Γ.Σ.: Θα ξεκινήσω μ᾽ ένα σχόλιο από το φίλο μου από τη Χάγη, τον Γιώργο, και θα πάω στον καλεσμένο μου.
«Καλημέρα», λέει, «από τη Χάγη. Ω του θαύματος, ηλιόλουστη σήμερα! Είμαι τακτικός ακροατής και φίλος της πρωινής εκπομπής. Περνώ στην ουσία. Την Τρίτη 27 Φεβρουαρίου οργάνωσε η Ελληνική Πρεσβεία στην Ολλανδία (η πρεσβεία βρίσκεται στην Χάγη στην οδό Amalia straat) μια εκδήλωση για την επιστολική ψήφο, κατά την οποία μίλησε η Υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο Amsterdam, σε κεντρικό σημείο της πόλης. Ήταν προγραμματισμένη για τις επτά το απόγευμα και όντως τότε πάνω-κάτω ξεκίνησε. Έμεινα μέχρι το τέλος της ομιλίας της κυρίας Υπουργού, συμπεριλαμβανομένης και της τελευταίας ερώτησης προς αυτήν μετά της απαντήσεώς της.
Πήρα το τρένο, πήγα Άμστερνταμ και παρακολούθησα την εκδήλωση, καθώς ήθελα να ενημερωθώ από πρώτο χέρι γι᾽αυτή τη νέα δυνατότητα ψηφοφορίας και να αποφασίσω αν θα ψηφίσω με επιστολή στις ελληνικές ευρωεκλογές ή αν θα ψηφίσω στις ολλανδικές ευρωεκλογές για ολλανδικό κόμμα. Όλα αυτά γνωρίζοντας ότι 9 Ιουνίου δεν θα μπορέσω να είμαι δυστυχώς στην πατρίδα μας για να πάω αυτοπροσώπως, αν και θα το ήθελα.
Μπορώ να σας πω από τώρα ότι μετά τα τρία τέταρτα αυτής της παρουσίασης, αποφάσισα ότι θα εγγραφώ ως Έλληνας Ευρωπαίος πολίτης να ψηφίσω στις ολλανδικές εκλογές. Λαμβάνουν χώρα μερικές μέρες νωρίτερα εδώ στην Ολλανδία οι ευρωεκλογές.
Μπορώ να σας πω ότι πρέπει να παραβρέθηκαν γύρω στα 100 άτομα. Μπόρεσα να τραβήξω φωτογραφίες με όλες τις διαφάνειες της παρουσίασης της Υπουργού και τρία μικρής διάρκειας βιντεάκια. Τα επισυνάπτω όλα. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο δικά σας πλέον είτε για συναγωγή συμπερασμάτων είτε για κοινοποίηση. Ξέρω ότι ειδικά σήμερα γράφω πολλά. Εσείς θα διυλίσετε. Μερικά σημεία που τσίμπησα: Δεν θα υπάρξουν εκλογικά τμήματα στις πρεσβείες του εξωτερικού όπως στις περσινές διπλές βουλευτικές εκλογές. Οι Έλληνες πολίτες τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, εφόσον είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, χωρίς προϋποθέσεις φορολογικής δήλωσης, θα μπορούν να ψηφίσουν επιστολικά. Ακόμα και ο παππούς και η γιαγιά από την Μελβούρνη και τη Φλόριντα, κι ας μην έχουν πάει Ελλάδα τα τελευταία σαράντα χρόνια. Βέβαια ο κύριος τρόπος εγγραφής είναι μέσω TAXIS, ή και με επιβεβαίωση της ταυτοπροσωπίας στην πρεσβεία της εκάστοτε χώρας (αν δεν είσαι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά). Ρώτησα στο τέλος την Υπουργό αν, εγγραφόμενος κανείς για επιστολική, απαλλάσσεται αυτομάτως από πιθανή κλήση για παρουσία στην εφορευτική επιτροπή, και μου απάντησε ότι, όχι δεν απαλλάσσεται κανείς αυτομάτως διότι η επιστολική ψήφος είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Εσωτερικών, αλλά πιθανή κλήση στην εφορευτική επιτροπή για τις εκλογές είναι αρμοδιότητα άλλου Υπουργείου.
Στο τέλος έσκασε η βόμβα με την τελευταία ερώτηση συμπατριώτη μας προς την Υπουργό. Την ρώτησε για το αδιάβλητο της διαδικασίας σε περίπτωση που πάει κάποιος και ψηφίσει επιστολικά για τις ελληνικές ευρωεκλογές και παράλληλα πάει και ψηφίσει, για παράδειγμα, στις ολλανδικές ευρωεκλογές λίγες μέρες νωρίτερα. Μακάρι να είχα τραβήξει βιντεάκι αυτή την ερώτηση και την αντίστοιχη απάντηση. Θα είχα αποδεικτικό στοιχείο. Δεν είμαι και ρεπόρτερ, ένας χημικός μηχανικός ξενιτεμένος του Εθνικού Μετσόβειου είμαι. Πριν σας πω τι απάντησε η αξιότιμη Υπουργός, έχω να σας πω ότι εδώ στην Ολλανδία αν γίνει αντιληπτή τέτοια παρανομία υπάρχουν νομικές συνέπειες.
Η Υπουργός λοιπόν, απάντησε ότι δεν υπάρχει πανευρωπαϊκή εποπτική αρχή που να επιβλέπει ότι κάποιος διπλοψηφίζει σε δύο κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ίδιες ευρωεκλογές. Αλλά ότι επαφίεται στη δημοκρατική συνείδηση του καθενός να μην το κάνει».
Καταλάβατε; Ή δεν καταλάβατε;
Καλημερίζω τον κ. Παναγιώτη Παύλο, κάτοικο Νορβηγίας, Έλληνα απόδημο δηλαδή, ερευνητή φιλοσοφίας στο Όσλο, και από τους πρώτους που μόλις παρέλαβε στο προσωπικό του email την επιστολή της κυρίας ευρωβουλευτού βγήκε στα κάγκελα. Πού να ᾽ξερε κι αυτός ότι θα φτάσουμε σήμερα να ανακατεύεται μέχρι και η ελληνική Δικαιοσύνη! Καλημέρα κ. Παύλο!
