα. Χρειαζόμαστε στήριξη για να υλοποιήσουμε το Πρόγραμμά μας, με το βέλτιστο δυνατό τρόπο. Και η στήριξη αυτή έγκειται απλά στο να μας επιτραπεί να δανειστούμε με επιτόκια αντίστοιχα με αυτά των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης ή της ΕΕ, τα οποία δεν είναι τόσο υψηλά, κάτι που μπορεί να σημαίνει τη συγκρότηση, ως ΕΕ, ενός οργάνου παρέμβασης στις αγορές, εάν παραστεί ανάγκη, ώστε και η Ελλάδα να μπορεί να προσφύγει σε αυτό», 16/03/2010, ομιλία στο forum που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Corvinus.
• Σε ανάλογες καταιγιστικές διαψεύσεις είχε προβεί και ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου τον Απρίλιο του 2010 (στις 06/04, 09/04, 11/04 και 14/04). Λίγες μέρες αργότερα (23/04) έστειλε τη γνωστή επιστολή για την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Στήριξης.
Φοροδιαφυγή
Ζήτημα άμεσης προτεραιότητος για τον κ. Γ. Παπανδρέου, ως αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και ως πρωθυπουργό. Σε σχετικές δηλώσεις για το μείζον θέμα της φοροδιαφυγής και την εγκαθίδρυση σταθερού φορολογικού καθεστώτος προέβη ο κ. Παπανδρέου, μεταξύ άλλων, στις 13/09/2009 –συνέντευξη στη ΔΕΘ–, στις 11/12/2009 –συνέντευξη στις Βρυξέλλες– και στις 13/01/2010 – συνέντευξη για τη συμπλήρωση 100 ημερών. Συγκεκριμένα, κατά την τελευταία αυτή συνέντευξη είπε τα εξής:
– «Έχω δώσει εντολή και για το φορολογικό σύστημα να ολοκληρωθεί ο διάλογος μέσα στο μήνα, και έχουμε ήδη μία ουσιαστική, σημαντική διαβούλευση. Πιστεύω ότι μπορούμε να μειώσουμε το χρόνο και έχω συνεννοηθεί με το υπουργείο Οικονομικών να φέρει τις προτάσεις στις αρχές του επόμενου μήνα».
• Από τότε πέρασαν 15 μήνες, κατατέθηκαν και άλλαξαν «άπειρα» φορολογικά νομοσχέδια. Και μόλις τώρα, τον Απρίλιο του 2011, κατατέθηκε ολοκληρωμένο νομοσχέδιο…
ΦΠΑ
όσο προεκλογικώς –13/09/2009, συνέντευξη στη ΔΕΘ– όσο και μετεκλογικώς –13/01/2010, συνέντευξη Τύπου στο Ζάππειο–, ο κ. Γ. Παπανδρέου διέψευδε κατηγορηματικά ότι υπάρχει ενδεχόμενο αύξησης του ΦΠΑ. Σε ανάλογες δηλώσεις προέβαινε και ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου.
