Ένα «δυσάρεστο περιστατικό». Έτσι περιέγραψαν οι Ηνωμένες Πολιτείες την κατάρριψη τουρκικού μη επανδρωμένου αεροχήματος από ένα από τα F-16 τους στη βόρεια Συρία.
Και αυτή είναι η γραμμή που έχει ακολουθήσει τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Άγκυρα. Ο στόχος αμέσως φάνηκε: να αποτραπεί η μετατροπή της κυνομαχίας σε αντικείμενο πολιτικής συζήτησης, γράφει ιταλικό δημοσίευμα.
Φαίνεται ότι προς το παρόν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία συμφωνούν να αποτρέψουν το περιστατικό με ένα αερόχημα να γίνει διπλωματική υπόθεση.
Για το Πεντάγωνο, το επεισόδιο έχει μια σαφή δυναμική. Ένα μη επανδρωμένο αερόχημα της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας ήταν εντεταλμένο με βομβαρδισμούς κουρδικών δυνάμεων, των YPG, σε μια περιοχή όχι μακριά από τα αμερικανικά στρατεύματα.
Το αεροσκάφος έφτασε πολύ κοντά στην απαγορευμένη ζώνη λειτουργίας των ΗΠΑ, προκαλώντας αίτημα για άμεση απογείωση ενός μαχητικού. Το τζετ έκανε τη δουλειά του μέχρι το τέλος. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι εκείνο το αερόχημα δεν ήταν εχθρικό, αλλά …συμμαχικό.
Ανήκει σε μια χώρας που, δεν πρέπει να ξεχνάμε, εμπλέκεται σε επιχειρήσεις τις οποίες θεωρεί αποκλειστικά «αντιτρομοκρατικές» και οι οποίες στοχεύουν, εκτός από το PKK , σε εκείνες τις δυνάμεις που για την Ουάσιγκτον και ορισμένες δυτικές διοικήσεις αντιπροσώπευαν εταίρους τόσο στην όρους κατά του ISIS και κατά του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ένας πραγματικός στρατηγικός πονοκέφαλος που έχει αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων και διαπραγματεύσεων πολλές φορές μεταξύ του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των ηγετών του ΝΑΤΟ, αφού η Τουρκία δεν έκρυψε ποτέ ότι θεωρεί ως προτεραιότητα να καταστρέψει όλες τις κουρδικές παραστρατιωτικές δυνάμεις που είναι παρόντες εντός των συνόρων της και έξω από αυτά, τόσο με αεροπορικές επιδρομές όσο και με επίγειες πολεμικές επιχειρήσεις.
Το ατύχημα αποκαλύπτει με τον τρόπο αυτόν, για άλλη μια φορά τον περίπλοκο – και κατά κάποιο τρόπο επίσης αδιάρρηκτο – στρατηγικό μηχανισμό που λειτουργεί στη Συρία. Και φαίνεται να επιβεβαιώνει περαιτέρω τη λεπτή σχέση μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον, η οποία κινείται επίσης στον δρόμο των τριγωνικών σχέσεων με τους Κούρδους.
Οι αξιωματούχοι του ‘Sublime Porte’ [σημ. ‘Οθωμανικής Πόρτας’] προτίμησαν να αποφύγουν να μιλήσουν για την κατάρριψη, δηλώνοντας μόνο ότι «έχασαν» το αερόχημα -χωρίς να διευκρινίσουν πώς- και αντ’ αυτού υπογράμμισαν τους στόχους που επιτεύχθηκαν κατά τις διάφορες επιχειρήσεις που πραγματοποιήθηκαν μετά την αποτυχημένη επίθεση στην Άγκυρα.
Επιχειρήσεις που, σύμφωνα με το SDF, θα οδηγούσαν επίσης στη δολοφονία πέντε Τούρκων στρατιωτών, αν και η Άμυνα το αρνείται.
Όλα βασίζονται στην εύθραυστη αλλά ταυτόχρονα αναγκαία σχέση των δύο συμμάχων. Δεν αποτελεί έκπληξη, ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν είχε συνομιλία με τον Τούρκο ομόλογό του Γιασάρ Γκιουλέρ και το ίδιο συνέβη μεταξύ των αρχηγών των ενόπλων δυνάμεων: Τσαρλς Κουίντον Μπράουν και Μετίν Γκουράκ.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ελπίζει ότι αυτές οι άμεσες διευκρινίσεις θα αποτρέψουν την προσγείωση της υπόθεσης του αεροχήματος, στην αίθουσα του τουρκικού κοινοβουλίου, όπου παίζεται το αποφασιστικό παιχνίδι της επικύρωσης της ένταξης της Σουηδίας στην Ατλαντική Συμμαχία.
Ωστόσο, χωρίς διμερείς σχέσεις, που είναι σίγουρα θεμελιώδεις, το επεισόδιο πρέπει να διαβαστεί και σε τοπικό κλειδί, δεδομένου ότι σε αυτό το ατύχημα στους ουρανούς της Συρίας, ο λεγόμενος «ελέφαντας στο δωμάτιο» είναι ακριβώς η χώρα στην οποία τα πάντα συμβαίνουν, δηλαδή τη Συρία.
Ένα έθνος που ζει σε ένα κενό που αποτελείται από τοπικές και παγκόσμιες συγκρούσεις, διπλωματικά παιχνίδια, κυρώσεις και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και το οποίο συνεχίζει να έχει σχεδόν ξεχαστεί από τις καγκελαρίες σε όλο τον κόσμο.
Ωστόσο, το αίμα στη χώρα της Μέσης Ανατολής συνεχίζει να ρέει και πρόσφατα έχει αυξηθεί σημαντικά.
Πριν από δύο ημέρες, η επίθεση στη στρατιωτική ακαδημία στη Χομς προκάλεσε περισσότερους από 80 θανάτους: για το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ακόμη και πάνω από εκατό.
Μια σφαγή που θυμίζει τις πιο σκοτεινές στιγμές του πολέμου και όταν οι μαύρες σημαίες του Ισλαμικού Κράτους κατέστρεψαν όχι μόνο τη Συρία αλλά και το Ιράκ.
Η επίθεση φαίνεται να συνέβη με μη επανδρωμένα αεροχήματα: τα ίδια που στη συνέχεια επιχείρησαν να χτυπήσουν κατά τη διάρκεια των κηδειών ορισμένων θυμάτων.
Έτσι, ο τρόμος φαίνεται να σκοπεύει να κερδίσει ξανά έδαφος σε μια χώρα που προσπαθεί να ζήσει τη δύσκολη κανονικότητά της, αλλά όπου ο πόλεμος φαίνεται τραγικά ενδημικός.
Λορέντζο Βίτα – il riformista
—