Π.Π.: Κ. Σαχίνη καλημέρα, πολύ χαίρομαι που σας ακούω! Είμαστε κι εδώ ηλιόλουστα όπως στη Χάγη, ω του θαύματος, που αναφέρατε μόλις. Και συγκινήθηκα μάλιστα νωρίτερα ακούγοντας και τη Μελίνα που κλείνουν τριάντα χρόνια από τον θάνατό της σήμερα. Και πριν πάμε τώρα στα της κ. Ασημακοπούλου, ίσως αυτό είχε στο νου της, αυτή τη διασκευή της Μελίνας, η Υπουργός Πολιτισμού κ. Μενδώνη, που βάζει την ποσόστωση των ελληνικών τραγουδιών. Θα είχε ενδιαφέρον να το δούμε.
Άκουσα τώρα το σχόλιο αυτού του ανθρώπου και, ειλικρινά, έχω βάλει τα γέλια, έχω σημειώσει το εξής. Ήτανε 27 είπατε, του μηνός στη Χάγη η κ. Κεραμέως, έτσι;
Γ.Σ.: Ναι, ναι, ναι.
Π.Π.: Λοιπόν, αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον, γιατί στις 25 ήταν στις Βρυξέλλες. 25 Φεβρουαρίου, Κυριακή, ήταν στις Βρυξέλλες, συνάντησε τον Μητροπολίτη Βελγίου για να τον ενημερώσει για την επιστολική ψήφο. Το απόγευμα εκεί, παρομοίως όπως στη Χάγη, είχε στην Πρεσβεία των Βρυξελλών ενημερωτική συνάντηση για την επιστολική ψήφο, και δεν συμπληρώνονται πέντε εικοσιτετράωρα και σκάει η βόμβα με τα email. Οπότε θα το κουβεντιάσουμε αν πρόκειται περί επιστολικής ψήφου a la Predator, θα το δούμε πώς θα πάει…
Γ.Σ.: Σας έχω καλύτερο: έχει ένα υστερόγραφο ο φίλος μας από τη Χάγη, και θέλω να το ακούσετε για να…, το κράτησα για να σας ακούσω πρώτα. Ακούστε τί λέει εδώ.
Π.Π.: Για πείτε μου.
Γ.Σ.: «Μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου, στη Χάγη δηλαδή, ημέρα της παρουσίασης – κι έχει επισυνάψει ο άνθρωπος και φωτογραφίες – είχαν εγγραφεί συνολικά 15.000 συμπολίτες μας στην πλατφόρμα της επιστολικής ψήφου. Η πλειοψηφία ήταν εσωτερικού. Και μόλις 300 στην Ολλανδία. Οπότε, λέει, η κ. Υπουργός απευθυνόμενη στην κυρία Πρέσβη της Ελλάδας στην Ολλανδία, της είπε: “έχουμε δουλειά να κάνουμε, κυρία πρέσβη”. Αυτό συνάδει και με ένα από τα βιντεάκια που στέλνω, στο οποίο η Υπουργός λέει ότι: ᾽αν ένα πράγμα σας μείνει από την σημερινή συνάντηση είναι: να “προπαγανδίσετε” την επιστολική ψήφο᾽!».
Καταλάβατε εδώ τί λέει; Ότι αυτό ήταν ένα οργανωμένο tour, γιατί λέει μετά υπάρχει και Βέλγιο, και Ολλανδία, δεν ήρθε τυχαία εδώ στην Ολλανδία, λέει ο φίλος.
Π.Π.: Να σας πω, κ. Σαχίνη, ένα ευτράπελο, – δεν έχει ιδιαίτερη σημασία βέβαια – κόπηκε το τηλέφωνό μας το προηγούμενο μισό λεπτό, νομίζω έχει να κάνει με την υπερθέρμανση της συσκευής μου όμως κι όχι με το Predator. Αλλά κατάλαβα τί λέει στο σχόλιο, ότι επρόκειτο για ένα tour.
Αυτό που έχει σημασία όμως, είναι ότι όταν είσαι στις Βρυξέλλες, λέω εγώ τώρα, δεν είναι δα και τόσο δύσκολο ένα μέλος από το cabinet σου να δώσει ένα στικάκι στην αγαπητή φίλη της Υπουργού. Έτσι; Είναι πάρα πολύ εύκολο. Λέω εγώ τώρα… Μια σκέψη… Γι᾽ αυτό αναφέρθηκα στις 25…
Γ.Σ.: Λοιπόν. Θέλω να μου πείτε το εξής, για να γίνει καθαρό. Διότι δεν είστε ο μόνος, είστε ένας από τους δεκάδες πλέον που έχουνε βγει στα κάγκελα. Εδώ το πρώτο που πρέπει να σημειώσω είναι ότι κάθε υποψήφιος, πολιτικός, κόμμα, κλπ, πρόσβαση ακόμη και στα ηλεκτρονικά δεδομένα των εκλογικών – είμαι πολύ σαφής – καταλόγων έχει. Δεν είναι αυτό το θέμα όμως. Το ερώτημα το δικό σας είναι: «από πού κι ως πού βρέθηκε το προσωπικό μου email και στο οποίο να παραλαμβάνω, παρακαλώ πολύ, ταχυδρομικά, ηλεκτρονικά, την επικοινωνία της κ. Ασημακοπούλου. Από πού κι ως πού, λέτε, στο προσωπικό μου email; Ποιός το έδωσε; Εγώ δεν συναίνεσα».
Π.Π.: Ακριβώς, ακριβώς. Αυτό είναι το ζήτημα, και αυτό, ξέρετε, είναι η επωδός όλων όσοι έχουν καταγγείλει το ίδιο πράγμα. Και μάλιστα υπάρχουν και ωραίες αποχρώσεις που πιστοποιούν το πρόβλημα. Διότι άνθρωποι οι οποίοι δεν ψήφισαν, δεν ήταν εγγεγραμμένοι στους περσινούς καταλόγους, δεν έλαβαν κάποιο email από την κ. Ασημακοπούλου. Όλοι όσοι ήταν εγγεγραμμένοι και ψήφισαν έλαβαν email από την κ. Ασημακοπούλου, εννοώ Έλληνες του εξωτερικού. Εχθές ενημερώθηκα και για μια περίπτωση Ελληνίδας του εξωτερικού, η οποία, προσέξτε: δεν ήταν εγγεγραμμένη, δεν ψήφισε στο εξωτερικό, είναι όμως εγγεγραμμένη και λαμβάνει τα newsletter, είναι εγγεγραμμένη σε κάποια λίστα δηλαδή από το site της κ. Ασημακοπούλου, αλλά αυτή δεν έλαβε το συγκεκριμένο email!
