Ανησυχία επικρατεί στα ελληνικά νοσοκομεία τις τελευταίες ημέρες, αφού ο πολυανθεκτικός μύκητας Candida Auris βρίσκεται σε έξαρση στις ΗΠΑ. Ο τριπλασιασμός των κρουσμάτων, δημιουργεί προβληματισμό στην διεθνή επιστημονική κοινότητα, αφού ο μύκητας δεν ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά και εμφανίζεται θανατηφόρος στο 60% των περιπτώσεων.
Ωστόσο, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΔΥ, στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, ο μύκητας καταλαμβάνει μόλις το 4,4% των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Ενώ στο 40%, κυριαρχούν η κλεμπσιέλλα και το Αcinetobacter, το οποίο ταξινομείται στα πανανθεκτικά παθογόνα που δεν υποχωρούν σε καμία θεραπεία και αντιβιοτικό.
«Υπάρχουν πολλά πανανθεκτικά μικρόβια, για τα οποία δεν έχουμε καμία αγωγή»
Στο πλαίσιο αυτό, η Καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας και Διευθύντρια της Πανεπιστημιακής ΜΕΘ του Nοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος «Σωτηρία», Αντωνία Κουτσούκου κάνει λόγο για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γιατροί στη διαχρονική μάχη τους με τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις.
«Προφανώς υπάρχει ανησυχία, γιατί όταν διασπείρεται ένα μικρόβιο ή ένας μύκητας καινούργιος όπως ο μύκητας Candida Auris, προστίθεται σε όλα εκείνα που μας απειλούν. Υπάρχουν πολλά πολυανθεκτικά, αλλά και πανανθεκτικά μικρόβια, για τα οποία δεν έχουμε καμία αγωγή και κανένα φάρμακο. Όταν λοιπόν ο αριθμός των “κακών” μικροβίων αυξάνει, αυτό είναι κομμάτι ανησυχίας, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία» εξηγεί αρχικά.
«Μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη σε σοβαρά πάσχοντες ασθενείς»
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΟΔΥ, Θεοκλή Ζαούτη, το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα προέρχεται από τα υπόλοιπα πολυανθεκτικά μικρόβια και όχι από τον μύκητα Candida Auris:
«Όντως βλέπουμε την Candida Auris να έχει εμφανιστεί, όπως σε άλλες χώρες, αλλά ακόμα είναι σε ένα χαμηλό ποσοστό στα νοσοκομεία μας», υπογράμμισε, ενώ επεσήμανε πως ο συγκεκριμένος μύκητας μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη σε σοβαρά πάσχοντες ασθενείς, όπως είναι οι νοσηλευόμενοι σε ΜΕΘ, άτομα σε ανοσοκαταστολή και γενικότερα άτομα σε μακρόχρονη νοσηλεία.
Ο Θεοκλής Ζαούτης εξηγεί πως η πρόληψη και οι κανόνες υγιεινής των χεριών από τα μέλη του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, ο σχολαστικός καθαρισμός των επιφανειών και εφαρμογή ορθών πρακτικών στη διαχείριση των ασθενών, είναι κρίσιμης σημασίας για τον έλεγχο των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.
«Η εφαρμογή των μέτρων θα επηρεάσει όχι μόνο την Candida Auris, αλλά θα μας προστατεύσει και από τα άλλα πιο συχνά ενδονοσοκομειακά μικρόβια, τα οποία ως γνωστόν ταλανίζουν τα ελληνικά νοσοκομεία» καταλήγει ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ.
Candida Auris και άλλα παθογόνα στη ΜΕΘ του «Σωτηρία»
Στο Νοσοκομείο “Σωτηρία” και τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) έχουν εντοπιστεί μέσα στον τελευταίο χρόνο αρκετές περιπτώσεις μολύνσεων με Candida Auris.
«Τον τελευταίο χρόνο έχουμε αποικισμό με Candida Auris αλλά δεν είχαμε ιδιαίτερα προβλήματα. Αντίθετα είχαμε νόσο από κλεμπσιέλλες και Acinetobacter πανανθεκτικά, που μας προκάλεσαν τεράστιο πρόβλημα. Το Acinetobacter θα σε σκοτώσει, όμως, το Candida Auris, νομίζω σε σκοτώνει λιγότερο» λέει η κυρία Κουτσούκου.
Σύμφωνα με τη Διευθύντρια της Πανεπιστημιακής ΜΕΘ του «Σωτηρία», πιο επικίνδυνα αποδείχθηκαν τα άλλα παθογόνα που κατακλύζουν τις ΜΕΘ του ΕΣΥ. O μύκητας Candida Auris στην κλινική πράξη, δεν φαίνεται να είναι τόσο θανατηφόρος.
