Ο Ιωάννης Φιλιππάκης, ο εκδότης της εφημερίδας «Δημοκρατία», ο οποίος κράτησε Θερμοπύλες και διώχτηκε ανελέητα από το διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας, το ίδιο σύστημα που κατέστρεψε το εθνικό σύστημα υγείας και οδήγησε στο θάνατο χιλιάδες Έλληνες, αμετάκλητα δικαιωμένος, μιλάει στο Kontra24 και την Αναστασία Γιάμαλη και αποκαλύπτει, με απόλυτη ειλικρίνεια, αυτά που πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι Έλληνες.
Αναφέρεται στην ελευθερία του τύπου, το μέλλον της έντυπης δημοσιογραφίας ενώ θεωρεί πως «οι εκδότες που συναγελάζονται με τους πολιτικούς, νομίζω διαλέγουν λάθος δρόμο και το πλήρωσαν οι εκδότες αυτό. Ο κόσμος ταύτισε εκδότη με τον πολιτικό και αυτό είναι πάρα πολύ κακό».
Αναστασία Γιάμαλη: Θέλω να μου πείτε, γιατί αυτή την προσπάθεια να μας ξανάρθετε την έχουμε ξανακάνει παλαιότερα, θα πω μετά γι’ αυτό, γιατί αποφασίσατε σ’ αυτή τη χρονική περίοδο να δείτε το μπροστά της κάμερας.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Κατ’ αρχήν, θεωρώ ότι ένας εκδότης δεν είναι ανάγκη να είναι μπροστά στις κάμερες. Αυτή είναι μια δουλειά που αφορά πιο πολύ δημοσιογράφους, σχολιαστές κλπ. Άρα, γενικώς κι εδώ και πολλά χρόνια που ασκώ το επάγγελμα του εκδότη έχοντας ξεκινήσει από το μηδέν, δεν ήθελα κανενός είδους δημοσιότητα κι εμφάνιση στην τηλεόραση. Σήμερα δεν θα πω ότι άλλαξαν οι συνθήκες και τα πιστεύω μου, αλλά θεωρώ ότι είναι μια κατάλληλη στιγμή να πούμε ορισμένα πράγματα, να δουν ίσως οι τηλεθεατές σας το πρόσωπο που κρύβεται πίσω από κάποιες εφημερίδες για να μην έχουν απορίες και να απαντήσω σε όποια ερωτήματα μπορεί να έχετε.
Αναστασία Γιάμαλη: Εμείς είχαμε επιχειρήσει όταν υπήρχε η υπόθεση Novartis να συζητήσουμε μαζί σας όταν είχατε κατηγορηθεί από βήματος βουλής μαζί με τον Κώστα Βαξεβάνη ως συμμορία και ως υπόκοσμος. Απαλλαγήκατε με βούλευμα από την ανακρίτρια του ειδικού δικαστηρίου από αυτή την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης, θέλετε όμως να μας πείτε λίγα χρόνια αργότερα τι συνέβη τότε;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Να διευκρινίσουμε κάτι γιατί νομίζω ότι ο κόσμος δεν αντιλαμβάνεται εύκολα τη διαφορά. Είναι νομική η διαφορά των όρων. Οι σπουδές μου στη Νομική με βοήθησαν και τότε να αντιμετωπίσω αυτή τη λαίλαπα και να αντιλαμβάνομαι και τι σημαίνει. Εμείς απαλλαγήκαμε. Αθωωθήκαμε. Οι πολιτικοί που εμπλέκονταν στο σκάνδαλο Novartis, απλώς αρχειοθετήθηκαν! Για να καταλάβουν οι τηλεθεατές μας τι σημαίνει αυτό, σημαίνει ότι αν υπάρξουν νέα στοιχεία ή αν και τα ίδια τα στοιχεία που υπάρχουν στους φακέλους τους, κριθούν από κάποια επόμενη εισαγγελική αρχή ότι επιβαρρύνουν την θέση τους μπορεί να ανασυρθούν από το αρχείο οι υποθέσεις τους. Άρα, δεν αθωώθηκαν, έχουν αρχειοθετηθεί. Τώρα πάμε στην συγκεκριμένη περίοδο που οφείλω να ομολογήσω ήταν πολύ δύσκολη για την προσωπική μου ζωή, για την επαγγελματική μου, ακόμα και για τα οικονομικά μου. Φτάνει να σας πω ότι τις φωτοτυπίες της δικογραφίες που ήταν πάνω από 300.000 σελίδες, τις πληρώσαμε για να τις πάρουμε. Άρα, αντιλαμβάνεστε για πόσα έξοδα κανείς μπήκε, μάλλον για κάποιο καπρίτσιο. Θα έλεγα ότι η Novartis ήταν μια πολύ μεγάλη υπόθεση. Θα έλεγα ότι η σκευωρία ήταν αυτό που συνέβη σε κάποιους πολιτικούς, εισαγγελείς, εκδότες και δημοσιογράφους στην περίοδο εκείνη και όχι η εξέταση της Novartis κατά την βουλή και όλη την προηγούμενη περίοδο. Και θα έλεγα ότι προσπάθησε ένα σύστημα ολόκληρο τότε, παραδειγματικά να τιμωρήσει τους εισαγγελείς, τους πολιτικούς, τους εκδότες και δημοσιογράφους που προσπάθησαν να διαλευκάνουν ένα σκάνδαλο. Δίνοντας κι ένα μήνυμα στο μέλλον κανείς άλλος να μην τολμήσει να λειτουργήσει ανάλογα.
