Πανσέδες, τα αγαπημένα λουλούδια που κάθε χρόνο πλημμυρίζουν τον κήπο και το μπαλκόνι μας με έντονα χρώματα και μοναδικούς χρωματικούς συνδυασμούς.
Οι πανσέδες φυτεύονται το φθινόπωρο για να ανθίσουν στα τέλη του χειμώνα ως χειμωνιάτικα λουλούδια ή μπορούν να φυτευτούν στις αρχές της άνοιξης και να μας χαρίσουν την πλούσια ανθοφορία τους μέσα στην άνοιξη και στις αρχές καλοκαιριού.
Ο πανσές είναι φυτό με πυκνή βλάστηση και χαμηλή ανάπτυξη σε ύψος περίπου 20 εκατοστών. Συνήθως, ζει για ένα χρόνο αν και σε περιοχές με ήπιο χειμώνα μπορεί να αντέξει και δεύτερο χρόνο.
Αξίζει να αναφέρουμε πως ο πανσές είναι ένα από τα πιο διάσημα εδώδιμα λουλούδια. Τα πολύχρωμα άνθη του χρησιμοποιούνται από διάσημους σεφ για να στολίσουν πιάτα και να συνοδέψουν μοναδικές γεύσεις.
Ας δούμε αναλυτικά τι φροντίδα χρειάζονται οι πανσέδες για να μας χαρίσουν τα υπέροχα λουλούδια τους και πώς μπορούμε να τους διατηρήσουμε γεμάτους ζωντάνια στον κήπο και σε γλάστρα.
1. Ποια είδη πανσέ υπάρχουν;
Υπάρχουν εκατοντάδες είδη και ποικιλίες πανσέδων για να επιλέξουμε με διαφορετικούς χρωματισμούς, μεγαλύτερα ή μικρότερα άνθη και χαρακτηριστικά στίγματα στα λουλούδια.
Ας ξεκινήσουμε με τους μονόχρωμους πανσέδες σε κίτρινο, πορτοκαλί, μπορντό, μωβ, λευκό, ακόμα και μπλε χρώμα και ας συνεχίσουμε με τους πανσέδες που διαθέτουν πολύχρωμους συνδυασμούς στα λουλούδια τους.
Συνήθως, τα λουλούδια του πανσέ, έχουν περισσότερα του ενός χρώματα και διαθέτουν στίγματα. Πολύ ιδιαίτεροι είναι και οι πανσέδες με μεγάλα άνθη που διαθέτουν μία μαύρη κηλίδα στο κέντρο του άνθους.
Οι ποικιλίες πανσέδων με μικρότερα λουλούδια χρησιμοποιούνται περισσότερο για εδαφοκάλυψη και παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
2. Τι θέση επιλέγουμε για τη φύτευση του πανσέ;
Οι πανσέδες αναπτύσσονται καλύτερα και μας δίνουν πλούσια ανθοφορία όταν φυτεύονται σε φωτεινά σημεία. Είναι ανθεκτικοί στις χαμηλές θερμοκρασίες ωστόσο είναι ευαίσθητοι στη ζέστη και την έντονη μεσημεριανή ηλιοφάνεια. Γι’ αυτό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μειώνεται αρκετά η ανθοφορία τους.
Για να φυτέψουμε πανσέδες σε γλάστρα σε μπαλκόνι, επιλέγουμε σημεία με νότιο ή δυτικό προσανατολισμό. Μπορούμε να τους διατηρήσουμε για λίγες μέρες ακόμα και μέσα στο σπίτι, αρκεί να τους τοποθετήσουμε σε φωτεινή θέση κοντά σε παράθυρο.
3. Πώς φυτεύουμε τους πανσέδες σε γλάστρα;
Οι πανσέδες αποτελούν εξαιρετική επιλογή για φύτευση σε γλάστρες και ζαρντινιέρες. Η πυκνή βλάστηση και οι υπέροχοι χρωματικοί συνδυασμοί ταιριάζουν απόλυτα για να χαρίσουμε χρώμα στην αυλή και στο μπαλκόνι μας.
Για τη φύτευση του πανσέ, επιλέγουμε γλάστρες ή ζαρντινιέρες σχετικά χαμηλές με ύψος 15-20 εκατοστών και μεγάλη διάμετρο για να χωρέσουμε όσο περισσότερα φυτά θέλουμε.
Στη βάση της γλάστρας, τοποθετούμε μια στρώση με χαλίκια ή βότσαλα για να εξασφαλίσουμε καλύτερη αποστράγγιση του νερού.
Για τη μεταφύτευση των πανσέδων επιλέγουμε ποιοτικό φυτόχωμα γενικής χρήσης. Εναλλακτικά, μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας μίγμα ανακατεύοντας τύρφη, κοπριά και περλίτη σε αναλογία 2:1:1.
4. Πόσο συχνά ποτίζουμε τους πανσέδες;
Οι πανσέδες διαθέτουν επιφανειακό ριζικό σύστημα και έχουν ανάγκη από τακτικά ποτίσματα για να εξασφαλίσουμε ζωηρή βλάστηση και πλούσια ανθοφορία.
Ενδεικτικά, ποτίζουμε 2 φορές την εβδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και κάθε 2 μέρες τη ζεστή περίοδο του καλοκαιριού. Σε κάθε περίπτωση, επαναλαμβάνουμε το πότισμα μόλις στεγνώνει το χώμα, ελέγχοντας την υγρασία σε βάθος 2-3 εκατοστών από την επιφάνεια.
