Τα έντομα στον λαχανόκηπο αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα καθώς δημιουργούν σοβαρές ζημιές στο φύλλωμα των κηπευτικών, στην ανθοφορία και στην παραγωγή καρπών, τόσο σε επίπεδο ποσότητας όσο και ποιότητας.
Συγκεκριμένα, οι καρποί των λαχανικών που έχουν προσβληθεί από έντομα έχουν υποβαθμιστεί ποιοτικά και συχνά δε μπορούν να καταναλωθούν ή να είναι εμπορεύσιμοι.
Η καλλιέργεια λαχανικών απαιτεί γνώσεις και αρκετή φροντίδα ξεκινώντας από τη φύτευση την κηπευτικών σε κατάλληλες αποστάσεις, το σωστό πότισμα των λαχανικών, το κατάλληλο λίπασμα και η προστασία των φυτών από έντομα και ασθένειες.
Επιπλέον, όσοι καλλιεργούμε στο λαχανόκηπο, είναι απαραίτητο να παίρνουμε και προληπτικά μέτρα, για την προστασία των λαχανικών μας από τα έντομα ώστε να διατηρούμε υγιή τα κηπευτικά μας.
Στο σημερινό άρθρο, θα αναφερθούμε στους εχθρούς των λαχανικών, τα πιο σημαντικά έντομα που προσβάλλουν τα λαχανικά του κήπου μας μαζί με προληπτικά μέτρα και οικολογικούς τρόπους για την καταπολέμηση τους.
Ποια είναι τα πιο επικίνδυνα έντομα για τον λαχανόκηπο
Υπάρχουν αρκετά επιβλαβή έντομα που δημιουργούν προβλήματα στον λαχανόκηπο, τόσο στα καλοκαιρινά λαχανικά όσο και στα χειμερινά λαχανικά.
Ας δούμε αναλυτικά τα πιο σημαντικά έντομα που προσβάλλουν τα κηπευτικά μας καθώς και τις ζημιές που προκαλούν στην ανάπτυξη των λαχανικών και στην παραγωγή καρπών.
α) Αλευρώδης
Ξεκινάμε τη λίστα των εντόμων με τον αλευρώδη, τα μικρά λευκά έντομα που μοιάζουν με μικρές άσπρες μύγες ή κουνούπια και πετάγονται κατά δεκάδες με το τίναγμα των φυτών στον λαχανόκηπο την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού.
Το έντομο του αλευρώδη απομυζεί τους χυμούς των φυτών και δημιουργεί ένα κολλώδες έκκριμα στα φύλλα και στους καρπούς του φυτού, πάνω στα οποία αναπτύσσεται ο μύκητας της καπνιάς.
Ως αποτέλεσμα, τα λαχανικά που προσβάλλονται από αλευρώδη γίνονται αδύναμα και παρουσιάζουν μικρότερη καρποφορία ενώ οι προσβεβλημένοι καρποί υποβαθμίζονται ποιοτικά.
β) Μελίγκρα
Μέσα στο λαχανόκηπο μας, θα συναντήσουμε οπωσδήποτε και την μελίγκρα ή αφίδα, γνωστή και ως “ψείρα των φυτών” το πιο διαδεδομένο έντομο που εμφανίζεται στα φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας.
Υπάρχουν πολλά είδη μελίγκρας που προσβάλλουν τα κηπευτικά και μάλιστα έχουν διάφορες αποχρώσεις, πράσινες, κιτρινοπράσινες, πρασινογκρί, λευκές, ροζ μέχρι και μαύρες.
Η μελίγκρα δημιουργεί σημαντικές ζημιές στα λαχανικά καθώς απομυζεί τους χυμούς των κηπευτικών, δημιουργεί παραμορφώσεις των νεαρών βλαστών και στρίψιμο των φύλλων που παίρνουν μια χαρακτηριστική μορφή καρουλιάσματος.
γ) Βρωμούσα
Οι βρωμούσες, τα μικρά έντομα με τη χαρακτηριστική δυσάρεστη μυρωδιά που συναντάμε κάθε καλοκαίρι στον κήπο μας μπορούν να προκαλούν κατσάρωμα, σκίσιμο και ξήρανση των φύλλων στα φυτά καθώς το σάλιο τους περιέχει τοξικές.
Ιδιαίτερη προστασία χρειάζονται τα νεαρά φυτά λαχανικών, καθώς όταν προσβάλλονται από τις βρωμούσες σταματούν να αναπτύσσονται και παραμένουν καχεκτικά.
Οι βρωμούσες προσβάλλουν και τους καρπούς των λαχανικών. Χαρακτηριστική είναι η προσβολή της βρωμούσας στις ντομάτες, όπου εμφανίζονται κίτρινα στίγματα στον εξωτερικό φλοιό και φελλώδεις περιοχές στο εσωτερικό των καρπών, οι οποίες τις κάνουν ακατάλληλες για κατανάλωση.
δ) Τούτα της ντομάτας
Ας δούμε τώρα την τούτα της ντομάτας, ένα μικρό καφέ-σταχτί πεταλουδάκι, του οποίου οι κάμπιες προσβάλλει τα φύλλα της ντομάτας, δημιουργώντας αρχικά μικρές στοές που επεκτείνονται σε εκτεταμένες ξηράνσεις κατά την περίοδο του καλοκαιριού.