Αναστασία Γιάμαλη: Άρα, ήταν η πρώτη φορά που σας χαρακτήριζαν συμμορία και υπόκοσμο αν καταλαβαίνω καλά στην εκδοτική σας καριέρα.
Ιωάννης Φιλιππάκης: (γελάει) Ναι. Και μάλιστα μου έκανε τρομερή εντύπωση ότι στη βουλή ο πρωθυπουργός άκριτα προσπάθησε να προδικάσει το αποτέλεσμα της δικαιοσύνης. Είναι εντυπωσιακό ένας πρωθυπουργός να αναφέρεται έτσι για επαγγελματίες οι οποίοι εν τέλει κιόλας αθωώθηκαν.
Αναστασία Γιάμαλη: Θεωρείτε ότι αυτή η αναφορά συνιστούσε παρέμβαση στη δικαιοσύνη;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Προσπάθεια τουλάχιστον σίγουρα. Και θα έλεγα ότι η εμπλοκή των προσώπων στην υπόθεση αυτή ήταν μια εκδικητική πράξη των εμπλεκόμενων πολιτικών και παράλληλα της κυβέρνησης εκείνης της εποχής που θα μπορούσαν με έναν σμπάρο δυο τριγώνια. Και τιμωρούν οι παλιοί και στριμώχνουν οι καινούργιοι.
Αναστασία Γιάμαλη: Το τελευταίο διάστημα έχετε ασκήσει δριμεία κριτική στο Μέγαρο Μαξίμου καταγγέλλοντας αποκλεισμό από τη χρηματοδότηση, από τις κρατικές ενισχύσεις.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Θα σας πω το εξής. Τον Απρίλιο βγήκε μια υπουργική απόφαση, αν θυμάμαι καλά, που περιελάμβανε μια ενίσχυση των εφημερίδων, οι οποίες σε όλη την Ευρώπη ενισχύονται γιατί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Τον Ιούνιο ανακοινώθηκε η πρώτη φάση της χρηματοδότησης και ξαφνικά στις 18 Οκτωβρίου βγήκε μια ΚΥΑ που εντός δυο ημερών άλλαζε όλες τις προϋποθέσεις. Μια ΚΥΑ φωτογραφική. Το μόνο που δεν έγραφε ήταν το όνομά μου. Δηλαδή, θα ήταν πιο θαρραλέο να πούνε ότι οι εφημερίδες που εκδίδει ο κύριος Φιλιππάκης ή που νομίζουμε ότι εκδίδει, δεν χρηματοδοτούνται. Εν πάση περιπτώσει, εμείς πληρούμε όλα τα στοιχεία που θα έπρεπε για να χρηματοδοτηθούμε και με έναν περίεργο τρόπο δεν μπήκαμε στο κομμάτι της επιδότησης. Δεν θέλω να κάτσω, όμως, περισσότερο γι’ αυτό, γιατί θεωρώ ότι αυτές είναι εκδικητικές προσπάθειες και είναι σε ένα πλέγμα κινήσεων της κυβέρνησης ενάντια στον Τύπο, η οποία μας έχει φέρει στην κατάταξη για την ελευθερία του Τύπου εκεί που μας έχει φέρει.
Αναστασία Γιάμαλη: Εκδικητικές απέναντί σας γιατί, όμως, κύριε Φιλιππάκη;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Γιατί είμαστε εφημερίδες που απλώς κάνουν καλά τη δουλειά τους. Δηλαδή, ποιος είναι ο ρόλος των εφημερίδων; Είναι να ασκούν κριτική στην εξουσία. Στην εκάστοτε εξουσία και στην εκάστοτε κυβέρνηση. Θα έλεγα ότι νιώθω πολύ χαρούμενος όταν με συναντούν άγνωστοι, γνωστοί, φίλοι και με ρωτάνε «μα τελικά ποιον υποστηρίζετε;». Δεν υποστηρίζουμε κανέναν. Υποστηρίζουμε τις αρχές για τις οποίες εκδίδουμε της εφημερίδες μας. Η «Δημοκρατία» όταν εκδόθηκε είχε μια ιδρυτική διακήρυξη. Και ανέφερε τις αρχές στις οποίες πιστεύει. Τις επαναλαμβάνουμε δε κάθε χρόνο στην επέτειο έκδοσής μας. Για να βλέπουν οι αναγνώστες αν όντως αυτόν τον χρόνο που πέρασε τις τηρούμε. Αυτό είναι η δική μας δουλειά. Δεν είναι η δουλειά μας να λιβανίζουμε καμία κυβέρνηση και κανέναν υπουργό.
