Ο ιβίσκος αποτελεί ιδιαίτερα αγαπητό φυτό χάρη στην πλούσια ανθοφορία και στα πανέμορφα χρώματα των λουλουδιών του.
Συχνά συναντάμε πολλά φυτά ιβίσκου φυτεμένα στην ίδια αυλή, με χρώματα από κόκκινο, μωβ και λευκό μέχρι πορτοκαλί και ροζ.
Αειθαλές φυτό με ξυλώδη κλαδιά και τριγωνικά οδοντωτά φύλλα, ο ιβίσκος διαμορφώνεται συνήθως σε θάμνο ή μικρό καλλωπιστικό δέντρο.
Η πλούσια ανθοφορία του ιβίσκου εμφανίζεται το καλοκαίρι και διαρκεί μέχρι το φθινόπωρο. Αν και τα λουλούδια του ιβίσκου δε διατηρούνται για πολλές μέρες πάνω στο φυτό, δίνει τόσα πολλά μπουμπούκια που σχεδόν πάντα είναι ανθισμένος.
Ας δούμε, αναλυτικά, ποια τα πιο γνωστά είδη ιβίσκου που μπορούμε να φυτέψουμε και τι φροντίδα χρειάζονται για να απολαμβάνουμε πλούσια ανθοφορία με μεγάλη διάρκεια.
1. Ποια είναι τα πιο γνωστά είδη και ποικιλίες ιβίσκου;
Υπάρχουν πολλά είδη και ποικιλίες ιβίσκου για να επιλέξουμε. Τα περισσότερα καταγονται από περιοχές της Κίνας και της Ανατολικής Ασίας κι έχουν διάφορες χρήσεις πέρα από την αναμφισβήτητη καλλωπιστική τους αξία.
Συριακός ιβίσκος: Το πιο γνωστό είδος ιβίσκου για καλλωπιστική χρήση, είναι ο συριακός ιβίσκος Hubiscus syriacus που ανθίζει το καλοκαίρι και το φθινόπωρο και τα πολυάριθμα λουλούδια του διατηρούνται μόνο για 1-2 μέρες. Πλέον, έχουν δημιουργηθεί και νέες ποικιλίες και υβρίδια ιβίσκου που εντυπωσιάζουν με τα δίχρωμα και τρίχρωμα λουλούδια τους.
Σινικός ιβίσκος: Πολύ γνωστή ποικιλία ιβίσκου με εντυπωσιακά κόκκινα λουλούδια είναι ο σινικός ιβίσκος Hibiscus rosa-sinensis, το κινέζικο ρόδο όπως είναι γνωστό, που πέραν της καλλωπιστικής χρήσης φυτεύεται σε περιοχές της Κίνας για την παραγωγή χαρτιού.
Ιβίσκος κενάφ: Πρόκειται για είδος μονοετούς ιβίσκου, Hibiscus cannabinus, που φτάνει σε ύψος τα τρία μέτρα. Διαθέτει κιτρινα-μωβ λουλούδια και είναι το γνωστό κενάφ που καλλιεργείται στην Αφρική για την παραγωγή κλωστικής ίνας.
Ιβίσκος της Ερυθραίας: O ιβίσκος της Ερυθραίας (Hibiscus sabdariffa) είναι ένας εντυπωσιακός ιβίσκος με χαρακτηριστικά κίτρινα άνθη που έχουν μία σκούρα κηλίδα στο κέντρο. Ο ιβίσκος της Ερυθραίας εκτός από την καλλωπιστική του αξία καλλιεργείται για τη δημιουργία τονωτικών αφεψημάτων που βοηθούν στη χώνεψη.
2. Σε τι συνθήκες αναπτύσσεται καλύτερα ο ιβίσκος;
Ο ιβίσκος αγαπά τα ηλιόλουστα μέρη και ευδοκιμεί σε θέσεις προφυλαγμένες από ρεύματα αέρα, ειδικά από βοριάδες. Για να φυτέψουμε ιβίσκους σε γλάστρα στο μπακόνι, προτιμούμε σημεία με νότιο ή δυτικό προσανατολισμό.
