Άρθρο στο περιοδικό «Modern Diplomacy» επιβεβαίωσε ότι η Μέση Ανατολή μπορεί να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη και να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, καθώς οι χώρες της περιοχής απολαμβάνουν ισχυρή θέση για να αντιμετωπίσουν τις επερχόμενες προκλήσεις στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις απαιτήσεις φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή ήπειρο, γράφει αιγυπτιακό δημοσίευμα.
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι η Αίγυπτος βρίσκεται σε καλή θέση να αυξήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου της προς την Ευρώπη, αλλά ένας από τους κύριους περιορισμούς είναι ότι οι ευρωπαϊκές χώρες είτε δεν διαθέτουν τερματικούς σταθμούς LNG είτε οι σημερινοί τερματικοί σταθμοί έχουν περιορισμένη χωρητικότητα για να λάβουν προμήθειες και ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο στις ευρωπαϊκές χώρες να προσωρήσουν σε αναβάθμιση των υφιστάμενων τερματικών ή την κατασκευή νέων τερματικών σταθμών για την επέκταση της χωρητικότητάς της για λήψη LNG.
Η Αίγυπτος κυριαρχεί στις ενεργειακές επιτυχίες της περιοχής
Νέες ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην Αίγυπτο θα μπορούσαν να μετατραπούν σε εμπορικές ανακαλύψεις που θα μεταφερθούν στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, η ανακάλυψη του εξερευνητικού πηγαδίου Nargis-1, το οποίο εποπτεύεται από την παραγωγή της αμερικανικής Chevron Company και της ιταλικής Eni στο η υπεράκτια παραχώρηση Narges, περιέχει περίπου 200 καθαρά πόδια (61 m3). με μέγιστη παραγωγή 15 εκατομμυρίων κυβικών ποδιών αερίου την ημέρα.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Αίγυπτος έχει περίπου 2,21 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου και έχει παραγάγει περισσότερα από 95 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2021, με εξαγωγές που ξεπερνούν τα 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως και με έμφαση στην περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία που θα ωφελήσει την Ευρώπη.
Η Αίγυπτος δίνει προτεραιότητα στην οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων με χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, με στόχο την εξόρυξη μεγαλύτερων ποσοτήτων περιφερειακού φυσικού αερίου μέσω κοινής έρευνας και σύνδεσης εθνικών αγωγών Αιγύπτου και Ελλάδας τον Αύγουστο του 2020.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 της συμφωνίας, «Σε περίπτωση φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των δεξαμενών υδρογονανθράκων, που εκτείνονται από την αποκλειστική οικονομική ζώνη του ενός από τα μέρη στην αποκλειστική οικονομική ζώνη του άλλου, τα μέρη θα συνεργαστούν για την επίτευξη συμφωνίας για τον τρόπο εκμετάλλευσης αυτών των πόρων».
Γενικά, η συμφωνία οριοθέτησης των συνόρων μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας δημιούργησε ένα θετικό προηγούμενο που θα μπορούσαν να μιμηθούν και άλλες χώρες της περιοχής. Το ευρωαφρικανικό έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης, που ονομάζεται έργο κοινού ενδιαφέροντος από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υποστηρίζει τις φιλοδοξίες Αιγύπτου και Ελλάδας να γίνουν σημαντικά ενεργειακά κέντρα στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το έργο στοχεύει στη μετάδοση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου που παράγεται στην Αίγυπτο και άλλες αφρικανικές χώρες μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη. Η Αίγυπτος έχει ήδη ολοκληρώσει έργα διασύνδεσης με τη Λιβύη, το Σουδάν και τη Σαουδική Αραβία.
Ελλάδα: Ένας ενεργός παίκτης στην ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης
Η Ελλάδα διερευνά τρόπους για να φέρει περιφερειακό αέριο στην Ευρώπη, καθώς ο προτεινόμενος αγωγός φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να είναι τεχνικά δύσκολος και επομένως λιγότερο πιθανό να υλοποιηθεί.
Η Αθήνα έχει επιταχύνει τις προσπάθειες υλοποίησης έργων περιφερειακής και ευρωπαϊκής σημασίας όπως το Eurasia Interconnector, το οποίο είναι ένα σημαντικό έργο υποδομής που συνδέει τα δίκτυα του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας με το ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχει έως και 2000 μεγαβάτ ενέργειας, ενισχύοντας έτσι Ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια. Πρόσφατα κέρδισε μια σύμβαση 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το τμήμα Eurasia Interconnector που θα συνδέει την Κύπρο με την Ελλάδα μέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου που θα διασχίζει εξαιρετικά βαθιά νερά άνω των 3.000 μέτρων.