Διεθνές Νομισματικό Ταμείο
Ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου διέψευδε κατηγορηματικά ότι η χώρα ζήτησε την παρέμβαση του ΔΝΤ. Δήλωνε ότι οι επαφές του και οι συζητήσεις με τον Ντομινίκ Στρος-Καν αφορούσαν απλώς στην παροχή τεχνογνωσίας του ΔΝΤ προς την Ελλάδα. Όμως, ο ίδιος ο επικεφαλής του ΔΝΤ, σε συνέντευξή του στο Canal+ (Μάρτιος 2011), αποκάλυψε ότι ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου τού είχε ζητήσει την παρέμβαση του ΔΝΤ. Ο Ντομινίκ Στρος-Καν σημείωσε ότι οι συνεννοήσεις ήσαν «υπόγειες» για να μην υπάρξει πολιτικό κόστος για την ελληνική κυβέρνηση. Αυτό το απόσπασμα της συνεντεύξεως (για τις υπόγειες συνεννοήσεις) δεν είχε μεταδοθεί από το , αποκάλυψε ότι ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου τού είχε ζητήσει την παρέμβαση του ΔΝΤ. Ο Ντομινίκ Στρος-Καν σημείωσε ότι για να μην υπάρξει πολιτικό κόστος για την ελληνική κυβέρνηση. Αυτό το απόσπασμα της συνεντεύξεως (για τις υπόγειες συνεννοήσεις) δεν είχε μεταδοθεί από το Canal+. Μεταδόθηκε, όμως, από την εκπομπή του Λάκη Λαζόπουλου (03/05/2011), στον Alpha…
Ανάλογες διαψεύσεις αλλά και δηλώσεις απαξίωσης του ΔΝΤ υπήρξαν και κατά το παρελθόν από τον κ. Παπανδρέου. Συγκεκριμένα:
– «Ιδιαίτερα το ΔΝΤ δεν έχει τη φήμη ούτε για την κοινωνική του δικαιοσύνη ούτε, βεβαίως, και για την αποτελεσματικότητά του. Το να πηγαίνει σε χώρες αναπτυσσόμενες και να τους λέει “επειδή έχετε πολλά δάνεια πρέπει να κόψετε, και το πρώτο που θα κόψετε είναι από την Παιδεία”, π.χ., αυτές είναι επίσημες πράξεις, που ουσιαστικά κόβουν το μέλλον της χώρας. Μπορεί αυτή η χώρα να μαζέψει κάποια λίγα χρήματα για ένα δύο χρόνια, αλλά ουσιαστικά καταδικάζει τη χώρα αυτή στην υπανάπτυξη σε μόνιμη βάση. Άρα, λοιπόν, δεν έχουμε κανένα λόγο εμείς να μπούμε σε μια τέτοια διαπραγμάτευση, η οποία πιθανώς να διολισθήσει σε όρους που θα είναι αρνητικοί για την πορεία της χώρας μας», 03/06/2009, συνέντευξη στο tvxs.gr, στον Στέλιο Κούλογλου.
– Ερώτηση της Κύρας Αδάμ – Ελευθεροτυπία: «Κύριε πρόεδρε, θεωρείτε ότι η χώρα ή δεν βρίσκεται ή έχει αποφύγει πλήρως τον κίνδυνο του έκτακτου δανεισμού; Και αν ένα τέτοιο ενδεχόμενο υπάρχει, αφήνετε ανοιχτή την πιθανότητα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου;»
Απάντηση του πρωθυπουργού: «Εμείς δια μορφώνουμε αποφασιστική πολιτική για να ακολουθήσουμε μια δύσκολη, αλλά ρεαλιστική, εφικτή και εντέλει θετική πολιτική, για να αποφύγουμε ακριβώς όλα αυτά τα σενάρια. Βεβαίως, τα σενάρια για την προσφυγή μας στο IMF, στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δεν υπάρχουν. Εγώ έχω επαφές και με τον Στρος-Καν, αλλά επαφές για να συζητήσω τη γενικότερη οικονομική κατάσταση, για να αξιοποιήσουμε τη δική τους τεχνογνωσία. Δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε ή δια φωνούμε με όλα όσα κάνουν», 11/12/2009, συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, μετά τη Σύνοδο Κορυφής.
– «Δεν υπάρχει περίπτωση ούτε να φύγουμε από το ευρώ ούτε να προσφύγουμε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Δεν το έχουμε ανάγκη», 13/01/2010, συνέντευξη Τύπου στο Ζάππειο για τις 100 πρώτες μέρες της νέας διακυβέρνησης.
– «Προ διμήνου κι εγώ ζήτησα προσωπικά από τον Ντομινίκ Στρος-Καν την αρωγή του σε τεχνική βοήθεια. Άρα, λοιπόν, είναι η Ελλάδα η οποία έχει ζητήσει αυτή την τεχνική υποστήριξη. Δεν ζητήσαμε την οικονομική στήριξη, δηλαδή την υπαγωγή μας στο ΔΝΤ», 11/02/2010, συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες.