Σε ηλιοφανείς θέσεις, ο ιβίσκος έχει πλουσιότερη ανθοφορία, ενώ σε ημισκιερές θέσεις, η εμφάνιση λουλουδιών είναι περιορισμένη. Ο ιβίσκος είναι αρκετά ευαίσθητος στις χαμηλές θερμοκρασίες, καθώς χάνει το φύλλωμα του και παγώνει όταν πέφτει η θερμοκρασία στο μηδέν.
Αν προσπαθήσουμε να έχουμε για πολλές μέρες τον ιβίσκο σε εσωτερικό χώρο, θα χάσει το έντονο πράσινο του φυλλλώματος, ενώ παράλληλα θα έχουμε και πτώση τω φύλλων του.
O ιβίσκος δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά το έδαφος φύτευσης, αρκεί να μην είναι πολύ αμμώδες.
3. Πώς φυτεύουμε τον ιβίσκο σε γλάστρα;
Για τη φύτευση ιβίσκων που έχουν πιο συμπαγή θαμνώδη μορφή, επιλέγουμε γλάστρα διαμέτρου τουλάχιστον 30 εκατοστών.
Αν φυτέψουμε ποικιλία ιβίσκου με μεγαλύτερη ανάπτυξη που διαμορφώνεται σε μικρό δεντράκι, χρησιμοποιούμε μεγαλύτερες γλάστρες διαμέτρου 40 εκατοστών για να μπορέσει να αναπτυχθεί καλύτερα το ριζικό σύστημα του φυτού.
Επιλέγουμε γλάστρες που διαθέτουν οπωσδήποτε τρύπα αποστράγγισης για να απομακρύνεται το νερό από τη βάση και να μη σαπίσουν οι ρίζες του ιβίσκου.
Χρησιμοποιούμε φυτόχωμα γενικής χρήσης εμπλουτισμένο με θρεπτικά συστατικά και με περλίτη για να εξασφαλίσουμε καλή ανάπτυξη και πολυάριθμα λουλούδια.
4. Κάθε πότε χρειάζεται πότισμα ο ιβίσκος;
Ο ιβίσκος χρειάζεται συχνό πότισμα για να έχει καλή ανάπτυξη και πλούσια ανθοφορία. Ποτίζουμε 2 φορές την εβδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου τον ιβίσκο και συχνότερα 3 φορές την εβδομάδα την θερμή περίοδο του καλοκαιριού.
Αν είναι φυτεμένος σε γλάστρα ο ιβίσκος, σε συνθήκες καύσωνα μέσα στο καλοκαίρι, ίσως να χρειαστεί καθημερινό πότισμα τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες.
Είναι σημαντικό να ποτίζουμε καλά το φυτό μας στη γλάστρα και να επαναλαμβάνουμε το πότισμα μόλις αρχίζει να στεγνώνει το χώμα της. Αυτό το διαπιστώνουμε βάζοντας το δάχτυλο στο χώμα της γλάστρας σε βάθος 3-4 εκατοστά.
5. Τι λίπασμα βάζουμε στον ιβίσκο και πόσο συχνά;
Ο ιβίσκος χρειάζεται θρεπτικά στοιχεία για να έχει ζωηρή ανάπτυξη, καταπράσινο φύλλωμα και πλούσια ανθοφορία και πρέπει να βάζουμε λίπασμα σε τακτικά διαστήματα.
Αν έχουμε φυτέψει τον ιβίσκο στον κήπο, προσθέτουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα για λουλούδια, κάθε μήνα, από τις αρχές της άνοιξης μέχρι τα τέλη φθινοπώρου.
Για τη λίπανση φυτών ιβίσκου που έχουμε φυτέψει σε γλάστρα, προτιμούμε πλήρες υδατοδιαλυτό λίπασμα για ανθοφόρα φυτά κάθε 2 εβδομάδες.