Γ.Σ.: Μάλιστα.
Π.Π.: Οπότε, εδώ είναι προφανές – και να σας πώ και κάτι άλλο, κ. Σαχίνη. Είναι πολύ σημαντικό να το πούμε αυτό. Ακόμη και εφημερίδες μεγάλες που θα χαρακτήριζε κανείς φιλοκυβερνητικές και συστημικές, μιλούν ως δεδομένο, μιλάνε για εκλογικούς καταλόγους που διέρρευσαν στην κ. Ασημακοπούλου. Άρα έχουμε μετατοπιστεί από το «αν». Έχουμε πάει στο «πώς» τώρα, και είναι πολύ σημαντικό στοιχείο. Έβλεπα νωρίτερα ένα άρθρο, του δημοσιογράφου κ. Παπαχρήστου, που δεν τον λες και αντιπολίτευση τον κ. Παπαχρήστο, όπου είχε αυτήν τη διατύπωση. Άρα, όλοι το έχουν αποδεχθεί και αυτή τη στιγμή βλέπουμε ότι είναι μια διαδικασία όπου η κυβέρνηση προσπαθεί να μειώσει το πολιτικό κόστος αφενός, και αφετέρου να καλύψει όχι την κ. Ασημακοπούλου τόσο, όσο την Υπουργό, την κ. Κεραμέως.
Γ.Σ.: Εσείς υπαινίσεστε λοιπόν – γιατί η αρχική τοποθέτηση της κ. Ασημακοπούλου ήταν ότι, «πέντε χρόνια ως Ευρωβουλευτής μάζευα τα μέηλ εκλογέων ψηφοφόρων φίλων πολιτών και τους τα ᾽στειλα». Μετά που ζόρισε το πράγμα με το GDPR το άλλαξε. Είπε ότι, «εγώ πήρα ό,τι πήρα από το Υπουργείο Εσωτερικών». Το ΥΠΕΣ απάντησε ότι, «εμείς δίνουμε μόνο τους εκλογικούς καταλόγους, δεν δίνουμε τα προσωπικά στοιχεία γιατί είναι παραβίαση των προσωπικών δεδομένων», και κάπου εδώ μπήκε η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, μάλλον η Δικαιοσύνη, η Εισαγγελία, το Ευρωκοινοβούλιο και πάει λέγοντας. Το ερώτημα το δικό μου είναι: εσείς υπαινίσσεστε ότι η αλήθεια βρίσκεται εγγύτερα στο ότι, εκτός από εκλογικούς καταλόγους, πήρε και προσωπικά email από το ΥΠΕΣ η Ευρωβουλευτής;
Π.Π.: Οι εκλογικοί κατάλογοι, με βάση τον ισχυρισμό της κ. Ασημακοπούλου, αλλά και την κοινή πείρα – δηλαδή αν ορίζουμε ως εκλογικό κατάλογο το ότι βάζεις στην ιστοσελίδα του Υπουργείου το όνομά σου για να σου πει πού ψηφίζεις, και άρα οποιοσδήποτε βάλει ένα ονοματεπώνυμο εκεί θα του βγάλει κάποια στοιχεία, θα του βγάλει ενδεχομένως πού είναι δημότης και ποιό είναι το εκλογικό του κέντρο – αυτό καλείται εκλογικός κατάλογος…
Γ.Σ.: Μάλιστα.
Π.Π.: …Δεν είναι κάτι άλλο.
Γ.Σ.: Μάλιστα.
Π.Π.: Αλλά εκεί δεν σου βγάζει ούτε τηλέφωνο, ούτε email. Εγώ μπορώ να πάω να βάλω «Σαχίνης», ας πούμε, όταν έρθει η ώρα των εκλογών, «Γεώργιος» και να μου βγάλει πού ψηφίζετε.
Γ.Σ.: Σωστό.
Π.Π.: Δεν θα μου πει όμως το κινητό σας και το email σας, το οποίο μάλιστα έχετε δηλώσει – κατά δήλωση όλων των Ελλήνων ομογενών που κατήγγειλαν το ζήτημα –αποκλειστικά σε αυτήν την πλατφόρμα. Και άρα, αυτό είναι πολύ σημαντικό στοιχείο, γιατί αποδεικνύει ότι δεν μπορεί να το βρήκε από κάπου αλλού. Τώρα, ως προς το προηγούμενο που αναφέρατε, ότι η ίδια επικαλέστηκε ότι τα είχε συλλέξει…
Γ.Σ.: Αρχικά. Μετά τα άλλαξε…
Π.Π.: Το άλλαξε, ναι, και το ξανα–άλλαξε, αναλόγως δηλαδή απ᾽ όπου την έπαιρνε προσπαθώντας να διαφύγει. Είναι αστείο! Και φαίνεται αμέσως το ψεύδος αν σκεφθεί κανείς ότι – θυμήθηκε ξαφνικά μια τόσο επιφανής Ευρωβουλευτής, την οποία μάλιστα η Ελλάδα, ή εν πάσει περιπτώσει η κυβέρνηση, τη θεωρεί τόσο σπουδαία – θυμήθηκε εκατό ημέρες πριν από τις εκλογές να γνωστοποιήσει, ας πούμε, τις επικείμενες ευρωεκλογές;
Γιατί επί 1.725 μέρες δεν είχε επικοινωνήσει με όλους αυτούς τους πολίτες; Αν υποθέσουμε ότι αυτό που έκανε αισθανόταν ότι είναι νόμιμο; Να ενημερώσει μάλιστα ενδεχομένως και για κάποια επιτεύγματα στην ευρωκοινοβουλευτική της θητεία;
Χρειάστηκε 1.725 μέρες για να το κάνει. Ενδεχομένως τις χρειάστηκε για να συλλέξει αυτά τα email. Αλλά αν μιλάμε για τόσο διάστημα προκειμένου να συλλέξεις αυτά τα email, μάλλον τίθεται ζήτημα επάρκειας του ανθρώπου αυτού, κι αν θα πρέπει να ξαναείναι σε μια τέτοια θέση.