Αναστασία Γιάμαλη: Βέβαια, αν θυμάμαι καλά όταν πρωτοεκδόθηκε η εφημερίδα «Δημοκρατία» ήταν φιλική τότε προς την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά και μετέπειτα στράφηκε εναντίον του. Γιατί έγινε αυτό;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Κατ’ αρχήν, να σας πω πολύ σύντομα πως βγήκε η «Δημοκρατία». Την εμπνευστήκαμε την ημέρα της εκλογής του νέου αρχηγού της ΝΔ, που ήταν μια διαδικασία τότε μεταξύ του κ. Σαμαρά και της κ. Μπακογιάννη. Τότε πρωτοφανώς 800.000 ψηφοφόροι της ΝΔ, πραγματικοί ψηφοφόροι και φίλοι της ΝΔ, πήγαν να ψηφίσουν τον αρχηγό τους. Αυτό δεν ήταν κάτι συνηθισμένο για ένα συντηρητικό κόμμα. Ήταν μεγάλη έκπληξη. Μέσα λοιπόν απ’ αυτή τη διαδικασία και κάνοντας μια χαρτογράφηση του Τύπου και της παράταξης εκείνη την εποχή, θεώρησα ότι υπήρχε ένα κενό. Ότι αυτοί οι άνθρωποι ή η πλειοψηφία τους, δεν είχαν Μέσο να εκφραστούν. Κι έτσι εμπνεύστηκα κι έβγαλα την «Δημοκρατία». Η σχέση μου με τον κ. Σαμαρά ήταν πολλά χρόνια από το 1987 φιλική. Μάλιστα, για να σας κάνω κι ένα μικρό χαριτωμένο κουτσομπολιό, όταν του ανακοίνωσα ότι θα βγάλω την εφημερίδα με ρώτησε «τι χρειάζεσαι»; Προφανώς ένας πολιτικός όταν ρωτάει έναν εκδότη τι χρειάζεται, θεωρεί κανείς τι χρειάζεται οικονομικά, τι χρειάζεται με κάποιον τρόπο. Του είπα ότι δεν χρειάζομαι τίποτα. Χρειάζομαι απλώς να το ξέρεις. Κι έτσι εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2010 η «Δημοκρατία». Μέσα σε έναν χρόνο συγκρουστήκαμε με τον κ. Σαμαρά. Αλλά δεν συγκρουστήκαμε γιατί αλλάξαμε γνώμη εμείς, αλλά επειδή άλλαξε πολιτική ο κ. Σαμαράς. Όταν τον Νοέμβριο του 2011 εντάχθηκε σε μια κυβέρνηση που μέχρι το προηγούμενο βράδυ κατέκρινε την προοπτική μιας τέτοιας κυβέρνησης και ξαφνικά σε μια βραδιά έκανε μια τεράστια κωλοτούμπα, δεν μπορούσε η εφημερίδα μου να αλλάξει κι εκείνη. Ξέρετε, εμείς έχουμε αναγνώστες. Έχουμε ανθρώπους που δίνουν ένα ευρώ και πάνε και μας αγοράζουνε. Δεν μπορούμε να τους πουλήσουμε σε ένα βράδυ. Ευτυχώς δε εμείναμε στις αρχές μας και διασωθήκαμε και υπάρχουμε ακόμα.
Αναστασία Γιάμαλη: Άρα, για να το κατανοήσω, εσείς πριν 13 χρόνια βγάζατε την εφημερίδα «Δημοκρατία» για να στηρίξετε την κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά…
Ιωάννης Φιλιππάκης: …Όχι για να στηρίξουμε την κυβέρνηση. Είχαμε κοινές αρχές και ιδεολογία.
Αναστασία Γιάμαλη: Στηρίζοντας, λοιπόν, ιδεολογικά τον Αντώνη Σαμαρά κι αυτά που πρέσβευε μέχρι τότε, έναν χρόνο μετά τα σπάσατε γιατί διαφωνήσατε με την πολιτική του…
Ιωάννης Φιλιππάκης: Κυρία Γιάμαλη, δεν τα σπάμε με τους πολιτικούς. Εμείς κρίνουμε τους πολιτικούς. Αν ο πολιτικός από εκεί που υποστήριζε τον Παναθηναϊκό γίνεται Ολυμπιακός, δεν μπορούμε εμείς να το ανεχτούμε.
Αναστασία Γιάμαλη: Κατανοητό. Όμως φτάνουμε στο πέρυσι να χαρακτηρίζεστε συμμορία και εγκληματική οργάνωση. Όπως και να έχει είναι τεράστια η απόσταση μεταξύ των δυο. Τι μεσολάβησε;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Νομίζω ότι ο κύριος Σαμαράς δεν μας συγχώρεσε ποτέ ότι δεν ακολουθήσαμε την δική του κωλοτούμπα. Επίσης θεωρώ ότι στο μυαλό του είχε φτιάξει ένα σενάριο ότι εμείς σαν εφημερίδα συντελέσαμε πάρα πολύ στο να χάσει τις εκλογές του 2015. Λάθος. Κανένα Μέσο δεν οδηγεί κάποιον να χάσει τις εκλογές. Η δική του πολιτική τον οδηγεί να χάσει τις εκλογές.
Αναστασία Γιάμαλη: Βέβαια, από τότε σας έχουν πει ότι είσαστε μέχρι και Δούρειος Ίππος του ΣΥΡΙΖΑ.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Σας απάντησα προηγουμένως. Αναρωτιούνται όλοι πού ανήκουμε. Εμείς ανήκουμε στις αρχές μας. Νομίζω ο ΣΥΡΙΖΑ απ’ ό,τι ξέρω, θεωρεί επίσης ότι εμείς βοηθήσαμε στην αρχή του τέλους του. Γιατί προασπίζοντας τις εθνικές μας θέσεις έναντι της Συμφωνίας των Πρεσπών, από εκεί και μετά ο ΣΥΡΙΖΑ άρχιζε να χάνει τα ποσοστά του. Άρα, πως είναι Δούρειος Ίππος κάποιος που συντέλεσε ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να μην είναι κυβέρνηση.
