Τζοβάνι Φαλκόνε: Ο ατρόμητος Ιταλός δικαστής

Ο Τζοβάνι Φαλκόνε (18 Μαΐου 1939 – 23 Μαΐου 1992) ήταν Ιταλός δικαστής ο οποίος ειδικευόταν στην δίωξη της Σικελικής Κόζα Νόστρα.

Σκοτώθηκε από την Μαφία, μαζί με την γυναίκα του και τρεις από τους σωματοφύλακές του, από μια έκρηξη δυναμίτη 350 kg τοποθετημένου στο πλάι του αυτοκινητοδρόμου από το Αεροδρόμιο του Παλέρμο κοντά στην πόλη του Κάπασι.

Η ιστορία της ζωής του είναι σχεδόν παρόμοια με αυτή του κοντινότερου φίλου του Πάολο Μπορσελίνο. Οι δύο άντρες μοιράζονταν την καταγωγή του από μια ιδιαίτερα φτωχή περιοχή του Παλέρμο, είχαν καριέρες ως δικαστές της αντιμαφίας, και ισοδύναμα λυπητερές μοίρες: και οι δύο σκοτώθηκαν (λιγότερο από δύο μήνες μεταξύ τους) σε ιδιαίτερα τολμηρές βομβιστικές επιθέσεις το 1992.

Σε αναγνώριση των προσπαθειών τους στις δίκες της μαφίας, η μνήμη τους τιμήθηκε με το ιταλικό «Medaglia d’oro al valor civile» (Χρυσό μετάλλιο για πολιτική ανδρεία) το 1992. Επίσης το ζευγάρι ονομάστηκε «ήρωες των τελευταίων 60 ετών» στο τεύχος της 13ης Νοεμβρίου 2006 του Time Magazine.

Η ζώη του

Ο Τζοβάνι Φαλκόνε πέρασε μέρος της νιότης του στην συνοικία Μαγκιόνε στην μητρική πόλη του το Παλέρμο, η οποία υπέφερε εκτεταμένες καταστροφές από αεροπορικές επιθέσεις κατά την διάρκεια της Συμμαχικής εισβολής της Σικελίας το 1943. Ήταν ο γιος του Αρτούρο Φαλκόνε, διευθυντή ενός επαρχιακού χημικού εργαστηρίου, και της Λουίζα Μπεντιβένια. Ύστερα από μια κλασσική εκπαίδευση, ο Τζοβάνι σπούδασε Νομική ακολουθώντας μια σύντομη περίοδο σπουδών στην ναυτική ακαδημία του Λιβόρνο. Αποφοιτώντας το 1961, άρχισε να εξασκεί την Νομική πριν τοποθετηθεί ως δικαστής το 1964. Ο Φαλκόνε τελικά κατευθύνθηκε προς το ποινικό δίκαιο αφότου υπηρέτησε ως επαρχιακός δικαστής.

Λίγο μετά από την δολοφονία του δικαστή Τσέζαρε Τερανόβα, ο Φαλκόνε άρχισε να δουλεύει για τον ερευνών κλάδο του Γραφείου Δίωξης (Ufficio istruzione) στο Παλέρμο. Το Μάιο του 1980, ο αρχηγός του γραφείου Ρόκο Σίνιτσι διόρισε τον Φαλκόνε να ερευνήσει ένα μείζων δίκτυο διακίνησης ηρωίνης διευθυνόμενο από τον Ροζάριο Σπατόλα και τον Σαλβατόρε Ιντσερίλο. Από την Σικελία ηρωίνη μετακινούνταν στην οικογένεια εγκλήματος Γκαμπίνο στην Νέα Υόρκη, οι οποία ήταν σχετιζόμενη με τους Ιντσερίλο. Ο δικαστής δίωξης Γκαετάνο Κόστα ο οποίος είχε υπογράψει 53 εντάλματα σύλληψης εναντίον του δικτύου διακίνησης ηρωίνης της οικογενείας Σπατόλα-Ιντσερίλο-Γκαμπίνο το Μάϊο του 1980 δολοφονήθηκε στις 6 Αυγούστου 1980, με διαταγή του Ιντσερίλο.

Ο Φαλκόνε εισήγαγε μια καινοτόμο τεχνική έρευνας, ακολουθώντας το «ίχνος των χρημάτων», για να χτίσι την υπόθεσή του. Ακολούθως, έγινε μέρος της Δεξαμενής Αντιμαφίας του Παλέρμο, δημιουργημένης από τον δικαστή Ρόκο Σίνιτσι. Η δεξαμενή Αντιμαφίας ήταν μια ομάδα ερευνώντων δικαστών οι οποίοι δουλεύουν μαζί στενά μοιραζόμενοι πληροφορίες για να διαχέουν την υπευθυνότητα και για να αποτρέψουν ένα άτομο να γίνει η μοναδική θεσμική μνήμη και ο μοναχικός στόχος. Με τον Φαλκόνε, η ομάδα αποτελούνταν από τους Πάολο Μπορσελίνο, Τζιουζέπε Ντι Λέλο και Λεονάρντο Γκουαρνότα.

Δίκη Μάξι

Η δεξαμενή Αντιμαφίας έβαλε τις βάσεις για την Δίκη Μάξι εναντίον της Σικελικής Μαφίας στην προκαταρκτική ερευνητική φάση. Μετά από την δολοφονία του Σίνιτσι τον Ιούλιο του 1983, ο διάδοχός του Αντονίνο Καπονέτο διεύθυνε την δεξαμενή. Ο Φαλκόνε ήταν ένας από τους μείζονες οργανωτές της δίκης η οποία άρχισε στις 10 Φεβρουαρίου 1986, και τελείωσε στις 16 Δεκεμβρίου 1987. Από 474 μέλη Μαφιόζους αρχικά κατηγορουμένους, 360 καταδικάστηκαν για σοβαρά εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένου 119 ερήμην.

Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στη δίκη ήταν η μαρτυρία του Τομάζο Μπουσκέτα, ενός από τους πρώτους Σικελούς μαφιόζους που έγιναν πληροφοριοδότες (πεντίτο). Ήταν ο Φαλκόνε με τον οποίον ο Μπουσκέτα προτιμούσε να μιλάει όταν έδινε τα μυστικά της Μαφίας, καθώς ο Μπουσκέτα αργότερα υποστήριζε ότι, ενώ οι άλλοι δικαστές και επιθεωρητές τον πατρονάρανε, ο Φαλκόνε τον μεταχειριζόταν με σεβασμό.

Κατά τη διάρκεια του 1988 ο Φαλκόνε συνεργάστηκε με τον Ρούντολφ Τζουλιάνι, εκείνον τον καιρό Εισαγγελέα των ΗΠΑ για την Νότια Περιφέρεια της Νέας Υόρκης, στις επιχειρήσεις ενάντια στις οικογένειες Γκαμπίνο και Ιντσερίλο.

Ο θάνατος

Ο Φαλκόνε σκοτώθηκε με την γυναίκα του Φραντσέσκα Μορβίλο (η ίδια ήταν δικαστής) και τρεις αστυνομικούς: τους Ροκο Ντι Σίλο, Αντόνιο Μοντινάρο, και Βίτο Σιφάνι, κοντά στο Κάπατσι στον αυτοκινητόδρομο μεταξύ του Διεθνές Αεροδρομίου του Παλέρμο και της πόλης του Παλέρμο (38°10′58″N 13°14′41″E) στις 23 Μαΐου 1992.

Το θωρακισμένο Fiat Corma στο οποίο ταξίδευε ανατινάχθηκε από μια βόμβα (350 kg εκρηκτικών) η οποία είχε τοποθετηθεί σε χαντάκια σκαμμένα στην πλευρά του δρόμου. Καθώς περνούσε πάνω από την βόμβα, ο Φαλκόνε οδηγούσε το αυτοκίνητό του με μια εκτιμημένη ταχύτητα 160 km/h.

Η δολοφονία οργανώθηκε από τον Σαλβατόρε Ριίνα για εκδίκηση για την καταδίκη από τον Φαλκόνε πολλών μαφιόζων στις Δίκες Μάξι. Στην μείζονα καταστολή εναντίον της Μαφίας που ακολούθησε τους θανάτους των Φαλκόνε και Μπορσελίνο, ο Ρίινα συνελήφθη και τώρα εκτίει μια ισόβια κάθειρξη για την κύρωση των θανάτων και των δύο δικαστών καθώς και για πολλά άλλα εγκλήματα. Ένας άλλος μαφιόζος καταδικασμένος για τη δολοφονία του Φαλκόνε είναι ο Τζοβάνι Μπρούσκα, επίσης γνωστός ως ‘lo scannacristiani’ (ο σφαγέας ανθρώπων) και ήταν ένας από τους συνεργάτες του Ρίινα ο οποίος παραδέχθηκε ότι ήταν αυτός που πραγματικά πυροδότησε τα εκρηκτικά.

Το Διεθνές Αεροδρόμιο του Παλέρμο είναι τώρα γνωστό με το όνομα Αεροδρόμιο Φαλκόνε-Μπορσελίνο σε τιμή του Τζοβάνι Φαλκόνε και Πάολο Μπορσελίνο.

Ο Φαλκόνε στον κινηματογράφο

– Τα τελευταία χρόνια της ζωής του Φαλκόνε, η Δίκη Μάξι και η δολοφονία του είναι τεκμηριωμένα στην ταινία του 1998 της HBO Excellent Cadavers. Σε αυτή την ταινία αναπαρίσταται από τον Ιταλοαμερικανό ηθοποιό Τσαζ Παλμιντέρι. Η έκδοση στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε τον τίτλο Falcone. Βασίστηκε στο βιβλίο Excellent Cadavers από τον Αλεξάντερ Στιλ. Οι λέξεις του τίτλου είναι ένας όρος που αναφέρεται στις δολοφονίες υψηλά υφιστάμενων ανθρώπων όπως πολιτικών και δικαστών.

– Το 2006 μια τηλεταινία δύο επεισοδίων μεταδόθηκε από την ιταλική κρατική τηλεόραση RAI, αφιερωμένη στον δικαστή, με πρωταγωνιστές τον Μάσιμο Νταπόρτο ως Φαλκόνε και την Έλενα Σοφία Ρίτσι ως η γυναίκα του Φραντσέσκα Μορβίλο. Καλύπτει τη ζωή του Φαλκόνε από την αρχή των ερευνών του για τη Μαφία το 1980, μέχρι τη δολοφονία του.

– Στην ταινία La Meglio Giovent? (2003), μέρος της συμβαίνει με φόντο τον θάνατο του Φαλκόνε.

– Στην ταινία Capo dei Capi, μια παραγωγή της Taodue TV χωρισμένη σε έξη μέρη, ανακλάται το μεγαλύτερο μέρος της ζωή του Φαλκόνε καθώς και ο θάνατός του. Αν και ο Φαλκόνε δεν ήταν ένας από τους κύριους χαρακτήρες, έπαιξε ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην ταινία, καθότι ο θάνατός του ήταν η σπίθα για τις πρώτες λεκτικές εξεγέρσεις ενάντια διαφόρων πολιτικών και οι προσπάθειές του εναντίον της Μαφίας οδήγησαν στην τελική σύλληψη του αφεντικού της Μαφίας Τότο Ρίινα.

πηγή: wikipedia