Ο Κράταιγος, είναι ένα μικρό φυλλοβόλο δέντρο-θάμνος, με άσπρο φλοιό, αιχμηρά αγκάθια, λευκά αρωματικά λουλούδια και υπέροχους καρπούς, που μοιάζουν με μικροσκοπικά μήλα. Έχει χρησιμοποιηθεί από τον 1ο κιόλας αιώνα, ως φυσικό φάρμακο, για όλα τα είδη των σοβαρών καρδιακών παθήσεων, όπως στηθάγχη, υψηλή αρτηριακή πίεση, αρτηριοσκλήρυνση, ακανόνιστο καρδιακό παλμό και συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. Χρησιμοποιείται ωστόσο και για πεπτικά και νεφρικά προβλήματα.
Τόσο τα φύλλα του, όσο και τα λουλούδια του, αλλά και οι πλούσιοι σε βιοφλαβονοειδή, κόκκινοι, στρογγυλοί, γλυκόξινοι καρποί του, συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να αξιοποιούνται για ιατρικούς σκοπούς.
Τα αντιοξειδωτικά φλαβονοειδή περιλαμβάνουν ΟPCs, δηλαδή ολιγομερείς προανθολυανιδίνες, τις πιο διαδεδομένες πολυφαινολικές ουσίες, που απαντώνται στα φυτά και μπορούν να βοηθήσουν τη διαστολή και την προστασία των αιμοφόρων αγγείων και τη βελτίωση της ροής του αίματος. Επιπλέον, ενισχύουν τη λειτουργία συγκέντρωσης και μνήμης, καθώς βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος και του οξυγόνου στον εγκέφαλο.
Το μικρό αυτό δέντρο ή θάμνος, που είναι γνωστό και ως Τρικοκκιά, Μουρζιά, Μπουρμπουτζελιά, Ξανθή Τσαπουρνιά, Τσιατσιά και Ξαγκαθιά ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών (Rosaceae). Πρόκειται για ένα εγγενές φυτό της Αγγλίας, που ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες πλαγιές λόφων. Το ύψος των ώριμων δέντρων μπορεί να φτάσει και τα 15 μέτρα. Ο φλοιός του είναι χρώματος καφέ με κόμπους και σχισμές, ενώ τα κλαδιά του είναι λεπτά και καλύπτονται από αγκάθια. Τα φύλλα του έχουν μήκος περίπου 6 εκατοστά και αποτελούνται από οδοντωτούς λοβούς, ενώ τα ερμαφρόδιτα λευκά ή ροζ άνθη του αναδύουν έντονο και ξεχωριστό άρωμα.
Ωφέλιμες ουσίες που περιέχονται στον Κράταιγο
Φλαβονοειδή
Βαλανοκετόνη
Εσπεριδίνη
Ρουτίνη
Βιταμίνη C
Βιταμίνη Β1
Βιταμίνη B2
Καφεΐνη
Ασβέστιο
Φώσφορο
Σίδηρο
Ακετυλοχολίνη
Πεντακυκλικά τριτερπένια
Οφέλη
Οι φαρμακευτικές ιδιότητες του Κράταιγου έχουν χρησιμοποιηθεί από πολλούς πολιτισμούς για διάφορους θεραπευτικούς σκοπούς.
Καρδιαγγειακά προβλήματα
Ο Κράταιγος είναι γνωστός για τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στην υγεία της καρδιάς. Έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικός για όλα τα είδη σοβαρών καρδιακών προβλημάτων. Αυτά περιλαμβάνουν, καρδιακή ανεπάρκεια, στηθάγχη, αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό και αρτηριοσκλήρυνση. Σύμφωνα με μελέτη του 2016, τα ισχυρά καρδιακά οφέλη του Κράταιγου, προέρχονται από την υψηλή περιεκτικότητα του σε πολυφαινόλες.
Οι μέχρι σήμερα έρευνες, έχουν δείξει ότι μπορεί να συμβάλλει στη θεραπεία της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας. Παράλληλα, πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι, τα συμπληρώματα του βοτάνου, οδηγούν σε βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας, αφού συμβάλλουν στη ρύθμιση της πίεσης του αίματος, τον καρδιακό ρυθμό, την καρδιακή παροχή και την ανοχή στην άσκηση.
Πίεση αίματος
Πολλοί βοτανολόγοι συστήνουν τα λουλούδια και τα φύλλα του Κράταιγου, για την μείωση της αρτηριακής πίεσης. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω έρευνες, για να εξακριβωθεί η αποτελεσματικότητα του φυτού, στη μείωση της πίεσης.
Πόνος στο στήθος
Η μειωμένη ροή αίματος προς την καρδιά, μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος, γνωστό ως στηθάγχη. Μερικές φορές συνδέεται με τη δυσπεψία, αλλά πολλές φορές μπορεί να είναι σύμπτωμα στεφανιαίας νόσου. Μέχρι στιγμής, οι έρευνες επιβεβαιώνουν ότι ο Κράταιγος, μπορεί να είναι αποτελεσματικό, φυσικό φάρμακο, για την πρόληψη και τη θεραπεία της στηθάγχης.