Αναστασία Γιάμαλη: Έχετε ρίξει αρκετές κυβερνήσεις απ’ ό,τι καταλαβαίνω…
Ιωάννης Φιλιππάκης: Κυρία Γιάμαλη, οι πολιτικοί κάνουν στροφές, εμείς παραμένουμε σταθεροί.
Αναστασία Γιάμαλη: Μιας και μιλάμε για σταθερότητα, ένα πολιτικό πρόσωπο έχω διαπιστώσει ότι δεν το χτυπάτε τόσο πολύ. Και είναι ο κύριος Καραμανλής, ο πρώην πρωθυπουργός. Θα ήθελα τη γνώμη σας για να πάμε μετά να κάνουμε κριτική στις κυβερνήσεις που πέρασαν την περίοδο που εσείς δραστηριοποιείστε εκδοτικά.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Ο Κώστας Καραμανλής δεν κυβερνούσε την εποχή που εμείς εκδώσαμε την «Δημοκρατία». Άρα, δεν είχε τρέχουσα πολιτική δραστηριότητα. Θεωρώ ότι έχουμε κατακρίνει την διαχειριστική του λειτουργία κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του, που είχε σχέση με το μάνατζμεντ κυβερνήσεως. Από την άλλη θεωρώ ότι ο Κώστας Καραμανλής είναι ο εντιμότερος και ηθικότερος πολιτικός της μεταπολιτεύσεως και είναι ένας άνθρωπος που έχει την καλύτερη γνώση του περιβάλλοντος του γεωγραφικού της χώρας, της ιστορίας της. Νομίζω ότι η προσπάθεια που έκανε τότε να αποκτήσουμε μια ενεργειακή αυτονομία, και που σήμερα αν την είχαμε δεν θα είχαμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, πολεμήθηκε τόσο πολύ. Λοιδωρήθηκε ο ίδιος τόσο πολύ, πρωτοφανώς, από κάποια συμφέροντα ντόπια και του εξωτερικού που προφανώς δεν θέλανε κάτι τέτοιο.
Αναστασία Γιάμαλη: Έτσι όπως το καταλαβαίνω εγώ είστε ένας δεξιόστροφος άνθρωπος. Θέλω να επιμείνω στο γεγονός ότι η ΝΔ σας έχει ασκήσει το τελευταίο διάστημα δριμεία κριτική. Τι έχει γίνει εδώ;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη απέχει πολύ από τη ΝΔ που ζήσαμε ως νεολαίοι, ως μεγαλύτεροι κλπ. Είναι ένα κόμμα μεταξύ του Ποταμιού και της σημιτικής κεντροαριστεράς του ΠΑΣΟΚ, όπου βλέπετε και πολλά στελέχη εκείνης της εποχής σήμερα υπάρχουν στην κυβέρνηση και σε διοικητικές θέσεις οργανισμών. Άρα η ΝΔ σήμερα έχει απομακρυνθεί από τις αρχές της. Αυτό δεν μπορεί από εμάς να είναι άκριτο. Προφανώς δεν αρέσει στη ΝΔ η κριτική, διότι νομίζω ότι βιώνουμε μια πρωτοφανή περίοδο που δεν υπάρχει καμία επιθυμία για κριτική από κανέναν.
Αναστασία Γιάμαλη: Είπαμε πριν για τις κρατικές επιχορηγήσεις σε όλα τα Μέσα Ενημέρωσης. Επειδή ακριβώς τις επιχορηγήσεις τις αποφασίζουν οι κυβερνήσεις και τα ποσοστά υπάρχει η αξιοκρατική μέθοδος και η μέθοδος που βάζει πολλούς αστερίσκους, δημιουργεί εξαιρέσεις κλπ. Θυμόμαστε το τρανταχτό παράδειγμα της λίστας Πέτσα. Θέλω να σας ρωτήσω ποια ήταν η πιο σκληρή στιγμή μέχρι σήμερα στην εκδοτική σας πορεία ως προς την επιχείρηση ελέγχου των Μέσων Ενημέρωσης από την κυβέρνηση.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Είμαι 38 χρόνια στον χώρο των ΜΜΕ. Ήταν η πρώτη μου δουλειά κι εκεί παρέμεινα χωρίς να έχω κληρονομήσει κάτι, ξεκινώντας από πολύ χαμηλές θέσεις σε έναν εκδοτικό μηχανισμό. Από το 2005 ήμουν στον χώρο του ημερήσιου Τύπου. Άρα θα έλεγα ότι έχω βιώσει αρκετές κυβερνήσεις. Θα έβαζα δυο κυβερνήσεις υπό ερωτηματικά. Η πρώτη ήταν η κυβέρνηση Σημίτη δεν επιτίθετο απευθείας στα Μέσα και σε εκδοτικά συμφέροντα τα οποία ήταν αντίπαλα. Βοηθούσε, όμως, πάρα πολύ κάποια ώστε η ψαλίδα του ανταγωνισμού να ανοίγει. Αυτή ήταν η πρώτη κυβέρνηση που θεωρώ ότι αλλοίωσε σημαντικά τον ανταγωνισμό στον χώρο του Τύπου. Η δεύτερη είναι η κυβέρνηση του κυρίου Μητσοτάκη που κάνει κι ένα βήμα περισσότερο, δηλαδή επιτίθεται σε όσους την κρίνουν. Είναι πραγματικά περίεργο πως ένας πολιτικός νέος σε ηλικία ο οποίος θέλει να δηλώνει μεταρρυθμιστής, άλλο αν δεν είναι, έχει τέτοια απέχθεια προς την οποιαδήποτε κριτική. Εμένα αν μου έγραφε κάποιος ότι είμαι ο Μωυσής, θα τον έβριζα την άλλη μέρα. Θα τον έπαιρνα τηλέφωνο και θα του έλεγα ντροπή, τι είναι αυτά που γράφεις; Άρα, αν κάποιος ανέχεται να τον λένε Μωυσή, τσιτάχ, θεόσταλτο και διάφορα τέτοια χαρακτηριστικά, κάτι συμβαίνει.
