Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879) ήταν επικός ποιητής του αρματολισμού – ένας από τους πιο διακεκριμένους Επτανήσιους ποιητές του 19ου αιώνα-και πολιτικός. Ο Βαλαωρίτης χαρακτηρίστηκε εθνικός ποιητής, καθώς ύμνησε με επικά χαρακτηριστικά των αγώνα τον επαναστατημένων Ελλήνων. Επιπλέον, ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική, αφού έγινε βουλευτής της «Ιονίου Πολιτείας» και για μια περίοδο επτά ετών πάλεψε για την ελευθερία των Επτανήσων.
Ο Βαλαωρίτης ήταν μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας τον 19ο αιώνα και πέρασε μια ζωή με πολλές περιπέτειες. Στην ελληνική γραμματεία έχει αφήσει το στίγμα του ποιητή που ύμνησε τον αγώνα των αρματωλών και ήταν ένας από τους κυριότερους εκφραστές της επτανησιακής σχολής.
[ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ]
Τ’ αστέρια φωτοστόλιστα τριγύρω στο φεγγάρι
το συνοδεύουν με χαρά στο μυστικό του δρόμο.
Τ’ αγέρι δεν ανάσαινε· τα δένδρα που εκοιμώντο,
τα λογγωμένα τα βουνά, τα χόρτα, τα λουλούδια
το πανηγύρι τ’ ουρανού θωρούνε ερωτευμένα.
Ακούστηκ’ ένα πάτημα κι αλύχτησαν οι σκύλοι.
— Τ’ άλογο εδιάβαινε φωτιά… Στην τρίχα του τη μαύρη
ασπροβολούσαν οι αφροί. Στη σέλα καρφωμένος
ένας Αράπης κάθεται, άσχημος σαν το Χάρο.
Τ’ ολόχρυσό του το σπαθί που λάμπει στο φεγγάρι
Ακούστηκ’ ένα πάτημα… Τα δένδρα που εκοιμώντο,
τα λογγωμένα τα βουνά, τα χόρτα, τα λουλούδια
ξυπνούν κι ανατριχιάζουνε… Αλύχτησαν οι σκύλοι…
Τ’ άλογο εδιάβαινε φωτιά τα πέταλά του αστράφτουν.