Συμπληρωματικά την περίοδο της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαριού, μπορούμε να προσθέσουμε λίπασμα χηλικού σιδήρου που βοηθά στο πρασίνισμα των φύλλων του ιβίσκου.
Σε συνθήκες καύσωνα, την πολύ ζεστή περίοδο του καλοκαιρού, αποφεύγουμε τη λίπανση των φυτών γιατί μπορεί να στρεσαριστούν τα φυτά μας.
6. Πότε γίνεται το κλάδεμα του ιβίσκου και με ποιο τρόπο;
Ο ιβίσκος χρειάζεται κλάδεμα κάθε χρόνο για να έχει καλή ανάπτυξη και πλούσια ανθοφορία.
Κατάλληλη εποχή για να κλαδέψουμε τον ιβίσκο είναι στις αρχές της άνοιξης αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα. Με το κλάδεμα μπορούμε να διατηρήσουμε το σχήμα του και παράλληλα να αφαιρέσουμε ξερά και αδύναμα κλάδια.
Αν θέλουμε να διατηρήσουμε τον ιβίσκο μας σε σχήμα θάμνου και να έχει πιο συμπαγή μορφή, περιορίζουμε στο μισό το μήκος των βλαστών του.
Για να τον διαμορφώσουμε σε σχήμα μικρού δέντρου με κατάλληλο κλάδεμα, αφαιρούμε τους χαμηλούς βλαστούς και διατηρούμε ένα κεντρικό κορμό και τέσσερις κεντρικούς βλαστούς που θα τους κλαδέψουμε ομοιόμορφα στην κορυφή.
7. Πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός του ιβίσκου;
Για να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά ιβίσκου, μπορούμε να το κάνουμε με σπόρο αλλά κυρίως με την μέθοδο πολλαπλασιασμού με μοσχεύματα.
α) Πολλαπλασιαμός ιβίσκου με σπόρο: Αν φυτέψουμε σπόρο ιβίσκου θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι έχει σχετικά καλή βλαστική ικανότητα και φυτρώνει γρήγορα. Για καλύτερα αποτελέσματα, τον φυτεύουμε την περίοδο της άνοιξη σε ειδικό σπορείο που να επικρατούν συνθήκες αυξημένης υγρασίας και θερμοκρασία γύρω στους 20°C και μεταφυτεύουμε τα φυτά σε γλάστρες στις αρχές του φθινοπώρου.
β) Πολλαπλασιαμός ιβίσκου με μοσχεύματα: Για τον πολλαπλασιασμό του ιβίσκου με μοσχεύματα, επιλέγουμε τμήματα μήκους 15-20 εκατοστών από την κορυφή των βλαστών στα τέλη του καλοκαιριού ή στις αρχές της άνοιξης. Προτιμούμε μοσχεύματα από βλαστούς που δεν έχουν παρουσιάσει ανθοφορία, ώστε να έχουμε μεγαλύτερη επιτυχία στον πολλαπλασιαμό. Στη συνέχεια, φυτεύουμε τα μοσχεύματα σε γλάστρες φυτωρίου αφού έχουμε απομακρύνει τα 2/3 των φύλλων κατά μήκος του βλαστού αρχίζοντας από τη βάση του μοσχεύματος. Η προσθήκη ορμόνης ριζοβολίας στη βάση του μοσχεύματος αυξάνει το ποσοστό επιτυχίας του πολλαπλασιασμού του ιβίσκου.
8. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν τον ιβίσκο;
Ο ιβίσκος προσβάλλεται κυρίως από έντομα όπως η μελίγκρα (αφίδες) που δημιουργεί μελιτώματα στα φύλλα καθώς και την βαμβακάδα που δημιουργεί άσπρα νημάτια σαν βαμβάκι.
