Την ανάπτυξη νέων επιχειρησιακών συλλήψεων που συλλογικά φέρουν την ονομασία HELLSCAPE και οι οποίες έχουν ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον δημοσιοποίησε τα τέλη του περασμένου Αυγούστου η Διοίκηση Ινδο-Ειρηνικού (USINDOPACOM: United States Indo-Pacific Command) των ΗΠΑ.
Του Περικλή Ζορζοβίλη
Η ομάδα των επιχειρησιακών συλλήψεων, που, όπως αποκαλύφθηκε, τα τελευταία πέντε ως 10 έτη βρίσκονται υπό ανάπτυξη και δοκιμές πεδίου από την USINDOPACOM, ενσωματώνει και τα διδάγματα του πολέμου που διεξάγεται στην Ουκρανία, και έχει ως αντικειμενικό σκοπό την αποτελεσματική αντιμετώπιση κινεζικής εισβολής στην Ταϊβάν.
Το ελληνικό ενδιαφέρον προκύπτει από την ομοιότητα του αμυντικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα μας με αυτό της Ταϊβάν. Μείζονα ελληνικά νησιά, πολύ σημαντικά πληθυσμιακά και οικονομικά κέντρα γειτνιάζουν άμεσα με τις ηπειρωτικές ακτές του πολύ ισχυρότερου, σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, αντιπάλου (στην περίπτωση της Ταϊβάν, η γειτνίαση αφορά ολόκληρη τη χώρα).
Μάλιστα στην ελληνική περίπτωση, σε επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο, η αντιμετώπιση της απειλής είναι σαφώς πιο περίπλοκη λόγω του μεγάλου αριθμού ελληνικών νησιών που γειτνιάζουν με τις μικρασιατικές ακτές, πραγματικότητα που διευκολύνει σημαντικά τον επιτιθέμενο, καθώς επιλέγοντας τόπο και χρόνο της αρεσκείας του μεγιστοποιεί την πιθανότητα αιφνιδιασμού σε όλα τα επίπεδα, ενώ ταυτόχρονα η μικρή απόσταση από τις ακτές εξόρμησης περιορίζει την τρωτότητα των αποβατικών στρατευμάτων κατά τη μετάβαση και απλοποιεί σε πολύ μεγάλο βαθμό ζητήματα υποστήριξής τους διά πυρών και λογιστικής υποστήριξης.
Επιπλέον, οι ελληνικές δυνάμεις που προορίζονται για την ενίσχυση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου είναι υποχρεωμένες να διασχίσουν τη θαλάσσια περιοχή που χωρίζει την ηπειρωτική χώρα από τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και αυτό αποτελεί πρόσθετο επιβαρυντικό παράγοντα.
Η USINDOPACOM αποτελεί μία από τις συνολικά 11 ανώτατου επιπέδου γεωγραφικές και λειτουργικές, διακλαδικές επιχειρησιακές διοικήσεις των ΗΠΑ, και η περιοχή ευθύνης της περιλαμβάνει όλη την περιοχή από την Ανταρκτική μέχρι την Ινδία, την Κίνα, τη χερσόνησο της Κορέας, την Ιαπωνία μέχρι τις δυτικές ακτές της Βόρειας Αμερικής. Είναι, δε, εύκολα αντιληπτό ότι στο πλαίσιο του συνεχώς αυξανόμενου αμερικανο-κινεζικού ανταγωνισμού αλλά και της συνεχούς αναβάθμισης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των ενόπλων δυνάμεων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, η στρατηγική σημασία της διοίκησης συνεχώς αυξάνει.
Κατά τον ναύαρχο Τζον Ακουιλίνο, διοικητή της USINDOPACOM, ο αντικειμενικός σκοπός του HELLSCAPE είναι η απόκτηση της δυνατότητας καταστροφής 1.000 στόχων σε χρονικό διάστημα 24 ωρών με τη χρήση χαμηλού κόστους εκατοντάδων ή και χιλιάδων μη επανδρωμένων οχημάτων αέρος, ξηράς, επιφανείας και υποβρυχίων και περιφερόμενων πυρομαχικών μίας χρήσης που θα επιχειρούν σε σμήνη.
Με την ταυτόχρονη χρήση των προαναφερθέντων μεγάλων αριθμών μη επανδρωμένων και περιφερόμενων πυρομαχικών επιδιώκεται ο μέγιστος κορεσμός των αμυντικών συστημάτων και των αντιμέτρων των κινεζικών πλοίων αμφιβίων επιχειρήσεων και των συνοδών τους, και, εν συνεχεία, η καταστροφή τους. Με άλλα λόγια, η μετατροπή των στενών της Ταϊβάν σε έναν τεράστιο χώρο καταστροφής.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι και η διαπίστωση ότι το HELLSCAPE δεν αποτελεί μεμονωμένη δράση, αλλά, όπως αποδείχθηκε, η υλοποίησή του υποστηρίζεται από δύο επιπλέον προγράμματα, που ονομάζονται Replicator και REMA (Rapid Experimental Missionized Autonomy: ταχεία πειραματική αυτονομία αποστολής).
