Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη βρίσκεται πλέον, και ίσως είναι και ο βασικός λόγος της υπουργικής περιοδείας, η σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη σε λόφο πάνω από το αεροδρόμιο στο Καστέλι, που έφερε χθες στη δημοσιότητα η εφημερίδα “Νέα Κρήτη”, αποκαλύπτοντας στην ολότητά της από εναέρια λήψη το μέγεθος της κατασκευής.
Το εύρημα έχει προκαλέσει σοκ και δέος, όμως ταυτόχρονα και πολύ έντονο προβληματισμό για την αντιμετώπιση της κατασκευής αυτής από πλευράς Αρχαιολογίας, καθώς οι πληροφορίες αναφέρουν ότι όμοιό του εύρημα δεν έχει εντοπιστεί στον ελλαδικό χώρο και το σημείο στο οποίο εδράζεται έχει οπτική επαφή με το αεροδρόμιο. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι πρόκειται για προανακτορικό ιερό, δηλαδή πρωτομινωικό ιερό, κάτι ακόμη σημαντικότερο από τη φρυκτωρία, όπως ανέφερε μια πρώτη εκδοχή, ενώ το μέγεθος αυτού κάνει ακόμη πιο πολυθρύλητη την κατασκευή και τη χρήση του, την ώρα που οι αρχαιολόγοι βρίσκονται ακόμη στην τεκμηρίωσή του.
Χθες, η υπουργός επισκέφτηκε τον λόφο Παπούρα, όπως αποκαλείται η περιοχή, αφενός για πανοραμική θέα του εργοταξίου του αεροδρομίου και αφετέρου για την αυτοψία στην προανακτορική κατασκευή που βρέθηκε στο σημείο από τους αρχαιολόγους και η “Ν.Κ.” έφερε χθες στο φως δημοσιεύοντας φωτογραφίες και τα πρώτα στοιχεία, παρά το γεγονός ότι η σπουδαιότητά του έγκειται και στη χρήση του. Η εικόνα της κατασκευής, που θεωρείται πρωτομινωική, παραπέμπει σε φρυκτωρία, ωστόσο νεότερες πληροφορίες αναφέρονται σε εκτιμήσεις που μιλούν για ένα πρωτομινωικό ιερό, δηλαδή ακόμη μεγαλύτερης σπουδαιότητας από αυτό μιας φρυκτωρίας, δηλαδή του επικοινωνιακού συστήματος των Μινωιτών.
Η αυτοψία της υπουργού στο σκάμμα πραγματοποιήθηκε μετά την κλειστή σύσκεψη, συμμετέχοντας και ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος, αναζητώντας μια λύση για την αντιμετώπιση του ευρήματος από κοινού. Στη σύσκεψη, που ήταν ευρεία ως προς τους συμμετέχοντες, δεν επετράπη η είσοδος στους δημοσιογράφους, όμως πληροφορίες αναφέρουν ότι συζητήθηκε ακόμη και ο τεμαχισμός και η μεταφορά σε άλλο σημείο του ευρήματος. Λύση χθες δεν αποκρυσταλλώθηκε, ούτε φυσικά ήταν δυνατό να προκριθεί αν πρώτα οι αρχαιολόγοι δεν ολοκληρώσουν το έργο τους και εν συνεχεία οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου κεντρικά να εξετάσουν όλα τα δεδομένα, ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κ. Μενδώνη διαβεβαίωσε ότι σύντομα θα “τρέξουν” όλα αυτά και δε θα χαθεί χρόνος.
Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” έφερε στο φως της δημοσιότητας τρεις φωτογραφίες που εξασφάλισε, δείχνοντας τον λοφίσκο της κατασκευής που νεότερη εκδοχή θέλει να είναι πρωτομινωικό ιερό πάνω στον λόφο Παπούρα, δημιουργώντας σάλο με την αποκάλυψη αυτή, καθώς ως τώρα θρυλείτο ότι είχε γίνει στο Καστέλι μια σημαντική ανακάλυψη, αλλά αρκετοί δεν είχαν δει ποτέ! Η περίεργη κατασκευή, που προφανώς εξυπηρετούσε κάποιον πολύ σημαντικό σκοπό κατά την περίοδο που κατασκευάστηκε, έχει εξάψει το ενδιαφέρον όχι μόνο για το μέγεθός της – πληροφορίες αναφέρουν ότι η διάμετρος στο στενό πάνω μέρος είναι 12 μέτρα του μικρού κύκλου – αλλά και για την πολύ καλή κατάσταση στην οποία διατηρήθηκε, και σήμερα αποκαλύπτεται στα μάτια των έκπληκτων αρχαιολόγων και φυσικά της υπουργού, η οποία επίσης είναι αρχαιολόγος!
Το θέμα αναμένεται να έχει σύντομα σημαντικές εξελίξεις, αφού πλέον δύο υπουργεία, το Πολιτισμού και το Υποδομών, καλούνται να συνεργαστούν και να βρουν τρόπο αντιμετώπισης αυτού του μοναδικού ευρήματος.