Η Ελλάδα αποδίδει επίσης μεγάλη σημασία σε άλλα έργα υποδομής, συμπεριλαμβανομένου ενός χερσαίου αγωγού φυσικού αερίου μήκους 28 χιλιομέτρων που συνδέει το εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου με την πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης φυσικού αερίου Αλεξανδρούπολης στη Βόρεια Ελλάδα, μέσω του οποίου θα εκτραπούν 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου αέριο ετησίως στα Βαλκάνια και τη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η παράδοση αγωγών μήκους 28 χιλιομέτρων ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2023 από την Corneth Bayworks, στην οποία ανατέθηκε η σύμβαση για την ανάπτυξη του χερσαίου και υπεράκτιου αγωγού φυσικού αερίου από την Gaztrade.
Πρόκειται για ένα επιπλέον έργο υποδομής, με την Ελλάδα στον πυρήνα του, που θα αποτελέσει την Ευρωπαϊκή ραχοκοκαλιά υδρογόνου μέσω κατασκευής αγωγών. Ένας αγωγός φυσικού αερίου μήκους 160 χιλιομέτρων στη δυτική Μακεδονία που μπορεί να μεταφέρει έως και 100 τοις εκατό υδρογόνο.
Όσον αφορά την εξερεύνηση υδρογονανθράκων, η ελληνική κυβέρνηση έχει εκπονήσει σχέδιο δράσης που εστιάζει στην ολοκλήρωση σεισμικών ερευνών και γεωτρήσεων σε υπεράκτια τετράγωνα στο Ιόνιο Πέλαγος και νότια Κρήτη, τα οποία έχουν ήδη παραχωρηθεί σε μεγάλες εταιρείες πετρελαίου έχει εντοπίσει περισσότερα από 30 υπεράκτια τετράγωνα με συνολική ποσότητα που εκτιμάται ότι το ανακτήσιμο αέριο κυμαίνεται μεταξύ 2 και 2,55 τρισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου, αφού εξαχθούν από τα ελληνικά υπεράκτια μπλοκ, θα μεταφερθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Προκλήσεις και συστάσεις πολιτικής
Γενικά, υπάρχουν πολλές λύσεις για την αύξηση του επιπέδου του ενεργειακού εφοδιασμού από την ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη, ενισχύοντας έτσι την ενεργειακή ασφάλεια. Ωστόσο, επικρατεί σκεπτικισμός στους ευρωπαϊκούς πολιτικούς κύκλους σχετικά με το ενδεχόμενο η Λιβύη να είναι μια βιώσιμη επιλογή για ενεργειακό εφοδιασμό στην Ευρώπη, παρά το χαμηλό κόστος εξόρυξης φυσικού αερίου, το λιβυκό πετρέλαιο σε σύγκριση με άλλες χώρες της ανατολικής Μεσογείου, αλλά η ασταθής κατάσταση στη Λιβύη είναι ο κύριος παράγοντας που εμποδίζει τους ευρωπαίους φορείς ενέργειας να συναλλάσσονται με τις λιβυκές αρχές.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου θα πρέπει να επικεντρωθούν σε μια ευρύτερη ευρωπαϊκή στρατηγική που παρέχει μια κατάσταση win-win στην οποία η συνεργασία είναι αμοιβαία επωφελής.
Για το σκοπό αυτό, η Αίγυπτος πρέπει να επεκτείνει την ικανότητά της να επεξεργάζεται και να εξάγει LNG στην Ευρώπη, όχι μόνο για να αντισταθμίσει την απότομη μείωση των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, αλλά και για να αυξήσει τα έσοδα για τον αιγυπτιακό κρατικό προϋπολογισμό με αλλαγές στις επόμενες δύο δεκαετίες προς την Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει γρήγορα στην ενίσχυση της ενεργειακής της συνεργασίας με τη Σαουδική Αραβία, ώστε η Αθήνα να διευκολύνει την εισαγωγή τεράστιων ποσοτήτων υδρογόνου από την περιοχή NEOM της Σαουδικής Αραβίας στην Ευρώπη. Είναι σαφές ότι οι χώρες της ανατολικής Μεσογείου, δηλαδή η Αίγυπτος , η Ελλάδα και το Ισραήλ, έχουν παίξει νωρίς έναν ρόλο στη μείωση της ευρωπαϊκής εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια και θα μπορούσαν να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο μέσω συντονισμένων προσπαθειών για να γίνουν αξιόπιστοι προμηθευτές φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
—