Λεωφόρος Βουλιαγμένης: Η λεωφόρος των αρχαίων μυστικών
Εκεί όπου βρίσκονται σήμερα οι Δήμοι Παλαιού Φαλήρου, Αλίμου, Ελληνικού-Αργυρούπολης και Γλυφάδας στην αρχαιότητα είχαν αναπτυχθεί με την ίδια ακριβώς ακολουθία οι αττικοί δήμοι του Φαλήρου, του Αλιμούντος, του Ευωνύμου και της Αιξωνής.
Μάρτυρας ο Στράβωνας που γράφει: «Μετά δε τον Πειραιά, Φαληρείς δήμος εν τη εφεξής παραλία. Είθ’ Αλιμούσιοι, Αιξωνείς, Αλαιείς Αιξωνικοί… και κατά τους Αιξωνέας δ’ εστίν Υδρούσσα».
Δεν είναι το μόνο εντυπωσιακό στοιχείο που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Σύμφωνα πάντοτε με τα ανασκαφικά ευρήματα, η γραμμή 2 του μετρό και η Λεωφόρος Βουλιαγμένης ακολουθούν την πορεία της αρχαίας Αστικής Οδού, η οποία συνέδεε την πόλη των Αθηνών με τους δήμους στα δυτικά του Υμηττού φτάνοντας μέχρι το Ιερό του Σουνίου και τα μεταλλεία της Λαυρεωτικής.
Οι αρχαιολόγοι ερεύνησαν πολλά και σημαντικά κατάλοιπα από αρχαίες εγκαταστάσεις και παρόδια κτίσματα και νεκροταφεία. Εναν άκρως ενδιαφέροντα απολογισμό κατέθεσε η αρχαιολόγος Κωνσταντίνα Καζά-Παπαγεωργίου στον τόμο «Η αρχαία Αστική Οδός και το μετρό κάτω από τη λεωφόρο Βουλιαγμένης», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καπόν».
Μαρμάρινο άγαλμα λιονταριού που κρατάει ανάμεσα στα πόδια του κεφαλή μοσχαριούΜαρμάρινο άγαλμα λιονταριού που κρατάει ανάμεσα στα πόδια του κεφαλή μοσχαριού.
Πρόκειται για μια φροντισμένη έκδοση υψηλής αισθητικής -όπως όλες οι εκδόσεις του Μωυσή και της Ραχήλ Καπόν- με σφαιρική όσο και εύληπτη παρουσίαση που εκτείνεται σε 192 σελίδες. Εικονογραφήθηκε με 322 εξαιρετικές φωτογραφίες.
Μετακίνηση και επανατοποθέτηση ευρημάτων από τις ανασκαφέςΜετακίνηση και επανατοποθέτηση ευρημάτων από τις ανασκαφές.
Η έκδοση έγινε με την υποστήριξη της εταιρείας που κατασκεύασε το έργο. Παρουσιάζει τις ανασκαφές που διεξήγαγε η Αρχαιολογική Υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Η έκδοση συμπληρώνει το έργο «Η πόλη κάτω από την πόλη» που παρουσιάζει τις ανασκαφές και τα ευρήματα στο βασικό δίκτυο του μετρό. Τον πρόλογο έγραψε ο ακαδημαϊκός Μ. Τιβέριος. Ολόκληρη η περιοχή έχει διαρκή κατοίκηση από τα προϊστορικά χρόνια, οπότε και τα ευρήματα των ανασκαφών ήταν πολλά και ήρθαν να συμπληρώσουν την εικόνα από ανασκαφές που έχουν διεξαχθεί κατά καιρούς.
Από τα μοναδικά ευρήματα είναι η μυκηναϊκή εγκατάσταση επεξεργασίας λιναριού, που βρέθηκε ολόκληρη κατά τη διάρκεια εργασιών για την κατασκευή του σταθμού στον Αλιμο. Μέρος των αρχαιοτήτων αποσπάσθηκε από τον Δημήτρη Κορρέ και επανατοποθετήθηκε στην επιφάνεια. Μαζί εντοπίσθηκε τμήμα από την απότομη κοίτη ενός χειμάρρου στην οποία είχε διαμορφωθεί σύστημα διαχείρισης υδάτων από αγωγούς και ορύγματα, συνολικού εμβαδού 3.000 τετραγωνικών, όπου γινόταν το πρώτο στάδιο της επεξεργασίας.
Η μεγάλη έκταση και ο μεγάλος επίσης όγκος του κατεργαζόμενου προϊόντος οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η μυκηναϊκή εγκατάσταση βρισκόταν υπό τον έλεγχο του ηγεμόνα που κατοικούσε στην Ακρόπολη των Αθηνών.
«Η αρχαία Αστική Οδός και το μετρό κάτω από τη λεωφόρο Βουλιαγμένης» αναφέρεται σε πολλά ακόμη μυστικά της πολυσύχναστης σήμερα λεωφόρου. Τα κινητά ευρήματα από τις ανασκαφές όλων των σταθμών της γραμμής 2 του μετρό είναι πολλά και εντυπωσιακά. Ανάμεσά τους αγάλματα, αγγεία επώνυμων ζωγράφων της αρχαιότητας αλλά και θησαυροί νομισμάτων, που παρουσιάζονται με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο στον τόμο.
Ξεχωρίζει ωστόσο ο λεγόμενος «Τάφος του ποιητή» που βρέθηκε στη Δάφνη κυρίως για τα κτερίσματα που συνόδευαν τον νεαρό νεκρό, θύμα του λοιμού των Αθηνών. Ηταν σπάνια μουσικά όργανα και αντικείμενα, μια πρώιμη μορφή άρπας, που δεν τη γνωρίζαμε έως τώρα, λύρα από κέλυφος χελώνας, ξύλινος αυλός, χάλκινο μελανοδοχείο, γραφίδα, σπαράγματα από πάπυρο (το αρχαιότερο ελληνικό χειρόγραφο κατά τη συγγραφέα), τέσσερα πήλινα κερωμένα πινακίδια που ήταν δεμένα σε βιβλίο.
[Αγγελική Κώττη, πηγή]