Σήμερα, τρίτη και τελευταία ημέρα της επίσκεψης της υπουργού στο Ηράκλειο, θα υπάρξουν ανακοινώσεις σχετικά με την προγραμματική σύμβαση των ενετικών τειχών με τον Δήμο Ηρακλείου, αλλά και τις εξελίξεις για την ένταξη της Κνωσού στην UNESCO, που σε αυτή τη φάση αφορούν τον εξωραϊσμό των όψεων των καταστημάτων έναντι του ανακτόρου και τη διαμόρφωση των πάρκινγκ, καθώς και τη διευθέτηση της κυκλοφορίας των πεζών.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο
Το πρωί της Πέμπτης, η κ. Μενδώνη βρέθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, προκειμένου να παραστεί στην έναρξη του σεμιναρίου με τίτλο “Cultural Heritage School 3”, το οποίο πραγματοποιείται στο Μουσείο με τη συνδιοργάνωση του υπουργείου Πολιτισμού, της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα και του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) και με την επιστημονική υποστήριξη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το σεμινάριο αφορά στην κλιματική αλλαγή και στις επιπτώσεις της στην πολιτιστική κληρονομιά. Ειδικότερα, θα αναλυθούν οι κλιματικοί κίνδυνοι για την πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και οι δείκτες που χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση κινδύνου. Θα δοθεί η δυνατότητα στους συμμετέχοντες να διαμορφώσουν, με την κατάλληλη διεπιστημονική υποστήριξη, σχέδιο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και στις επιπτώσεις της για επιλεγμένο αρχαιολογικό χώρο στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα υλοποιείται με την υποστήριξη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Αυτές οι χώρες, όπως και η Ελλάδα, διαθέτουν μία εξαιρετικά πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και ταυτόχρονα βιώνουν ήδη σε αυξημένη και αυξανόμενη ένταση τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Συνεπώς έχουν να αντιμετωπίσουν και νέες προκλήσεις, για την αντιμετώπιση των οποίων μπορούν να ωφεληθούν τα μέγιστα όπως κι εμείς, από την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειριών», σημείωσε η Λίνα Μενδώνη. Το σεμινάριο παρακολουθούν περίπου 50 συμμετέχοντες, διαχειριστές πολιτιστικής κληρονομιάς και άλλοι εμπλεκόμενοι από την Ελλάδα και από άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής της ΝΑ Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου.
Στο σεμινάριο βρέθηκε ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, καθώς και ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός.
Δικταίο Άντρο – Ανοικτό φέτος, κλειστό του χρόνου
Νωρίτερα, η κ. Μενδώνη είχε βρεθεί στο Οροπέδιο Λασιθίου, προκειμένου να εξεταστούν οι δυνατότητες γύρω από τις εργασίες στερέωσης των πρανών του Δικταίου Άντρου και του ενδεχόμενου να κλείσει από φέτος. Η υπουργός Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι δε θα κλείσει φέτος το καλοκαίρι αίροντας την οδηγία που το υπουργείο Πολιτισμού είχε δώσει πριν από λίγες μέρες, αλλά θα παραμείνει ανοικτό ως τις αρχές Σεπτεμβρίου και εν συνεχεία θα κλείσει για ολόκληρο το έτος του 2025, προκειμένου να εκτελεστούν οι εργασίες βραχοστερέωσης, καθώς και οι λοιπές εργασίες στο πλαίσιο του μεγάλου έργου “Βελτίωση Προσβασιμότητας και Αναβάθμιση Υποδομών του Δικταίου Άντρου”.
Είχε προηγηθεί των ανακοινώσεων σύσκεψη στον Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου, υπό την προεδρία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και με τη συμμετοχή του γενικού γραμματέα Πολιτισμού Γιώργου Διδασκάλου και υπηρεσιακών παραγόντων του ΥΠ.ΠΟ., του δημάρχου Οροπεδίου Γιώργου Αθανασάκη, των αντιδημάρχων και υπηρεσιακών στελεχών του Δήμου. Ακόμη μετείχαν ο αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης, η προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Λασιθίου Χρύσα Σοφιανού, ο γενικός διευθυντής Υποδομών της Περιφέρειας Κρήτης Γιώργος Αγαπάκης και στελέχη της “Δαίδαλος Α.Ε.”.
Η κ. Μενδώνη, αφού είπε ότι δε θα κλείσει φέτος το καλοκαίρι, ξεκαθάρισε πως όλο το 2025 θα παραμείνει κλειστό για να γίνουν οι απαιτούμενες εργασίες και μάλιστα κάλεσε στο τέλος της σύσκεψης αντιπροσωπία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού στο Οροπέδιο Λασιθίου για να τους εξηγήσει η ίδια τι θα συμβεί.
Όπως δήλωσε η κ. Μενδώνη, υπάρχει καθυστέρηση υπολογίσιμη στο έργο, χωρίς βέβαια σε αυτή να έχει ευθύνη η παρούσα δημοτική Αρχή, τα χρονοδιαγράμματα είναι σφικτά και γι’ αυτό όλοι πρέπει να τρέξουν προκειμένου από τη στιγμή που θα σταματήσει το Δικταίο Άντρο να δέχεται επισκέπτες, να ολοκληρωθούν γρήγορα και σωστά οι απαιτούμενες εργασίες.