Αναστασία Γιάμαλη: Θα έλεγε κανείς ακούγοντάς σας ότι έχετε αν όχι εμπάθεια, μια αντιπάθεια με τον κ. Μητσοτάκη. Έχετε γνωριστεί ή μόνο η πολιτική του είναι αυτή που σας ενοχλεί;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Τον γνωρίζω από μαθητή, άρα 40 χρόνια σχεδόν πια. Ήταν έναν χρόνο μικρότερος από μένα, ηλικιακά. Όχι, δεν έχω καμία αντιπάθεια με τον κ. Μητσοτάκη. Άλλωστε, στην δουλειά μας δεν είναι θέμα συμπάθειας, αν συμπαθώ κάποιον ή δεν συμπαθώ. Ο ρόλος των εφημερίδων είναι να κρίνουν την εξουσία, όπως σας ξαναείπα. Άρα κρίνω την διακυβέρνηση Μητσοτάκη και προφανώς διαφωνούμε σε πάρα πολλά θέματα. Δεν είναι πάντως λίγες οι φορές που έχουμε επευφημήσει πολιτικές του. Οι αρχές μιας καλής εφημερίδας είναι ότι όταν κατά τα δικά της δεδομένα κάποια κυβέρνηση κάνει θετικά πράγματα, πρέπει να την επευφημήσει. Αν όμως δεν κάνει πρέπει να την κρίνει και να την κατακρίνει.
Αναστασία Γιάμαλη: Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν έχει κάνει τίποτα θετικό;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Σας είπα ότι την έχουμε επευφημήσει αρκετές φορές στην «Δημοκρατία».
Αναστασία Γιάμαλη: Πείτε μου μια φορά, μπορεί να μου διαφεύγει.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Θα κάνουμε απαρίθμηση τώρα;
Αναστασία Γιάμαλη: (γέλια) Εντάξει, να πάμε παρακάτω. Επιστρέφουμε στην ενότητα ελευθερία του Τύπου. Από την μια κατανοώ ότι είναι πολύ δύσκολο για ένα Μέσο να μπορεί να προστατευθεί από τις πιέσεις την ώρα που οι κυκλοφορίες πέφτουν και χρειάζεται τις κρατικές ενισχύσεις. Από την άλλη, και ξέρετε πολύ καλύτερα από μένα, ότι έχουν δεχτεί (κριτική) πολλές φορές πρωτοσέλιδα και κείμενα και αρθρογραφία στα έντυπά σας για ομοφοβία, για ρατσισμό, για σεξισμό, για χάιδεμα της ακροδεξιάς και μιας εθνικιστικής ρητορικής. Σ’ αυτά τι απαντάτε;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Εγώ σ’ αυτά απαντώ, κυρία Γιάμαλη, και προσκαλώ όποιον θέλει να έρθει στο εκδοτικό μας μαγαζί να ζήσει και να δουλέψει μαζί μας για να καταλάβει αν είμαστε ομοφοβικοί ή ρατσιστές. Και πόσο κοντά είμαστε με τους συνεργάτες μας και πόσο πιστεύουμε στη δικαιοσύνη και στην ελευθερία του Τύπου. Άρα, δεν υπήρξε ποτέ καμία παρέμβαση δημοσιογραφική υπέρ ή εναντίον ενός θέματος.
Αναστασία Γιάμαλη: Από την άλλη κατανοώ αυτό που μου λέτε και ο καθένας μπορεί να γράφει ό,τι νομίζει, αλλά μήπως υπάρχει εδώ ένα όριο που ξεπερνιέται; Είναι ένα πράγμα το ελέγχω την εξουσία και είμαι πολύ κριτικός και αυστηρός και σκληρός, που έτσι θα έπρεπε να κάνουν όλα τα Μέσα Ενημέρωσης, και είναι άλλο ο λόγος μου, τα άρθρα μου, τα κείμενά μου, τα πρωτοσέλιδά μου να προσβάλλουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Δεν νιώθω ότι έχουμε κάνει πρωτοσέλιδα που έχουν προσβάλλει κοινωνικές ομάδες.
Αναστασία Γιάμαλη: Θα προχωρήσω, δεν χρειάζεται να συμφωνούμε.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Προφανώς, είναι η αρχή της καλής δημοσιογραφικής λειτουργίας. Το να μην συμφωνούμε υποχρεωτικά.
