Το καλοκαίρι ήδη μπήκε για τα καλά και ο υδράργυρος παίρνει την ανηφόρα. Το κόστος της ενέργειας μπορεί να έχει αποκλιμακωθεί μετά το ‘’peak’’ της τελευταίας ενεργειακής κρίσης, ωστόσο οι χρεώσεις στο ρεύμα παραμένουν ακόμα υψηλές σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα. Ο συμβατικός τρόπος δροσισμού για μια κατοικία συνήθως είναι με την χρήση των κλιματιστικών μηχανημάτων.
Το ζητούμενο των νοικοκυριών πάντα ήταν το πως θα δροσιστούν καλύτερα και φθηνότερα. Φυσικά εδώ δεν θα περιγράψουμε τις πλέον ενδεδειγμένες λύσεις, όπως αυτές της ριζικής ενεργειακής ανακαίνισης ενός ενεργοβόρου σπιτιού, διότι ως γνωστόν έχουν υψηλά κόστη. Τέτοιες εργασίες είναι για παράδειγμα η τοποθέτηση θερμικών μονώσεων στα δομικά στοιχεία του σπιτιού (θερμοπρόσοψη), η αντικατάσταση των παλιών κουφωμάτων με νέα ενεργειακά υψηλής αποδοτικότητας(πχ προφίλ αλουμινίου με θερμοδιακοπή και διπλοί υαλοπίνακες με πλήρωση στο διάκενο τους με αέριο αργό και τοποθέτηση ενεργειακών μεμβρανών), η αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος ψύξης με κλιματιστικά νέας τεχνολογίας (InverterΑ+++), η τοποθέτηση συστημάτων ηλιοπροστασίας (τέντες) κλπ. Εδώ θα αναφερθούμε σε κάποιες ενεργειακές λύσεις δροσισμού χωρίς κόστος ή με πολύ μικρό κόστος.
Ένα τυπικό διαμέρισμα σε παλιά πολυκατοικία, (αμόνωτο) γύρω στα 80 τμ στο κέντρο της Αθήνας (Β Κλιματική ζώνη), όπου το φαινόμενο της θερμικής αστικής νησίδας είναι έντονο τους θερινούς μήνες, έχει μετρηθεί ότι καταναλώνει περίπου 950 KWh ή 190 ευρώ την θερινή περίοδο, λειτουργώντας τον κλιματισμό από 8-10 ώρες ημερησίως. Πάμε να δούμε πως μπορούμε να μειώσουμε αυτό το κόστος έως και 45% αρκεί να προβούμε σε κάποιες έξυπνες και οικολογικές δράσεις, όπως αυτές που περιγράφονται παρακάτω:
• Κατεβάζουμε όλες τις τέντες του σπιτιού από τις πρώτες πρωινές ώρες μέχρι και αργά το απόγευμα, κλείνουμε τα παντζούρια και τα ρολά των κουφωμάτων, κυρίως αυτών που βρίσκονται σε ΝΑ,ΝΔ και Ν προσανατολισμό, ειδικά τις μεσημεριανές ώρες, ενώ αυτά που βρίσκονται σε ΒΑ ή Α προσανατολισμό τις πρωινές ώρες.
• Γεμίζουμε τις βεράντες μας με γλάστρες από πλατύφυλλα αναρριχόμενα φυτά ενώ κατά τις βραδινές ώρες καταβρέχουμε τις βεράντες, ώστε να βοηθήσουμε στην θερμική εκτόνωση των χώρων του σπιτιού, μέσω της εξατμιστικής ψύξης.
• Τις νυκτερινές ώρες ανοίγουμε όλα τα κουφώματα του σπιτιού μας, ειδικά αυτά που είναι διαμπερή για 2 ώρες τουλάχιστον, με σκοπό να αποφορτιστούν θερμικά οι χώροι μέσω του φυσικού αερισμού. Αυτό βοηθά στην μικρότερη λειτουργική επιφόρτιση του κλιματιστικού για την επόμενη ημέρα.
• Τοποθετούμε θερμοανακλαστικές-αντιηλιακές μεμβράνες στα τζάμια των κουφωμάτων ειδικά αυτών που έχουν Ν,ΝΑ,ΝΔ προσανατολισμό. Αυτές οι μεμβράνες κόβουν την ηλιακή ακτινοβολία πάνω από 80% και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση λειτουργίας του κλιματιστικού κατά 20%-25%.
• Ένας αριστερόστροφος ανεμιστήρας οροφής μπορεί να ρίξει όχι την θερμοκρασία του χώρου, αλλά την αίσθηση της θερμοκρασίας του χώρου κατά 3 βαθμούς. Για κάθε ένα βαθμό κάτω από τους 26 ℃, η κατανάλωση του ρεύματος αυξάνει κατά 8% – 10%. Γενικώς η θερμοκρασιακή διαφορά (ΔΘ) μεταξύ θερμοκρασίας εξωτερικού περιβάλλοντος και εσωτερικού χώρου δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους 8℃-10℃. Επίσης το ίδιο αποτέλεσμα εξοικονόμησης ενέργειας μπορούμε να πετύχουμε ακόμα και με έναν επιδάπεδιο ανεμιστήρα, όπου αν τοποθετήσουμε μπροστά του, ένα παγωμένο μπουκάλι νερού, ο διαχεόμενος αέρας στον χώρο γίνεται ακόμα πιο δροσερός.
• Αντικαθιστούμε όλους τους συμβατικούς λαμπτήρες με αντίστοιχους λαμπτήρες led, οι οποίοι δεν εκπέμπουν καθόλου θερμότητα κατά την λειτουργία τους. Εκτός του ότι εξοικονομούμε ενέργεια περίπου 70% μόνο από την κατανάλωση του ρεύματος για τις ανάγκες του φωτισμού του σπιτιού,το κλιματιστικό λειτουργεί με μικρότερη κατανάλωση για να αποδώσει την ίδια ωφέλιμη ψυκτική ισχύ.
• Εάν θέλουμε ακόμα περισσότερο να μειώσουμε την καταναλισκόμενη ενέργεια του κλιματιστικού μας μηχανήματος χωρίς να αυξήσουμε την θερμοκρασία στο χειριστήριο του, καλό είναι το εξωτερικό μηχάνημα να μην είναι εκτεθειμένο στην ηλιακή ακτινοβολία, δηλ να ηλιοπροστατεύεται είτε με κάποιο φυτό, είτε να τοποθετείται στο επάνω μέρος του τοίχου που σκιάζεται από μια τέντα και ακόμα καλύτερα εφόσον υπάρχει αυτή η δυνατότητα να τοποθετείται στην βορεινή πλευρά του σπιτιού. Με αυτόν τον τόπο και τον ακριβώς παραπάνω το κλιματιστικό αυξάνει την απόδοση του από 8%-12%. Επισημαίνεται βέβαια, ότι δεν φράζουμε ποτέ το κλιματιστικό μηχάνημα με διάφορα εμπόδια, το κλιματιστικό πρέπει να αναπνέει ελεύθερα για να μπορεί αποδίδει.
• Για τον ύπνο μπορούμε να χρησιμοποιούμε μαξιλάρια φαγόπυρου ή μαυροσίταρου που δεν κρατάνε την θερμότητα του σώματος όπως τα συμβατικά μαξιλάρια και έτσι κοιμόμαστε πιο δροσερά.
Όλα τα παραπάνω δεν έχουν κανένα ενεργειακό όφελος, εάν το κλιματιστικό μας δεν είναι καλοσυντηρημένο, με ότι αυτό σημαίνει πέραν της επιπλέον δαπάνης λειτουργίας, αλλά και της προστασίας της υγείας μας.
Η τακτική συντήρηση και ο σωστός καθαρισμός του κλιματιστικού είναι το νούμερο ένα διότι βοηθά όχι μόνο στη διάρκεια ζωής του μηχανήματος και την αποφυγή δαπανηρών μηχανικών βλαβών, αλλά βελτιώνει και την ποιότητα, την υγιεινή και την απόδοση λειτουργίας του, μειώνοντας έτσι και την κατανάλωση ενέργειας. Ξεκινώντας από τις πολύ απλές και καταλήγοντας στις πιο εξειδικευμένες επεμβάσεις, η διαδικασία συντήρησης των κλιματιστικών μηχανημάτων πρέπει να περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον :
• Συχνό καθαρισμό στις γρίλιες και τα πτερύγια του εσωτερικού μηχανήματος, ώστε να αποφεύγεται εκεί η συσσώρευση σκόνης που στη συνέχεια μεταδίδεται στο χώρο με τη ροή αέρα.
• Επιφανειακό καθαρισμό με νερό (με το λάστιχο του κήπου) της εξωτερικής μονάδας.
• Καθαρισμός των φίλτρων αέρα της εσωτερικής μονάδας. Τα φίλτρα στις οικιακές μονάδες είναι απλές μεμβράνες που αφαιρούνται εύκολα, πλένονται με νερό και επανατοποθετούνται στην συσκευή αφού στεγνώσουν. Καλό είναι να καθαρίζονται τα φίλτρα λίγο πριν την έναρξη της θερινής περιόδου. Φραγμένα φίλτρα μειώνουν την απόδοση της συσκευής και αυξάνουν την κατανάλωση ενέργειας.
• Βαθύ καθαρισμό του εσωτερικού μηχανήματος από εξειδικευμένο συνεργείο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Εκτός από τα φίλτρα γίνεται καθαρισμός και των εναλλακτών και με τη χρήση κατάλληλων χημικών εξουδετερώνονται τυχόν μικροοργανισμοί εντός της εσωτερικής μονάδας.
Χριστοδουλίδης Μιχαήλ
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ – Ενεργειακός Επιθεωρητής