Σύμφωνα με άλλες επιστημονικές μελέτες, τα βιοφλαβονοειδή του βοτάνου, βοηθούν στη διαστολή, τόσο των περιφερικών, όσο και των στεφανιαίων αγγείων. Αυτό μπορεί να βελτιώσει τη ροή του αίματος προς την καρδιά, καθιστώντας τον Κράταιγο, πολύ χρήσιμο στην αντιμετώπιση του πόνου στο στήθος. Οι προανθολυανιδίνες πιστεύεται επίσης, ότι μειώνουν την ένταση των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων. Μια χρήσιμη ενέργεια για την αποθάρρυνση της στηθάγχης.
Υψηλή χοληστερόλη
Μελέτες σε ζώα έδειξαν, ότι το εκχύλισμα των καρπών του κράταιγου, αποτελεί φυσικό φάρμακο για τη μείωση της LDL «κακής» χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και του σωματικού βάρους.
Άγχος
Ο συνδυασμός κράταιγου με άλλα βότανα, όπως βαλεριάνα και πασιφλόρα, είναι χρήσιμος για την αντιμετώπιση της νευρικότητας και του άγχους.
Αναπνευστικά προβλήματα
Τα λουλούδια του φυτού, έχουν χρησιμοποιηθεί από πολλούς για την ανακούφιση των αναπνευστικών προβλημάτων. Καταπραΰνει την αναπνευστική οδό και το λαιμό, καθώς περιέχει πηκτίνη.
Συνολική υγεία
Επιστημονική έρευνα που διεξήχθη το 2008, αποκάλυψε ότι το εκχύλισμα του φυτού, συμβάλλει στη μείωση των φλεγμονών. Μια σπουδαία ανακάλυψη, καθώς όπως γνωρίζουμε, οι φλεγμονές αποτελούν τη ρίζα των περισσοτέρων ασθενειών. Ταυτόχρονα, λειτουργεί κατά των βλαβερών επιδράσεων των ελευθέρων ριζών, εμποδίζοντας τη βλάβη των κυττάρων (συμπεριλαμβανομένης της βλάβης του DNA), μέσω της οξείδωσης. Τέλος, το εκχύλισμα φαίνεται να έχει προστατευτικά αποτελέσματα για το γαστρεντερικό σύστημα, σκοτώνοντας διάφορους τύπους ανεπιθύμητων βακτηρίων.
Επιλογή και χρήση
Τα εκχυλίσματα του φυτού που προέρχονται είτε από τα φύλλα, είτε από τα λουλούδια, είτε από τον καρπό, μπορείτε να τα βρείτε σε μορφή κάψουλας, δισκίων ή υγρού, σε καταστήματα βοτάνων. Διάφορες δοκιμές συνιστούν δοσολογίες, που κυμαίνονται από 160 έως 1800 mg τυποποιημένων εκχυλισμάτων ημερησίως, για 3 έως 24 εβδομάδες.
Χρησιμοποιείται για:
Την αντιμετώπιση της δυσπεψίας, της διάρροιας και του πόνου του στομάχου.
Τη μείωση του άγχους και ως ηρεμιστικό.
Ως φυσικό διουρητικό και για προβλήματα της έμμηνου ρύσεως.
Τη θεραπεία εντερικών λοιμώξεων.
Δερματικές πληγές και έλκη
Παρενέργειες – Προφυλάξεις
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες του Κράταιγου είναι σπάνιες, αλλά περιλαμβάνουν ζάλη, ναυτία, πονοκέφαλο, αίσθημα παλμών (φτερουγίσματα)και πεπτικά συμπτώματα.
Αντενδείξεις
Αλλεργία
Εγκυμοσύνη – Θηλασμός
Δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα, και μάλιστα μελέτες που διεξήχθησαν σε ζώα, δεν έδειξαν καμία δυσμενή επίδραση στην ανάπτυξη του εμβρύου. Παρ’όλα αυτά, η λήψη Κράταιγου θα ήταν καλό να αποφεύγεται, κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Αλληλεπιδράσεις
Καμία που να είναι απολύτως τεκμηριωμένη.
Τοξικότητα
Είναι τοξικός σε υψηλές δόσεις.
Ιστορικές αναφορές και ενδιαφέροντα στοιχεία
Τα φύλλα, τα λουλούδια και ο καρπός αξιοποιούνται από την βοτανική ιατρική.
Πιστεύεται ότι το αγκάθινο στεφάνι του Ιησού Χριστού, είναι φτιαγμένο από το δέντρο Κράταιγος.
Ο Κράταιγος ήταν το σύμβολο της αγάπης.
Οι καρποί του Κράταιγου χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μαρμελάδας, ζελέ και κρασιού.
Η χρήση των βοτάνων γίνεται για την ενίσχυση του οργανισμού και πολλές φορές για την πρόληψη και τη θεραπεία ορισμένων ασθενειών. Ωστόσο, περιέχουν συστατικά που μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες ή να αλληλεπιδράσουν με άλλα βότανα, συμπληρώματα ή φάρμακα. Για το λόγο αυτό, η λήψη τους πρέπει να γίνεται με προσοχή και πάντα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού.
Το άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα, συμβουλεύεστε πάντοτε τον γιατρό σας.