Αναστασία Γιάμαλη: Δεν χρειάζεται συμφωνούμε υποχρεωτικά. Έχετε δίκιο που το λέτε.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Όταν ξεκινήσαμε την «Δημοκρατία» προσλάβαμε δημοσιογράφους που δούλευαν σε άλλες εφημερίδες. Στην «Απογευματινή» που έκλεισε τότε και σε διάφορες. Θα έλεγα ότι εγώ ήμουν πιο αντιδραστικός και πιο επιθετικός προς οποιονδήποτε δημοσιογράφο μου που μου έθετε το ερώτημα «μα χτυπάμε τον υπουργό;». Όταν δημοσιογράφος έχει φτάσει στο σημείο να λέει «χτυπάμε τον υπουργό;», αντιλαμβάνεστε ότι έχουμε μπει σε στραβό δρόμο.
Αναστασία Γιάμαλη: Μιας και είπατε χτυπάμε τον υπουργό κι επειδή τον έχουμε φιλοξενήσει και σας έχει αναφέρει πολλές φορές και σ’ αυτό εδώ το στούντιο…
Ιωάννης Φιλιππάκης:… Μου έχει αδυναμία μάλλον φαντάζομαι.
Αναστασία Γιάμαλη: Γιατί τέτοια κόντρα κι ένταση με τον κ. Γεωργιάδη;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Όχι, δεν έχω κάτι με τον κ. Γεωργιάδη. Είναι ένας εξαιρετικός πωλητής ιδεών, προσαρμόζεται αναλόγως με το κοινό στο οποίο απευθύνεται κι αν κάνει κανείς μια βόλτα στο διαδίκτυο τι έχει πει κατά καιρούς, νομίζω ότι περιττεύει άλλη ανάλυση. Εκεί που έχει κατακρίνει τον κ. Καραμανλή, τον έχει επευφημήσει. Εκεί που έχει κατακρίνει τον κ. Μητσοτάκη, τον έχει επευφημήσει. Εκεί που έχει κατακρίνει τον κ. Σημίτη, πήγε στην εκδήλωσή του προχθές. Άρα, δεν μπορώ εύκολα να τον παρακολουθήσω. Συνεπώς και ο κ. Γεωργιάδης όπως οι άλλοι πολιτικοί κρίνονται με βάση αυτά που λένε και πράττουν.
Αναστασία Γιάμαλη: Κατανοώ το ζήτημα της ασυνέπειας που βάζετε, αλλά οι άνθρωποι δεν έχουν δικαίωμα να εξελιχθούν ή να αλλάξουν γνώμη;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Θεωρείτε ότι είναι εξέλιξη να μεταπηδάς από εκεί που βρίζεις τον κ. Φιλιππάκη να λες τι μεγάλος που είναι ο κ. Φιλιππάκης; Δεν νομίζω ότι θεωρείται εξέλιξη αυτό.
Αναστασία Γιάμαλη: Οι σχέσεις ήταν πάντα έτσι τεταμένες με τον κ. Γεωργιάδη;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Με κανέναν η σχέση μου δεν είναι τεταμένη. Η δουλειά του εκδότη δεν είναι σχέσεις καλές με τους πολιτικούς ή με τους κρινόμενους. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι επειδή στη ζωή μου δεν προσπάθησα να αναζητήσω κοινωνική καταξίωση μέσα από το επάγγελμά μου, οι φίλοι μου είναι από πριν γίνω εκδότης εφημερίδων και παραμένουν μέχρι σήμερα. Θα έλεγα μάλιστα ότι δυσκολεύομαι, μάλλον χαλάω φιλίες, παρά συντηρώ. Αυτό είναι το τίμημα του επαγγέλματός μας. Δυστυχώς, υπάρχει ένα τίμημα. Δεν γίνεται να τα έχει με όλους καλά. Αν θέλει να κάνει καλά τη δουλειά του.
Αναστασία Γιάμαλη: Από την άλλη ξέρετε πολύ καλά ότι ο κόσμος γκρινιάζει αν πεις κάτι για τον ίδιο κι έχετε μιλήσει στο τηλέφωνο για το ρεπορτάζ κι έχετε μια σχέση κοινωνική. Εσείς που απ’ ό,τι καταλαβαίνω κινείστε και σε άλλους κύκλους, έχετε δεχτεί τέτοιες οχλήσεις κι αν ναι από ποιους; Οι φίλοι σας, από τις κοινωνικές και προσωπικές σχέσεις με πολιτικούς της ΝΔ κι όχι μόνο, σας κάνουν παράπονα γι’ αυτά που γράφετε.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Προσπαθώ κατ’ αρχήν να αποφεύγω τις κοινωνικές σχέσεις με τους πολιτικούς. Επίσης, θα έλεγα και κάτι που μπορεί να ακουστεί υπερφίαλο ή σκληρό, δεν είναι εύκολες οι φιλίες με πολιτικούς. Το λέω έχοντας γνώση πλήρη κι έχοντας φίλους ανθρώπους επαγγελματίες που μετέπειτα έγιναν πολιτικοί. Άρα, ήμασταν φίλοι από πριν και μετά όταν μπήκαν στην πολιτική κάπως μεταλλάχθηκαν.