Εκτός από τα φύλλα της ντομάτας, η κάμπια της Tuta προσβάλλει και τους καρπούς της ντομάτας δημιουργώντας τρύπες κοντά στον ποδίσκο και στοές μέσα στους καρπούς.
Οι προσβεβλημένοι από την τούτα καρποί της ντομάτας αν και μπορούν να φαγωθούν, υποβαθμίζονται ποιοτικά και δεν είναι εμπορεύσιμοι.
ε) Θρίπας
Ξεχωριστή θέση στον λαχανόκηπο έχει και ο θρίπας είναι ένα μικροσκοπικό έντομο με φτερά, χρώματος καφέ ή γκριζοκίτρινου που δε φαίνεται εύκολα με το μάτι, καθώς έχει μήκος περίπου ενός χιλιοστού.
Ο θρίπας δημιουργεί σημάδια που με φαγώματα ή τσιμπήματα στα φύλλα, στα άνθη και στους καρπούς των λαχανικών, υποβαθμίζοντας σημαντικά την παραγωγή.
Η προσβολή από θρίπα στις καλλιέργειες κηπευτικών προκαλεί χαρακτηριστικά ασημί στίγματα στα φύλλα που σταδιακά ενώνονται και φαίνονται σαν ξεθωριασμένες κηλίδες.
στ) Πιερίδα, η κάμπια του λάχανου
Όσοι καλλιεργούμε λάχανo, μπρόκολo και κουνουπίδι, κατά καιρούς έχουμε παρατηρήσει κάποια φαγώματα και τρύπες στα φύλλα τους.
Στις πιο πολλές περιπτώσεις, η κύρια αιτία είναι οι κάμπιες που αφήνει η πιερίδα, μία άσπρη πεταλούδα με χαρακτηριστικές μαύρες βούλες στα φτερά.
Οι κάμπιες τρέφονται με την τρυφερή βλάστηση των λαχανικών ανοίγοντας χαρακτηριστικές τρύπες στα φύλλα με αποτέλεσμα να υποβαθμίζουν σημαντικά την ποιότητα των παραγόμενων καρπών.
Πως αντιμετωπίζουμε τα έντομα στον λαχανόκηπο;
Για την αντιμετώπιση των εντόμων στον λαχανόκηπο υπάρχουν αρκετοί βιολογικοί τρόποι για να περιορίσουν την δράση τους και τη ζημιά που κάνουν στα κηπευτικά μας.
Θα πρέπει να πούμε πως μπορεί να γίνει συνδυασμός των διαφόρων μεθόδων αντιμετώπισης των εντόμων που προτείνουμε παρακάτω ώστε να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
1. Χρήση παγίδων εντόμων με κόλλα
Χρησιμοποιούμε παγίδες κόλλας στον λαχανόκηπο, κίτρινου, μπλε και μαύρου χρώματος που παγιδεύουν τα έντομα και μειώνουν τους πληθυσμούς καθώς και τη ζημιά που κάνουν σε φύλλωμα και καρπούς των κηπευτικών.
2. Εφαρμογή παγίδων φερομόνης
Εφαρμόζουμε παγίδες φερομόνης που προσελκύουν συγκεκριμένα έντομα όπως η τούτα, οι οποίες μας βοηθούν να παρακολουθούμε τους πληθυσμούς του εντόμου αλλά και να μειώνουμε τις ζημιές που προκαλούν στο λαχανόκηπο μας.
3. Ψεκασμός των φυτών με βιολογικά εντομοκτόνα
Ψεκάζουμε τα φυτά του λαχανόκηπου μας με διάφορα οικολογικά σκευάσματα, κατάλληλα για βιολογική καλλιέργεια που βοηθούν στον περιορισμό της δράσης των εντόμων όπως το φυσικό πύρεθρο, τα άλατα καλίου, το κραμβέλαιο, ο βάκιλος Θουριγγίας και ο καολίνης.
4. Σκόνισμα των φυτών με σκευάσματα
Σκονίζουμε το φύλλωμα και τους καρπούς των κηπευτικών με διάφορα οικολογικά σκευάσματα όπως το θειάφι, ο βάκιλος Θουριγγίας και ο ζεόλιθος που περιορίζουν την δράση των εντόμων.
5. Φύτευση των λαχανικών σε κατάλληλες αποστάσεις
Όσο πιο αραιά φυτεύονται τα κηπευτικά, τόσο μεγαλύτερη ηλιοφάνεια και καλύτερο αερισμό έχουν, κάτι που συντελεί στην μείωση των προσβολών από έντομα.
6. Εφαρμογή κατάλληλου ποτίσματος και λίπανσης
Ποτίζουμε σε σχετικά τακτικά διαστήματα τον λαχανόκηπο, ειδικά σε συνθήκες καύσωνα προσέχοντας τα φυτά να έχουν την απαιτούμενη εδαφική υγρασία ώστε να μην προσβάλλονται εύκολα από έντομα.
7. Απομάκρυνση των υπολειμμάτων των προηγούμενων καλλιεργειών
Είναι απαραίτητο να απομακρύνουμε τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας των λαχανικών πριν τη φύτευση ώστε να μην μεταφερθούν έντομα στην επόμενη καλλιέργεια λαχανικών.
Κι ένα μυστικό για την αντιμετώπιση των εντόμων
Η αμειψισπορά, δηλαδή η εναλλαγή των καλλιεργειών με διαφορετικά είδη, αποτελεί μία βασική καλλιεργητική πρακτική για να περιορίσουμε έντομα που παραμένουν στο χωράφι.