Γ.Σ.: Άρα, εδώ το κρίσιμο, λέτε κ. Παύλο, είναι, πώς αποκτάς πρόσβαση σε πολύ ευαίσθητα πυρηνικά μου στοιχεία – και έχω ακούσει και κάποιες εξυπνάδες, τρολιές, «καλά σοβαρά, λέει, τώρα, μες στα κινητά δεν δίνουν τα στοιχεία;» – με συγχωρείτε, δεν είναι το ίδιο, πρώτον.
Π.Π.: Αυτά είναι ανοησίες οπαδών κομματικών τυφλών.
Γ.Σ.: Δεύτερον, και πολύ βασικό. Εσείς λέτε, ότι «τέτοια πρόσβαση για να έχεις σε αυτό που έχω δηλώσει ως μέηλ και τηλέφωνο για να είμαι εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο ως απόδημος και να ψηφίσω επιστολικά, εγείρει σοβαρό θέμα». Και εγώ σας ρωτάω ευθέως: Άρα μπορεί μια εταιρεία διαχείρισης των εκλογών, κ. Παύλο, πολύ γρήγορα να δει αν την κρίσιμη ημέρα ψηφίσατε ή δεν ψηφίσατε, κι έχοντας τα μέηλ σας, και τί ψηφίσατε ή δεν ψηφίσατε, μπορεί να ψηφίσει κάποιος άλλος στη θέση σας;
Π.Π.: Έτσι, ε βέβαια. Ξέρετε κάτι, εδώ είναι πολύ κρίσιμο το σημείο και καλά κάνετε και το επισημαίνετε. Διότι από τα πρώτα πράγματα που έκανε η κ. Ασημακοπούλου, προσπαθώντας να θολώσει τα νερά, ήταν να συνδέσει αυτήν τη μαζική καταγγελία με το ζήτημα της επιστολικής ψήφου, για να μεταφέρει το επιχείρημά της στο επίπεδο ότι είναι μια πολιτική επίθεση εναντίον της μεταρρύθμισης που προωθεί η κυβέρνηση.
Αυτό ήταν και άτσαλο και επιπόλαιο και αστείο. Γιατί; Διότι το σκάνδαλο που αφορά το «emailgate», αφορά μια δεδομένη πλατφόρμα που είχε να κάνει με τις περσινές εκλογές, τις εθνικές εκλογές, τη στιγμή που οι εκλογικοί κατάλογοι της επιστολικής ψήφου δεν έχουν ακόμη συνταχθεί. Τώρα είναι, εν εξελίξει. Μας έλεγε πριν ο φίλος, ακούσαμε, ότι εγγράφονται οι άνθρωποι. Άρα, με το ότι έρχεται η ίδια και συνδέει την επιστολική ψήφο με το σκάνδαλο εις βάρος της, αυτό είναι μια σαφής προσπάθεια να καλυφθεί πίσω από μια δήθεν πολιτική επίθεση που δέχεται στο πρόσωπό της η κυβέρνηση. Από κει και πέρα όμως, το γεγονός ότι έχουμε τέτοια διατρητότητα στις κλασικές πλατφόρμες, να το πώ έτσι, στις δοκιμασμένες πλατφόρμες του ΥΠΕΣ, εκλογικών καταλόγων – εντάξει, ακόμη κι αν πει κανείς ότι ήταν μια καινοτομία αυτή καθώς για πρώτη φορά ψηφίσαμε πέρυσι σε Πρεσβείες – σας ρωτώ και σας προκαλώ να φανταστείτε και να σκεφτείτε, τί ρίσκο ανοίγει, και μας υποψιάζει αυτή η διατρητότητα του συγκεκριμένου σκανδάλου, για την επιστολική ψήφο, όπου έχεις ένα τελείως διαφορετικό concept, όπου όλα είναι ηλεκτρονικά;
Και να σας βάλω κι ένα επιπλέον στοιχείο; Η πλατφόρμα την οποία χρησιμοποίησε το γραφείο της κ. Ασημακοπούλου για να μας διαβιβάσει όλα αυτά τα μαζικά email, το mailchimp, είναι αμερικάνικη πλατφόρμα, η οποία μάλιστα ήταν και εμπλεκόμενη τότε με τις διαδικασίες εναντίον του Τραμπ, και τον είχαν και αυτοί κόψει, κλπ.
Οπότε, εμένα δεν μου εγγυάται κανείς – και έχω και την υποψία, και είναι και αστείο αυτό, διότι μπορεί εν τέλει ξέρετε, η κ. Ασημακοπούλου να έχει δίκιο, να λέει την αλήθεια, ότι «δεν τα πήρα από το Υπουργείο Εσωτερικών». Το «δεν τα πήρα από το Υπουργείο Εσωτερικών» μπορεί να σημαίνει και ότι «μου ᾽ρθαν από την Αμερική». Σας πάω λίγο μακριά, αλλά ας βγει κανείς να το διαψεύσει.
Γ.Σ.: Δηλαδή, κάνουν πάρτι οι εταιρείες με τα προσωπικά δεδομένα που καταθέτουν οι εν δυνάμει εκλογείς; Αυτό μου λέτε, ενδεχομένως;
Π.Π.: Δεν μπορεί κανείς να το διαψεύσει αυτό, αυτό σας λέω. Αυτό δεν μπορεί να διαψευστεί. Δεν σας το επαληθεύω εγώ, δεν είμαι ο ιδιοκτήτης του Predator, να πω έτσι, αλλά σας λέω εγγυημένα ότι δεν μπορεί να διαψευστεί! Αν μπορεί να διαψευστεί, ας το διαψεύσει η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων στη διαδικασία της ανάκρισης που είναι τώρα.