– «Τι συμβαίνει, όμως, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αν κάποιος στραφεί σε αυτό; Το ΔΝΤ λέει ότι, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα κερδοσκοπίας, τα χρήματα θα μείνουν πάνω στο τραπέζι. Είναι σαν να αφήνεις ένα όπλο πάνω στο τραπέζι, λέγοντας, όμως, ότι δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί, ενώ η απειλή συνεχίζει να υπάρχει, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό την απουσία κερδοσκοπικών φαινομένων. Η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης και, επομένως, δεν συζητούμε την προσφυγή στο ΔΝΤ, αν και θα αναγκαζόμασταν να καταφύγουμε σε αυτό, σε περίπτωση που δεν υπήρχε η Ευρωζώνη για να μας βοηθήσει», 08/03/2010, συνέντευξη στο κανάλι PBSNEWSHOUR, στη δημοσιογράφο JudyWoodruff.
• Σημειωτέον ότι ουφυπουργός Οικονομικών κ. Σαχινίδης είχε δηλώσει (ΝΕΤ, Μάιος 2010) ότι «όταν ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ τη διακυβέρνηση της χώρας, διαπίστωσε ότι η μόνη επιλογή που είχε ήταν να προσφύγει στο ΔΝΤ»…
Νέα μέτρα
Άμα τη εκλογή της και συστηματικώς μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση, διά στόματος πρωθυπουργού, υπουργού Οικονομικών και άλλων κυβερνητικών στελεχών, διέψευδε κατηγορηματικά ότι θα υπάρξουν νέα μέτρα. Άπειρες οι διαψεύσεις, με πλέον χαρακτηριστική εκείνη τη δέσμευση του ίδιου του κ. Γ. Παπανδρέου πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010.
• Εξίσου ηχηρή ήταν και η δήλωση του κ. Γ. Παπακωνσταντίνου στον Αλέξη Παπαχελά –10/05/2010, «Νέοι Φάκελοι», ΣΚΑΪ– ότι ενδεχόμενη λήψη νέων μέτρων σημαίνει πως ο ίδιος έχει αποτύχει.
Συγκεκριμένα:
Ερώτηση Αλέξη Παπαχελά: «Θα μπορούσατε να σταθείτε ως υπουργός Οικονομικών το φθινόπωρο, αν χρειαστεί να πάρετε νέα μέτρα;»
«Θα μπορούσατε να σταθείτε ως υπουργός Οικονομικών το φθινόπωρο, αν χρειαστεί να πάρετε νέα μέτρα;»Απάντηση Γιώργου Παπακωνσταντίνου: «Η φράση που επαναλάβατε, την οποία πράγματι είπα –είπα ότι αν χρειαστεί να έρθουν νέα μέτρα, ίσως να είναι ένας άλλος υπουργός ο οποίος μπορεί να το κάνει– είναι πάρα πολύ απλή. Όλοι έχουν τα όριά τους. Είναι το τέταρτο πακέτο μέτρων που φέρνουμε. (…) Θα κριθούμε όλοι από την υλοποίηση αυτού του πακέτου, και πρώτος εγώ. Αν χρειαστεί να πάρουμε νέα μέτρα, σημαίνει ότι εγώ έχω αποτύχει…»
«Η φράση που επαναλάβατε, την οποία πράγματι είπα –είπα ότι αν χρειαστεί να έρθουν νέα μέτρα, ίσως να είναι ένας άλλος υπουργός ο οποίος μπορεί να το κάνει– είναι πάρα πολύ απλή. Όλοι έχουν τα όριά τους. Είναι το τέταρτο πακέτο μέτρων που φέρνουμε. (…) Θα κριθούμε όλοι από την υλοποίηση αυτού του πακέτου, και πρώτος εγώ. Αν χρειαστεί να πάρουμε νέα μέτρα, σημαίνει ότι εγώ έχω αποτύχει…»«Θα μπορούσατε να σταθείτε ως υπουργός Οικονομικών το φθινόπωρο, αν χρειαστεί να πάρετε νέα μέτρα;»«Η φράση που επαναλάβατε, την οποία πράγματι είπα –είπα ότι αν χρειαστεί να έρθουν νέα μέτρα, ίσως να είναι ένας άλλος υπουργός