Η απόφαση της Βουλγαρίας να επιβάλει έναν νέο δασμό στο ρωσικό αέριο που εισάγεται στη χώρα ή μεταφέρεται μέσω της Βουλγαρίας σε άλλες χώρες έχει προκαλέσει εντονότατες αντιδράσεις στη… μισή Ευρώπη, με την ελληνική κυβέρνηση να παίρνει χθες πρώτη φορά θέση, με καθυστέρηση σε σχέση με τα υπόλοιπα θιγόμενα κράτη.
Με νομοθετική ρύθμιση που ενέκρινε στις 13 Οκτωβρίου, το βουλγαρικό Κοινοβούλιο επέβαλε φόρο 10,20 ευρώ/MWh στο ρωσικό αέριο. Συγκεκριμένα, θα επιβαρύνονται όσοι τροφοδοτούνται με ρωσικό αέριο από τον αγωγό TurkStream μέσω της Βουλγαρίας, μεταξύ των οποίων η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Σερβία, η Ρουμανία, αλλά και η Ελλάδα. Τα 10,20 ευρώ/MWh στο φυσικό αέριο μεταφράζονται σε 20 ευρώ για κάθε μεγαβατώρα ρεύματος που παράγεται από φυσικό αέριο. Σύμφωνα με βουλγαρικές πηγές, από το νέο τέλος, η Βουλγαρία αναμένεται να βάλει στα ταμεία της πρόσθετα έσοδα 1,2 δισ. ευρώ ετησίως. Οι αντιδράσεις ήταν πολλές και άμεσες. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σιτζάρτο δήλωσε ώρες μόλις μετά την ανακοίνωση της επιβολής του φόρου: «Αυτό είναι απαράδεκτο. Να θέτει σε κίνδυνο ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. τον εφοδιασμό με φυσικό αέριο ενός άλλου κράτους- μέλους της Ε.Ε. είναι πολύ απλά ενάντια στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, ενάντια στους ευρωπαϊκούς κανόνες».
Ο πρόεδρος του ουγγρικού Κοινοβουλίου Laszlo Kover σε συνομιλίες με την αντιπρόεδρο της Βουλγαρίας Iliana Iotova χαρακτήρισε τη βουλγαρική απόφαση ως ένα απροσδόκητο και εχθρικό βήμα, το οποίο θέτει σοβαρά το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας της Ουγγαρίας – και αυτό παραμονές του χειμώνα. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε στο Politicο: «Αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα για εμάς. Αυτό θα οδηγήσει σε δραστική αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου κατά 100 ευρώ ανά 1.000 κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Αυτή είναι μια φρικτή αύξηση και θα μιλήσουμε με τη βουλγαρική πλευρά. Και αυτή (σ.σ.: η απόφαση) δεν πρέπει να ισχύει για τη Σερβία». Το τοπίο που διαμορφώνεται στην Ελλάδα από την απόφαση της Βουλγαρίας επιχείρησε να περιγράψει χθες ο Θόδωρος Σκυλακάκης. Απαντώντας σε ερώτηση της «δημοκρατίας», ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπογράμμισε πως αυτός ο φόρος δεν επηρεάζει τη σύμβαση ΔΕΠΑ Εμπορίας – Gazprom. «Κι αυτό καθώς η σύμβαση προβλέπει ότι δεν μπορεί να αλλάξει η συμφωνηθείσα τιμή από φόρο που επιβάλλεται πριν από το Σιδηρόκαστρο» εξήγησε ο κ. Σκυλακάκης, κάνοντας ωστόσο λόγο για ένα σύνθετο θέμα.
«Το ρωσικό αέριο αποτελεί ένα σύνθετο θέμα, και είναι σε εξέλιξη και η διαπραγμάτευση της ΔΕΠΑ Εμπορίας με την Gazprom» υπογράμμισε ο υπουργός, αποκαλύπτοντας ότι οι δύο εταιρίες βρίσκονται σε διαπραγμάτευση για τις τιμές και τους όρους προμήθειας του ρωσικού αερίου τον επόμενο χρόνο, όπως και της ρήτρας «take or pay», δηλαδή την πληρωμή ποινής για ποσότητες, που -παρά τη δέσμευση- η ελληνική εταιρία δεν παρέλαβε. Ο κ. Σκυλακάκης εμφανίστηκε προβληματισμένος τόσο για τις τιμές πώλησης του ρωσικού φυσικού αερίου σε άλλους προμηθευτές όσο και για τα μερίδια αγοράς που καταλαμβάνει το καύσιμο στην ελληνική αγορά. «Η Ευρώπη έχει καταφέρει να περιορίσει τις ποσότητες του ρωσικού αερίου από το 40% στο 9%». Στην Ελλάδα, όμως, αυτό δεν ισχύει» δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, χωρίς ωστόσο να δώσει στη δημοσιότητα τα μερίδια του αερίου της Gazprom. «Δεν μπορώ να απαντήσω δημοσίως, όταν είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις» αρκέστηκε να πει κ. Σκυλακάκης, ερωτηθείς αν υπάρχει στα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης και της ΔΕΠΑ Εμπορίας το ενδεχόμενο διακοπής της προμήθειας του ρωσικού αερίου. Μετά τις αντιδράσεις και των άλλων βαλκανικών χωρών (και όχι της Ελλάδας), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να… κάνει τα στραβά μάτια μπροστά στην απόφαση της Βουλγαρίας. «Τα τέλη που επιβάλλει η Βουλγαρία για τη διαμετακόμιση του ρωσικού φυσικού αερίου προς τη Σερβία, την Ουγγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία αποτελούν εθνικό μέτρο και, ως εκ τούτου, εναπόκειται στη Βουλγαρία να αποφασίσει πού θα διαθέσει τα έσοδα» δήλωσε τη Δευτέρα στον Τύπο ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Tim McPhie, σύμφωνα με το Euractiv.