Γ.Σ.: Έχει πάει και στη Δικαιοσύνη η υπόθεση πια. Θέλω να μου πείτε: θα το πάτε μέχρι τέλους το θέμα παραβίασης των προσωπικών δεδομένων οι περισσότεροι εκ των αποδήμων, το GDPR;
Π.Π.: Η εικόνα που έχω, έχω μιλήσει με αρκετούς ανθρώπους – μάλιστα εχθές ακόμη, επικοινωνούσαν μαζί μου άνθρωποι από εδώ από το Όσλο, και συνάδελφοι από το πανεπιστήμιο και από ερευνητικά κέντρα, και κάποιοι από αυτούς επειδή το είχαν διαπιστώσει – μάλιστα ένας μου έστειλε email και στον τίτλο του μέηλ που μου έστειλε λέει «είμαι κι εγώ θύμα της Μισέλ» και μου γράφει ένα κατεβατό από κάτω επτά παραγράφους να μου εξηγεί όλη την περίπτωση και να μου λέει «πείτε μου τί μου προτείνετε να κάνω» – οι περισσότεροι λοιπόν που έχω μιλήσει, είναι αποφασισμένοι. Κάποιοι έχουν κάνει την καταγγελία και ως Έλληνες πολίτες στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων αλλά κυρίως και στις κατά τόπους χώρες. Εγώ για τον εαυτό μου μπορώ να σας μιλήσω, έχω μιλήσει ήδη με την αντίστοιχη νορβηγική Αρχή, η οποία θεώρησε πολύ σοβαρή την περίπτωση, και με κατεύθυναν, και τώρα έχω κάνει τη σχετική διαδικασία.
Εδώ το ζήτημα δεν είναι να κυνηγήσει κανείς την κ. Ασημακοπούλου νομικά, να της ζητήσει αποζημιώσεις κλπ. Εδώ το ζήτημα είναι να ανασχεθεί μια διαδικασία διαβλητότητας με απρόβλεπτες συνέπειες, ή αν θέλετε, με πολύ προβλεπόμενες συνέπειες, η οποία θέτει μείζονα ζητήματα λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος. Περί αυτού πρόκειται.
Γ.Σ.: Μου ᾽ρχεται είδηση από το Βερολίνο, ο φίλος ο Αλέξανδρος. Καλημέρα, λέει, «ετοιμάζομαι κι εγώ να κινήσω διαδικασίες στο Βερολίνο και πολλοί άλλοι εδώ, διότι γίναμε δέκτες στα προσωπικά μας email αυτού του περίφημου ταχυδρομείου της κ. Ευρωβουλευτού». Καταλαβαίνω ότι έχει απλωθεί σ᾽ όλη την Ευρώπη η ιστορία…
Π.Π.: Δεν είναι μόνο Ευρώπη, είναι και Αμερική και Ιαπωνία. Άνθρωπος από Ιαπωνία επικοινώνησε μαζί μου πριν λίγες ημέρες.
Γ.Σ.: Μάλιστα. Εδώ ο Νίκος από το Λονδίνο λέει: «η κ. Ασημακοπούλου μάλλον την πάτησε σαν αγράμματη. Δεν ήταν σε γνώση της ότι πλέον όλες οι γνωστές πλατφόρμες προσφέρουν τη δυνατότητα δημιουργίας άπειρων email με διαφορετικά ονόματα που όμως είναι από τον ίδιο λογαριασμό». Αποδεικνύεται, λέει, πανεύκολα αυτό, άλλος φίλος το λέει αυτό. Εγώ αντιλαμβάνομαι…
Π.Π.: Αυτό ξέρετε γιατί το λέει; Το λέει γιατί υπάρχουν κάποιοι συμπατριώτες μας ομογενείς οι οποίοι χρησιμοποιούν diversified, διαφοροποιημένους λογαριασμούς, για να τους χρησιμοποιούν σε αντίστοιχες υπηρεσίες. Και καταλαβαίνετε ότι απ᾽ αυτήν τη διαφοροποίηση ξέρουν πάρα πολύ καλά εάν έχει διαρρεύσει το μέηλ τους. Γιατί; Διότι βάζεις, ένα λογαριασμό, ας πούμε «παναγιώτης παύλος», αντί για να βάλεις σκέτο @ σ᾽ ένα domain, βάζεις κι ένα + δίπλα, ή βάζεις έναν αριθμό. Φτιάχνεις τρεις, τέσσερεις τέτοιους λογαριασμούς, με τέσσερεις αριθμούς. Και λες: αυτόν το λογαριασμό με τον αριθμό 1 στο τέλος τον έχω για το Υπουργείο Εσωτερικών, τον άλλον με το νούμερο 2 τον έχω για το κεντρικό σύστημα της Εφορείας…
Γ.Σ.: Το Taxis, ναι, ναι.
Π.Π.: Το Taxis, μπράβο, και άρα ξέρω πού χρησιμοποιώ τον κάθε λογαριασμό. Οπότε όταν μου έρθει εμένα στην αντίστοιχη διεύθυνση ένα email από την κ. Ασημακοπούλου, στην ουσία αυτό μου έχει τροχοδείξει από πού έχει γίνει η διαρροή. Είναι τόσο απλό.
Γ.Σ.: Ναι, είναι σαφές. Ξέρετε, κ. Παύλο, και μάλλον το ξέρετε, τη δεκαετία του ᾽60 υπήρχε ένα αφήγημα ότι στην Ελλάδα ψήφισαν και τα δέντρα. Υπονοούσε αυτό ότι οι διευθύνσεις στο κλινόν άστυ, και μάλιστα στο κέντρο της πόλεως, όπως η Βασιλίσσης Σοφίας, δεν αντιστοιχούσαν σε πολυκατοικίες ή διαμερίσματα ή σπίτια, αλλά σε δένδρα. Αυτό συνέβαινε. Εδώ υπάρχει περίπτωση στην ηλεκτρονική διαδικασία να μας προκύψουν ηλεκτρονικά δένδρα; Θέλω να πω, υπάρχει ένα θέμα πια, έτσι;
Π.Π.: Δεν το αποκλείω καθόλου. Κοιτάξτε, αυτό είναι και τεχνικό ζήτημα και πολιτικό ζήτημα. Το τεχνικό δεν θα το θείξω διότι δεν είμαι τεχνικός, αλλά έχουμε ενδείξεις εν πάσει περιπτώσει. Το πολιτικό όμως, ως πολίτης το βλέπω, και το έχω βιώσει και το βιώνω κάθε μέρα, είναι ότι, εάν έχουμε πολιτικούς άρχοντες, εκπροσώπους, οι οποίοι αισθάνονται ότι στα μάτια τους οι πολίτες είναι τόσο εύκολα αντικείμενα εκμετάλλευσης – και υβριστικής εκμετάλλευσης, διότι όταν μου παραβιάζεις τα προσωπικά δεδομένα, τα οποία μάλιστα εσύ έχεις διαφημίσει το 2018 ως μέρος της πολιτικής σου συνεισφοράς, όταν μου τα παραβιάζεις λοιπόν με έναν τρόπο πρόστυχο, θα έλεγα, αυτό δείχνει πολλά για το πολιτικό σου ήθος. Και άρα, δείχνει ότι είσαι άνθρωπος χωρίς φραγμούς και ενδοιασμούς να κάνεις κάθε είδους νοθεία που θα απαιτηθεί προς το επιθυμητό αποτέλεσμα. Νομίζω απαντάει αυτό που σας λέω στο ερώτημα.