Επίσης, ο ιβίσκος προσβάλλεται και από τον τετράνυχο που εμφανίζεται τις ζεστές μέρες το καλοκαιριού και δημιουργεί ιστούς και ξεραίναι τα φύλλα οτυ ιβίσκου.
Για την αντιμετώπιση των εντόμων και του τετράνυχου, ψεκάζουμε μια φορά το μήνα, το φύλλωμα του ιβίσκου με θερινό πολτό και σάπωνες άλατων καλίου ή με διάλυμα πράσινου σαπουνιού αξιοποιώντας σπιτικά υλικά.
Επίσης, για την αντιμετώπιση μυκητολογικών ασθενειών, όπως του ωιδίου που προκαλεί άσπρισμα στα φύλλα καθώς και βακτηριακές ασθένειες που προκαλούν καστανές κηλίδες στα φύλλα, ψεκάζουμε με διάλυμα χαλκού και θειαφιού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.
Εναλλακτικά, μπορούμε να ψεκάσουμε τα φυτά του ιβίσκου με μαγειρική σόδα.
9. Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που εμφανίζει ο ιβίσκος;
Ο ίβισκος είναι ένα φυτό που δεν έχει υπερβολικές απαιτήσεις σε περιποίηση. Ωστόσο, ανάλογα το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει και τη φροντίδα που δέχεται μπορεί να εμφανίσει κάποια συμπτώματα που μας δείχνουν ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα και πρέπει να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα.
Αν πέφτουν τα μπουμπούκια του ιβίσκου, κιτρινίζουν τα φύλλα ή πέφτουν, τότε είναι σημάδι ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Ας δούμε αναλυτικά πώς αντιμετωπίζουμε κάθε πρόβλημα που μπορεί να εμφανίσουν οι ιβίσκοι.
Γιατί πέφτουν τα μπουμπούκια και τα άνθη του ιβίσκου;
Αρκετές φορές θα δούμε τα λουλούδια του να πέφτουν χωρίς να γνωρίζουμε τι συμβαίνει. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε υπερβολικό πότισμα, σε έλλειψη θρεπτικών στοιχείων καθώς και σε ελλιπή ηλιοφάνεια. Πάντως, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα λουλούδια του ιβίσκου δεν διατηρούνται για πολύ πάνω στο φυτό και είναι φυσιολογικό να πέφτουν μετά από κάποιο διάστημα.
Γιατί κιτρινίζουν τα φύλλα του ιβίσκου
Αν δούμε κίτρινα φύλλα στον ιβίσκο, αυτό μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη νερού ή σε υπερβολικό πότισμα. Ειδικά, σε γλάστρες που έχουμε φυτέψει ιβίσκους, το κιτρίνισμα στα φύλλα εμφανίζεται όταν δεν απομακρύνεται το νερό που περισσεύει. Πάντως, τα κίτρινα φύλλα στον ιβίσκο μπορεί να εμφανιστούν λόγω έλλειψης θρεπτικών στοιχείων όπως σίδηρου και άζωτου.
Γιατί πέφτουν τα φύλλα του ιβίσκου
Η απότομη πτώση των φύλλων του ιβίσκου μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη νερού σε συνθήκες καύσωνα καθώς και σε υπερβολικό πότισμα ειδικά όταν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες. Επίσης, η λίπανση με λίπασμα αζώτου όπως τα αμμωνιακά λιπάσματα μπορεί να έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα στην πτώση των φύλλων του ιβίσκου.
10. Κι ένα τελευταίο μυστικό για τον ιβίσκο
Η μπάμια, το γνωστό λαχανικό που καλλιεργούμε την καλοκαιρινή περίοδο για τους νόστιμους καρπούς του, είναι ένα είδος ιβίσκου. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά τα φυτά της μπάμιας διαθέτουν υπέροχα κίτρινα λουλούδια που μοιάζουν πολύ με τα άνθη του ιβίσκου. Ένα λαχανικό με μεγάλη καλλωπιστική αξία που κρύβεται μέσα στο λαχανόκηπο μας.