Αναστασία Γιάμαλη: Θα μου δώσετε ένα παράδειγμα;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Θα σας πω δυο παραδείγματα που είναι με αγαπητά μου πρόσωπα. Ο κ. Βορίδης γνωρίζομαι από την εποχή του σχολείου. Όταν μπήκε στην πολιτική κι επέλεξε κάποιου είδους διαφορετική πολιτική πορεία απ’ αυτή που θεωρούσα ότι είχε ή που οι δικές μας αρχές των εφημερίδων μας δεν συμφωνούν, τον κρίναμε όπως και τον κ. Γεωργιάδη που δεν ήμασταν φίλοι από παλιά. Ένα άλλο πρόσωπο είναι η κ. Κουντουρά. Είναι ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Την έχω παντρέψει. Την γνώρισα σε μια άλλη εποχή. Εγώ ήμουν στα περιοδικά όπως και η κ. Κουντουρά, άρα γνωριστήκαμε υπό άλλες συνθήκες. Όταν, όμως, αρκετές φορές έκανε κάποιες δηλώσεις είτε ως υπουργός είτε ως ευρωβουλευτής, δεν δίστασα να την κατακρίνω. Σας ξαναλέω. Οι εκδότες που συναγελάζονται με τους πολιτικούς νομίζω ότι διαλέγουν λάθος δρόμο. Και το πλήρωσαν οι εκδότες αυτό. Ο κόσμος ταύτισε τον εκδότη με τον πολιτικό. Κι αυτό είναι πάρα πολύ κακό. Αν θυμάστε επί μνημονίων, η εικόνα των πολιτικών είχε καταβαραθρωθεί στην κοινωνία, αντίστοιχα είχε καταβαραθρωθεί και η εικόνα των εκδοτών.
Αναστασία Γιάμαλη: Για τους εκδότες δεν ξέρω, για το αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι ξέρω, που είναι συμψηφιστικό και πολύ επικίνδυνο. Θέλω όμως να σας ρωτήσω και κάτι ακόμα. Εσείς εκδίδετε τέσσερις εφημερίδες. Ο Τύπος βιώνει τεράστια κρίση. Νομίζω ότι δεν συγκρίνονται οι πωλήσεις του σήμερα, με τις πωλήσεις προ άλλων δεκαετιών. Το ερώτημα είναι απλό. Γιατί πια δεν πουλάνε οι εφημερίδες; Είναι τα σάιτ, τα κανάλια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Υπάρχουν πολλοί λόγοι που οι εφημερίδες αυτή τη στιγμή δυσκολεύονται στην Ελλάδα. Θα έλεγα ότι στην Ελλάδα έχουμε πολύ περισσότερους λόγους απ’ όσους στον υπόλοιπο κόσμο. Θα σας πω, μάλιστα, ένα παράδειγμα. Στην Γερμανία οι εφημερίδες έχουν πάψει να πέφτει η κυκλοφορία τους και παρουσιάζουν και μια μικρή άνοδο. Επειδή είναι προφανές ότι σε σχέση με το διαδίκτυο η εφημερίδα παραμένει αξιόπιστη κι έγκυρη ή πιο αξιόπιστη και πιο έγκυρη. Στην Ελλάδα όμως έχουμε πάρα πολλά προβλήματα. Δηλαδή, έχουμε προβλήματα ανταγωνισμού σαφές. Εκδότες στο παρελθόν είχαν και κανάλια, άρα μπορούσαν να τις διαφημίζουν στις τηλεοράσεις τους. Εκδότες δανειοδοτήθηκαν από τις συστημικές τράπεζες τότε, οι οποίες χρεοκοπήθηκαν και ανακεφαλαιοποιήθηκαν με τα λεφτά μας, κι έβαλε ο καθένας φέσι 250 εκατ. ευρώ σε δάνεια. Φαντάζεστε ότι ένας ανταγωνιστής μου έχει την πολυτέλεια να δανειστεί 250 εκατ. και μπορώ να εγώ να τον ανταγωνιστώ που δεν έχω δανειστεί ποτέ τίποτα; Υπάρχουν πολλά εγγενή προβλήματα του κλάδου και στην Ελλάδα πολύ περισσότερα. Και θα σας πω και κάτι που αφορά και σ’ όλη την οικονομία. Αν λειτουργούσε ο ανταγωνισμός στην Ελλάδα θα είχαμε μια κανονική και πολύ καλύτερη οικονομία. Δυστυχώς, δεν λειτουργεί.