Γ.Σ.: Υπάρχει περίπτωση να είχατε συναινέσει στη συλλογή του email σας;
Π.Π.: Στη συγκεκριμένη κυρία…;
Γ.Σ.: Ναι, ναι, μάλιστα.
Π.Π.: …Που βγήκε και είπε δημόσια σε τηλεοπτική εκπομπή «θα σε πάω αίμα»;
Δεν είναι το ποιόν μου αυτό, κε Σαχίνη.
Ή, που βγήκε στην Ευρωβουλή και προσέβαλε τη συνάδελφό της – και, επιτρέψτε μου, δεν μιλάω κομματικά και οι ακροατές μας ας μην μπερδευτούν. Μιλάω καθαρά πολιτικά και ως Έλληνας που έχει μια αντίληψη ήθους και αξίας της ζωής. Όταν αδειάζεις ένα συνάδελφό σου και του μιλάς τόσο υποτιμητικά και αναγκάζεται η πρόεδρος της συνεδρίασης να σε μαζέψει και να σου πει «άντε, κυρία μου, φύγε τώρα, φτάνει», γιατί αυτό έγινε, για όσους είδαν αυτό, ε όχι! Θα ᾽ταν ο τελευταίος άνθρωπος που θα σκεφτόμουν ποτέ στη ζωή μου να ασχοληθώ για να έχω μια πολιτική επικοινωνία. Και σας το λέω με πάσα ειλικρίνεια και δίχως πάθος.
Γ.Σ.: Επειδή δεν είναι κομματικό, έχετε δίκιο, και απευθύνεται στους απόδημους Έλληνες, εγώ οφείλω να σας το πω: Υπάρχει ένα κόμμα του Κοινοβουλίου, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας, το οποίο εξαρχής έθεσε σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία και την εγγύηση του αδιάβλητου μέσω της χρήσης των πλατφορμών. Και με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, κ. Παύλο, βλέπω ότι, το λιγότερο λιγότερο, εγείρονται ερωτηματικά. Δε θα πάω παρακάτω. Εγείρονται ερωτηματικά.
Π.Π.: Το ΚΚΕ τις τελευταίες δυό βδομάδες εμένα προσωπικά με έχει εκπλήξει. Καταρχήν με τη στάση που τήρησε στο ζήτημα του γάμου ομοφυλοφίλων και τώρα σε σχέση με αυτό το συμβάν που αναφέρεται και στην ανακοίνωσή του. Φαίνεται δηλαδή ότι άρχισαν αυτοί οι άνθρωποι, ας πούμε, με κάποιο τρόπο να στροφάρουν εντυπωσιακά, να το πω έτσι. Δεν το περίμενα.
Γ.Σ.: Εγώ το θέτω για άλλο λόγο. Κατά τη γνώμη σας, χρειάζεται πια απόδειξη εγγυήσεων; Διότι κοιτάξτε, εδώ ο φίλος από τη Χάγη, που πήγε ο άνθρωπος με δικά του έξοδα στο Άμστερνταμ για να ενημερωθεί για την επιστολική ψήφο παρούσης της Υπουργού Εσωτερικών, άκουσε και το ερώτημα: «Υπάρχει κανείς να με ελέγξει, αν ψηφίσω στις ολλανδικές ευρωεκλογές, που είναι λίγες μέρες νωρίτερα, και μετά στις ελληνικές»; Και η απάντηση της Υπουργού ήταν ότι δεν υπάρχει πανευρωπαϊκά ένα εποπτικό [όργανο]. Άρα; Επαφίεται στη δημοκρατική συνείδηση. Εντάξει, όλοι την έχουν;
Π.Π.: Όλοι όσοι ψήφισαν την κ. Ασημακοπούλου και την κάθε κ. Ασημακοπούλου, γιατί δεν είναι να το προσωποποιούμε το ζήτημα, έχουν και την αντίστοιχη συνείδηση. Οπότε εκεί η κ. Κεραμέως απάντησε στον φίλο μας με την απαιτούμενη πολιτική ορθότητα και την ειλικρίνεια. Δεν μπορούσε και να κρυφτεί, δεν μπορούσε να πει και κάτι άλλο. Αλλά καταλαβαίνετε ότι δεν είμαστε σε αυτό το επίπεδο κατάκτησης του δημοκρατικού πολιτεύματος, όπως τουλάχιστον οι Σκανδιναβοί. Δηλαδή, ο Σκανδιναβός, αν έχει τη δυνατότητα να κλέψει το κράτος, θα είναι ο πρώτος ο οποίος θα προστατεύσει το κράτος από το να μην κλαπεί το κράτος από τον ίδιο. Στην Ελλάδα δεν νομίζω ότι μπορούμε να μιλάμε για κάτι τέτοιο και άρα σαφώς υπάρχει ζήτημα εγγυήσεων εδώ.
Νομίζω ότι το ζήτημα της επιστολικής ψήφου έχει καταρχήν αποκλειστικό κίνητρο το να ενισχυθεί η κομματική βάση, να ενισχυθεί ψηφοφορικά το κυβερνών κόμμα στην παρούσα περίπτωση. Διότι ο τρόπος με τον οποίο προωθείται η διαδικασία είναι αρκετά εσπευσμένος και αποδεικνύεται εν τοις πράγμασι με αφορμή αυτό το συμβάν, ότι οι διαδικασίες δεν είναι διασφαλισμένες. Υπάρχει ζήτημα δηλαδή. Υπάρχει ζήτημα leak, διαρροής. Και αυτό είναι σοβαρό.