Το Replicator»ανακοινώθηκε επίσης τα τέλη του περασμένου Αυγούστου από την Κάθλιν Χικς, υφυπουργό Αμυνας των ΗΠΑ, και αποσκοπεί στην ένταξη σε υπηρεσία, εντός χρονικού διαστήματος 18 έως 24 μηνών, δεκάδων χιλιάδων, χαμηλού κόστους, μη επανδρωμένων σε όλες τις διαστάσεις της πολυχωρικής μάχης, χωρίς να απαιτηθεί περαιτέρω χρηματοδότηση ούτε η συγκρότηση νέων γραφειοκρατικών δομών για την υλοποίηση της δράσης. Η ύψιστη προτεραιότητα του προγράμματος είναι η ανάπτυξη της δυνατότητας αξιόπιστης αυτονομίας σε όλους του τομείς της πολυχωρικής μάχης (ADA2: All-Domain Attritable Autonomy), ώστε να αντιμετωπιστεί η κινεζική ποσοτική υπεροχή. Πρακτικά πρόκειται για μία σουίτα λογισμικού, που μπορεί να ολοκληρωθεί ταχύτατα σε μη επανδρωμένα, ανεξαρτήτως εάν ίπτανται, κινούνται στην ξηρά ή πλέουν στην επιφάνεια της θάλασσας.
Περίπου δύο εβδομάδες αργότερα, στις 12 Σεπτεμβρίου, η υπηρεσία προηγμένων αμυντικών ερευνών του υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ (DARPA) ανακοίνωσε το πρόγραμμα REMA που αφορά την ανάπτυξη, εντός 18 μηνών, ενός προσαρμογέα που μπορεί να εγκατασταθεί σε διαφορετικούς τύπους, εμπορικών χρήσεων, μη επανδρωμένων και μιας κοινής σουίτας λογισμικού αυτόνομης αποστολής που μπορεί να φιλοξενηθεί σε αυτόν τον προσαρμογέα.
Η σε βάθος μελέτη των HELLSCAPE, Replicator και REMA καθώς και η υιοθέτηση παραπλήσιων, στον βαθμό που είναι εφικτό, αποτελούν επιτακτική ανάγκη για την ελληνική πλευρά, καθώς μπορεί να αποτελέσει μία εφικτού οικονομικού κόστους λύση για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής.
Ταυτόχρονα επιβάλλεται και η εκ βάθρων τροποποίηση της ελληνικής αμυντικής σχεδίασης, καθώς οι ελληνικές δυνάμεις που προορίζονται για ενίσχυση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου είναι πολύ πιθανό να βρεθούν αντιμέτωπες με μία τουρκική έκδοση του HELLSCAPE, που θα επιδιώξει την καταστροφή τους πριν από την άφιξή τους στα ελληνικά νησιά. Είναι, εξάλλου, πολύ γνωστά τα επιτεύγματα της τουρκικής βιομηχανίας στους τομείς των μη επανδρωμένων, εξοπλισμένων και μη, σε αέρα, ξηρά και επιφάνεια θάλασσας, στα περιφερόμενα πυρομαχικά, αλλά και στην ανάπτυξη λογισμικού αποστολής που επιτρέπει να επιχειρούν ως σμήνη.
Δυστυχώς, παρουσιάζεται το φαινόμενο αντί οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις να επιδιώκουν την ενσωμάτωση της καινοτομίας, να ακολουθούν παραδοσιακές προσεγγίσεις που είναι επιχειρησιακά αναποτελεσματικές και ταυτόχρονα εξαντλούν τις οικονομικές δυνατότητες της χώρας. Η άμεση κινητοποίηση για τον ριζικό μετασχηματισμό των Ενόπλων Δυνάμεων και την παραγωγή καινοτόμου στρατιωτικής σκέψης καθώς και η ενεργοποίηση των εγχώριων βιομηχανικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων ώστε να μπορούν να υλοποιηθούν παρόμοιες επιχειρησιακές συλλήψεις είναι πλέον επιτακτικές.
Από τα λίγα και ακριβά οπλικά συστήματα, στα πολλά και φθηνά
Η υιοθέτηση του HELLSCAPE σηματοδοτεί και την εγκατάλειψη υφιστάμενων επιχειρησιακών συλλήψεων που περιλαμβάνουν την ανάπτυξη στον χώρο μάχης περιορισμένου αριθμού, υψηλού κόστους, οπλικών συστημάτων για την εμπλοκή των εχθρικών δυνάμεων. Υπό αυτή την οπτική μπορεί να αποτελέσει ουσιαστική λύση στο κρίσιμο πρόβλημα του συνεχώς αυξανόμενου κόστους προμήθειας και λειτουργίας των σύγχρονων οπλικών συστημάτων. Το συγκεκριμένο πρόβλημα απασχολεί σχεδόν το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ, των οποίων ο αμυντικός προϋπολογισμός (842 δισ. δολάρια για το οικονομικό έτος 2024) αντιπροσωπεύει περίπου το 40% των πιστώσεων που διατίθενται για αυτόν τον σκοπό παγκοσμίως.
Επίσης, μπορεί να αποτελέσει το αντίδοτο στην πολλαπλά διαπιστωμένη στην Ουκρανία και τη Γάζα πραγματικότητα, της καταστροφής ή υποβάθμισης των λειτουργικών δυνατοτήτων υψηλού κόστους και περιπλοκότητας οπλικών συστημάτων, από απειλές υποπολλαπλάσιου κόστους.
Το αυξανόμενο κόστος των εξοπλισμών αφορά, φυσικά, και τη χώρα μας. Αν δεν έχει γίνει ήδη αντιληπτό, πλησιάζουμε πολύ γρήγορα, αν δεν έχουμε ήδη φθάσει, το σημείο όπου οι παραδοσιακές προσεγγίσεις δεν θα μπορούν πλέον να υποστηριχθούν οικονομικά.