Η πολιτική απόφαση και οι θέσεις που προκύπτουν από αυτήν, σε επίπεδο ασφάλειας και άμυνας, θεωρείται εξαιρετικά σημαντική και καθίσταται σύνθετο ζήτημα, καθώς σε επίπεδο επιρροής έχει εμβέλεια στον εθνικό ή κομματικό χώρο και μπορεί να ξεπεράσει τα σύνορα για να φτάσουν τα αποτελέσματά της σε περιφερειακό ή διεθνές επίπεδο.
Η πολιτική απόφαση έχει πολλές πτυχές και εκτιμήσεις, η πρώτη από τις οποίες είναι η πιο σημαντική είναι η ανάληψη ευθύνης, καθώς οι πολιτικές αποφάσεις επηρεάζουν το μέλλον των εθνών και τις ζωές ενός μεγάλου τμήματος των ανθρώπων.
Σε επίπεδο χώρας, επομένως, ο υπεύθυνος λήψης πολιτικών αποφάσεων πρέπει να έχει υψηλό βαθμό ευθύνης, να είναι πολύ εξοικειωμένος με το πεδίο της απόφασής του και να έχει βαθιά εμπειρία, σοφία και γνώση.
Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων σε θέματα ασφάλειας και άμυνας χρειάζονται πολλές λεπτομέρειες και ακριβείς και σωστές πληροφορίες στον σημαντικό και ευαίσθητο τομέα εργασίας τους, ο οποίος χαρακτηρίζεται από πολλούς κινδύνους και οδηγεί σε πολλές θανατηφόρες και καταστροφικές συνέπειες σε περίπτωση οποιουδήποτε εσφαλμένου ή βιαστικού υπολογισμού, και τα παραδείγματα αυτού είναι πάρα πολλά στην ιστορία των εθνών.
Ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων υποτίθεται ότι αναλαμβάνει τη θέση του ως αποτέλεσμα της δεξιότητάς του και της ικανότητάς του να κατέχει τη θέση, η οποία του δίνει το δικαίωμα να λάβει την απόφαση, να συμμετάσχει στη λήψη αποφάσεων ή ακόμη και να λάβει την απόφαση μόνος του.
Ωστόσο, η αρμοδιότητα είναι στις περισσότερες περιπτώσεις ανεπαρκείς για να αποσαφηνιστεί το όραμα και οι ακριβείς λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο προετοιμασίας της απόφασης, εν μέσω ενός τεράστιου όγκου αντιφατικών και αντικρουόμενων πληροφοριών.
Αυτός είναι ο λόγος που αναζητούνται σύμβουλοι και ερευνητές σε διάφορα θέματα που είναι εξειδικευμένοι σε θέματα ασφάλειας και άμυνας, σύγχρονης τεχνολογίας όπλων και θεωρίες μάχης σε τακτικό, επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο, ως εκ τούτου, είναι προτιμότερο ο πολιτικός που είναι υπεύθυνος λήψης αποφάσεων και ενδιαφέρεται για τις υποθέσεις άμυνας, οφείλει να έχει οξυδέρκεια, επαγγελματισμό και σχετικό ιστορικό, προκειμένου να κατανοεί τη στρατιωτική γλώσσα, τις μεθόδους και τα μέσα άμυνας και τις θεωρίες σύγκρουσης και αντιπαράθεσης μιλώντας με τους στρατιωτικούς συμβούλους και υφισταμένους του.
Τα κέντρα έρευνας και μελέτης διαφόρων ειδικοτήτων θεωρούνται πηγή πολλών σημαντικών και ακριβών πληροφοριών, οι οποίες παράγονται από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων και ειδικών.
Η σημασία των ερευνητικών κέντρων έχει αυξηθεί ιδιαίτερα σε θέματα πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας τα προϊόντα τους έχουν γίνει μεταξύ των σημαντικότερων πηγών λήψης αποφάσεων.
Ο όρος «Think Tank», που είναι ένας αμερικανικός όρος, έχει γίνει διάσημος επειδή επηρεάζει τη λήψη αποφάσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, οι οποίες θεωρούνται οι πρώτες στον κόσμο σε αριθμό ερευνητικών κέντρων και βαθμό αποτελεσματικότητάς τους.
Η RAND Corporation ορίζει τα ερευνητικά κέντρα ως «εκείνες τις οργανωμένες ομάδες ή ινστιτούτα με στόχο τη διεξαγωγή εστιασμένης και εντατικής έρευνας, παρέχει λύσεις και προτάσεις σε προβλήματα γενικότερα, ειδικά στον τεχνολογικό, κοινωνικό, στρατιωτικό και στρατηγικό τομέα» καθώς και εκείνα που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια και τα κέντρα έρευνας και μελέτης μπορούν να θεωρηθούν ότι εμπίπτουν στις απαιτήσεις των πολιτικών και αναγκών ασφαλείας, καθώς αποτελούν τον καλύτερο τρόπο επικοινωνίας της γνώσης, μέσω των επιστημονικών δημοσιεύσεων και των εξειδικευμένων σεμιναρίων που παρέχουν.
Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά των ερευνητικών κέντρων είναι ότι τα περισσότερα από αυτά είναι ανεξάρτητα, μη κυβερνητικά, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα που επιδιώκουν να παρέχουν γνώση συνδέοντας την ακαδημαϊκή διάσταση με την πρακτική δράση επί τόπου εξειδίκευση, να βρίσκουν άμεσες και μελλοντικές λύσεις σε προβλήματα και διλήμματα και να τοποθετούν ακριβή δεδομένα και πληροφορίες.