Γ.Σ.: Τί περιμένετε πλέον να ξεκαθαρίσει; Τί είναι αυτό που ζητάτε δηλαδή;
Π.Π.: Εγώ ως πολίτης καταρχήν, Έλληνας του εξωτερικού, περιμένω – δεν ξέρω αν ματαίως περιμένω – κάποια στιγμή οι άνθρωποι που ασχολούνται επαγγελματικά με την πολιτική στην Ελλάδα να πάψουν να διαπομπεύουν τη δική τους αξιοπρέπεια πρωτίστως. Γιατί, εδώ που τα λέμε, η κ. Ασημακοπούλου έχει εκθέσει τον εαυτό της ανεπανόρθωτα. Να συνειδητοποιήσουν ότι βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή ως χώρα και ως κοινωνία σε ένα μεταίχμιο πάρα πολύ κρίσιμο.
Ο κ. Κωστής στο συνέδριο της Καθημερινής την προηγούμενη βδομάδα στην Αθήνα μίλησε για τον θάνατο της μεταπολίτευσης, συμφωνώ απολύτως. Το ίδιο αναρωτήθηκα κι εγώ όταν η Καθημερινή έκανε αυτό το συνέδριο. Λέω, γιατί; Είναι κηδεία μάλλον αυτό που θα εορτάσουμε. Άρα όταν βρισκόμαστε σε μια τέτοια κρίση ως ελληνική κοινωνία με εκρηκτικές εσωτερικές προκλήσεις και εκρηκτικές εξωτερικές προκλήσεις, το στοιχειώδες που περιμένει ένας Έλληνας πολίτης του εξωτερικού είναι μια ειλικρίνεια, μια τιμιότητα, μια στοιχειώδης αντίληψη, μια στοιχειώδης ευαισθησία και ενσυναίσθηση αυτών των ανθρώπων.
Και να το χαριτολογήσω και λίγο, λέγανε διάφοροι παλιά, έμπειροι με την πολιτική ότι, «εντάξει, οι του ΠΑΣΟΚ που ήτανε πολλά χρόνια στην εξουσία είχανε μάθει να κάνουν τις διάφορες λοβιτούρες με τρόπο πάρα πολύ καλλιτεχνικό, δεν τους έπαιρνε κανείς χαμπάρι. Ενώ, η Δεξιά τα κάνει άτσαλα, και τους παίρνουνε χαμπάρι». Αυτό δεν ξέρω πόση αλήθεια έχει ή πόσο βοηθάει τη συζήτηση. Αλλά φαίνεται ότι αυτή τη στιγμή που η Ελλάδα στο 2024 έχει αυτήν την κυβέρνηση που έχει και αντιμετωπίζει τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει, νομίζω απαιτείται ύψιστη επίδειξη ήθους από τον καθένα. Και το λέω με πάρα πολύ φιλικό τρόπο, μολονότι εγώ είμαι πολύ κριτικός σε συγκεκριμένα ζητήματα – και το ξέρετε – στην παρούσα κυβέρνηση. Αλλά δεν είμαι εμπαθής και ούτε κάνω κομματική κριτική. Δηλαδή το θετικό θα βγω και θα το εκθειάσω.
Γ.Σ.: Άρα εδώ, απ᾽ ότι αντιλαμβάνομαι, είναι μιας κομβικής σημασίας ιστορία. Μου λέει εδώ ο Βαγγέλης από τα Χανιά: «τα ίδια με τα μέηλ δεν ισχύουν και με τους ντόπιους υποψηφίους; Μου στέλνουν email άτομα που δεν έχω καμία σχέση μαζί τους και ούτε τους γνωρίζω. Πού το βρήκαν το μέηλ; Μήπως πρέπει να κινήσουμε τις ίδιες διαδικασίες»; Βαγγέλη, αν είναι το προσωπικό σου μέηλ και δεν το έχεις συναινέσει, βεβαίως! Δικαιούσαι να το κάνεις αυτό.
Π.Π.: Κοιτάξτε, το πρόβλημα το ιδιαίτερο σε αυτή την περίπτωση – καταλαβαίνω αυτό που λέει και έτσι είναι, εξάλλου και ο δημοσιογράφος ο κ. Ευγενίδης, προχθές στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Star στην κ. Ζαχαρέα, είπε, δεν είναι η πρώτη φορά που οι πολιτικοί διακινούν email και sms, αλλά είναι η πρώτη φορά που εγκαλούνται δημοσίως και αρμοδίως – το ιδιαίτερο σε αυτήν την περίπτωση και το κρίσιμο, είναι ότι η διαρροή είναι 99% από τους επίσημους εκλογικούς καταλόγους του Υπουργείου Εσωτερικών. Και όταν ο πολίτης πλέον αντιλαμβάνεται ότι το κράτος δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις έναντι του πολίτη, που αφορούν τα ευαίσθητα ζητήματα της ασφάλειας στοιχείων της ταυτότητάς του, αυτό είναι πολύ πιο κρίσιμο από το ότι ενδεχομένως ο τάδε υποψήφιος βουλευτής πήγε στο τάδε χωριό, μαζεύτηκαν εκατό άνθρωποι, γράψανε τα ονόματά τους σε μια λίστα, τηλέφωνα, email επικοινωνίας, τα πέρασαν οι κοπελιές της γραμματείας του σε ένα εξελάκι και αυτό το εξελάκι μετά γυρίζει μεταξύ των υποψηφίων και λαμβάνονται email. Αυτό είναι κάτι άλλο, κ. Σαχίνη.
Γ.Σ.: Σωστά το λέτε.
Π.Π.: Εδώ μιλάμε για ένα μείζον ζήτημα λειτουργίας του κράτους, θεσμικής ανωμαλίας και κλονισμού της εμπιστοσύνης του πολίτη. Εγώ δεν είμαι άνθρωπος που ενοχλούμαι εύκολα από πράγματα. Αλλά πρέπει να σας πω ότι, όταν συνειδητοποίησα ότι μου ήρθε το email της κ. Ασημακοπούλου, και μάλιστα από αμερικάνικη πλατφόρμα, μιάμιση ώρα πριν του ΥΠΕΣ, όταν το συνειδητοποίησα λίγες ώρες αργότερα, ενοχλήθηκα. Εκνευρίστηκα. Ήταν μια θρασεία πράξη από πλευράς της και με ενόχλησε πάρα πολύ. Και με άγχωσε, με ποιά έννοια: Εάν αυτή έχει πρόσβαση σε αυτό από την πηγή που είμαι σχεδόν βέβαιος ότι το έχει, τότε ποιός άλλος έχει τί; Ήταν το ερώτημα στον εαυτό μου.