5. Τι άλλη φροντίδα χρειάζεται ο πανσές για να μας δώσει πλούσια ανθοφορία;
Οι πανσέδες έχουν σημαντικές ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία και χρειάζονται συχνή λίπανση για να δώσουν πλούσια ανθοφορία με μεγάλη διάρκεια. Για να βοηθήσουμε το φυτό να ανανεωθεί και να μας δώσει νέα ανθοφορία, αφαιρούμε τα λουλούδια του πανσέ αφού ωριμάσουν.
Για πανσέδες που έχουμε φυτέψει στον κήπο βάζουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα, πλούσιο σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο, μία φορά το μήνα, από τις αρχές της άνοιξης ως τα μέσα φθινοπώρου.
Για φυτά πανσέ που έχουμε σε γλάστρα, προσθέτουμε υγρό λίπασμα ανθοφορίας κάθε 2 εβδομάδες από άνοιξη ως φθινόπωρο. Εναλλακτικά, χρησιμοποιούμε υδατοδιαλυτό κρυσταλλικό λίπασμα τύπου 20-20-20 διαλύοντας 1 κουταλιά της σούπας σε 5 λίτρα νερό.
6. Πώς πολλαπλασιάζουμε τους πανσέδες;
Μπορούμε να φτιάξουμε δικά μας φυτά πανσέ για να φυτέψουμε στον κήπο μας, να γεμίσουμε τις γλάστρες μας και να χαρίσουμε σε αγαπημένα μας πρόσωπα. Ο πολλαπλασιασμός του πανσέ γίνεται εύκολα: α) με σπόρο, β) με μοσχεύματα και γ) με διαίρεση φυτού ως εξής:
α) Πολλαπλασιασμός πανσέδων με σπόρους
Μπορούμε να φτιάξουμε καινούρια φυτά πανσέδων από σπόρους φτιάχνοντας το δικό μας σπορείο. Κατάλληλη θερμοκρασία για να βλαστήσουν είναι σπόροι είναι περίπου στους 20°C, οπότε μπορούμε να διατηρήσουμε το σπορείο σε θερμοκήπιο ή στο σπίτι.
Εναλλακτικά, μπορούμε να φυτέψουμε τους σπόρους απευθείας στο έδαφος ή σε γλάστρες στις αρχές της άνοιξης ή στις αρχές του φθινοπώρου.
Φυτεύουμε αραιά τους σπόρους του πανσέ, ώστε να μπορέσουν να αναπτυχθούν καλύτερα όταν φυτρώσουν.
β) Πολλαπλασιασμός πανσέδων με μοσχεύματα
Για τον πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα, στα τέλη του καλοκαιριού ή την εποχή του φθινοπώρου, παίρνουμε τμήματα βλαστού (μοσχεύματα) μήκους περίπου 10 εκατοστών από την βάση του φυτού.
Φυτεύουμε τα μοσχεύματα σε γλαστράκια φυτωρίου με μίγμα που διατηρούμε σε δροσερό περιβάλλον. Τα καινούρια φυτά ριζώνουν μετά από 5-6 εβδομάδες.
γ) Πολλαπλασιασμός πανσέδων με διαίρεση φυτών
Μπορούμε να φτιάξουμε πολύ εύκολα και γρήγορα νέα φυτά πανσέδων, με διαίρεση φυτού την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Επιλέγουμε ένα δυνατό φυτό και με ένα μαχαίρι το διαχωρίζουμε σε 2-3 κομμάτια, ώστε κάθε κομμάτι να διαθέτει βλαστό και ρίζα.
Φυτεύουμε το κάθε κομμάτι πανσέ σε γλαστράκια φυτωρίου με κατάλληλο φυτόχωμα, εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά και μετά από 4-5 εβδομάδες έχουμε καινούρια φυτά.
7. Ποια έντομα και ποιες ασθένειες προσβάλουν τους πανσέδες;
Ο πανσές είναι σχετικά ανθεκτικό φυτό και δεν αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα από ασθένειες και έντομα.
Αν παρατηρήσουμε μαύρα ή καφέ στίγματα στα φύλλα των πανσέδων, ίσως έχει προσβληθεί από κάποιο μύκητα. Σε αυτή την περίπτωση ψεκάζουμε με σκεύασμα χαλκού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτοσχέδιο σκεύασμα που φτιάχνουμε διαλύοντας 1 κουταλιά τoυ γλυκού μαγειρική σόδα σε ένα λίτρο νερό.
Για την αντιμετώπιση της μελίγκρας καθώς και την αντιμετώπιση του τετράνυχου όταν προσβάλλουν τους πανσέδες, ψεκάζουμε με βιολογικά σκευάσματα θερινού πολτού και αλάτων καλίου.
8. Γιατί δεν ανθίζουν οι πανσέδες;
Οι πανσέδες μπορεί να μην ανθίσουν αν έχουν φυτευτεί σε σκιερό περιβάλλον την περίοδο της άνοιξης ή όταν δέχονται έντονη ηλιακή ακτινοβολία μέσα στο καλοκαίρι.
Η ανθοφορία του πανσέ μπορεί να είναι μειωμένη όταν ποτίζουμε παραπάνω ή όταν προσθέτουμε υπερβολική ποσότητα αζωτούχας λίπανση.ς Η λίπανση με άζωτο ευνοεί την ανάπτυξη πράσινης βλάστησης περιορίζοντας σημαντικά την ανθοφορία του φυτού.
9. Kι ένα τελευταίο μυστικό για τον πανσέ
Η ονομασία του πανσέ προέρχεται από τη γαλλική λέξη “pensée” που σημαίνει σκέψη, καθώς η μορφή του λουλουδιού θυμίζει ένα μικρό συνοφρυωμένο πρόσωπο, που βρίσκεται σε βαθιά περίσκεψη.