Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879) ήταν επικός ποιητής του αρματολισμού – ένας από τους πιο διακεκριμένους Επτανήσιους ποιητές του 19ου αιώνα-και πολιτικός. Ο Βαλαωρίτης χαρακτηρίστηκε εθνικός ποιητής, καθώς ύμνησε με επικά χαρακτηριστικά των αγώνα τον επαναστατημένων Ελλήνων. Επιπλέον, ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική, αφού έγινε βουλευτής της «Ιονίου Πολιτείας» και για μια περίοδο επτά ετών πάλεψε για την ελευθερία των Επτανήσων.
Ο Βαλαωρίτης ήταν μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας τον 19ο αιώνα και πέρασε μια ζωή με πολλές περιπέτειες. Στην ελληνική γραμματεία έχει αφήσει το στίγμα του ποιητή που ύμνησε τον αγώνα των αρματωλών και ήταν ένας από τους κυριότερους εκφραστές της επτανησιακής σχολής.
Μνημόσυνα (1857) και έτερα ποιήματα
Ζώστε, ζώστε τ’ άρματά σας ανυπόταχτα παιδιά, βλέπω αστράφτει απ’ τη χαρά σας καθενός σας η ματιά.
Όθε η νιότη σας περάσει και το χνότο σας διαβεί, θα σκορπίσει, θα μεριάσει κάθε σύγνεφο βαρύ.
Ζώστε, ζώστε τ’ άρματά σας! 10 Των πατέρων σας η γη στ’ ανδρικό το πάτημά σας αναγάλλιασε η φτωχή.
Πότε, πότε θά ’λθ’ η μέρα, παλικάρια μου, να ιδώ 15 μακρά εδώθε… πέρα… πέρα… σε πλατύτερο ουρανό
το καθάριο ν’ ανεμίζει φλάμπουρό μας με χαρά, φωτιά κι αίμα να στολίζει τα σχισμένα του πλευρά!
Ζώστε, ζώστε τ’ άρματά σας ανυπόταχτα παιδιά, στα νεκρά τα όνειρατά μας δώστε τώρα σεις φτερά.
[1876]