ο οποίος μπορεί να το κάνει– είναι πάρα πολύ απλή. Όλοι έχουν τα όριά τους. Είναι το τέταρτο πακέτο μέτρων που φέρνουμε. (…) Θα κριθούμε όλοι από την υλοποίηση αυτού του πακέτου, και πρώτος εγώ. Αν χρειαστεί να πάρουμε νέα μέτρα, σημαίνει ότι εγώ έχω αποτύχει…». Εγώ έχω επαφές και με τον Στρος-Καν, αλλά επαφές για να συζητήσω τη γενικότερη οικονομική κατάσταση, για να αξιοποιήσουμε τη δική τους τεχνογνωσία. Δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε ή δια φωνούμε με όλα όσα κάνουν», 11/12/2009, συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, μετά τη Σύνοδο Κορυφής.«Εμείς δια μορφώνουμε αποφασιστική πολιτική για να ακολουθήσουμε μια δύσκολη, αλλά ρεαλιστική, εφικτή και εντέλει θετική πολιτική, για να αποφύγουμε ακριβώς όλα αυτά τα σενάρια. Βεβαίως, , αποκάλυψε ότι ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου τού είχε ζητήσει την παρέμβαση του ΔΝΤ. Ο Ντομινίκ Στρος-Καν σημείωσε ότι για να μην υπάρξει πολιτικό κόστος για την ελληνική κυβέρνηση. Αυτό το απόσπασμα της συνεντεύξεως (για τις υπόγειες συνεννοήσεις) δεν είχε μεταδοθεί από το «Όχι. Πήραμε ψήφο εμπιστοσύνης τη Δευτέρα, μόλις πριν από λίγες μέρες, όταν ζητήσαμε δάνειο, και λάβαμε προσφορές περίπου πέντε φορές πάνω από το ποσό που ζητήσαμε. Είναι αρκετά ακριβό σε ό,τι αφορά το κόστος, πράγματι. Αλλά πιστεύω ότι όσο παίρνουμε μέτρα και όσο υλοποιούνται αυτά τα μέτρα στην Ελλάδα, η διαφορά του επιτοκίου θα μειωθεί άμεσα. Υπάρχουν φήμες γύρω από το ζήτημα –αυτό μας δείχνει τα προβλήματα αξιοπιστίας της αγοράς– και κατά μία έννοια πληρώνουμε και αυτό το κόστος», 28/01/2010, συνέντευξη στο «Εμείς δια μορφώνουμε αποφασιστική πολιτική για να ακολουθήσουμε μια δύσκολη, αλλά ρεαλιστική, εφικτή και εντέλει θετική πολιτική, για να αποφύγουμε ακριβώς όλα αυτά τα σενάρια. Βεβαίως, , αποκάλυψε ότι ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου τού είχε ζητήσει την παρέμβαση του ΔΝΤ. Ο Ντομινίκ Στρος-Καν σημείωσε ότι για να μην υπάρξει πολιτικό κόστος για την ελληνική κυβέρνηση. Αυτό το απόσπασμα της συνεντεύξεως (για τις υπόγειες συνεννοήσεις) δεν είχε μεταδοθεί από το «Όχι. Πήραμε ψήφο εμπιστοσύνης τη Δευτέρα, μόλις πριν από λίγες μέρες, όταν ζητήσαμε δάνειο, και λάβαμε προσφορές περίπου πέντε φορές πάνω από το ποσό που ζητήσαμε. Είναι αρκετά ακριβό σε ό,τι αφορά το κόστος, πράγματι. Αλλά πιστεύω ότι όσο παίρνουμε μέτρα και όσο υλοποιούνται αυτά τα μέτρα στην Ελλάδα, η διαφορά του επιτοκίου θα μειωθεί άμεσα. Υπάρχουν φήμες γύρω από το ζήτημα –αυτό μας δείχνει τα προβλήματα αξιοπιστίας της αγοράς– και κατά μία έννοια πληρώνουμε και αυτό το κόστος», 28/01/2010, συνέντευξη στο : «Σήμερα, η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες χώρες των Ηνωμένων Εθνών ήδη προγραμματίζουν πιθανή χρηματοπιστωτική παρέμβαση υπέρ της Ελλάδας. Θα χρειαστείτε τέτοια παρέμβαση;»Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα: 12/05/2011