Αναστασία Γιάμαλη: Να πάμε λίγο και στον ΣΥΡΙΖΑ. Μου είπατε ότι στη ΝΔ νιώθετε πολύ πιο κοντά πολιτικά. Στον ΣΥΡΙΖΑ του έχετε ασκήσει δριμεία κριτική. Συχνά όμως θέματα που αναδεικνύετε εσείς γίνονται όπλα στην φαρέτρα του ΣΥΡΙΖΑ για να βγάζει ανακοινώσει να καταγγέλλει τη ΝΔ. Πιο πρόσφατο το ρεπορτάζ για τον βουλευτή της Β’ Πειραιά, τον κ. Λιβανό. Αυτό πώς δουλεύει; Είστε σε επικοινωνία με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Έχετε υπάρξει σε επικοινωνία; Επειδή η ΝΔ σάς κατηγορεί ότι είστε σε αγαστή συνεργασία.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Δεν το βίωσα να σας πω την αλήθεια όταν ήταν κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είδα καμία βοήθειά προς το συγκρότημά μου την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ. Και θα έλεγα ότι ιδεολογικά είμαστε πολύ μακριά σε πολλά θέματα. Από την άλλη, αν εμείς δημοσιεύουμε θέματα που είναι πραγματικά, αληθινά και αποδεδειγμένα, είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ή η όποια αντιπολίτευση θα τα χρησιμοποιήσει για τη φαρέτρα της. Αυτό αφορά το κόμμα, όχι εμάς. Τα θέματα που βγάζουμε εμείς και που μας κατηγορούν ή που μας επευφημούν που κάνουμε αντιπολίτευση, δεν έπρεπε να τα βγάζουμε εμείς, έπρεπε να τα κάνει η αντιπολίτευση. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κάνει καλή αντιπολίτευση, δεν φταίω εγώ γι’ αυτό. Το να βρίσκεις το τι συμβαίνει σε σκάνδαλα είναι απλό πια. Δεν είναι θέμα ερευνητικής δημοσιογραφίας. Θα έπρεπε να είναι απλό.
Αναστασία Γιάμαλη: Τελευταίο ερώτημα. Πώς ένα Μέσο μπορεί να προστατευθεί από τις πιέσεις της κυβέρνησης, της εκάστοτε κυβέρνησης;
Ιωάννης Φιλιππάκης: Καμία κυβέρνηση δεν είναι χαρούμενη με την ύπαρξη ΜΜΕ τα οποία δεν υποκύπτουν ή δεν συνεργάζονται. Οποιαδήποτε κυβέρνηση. Και θα έλεγα ότι η εφημερίδα, εξακολουθώ να υπερασπίζομαι τις εφημερίδες, παραμένει το τελευταίο Μέσο που έχει την εξής πολυτέλεια. Εμάς πάνω από το 70% των εσόδων μας είναι το ευρώ που δίνει ο αναγνώστης στο περίπτερο. Είναι μια μεγάλη πολυτέλεια. Δεν επαφιέμεθα ούτε σε επιδοτήσεις, ούτε σε διαφημιστικά έσοδα. Ξέρετε, τα Μέσα που έχουν αποκλειστικό έσοδο τη διαφήμιση, είναι σχετικά εύκολο να εκβιαστούν, να απειληθούν. Εμείς δύσκολα θα υποκύψουμε, γιατί έχουμε τους χιλιάδες αναγνώστες μας που δίνουν τα χρήματά τους κάθε μέρα στα περίπτερα για να υπάρχουμε εμείς. Η χρηματοδότησή μας είναι ο αναγνώστης μας. Οι εφημερίδες με όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν είναι οι μόνες που έχουν δημοσιογραφικό δυναμικό, πληρώνουν τους δημοσιογράφους όχι καλά, έπρεπε να πληρώνονται καλύτερα οι δημοσιογράφοι, δυστυχώς δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτή. Οι επιδοτήσεις που δίνονταν θα έπρεπε να είναι για το καλό των εφημερίδων. Εγώ έχω κάνει ένα πλάνο επιχειρηματικό, κυρία Γιάμαλη, διότι είμαι και μόνος μου, και λειτουργώ, ίσως να είμαι και από τους μιντιοεμπλεκόμενος που δεν έχω καμία άλλη δουλειά. Δεν έχω καράβια, δεν είμαι μεσάζων σε οπλικά συστήματα, δεν προτείνω κατασκευές λιμανιών και γεφυρών, άρα η δουλειά μου είναι να πουλάνε τα έντυπά μου και να ζούμε οι συνεργάτες μου κι εγώ. Και κάθε τέλος του μήνα να μπορώ να πληρώνω το νοίκι μου, όπως λέω, και το σούπερ μάρκετ της συζύγου μου και το δικό μου. Δεν είχα κάνει ποτέ πλάνο όπου περίμενα κάποια επιδότηση για να υπάρχω. Συνεπώς, αν δεν πάρω επιδότηση θα συνεχίσω να υπάρχω. Βεβαίως αν επιδοτηθεί σωστά ο Τύπος θα λυθούν σημαντικά προβλήματα. Ένα μικρό παράδειγμα. Κάποια στιγμή ξεκίνησε η επιδότηση μεταφορικών. Η επιδότηση μεταφορικών δεν έχει την έννοια να επιδοτήσουμε ένα κόστος που σου επιβάλλει ένα πρακτορείο, για να μην γκρινιάζεις για το κόστος που σου έχει επιβάλλει. Η επιδότηση του κόστους είναι για να φτάσουμε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Υπάρχουν περιοχές που πρέπει να κάνει 50 και 60 χλμ. κάποιος για να αγοράσει κάποια εφημερίδα. Αυτό είναι αδιανόητο.
Αναστασία Γιάμαλη: Κύριε Φιλιππάκη, θέλω να σας ευχαριστήσω πολύ.
Ιωάννης Φιλιππάκης: Εγώ θέλω να σας ευχαριστήσω πολύ που με καλέσατε. Δεν αποδέχτηκα τυχαία την πρόσκλησή σας. Θεωρώ ότι είστε από τις ελάχιστες εκπομπές που τηρούν τον κώδικα της δημοσιογραφικής δικαιολογίας. Κι ελπίζω να μπορέσετε να συνεχίσετε να το κάνετε.