«Μέχρι τώρα δεν έχουμε δει το Candida Auris να είναι τόσο θανατηφόρο που να μας τρομάζει περισσότερο απ΄ότι μας τρομάζουν τα άλλα. Υπάρχουν πολλά και πολυανθεκτικά μικρόβια στο νοσοκομείο και κυρίως στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Η εμπειρία έχει δείξει ότι δεν είναι τόσο θανατηφόρος μύκητας, ώστε να συμμεριζόμαστε την ανησυχία του CDC», σημειώνει η Καθηγητήτρια κ. Κουτσούκου.
«Δεν μπορεί ο νοσηλευτής που νοσηλεύει τον άρρωστο με την Candida Auris, να νοσηλεύει και τον διπλανό»
Μάλιστα, κάνει λόγο για υποστελεχωμένα από προσωπικό δημόσια νοσοκομεία, στα οποία δεν ευνοείται η σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής, για τη διαχείριση των λοιμώξεων από τα πολυανθεκτικά μικρόβια.
«Δεν μπορεί ο νοσηλευτής που νοσηλεύει τον άρρωστο με την Candida Auris, να νοσηλεύει και τον διπλανό. Η Candida Auris θέλει απομόνωση. Απομόνωση σημαίνει ο άρρωστος να έχει το δικό του νοσηλευτή, σε 24ωρη βάρδια. Τρεις νοσηλευτές το 24ωρο δηλαδή. Αυτό ήταν το warning του CDC: ότι είναι εύκολα μεταδοτικός μύκητας και δεν φεύγει εύκολα. Σκεφτείτε λοιπόν τώρα αν ένας νοσηλευτής έχει τρεις ή τέσσερις αρρώστους τη νύχτα. Πώς θα προσπαθήσει να μην αποικήσει τους διπλανούς από τον άρρωστο που έχει Auris» διερωτάται η Αντωνία Κουτσούκου.
Όπως εξηγεί, η πρόσφατη εγκύκλιος της αναπληρώτριας Υπουργού Υγείας, Μίνας Γκάγκα, που μείωσε από τους 6 (εισήγηση του ΚΕΣΥ) στους 3 τους νοσηλευτές ανά κλίνη ΜΕΘ, θέτει επιπλέον εμπόδια στη σωστή διαχείριση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.
«Σύμφωνα με την εγκύκλιο που υπέγραψε η αναπληρώτρια Υπουργός, οι Μονάδες πρέπει να έχουν τρεις νοσηλευτές για κάθε κλίνη, που είναι το ελάχιστο. Το ΚΕΣΥ είχε προτείνει 6 νοσηλευτές, αλλά ούτε τρεις δεν έχουμε. Για ψάξτε στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, οι οποίες ενισχύθηκαν -υποτίθεται- με την πανδημία, ποια Μονάδα έχει τρεις νοσηλευτές ανά κλίνη; Δηλαδή, αν έχεις 50 κλίνες πρέπει να έχεις 150 νοσηλευτές. Κι αν έχεις 17 κλίνες που έχω εγώ, πρέπει να έχεις 51 νοσηλευτές. Μα εμείς έχουμε μόλις 35. Αυτούς τους ελάχιστους νοσηλευτές, πώς θα τους βάλεις να κάνουν υγιεινή των χεριών και να προλάβουν τη μετάδοση των λοιμώξεων;» επισημαίνει.
Και σαν να μην έφτανε η έλλειψη προσωπικού, πολύ συχνά λείπουν από τα νοσοκομεία ακόμη και τα αντιδραστήρια, τα οποία απαιτούνται για να υποβάλλουν οι γιατροί σε γρήγορα τεστ τους ασθενείς και να καταλήγουν έγκαιρα στην ενδεδειγμένη θεραπεία για τα ενδονοσοκομειακά παθογόνα.
«Τι συζητάμε τώρα; Όταν το νοσοκομείο δεν έχει καν αντιδραστήρια για να δεις από τι είναι αποικισμένος ο άρρωστος και περιμένεις τρεις μέρες να βγει η καλλιέργεια, τι κάνεις; Του δίνεις αντιβιοτικά. Γιατί αυτό μόνο έχεις να δώσεις και φοβάσαι να μην εξελιχθεί και δίνεις “εμπειρική αγωγή”. Αυτό συμβάλλει στην κατάχρηση των αντιμικροβιακών. Άρα δεν είναι μόνο το προσωπικό για τον έλεγχο των λοιμώξεων, αλλά σίγουρα είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο», καταλήγει η Καθηγήτρια Αντωνία Κουτσούκου.