Γ.Σ.: Κρίσιμο τελευταίο ερώτημα, δεν θα πάω παρακάτω σήμερα τη συζήτηση, θα την κάνουμε την άλλη βδομάδα και θα μιλήσουμε και για εθνικά. Αλλά θέλω να σας ρωτήσω ευθέως. Εάν δεν ξεκαθαρίσει πειστικά το κλίμα, θα πάτε να ψηφίσετε;
Ή εγείρετε ερωτηματικά, αν θέλετε και προσωπικά ερωτηματικά, «εγώ να πάω να ψηφίσω και να το ξέρουν οι μισοί όσοι τί έχω ψηφίσει; Δικό μου δικαίωμα δεν είναι»;
Π.Π.: Μπορώ να σας απαντήσω πολύ εύκολα, και την έχω έτοιμη την απάντηση ήδη από πριν που αναφερόσασταν στους 15.000 εγγεγραμμένους. Δεν υπάρχει περίπτωση εγώ να χρησιμοποιήσω την επιστολική ψήφο. Αν αποφασίσω να ψηφίσω, που ενδεχομένως θα το κάνω για πολλούς λόγους, θα πάρω το αεροπλάνο – δόξα τω Θεώ έχω την άνεση – θα πληρώσω ένα εισιτήριο στην Aegean και θα κατέβω να ψηφίσω. Θα αλλάξω δηλαδή την εκλογική κατάστασή μου, νομίζω έχω ακόμη το περιθώριο – πρέπει να το δω κιόλας που με ρωτάτε – και θα κατέβω στην Ελλάδα να ψηφίσω. Δεν το κάνω αυτό [δεν ψηφίζω επιστολικά], μέχρι η κυβέρνηση και το ελληνικό κράτος να αποδείξει ότι ξέρει τί του γίνεται.
Γιατί, ξέρετε; Αυτές τώρα οι διαδικασίες, και οι δηλώσεις της Υπουργού που βγήκε μετά από τρία εικοσιτετράωρα – γιατί περίμενε και αυτή να δει, επειδή προφανώς ή ξέρει πολύ καλά τί έγινε και ήθελε χρόνο, πίστωση χρόνου για να το καλύψει, ή δεν ήξερε και αυτή τί της γινότανε και άρα ειλικρινώς απήντησε και είπε ότι ενδέχεται να υπάρχει αυτό. Άρα, αν δεν ξέρουν κι αυτοί τί τους γίνεται, ε όχι, δεν θα πάω εγώ να ψηφίσω ηλεκτρονικά, με συγχωρείτε.
Γ.Σ.: Μάλιστα. Λέτε ότι η Υπουργός Εσωτερικών ήδη έχει παραγγείλει εσωτερική ενέργεια για την ασφάλεια των πλατφορμών του Υπουργείου, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα.
Π.Π.: Μα, πέσανε όλες οι σελίδες! Αν δείτε, εδώ και πάνω από τριάντα ώρες νομίζω, οι servers του apodimoi.gov.gr, στην αρχή ήταν περιορισμένη η πρόσβαση, και μετά πέσανε, τους ρίξανε τελείως. Σημαίνει ότι κάτι υπάρχει.
Γ.Σ.: Μάλιστα. Και μετά είπαν ότι υπάρχει μια άλλη διεύθυνση πια που έχει ανανεωθεί, και δεν είναι αυτή που βάζουν οι απόδημοι, «πιάσε τ᾽ αυγό και κούρευ᾽ το». Μάλιστα, καταλάβαμε…
Π.Π.: Το ότι όμως κλείσανε εντελώς, ενώ πριν είχαν εφαρμόσει ένα πιο μετριοπαθές περιοριστικό μέτρο και εν συνεχεία το κάνανε τελείως ριζοσπαστικό, σημαίνει ότι είναι σοβαρό το θέμα.
Το ελληνικό κράτος, ξέρετε, έχει και πάρα πολύ ικανούς λειτουργούς, μιλώ για δημοσίους υπαλλήλους σε θέσεις κομβικές, και ειδικούς ανθρώπους. Έχει πάρα πολύ ικανούς ανθρώπους και ξέρουν να αντιλαμβάνονται τις καταστάσεις. Άρα, εκτιμώ ότι αυτό το απότομο κλείσιμο εντελώς της πρόσβασης, που πλέον γράφεις «απόδημοι» και σου λέει ότι «αυτή η σελίδα δεν μπορεί να ανοιχθεί», σημαίνει κάτι σοβαρό.
Γ.Σ.: Θα τα ξαναπούμε, κ. Παύλο, από βδομάδα. Θέλω να σας ευχαριστήσω.
Π.Π.: Κ. Σαχίνη, χάρηκα κι εγώ, να σας ευχαριστήσω, και ελπίζω να μη χρειαστεί να ασχοληθούμε πάλι. Γιατί, ξέρετε, είναι και κουραστικό να ξοδεύει κανείς έτσι χρόνο και ενέργεια να κυνηγάει ανθρώπους οι οποίοι αμείβονται τόσο αδρά. Δηλαδή, η κ. Ασημακοπούλου, όπως και κάθε ευρωβουλευτής, βγάζει το χρόνο μεικτά 150.000 ευρώ. Είναι αμαρτία από τον Θεό να καθόμαστε τώρα εμείς, οι Έλληνες πολίτες του εξωτερικού, που έχουμε χίλιες δυό δουλειές, να δαπανούμε χρόνο και ενέργεια για να ελέγχουμε, ας πούμε, ανθρώπους που υποτίθεται ότι είναι εκεί, τους ψηφίζει ο ελληνικός λαός γιατί τους κρίνει ικανούς… Αυτά ας τα σκεφθεί ο κ. Μητσοτάκης όταν θα εγκρίνει τη λίστα των υποψηφίων. Και το λέω ως επιστήμονας και ως πολίτης. Το έχω απαίτηση αυτό.
Γ.Σ.: Καλημέρα κ. Παύλο, καλή δύναμη!
Π.Π.: Χάρηκα, να είστε καλά!
* Απομαγνητοφώνηση συνέντευξης στην πρωινή εκπομπή του Γιώργου Σαχίνη στον Ράδιο 98.4, Τετάρτη 6 Μαρτίου 2024. Πηγή: