Μεσούντος του Εμφυλίου Πολέμου, ο 22χρονος κομουνιστής Ευστράτιος Μουτσογιάννης δολοφονεί, την Πρωτομαγιά του 1948, τον υπουργό Δικαιοσύνης Χρήστο Λαδά, έξω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Καρύκη (Καρύτση), στο κέντρο της Αθήνας.
Ο 57χρονος Χρήστος Λαδάς ήταν δικηγόρος κι εκλεγόταν βουλευτής επί σειρά ετών με τη σημαία του Κόμματος των Φιλελευθέρων. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας Πάγκαλου είχε υπερασπιστεί στα δικαστήρια κομουνιστές, που κατηγορούνταν για εσχάτη προδοσία εξαιτίας της θέσης του ΚΚΕ για αυτονόμηση της Μακεδονίας.
Προπολεμικά είχε διατελέσει υφυπουργός Συγκοινωνίας (1930-1932), σε μία από τις κυβερνήσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου. Στις 7 Σεπτεμβρίου 1947 ορκίστηκε υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση συνεργασίας «Λαϊκών» και «Φιλελευθέρων» με πρωθυπουργό τον βετεράνο φιλελεύθερο πολιτικό Θεμιστοκλή Σοφούλη. Στόχος αυτού του κυβερνητικού σχήματος, που είχε τις ευλογίες των Αμερικανών, ήταν η εφαρμογή του Δόγματος Τρούμαν και η συντριβή της κομμουνιστικής ανταρσίας.
Ο Λαδάς κατά τη διάρκεια της σύντομης θητείας του στο Υπουργείο Δικαιοσύνης υπήρξε απηνής διώκτης των κομουνιστών. Εισηγήθηκε τον νόμο 509/47 «Περὶ μέτρων ασφαλείας του Κράτους, του πολιτεύματος, του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών»», που έστειλε στο εκτελεστικό απόσπασμα εκατοντάδες κομουνιστές, ενώ ο ίδιος είχε βάλει την υπογραφή του για την εκτέλεση σημαντικού αριθμού κομουνιστών. Έτσι, ο Αιγινήτης πολιτικός είχε μπει στο στόχαστρο του ΚΚΕ.
Η δολοφονία
Το πρωί του Μεγάλο Σαββάτου, ημέρα της Πρωτομαγιάς, ο Χρήστος Λαδάς εξήλθε της οικίας του και μετέβη τον παρακείμενο ναό του Αγίου Γεωργίου Καρύκη (Καρύτση), όπου τελούνταν η λειτουργία της Πρώτης Ανάστασης, για να ανάψει ένα κερί. Μόλις εκτέλεσε το θρησκευτικό του καθήκον βγήκε από την εκκλησία και κατευθύνθηκε στο υπηρεσιακό του αυτοκίνητό του, μία μαύρη αμερικανική λιμουζίνα μάρκας «Μπιούικ» για να μεταβεί στο υπουργείο.
Καθ’ ην στιγμήν το υπουργικό αυτοκίνητο διήρχετο με χαμηλή ταχύτητα μπροστά από την είσοδο του φιλολογικού συνδέσμου «Παρνασσός», ένας νεαρός έτρεξε πίσω του και πέταξε μία χειροβομβίδα, η οποία, αφού τρύπησε το τζάμι, έπεσε στην πίσω θέση, όπου καθόταν ο Λαδάς. Η έκρηξη ήταν τρομακτική και προκάλεσε τον βαρύ τραυματισμό του υπουργού, ο οποίος εξέπνευσε το βράδυ της ίδιας ημέρας στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού.
Ο δράστης, φορώντας στολή σμηνίτη της Πολεμικής Αεροπορίας για κάλυψη, προσπάθησε να χαθεί στα γύρω στενοσόκακα της περιοχής, αλλά έγινε αντιληπτός από πολίτες και από προσδραμόντες αστυνομικούς, οι οποίοι τον καταδίωξαν, τον πυροβόλησαν και τον τραυμάτισαν στον θώρακα.
Στην προσπάθειά του να διαφύγει έριξε μία χειροβομβίδα κατά των διωκτών του, με αποτέλεσμα ένας αστυφύλακας να σκοτωθεί, δύο να τραυματισθούν, καθώς κι ένας διαβάτης. Τελικά, ο Μουτσογιάννης συνελήφθη από ένα στρατιώτη, αφού προηγουμένως είχε ρίξει εναντίον του μία ακόμη χειροβομβίδα, η οποία δεν εξερράγη.
Ο δράστης διακομίσθηκε και αυτός στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού για νοσηλεία. Εκεί, ένας αστυνομικός, μεταμφιεσμένος σε γιατρό, κέρδισε την εμπιστοσύνη του και ο Μουτσογιάννης, αφού του αποκάλυψε την ταυτότητά του, παραδέχθηκε ότι ήταν μέλος της διαβόητης ΟΠΛΑ και ενεργούσε κατ’ εντολήν του ΚΚΕ.
Τα επακόλουθα της δολοφονίας του Χρήστου Λαδά
Η δολοφονία του Χρήστου Λαδά προκάλεσε την άμεση και σκληρή αντίδραση της κυβέρνησης Σοφούλη. Την ίδια ημέρα επεβλήθη στρατιωτικός νόμος στην Αθήνα και την Τρίτη του Πάσχα (4 Μαΐου), τουλάχιστον 150 κομουνιστές, καταδικασμένοι, σε θάνατο, εκτελέστηκαν ανά τη χώρα.
Στις 17 Ιουνίου 1948 άρχισε η δίκη του Ευστράτιου Μουτσογιάννη και επτά συνεργών του στο Στρατοδικείο Αθηνών. Τέσσερις ημέρες αργότερα, στις 21 Ιουνίου, εκδόθηκε η απόφαση, σύμφωνα με την οποία ο Μουτσογιάννης και ο Διονύσιος Καμπανίδης καταδικάστηκαν σε ισόβιο κάθειρξη, επειδή επέδειξαν μεταμέλεια και βοήθησαν τις αρχές στη διαλεύκανση της υπόθεσης. Οι υπόλοιποι έξι καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν στις 25 Ιουνίου στο Γουδή.
Ο Μουτσογιάννης παρέμεινε στη φυλακή έως το 1964, οπότε αποφυλακίστηκε με τα μέτρα επιείκειας της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου. Μέχρι το 2007 ζούσε, οπότε σε μία συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή» εξιστόρησε την προσωπική του περιπέτεια.
Σχετικά
Στη μνήμη του δολοφονηθέντος πολιτικού, ένας δρόμος στο κέντρο της Αθήνας, όπου βρισκόταν η οικία του, φέρει το όνομά του («οδός Χρήστου Λαδά»).