Για να είναι αξιόπιστα, στο έργο που παρέχουν, πρέπει να είναι απαλλαγμένα από κάθε πολιτικό, ιδεολογικό ή άλλο υλικό επιρροής.
Η αποστολή των ερευνητικών κέντρων μπορεί να συνοψιστεί σε μια σύντομη δήλωση ενός αμερικανικού ερευνητικού κέντρου που συνοψίζει την αποστολή του στην ακόλουθη φράση:
«Βοηθούν να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ γνώσης και πολιτικής».
Είναι γνωστό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν περισσότερα από 1.835 ερευνητικά κέντρα (περίπου 400 μόνο στην Ουάσιγκτον), αριθμός που ξεπερνάει αυτόν της Ευρώπης η οποία διαθέτει περίπου 140 ερευνητικά κέντρα, που ισοδυναμούν με το 6% του παγκόσμιου αριθμού.
Το έργο των διεθνών ερευνητικών κέντρων αξιολογείται βάσει πολλών κριτηρίων, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι η διαφάνεια, η αξιοπιστία, η αμεροληψία, η ικανότητα επιρροής και η ικανότητα εύρεσης κατάλληλων λύσεων και απαντήσεων σε διλήμματα…
Η κατάταξη των παγκόσμιων ερευνητικών κέντρων που ασχολείται με πολιτικά θέματα και θέματα ασφάλειας έχει ως εξής:
Carnegie Endowment for International Peace – Ηνωμένες Πολιτείες
Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (IFRI) – Γαλλία
Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών — Ηνωμένες Πολιτείες
Fundação Getulio Vargas – Βραζιλία
Chatham House — Ηνωμένο Βασίλειο
International Institute for Strategic Studies (IISS) — Ηνωμένο Βασίλειο
Heritage Foundation — Ηνωμένες Πολιτείες
Peterson Institute for International Economics (PIIE) — Ηνωμένες Πολιτείες
Woodrow Wilson International Center for Scholars — Ηνωμένες Πολιτείες
Κέντρο Αμερικανικής Προόδου (CAP) — Ηνωμένες Πολιτείες
RAND Corporation — Ηνωμένες Πολιτείες
Ιαπωνικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων — Ιαπωνία
Ίδρυμα Konrad Adenauer — Γερμανία
Όσον αφορά την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, η κατάταξη έχει ως εξής:
Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας (INSS) — Ισραήλ
Carnegie Middle East Center — Λίβανος
Κέντρο Πολιτικών και Στρατηγικών Μελετών Al-Ahram — Αίγυπτος
Al Jazeera Center for Studies (AJCS) — Κατάρ
Emirates Policy Center — Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Διεθνές Ινστιτούτο Ιρανικών Σπουδών, Rasanah – Σαουδική Αραβία
Ινστιτούτο Δημοκρατίας του Ισραήλ (IDI) — Ισραήλ
Τουρκικό Ίδρυμα Οικονομικών και Κοινωνικών Σπουδών (TESEV) — Τουρκία
Κάθε περιοχή, κάθε χώρα και κάθε πολιτική ομάδα χρειάζεται να έχει τα δικά της ερευνητικά κέντρα και είναι λάθος να βασιζόμαστε σε ξένα ερευνητικά κέντρα για θέματα ασφάλειας και άμυνας, καθώς αυτά τα κέντρα προσεγγίζουν αυτά τα θέματα από διαφορετική οπτική γωνία, χωρίς λαμβάνοντας υπόψη πολλούς σημαντικούς παράγοντες και εκτιμήσεις κατά την εξαγωγή λύσεων και αποτελεσμάτων και στη λήψη αποφάσεων.
Σε θέματα ασφάλειας και άμυνας, η διαδικασία ανάλυσης και κατανόησης του εσωτερικού περιβάλλοντος της περιοχής των επιχειρήσεων ή του θεάτρου των συγκρούσεων θεωρείται ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα που αντιμετωπίζουν τα ερευνητικά κέντρα και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων όπως συνέβη με τις αμερικανικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, όπου οι καταλήξεις ήταν εντελώς αντίθετες με τις επιθυμίες και τα σχέδιά τους για τα οποία εργάστηκαν.
Αυτό προκάλεσε μεγάλες απώλειες, αποτυχία της διαδικασίας αποκατάστασης της σταθερότητας και ενδυνάμωσης σε αυτές τις δύο χώρες και αδυναμία να δημιουργηθεί ένα πιστό περιβάλλον που θα εγγυάται τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, που έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή και ικανότητα να επηρεάζουν διεθνή γεγονότα, ο ρόλος των ερευνητικών και μελετητικών κέντρων είναι εξαιρετικά σημαντικός και έχει άμεσο αντίκτυπο στη χάραξη της εξωτερικής τους πολιτικής, καθώς οι κύκλοι λήψης αποφάσεων καταφεύγουν στα αποτελέσματα αυτών των κέντρων, και υπάρχει ένας σημαντικός και καθοριστικός συσχετισμός μεταξύ των αποτελεσμάτων αυτών των κέντρων.
Για να καταστεί χρήσιμο ένα ερευνητικό κέντρο θα πρέπει να αποβάλλει την εξάρτησή του από μελέτες, εκθέσεις και έρευνες διάσημων διεθνών κέντρων, κυρίως από αυτά που χρηματοδοτούνται για επιρροή στην πολιτική και στην κοινή γνώμη και γενικότερα στην παραπλάνηση των λαών.
—