Απόστολος Αποστόλου
O Ανρί Μισώ έγραψε κάποτε: «Σε μια χώρα δίχως νερό, τι μπορεί να βγει απ’ τη δίψα; /Περηφάνια./ Αν ο λαός της είναι ικανός.»
Η δίψα στη χώρα μας είναι μεγάλη, δίψα ελευθερίας, ασφάλειας, αξιοπρέπειας. Η παθητικότητα των νοημάτων, το εμπόριο των αξιών, ο κόσμος της φαινομενικότητας που μοιράζει ρόλους και εξουσίες, όλα μαζί φτιάχνουν έναν επιταχυνόμενο κόσμο της νέας εποχής.
Έτσι φθάσαμε να ζούμε στο τέλος του αντικειμενοποιημένου χρόνου των πράξεων μας. Οι πράξεις μας είναι ανάξιες στο να θωρακίσουν μια πίστη, μια βούληση και στη γενική τους αδιαθεσία γίνονται δηλώσεις ακινησίας.
Στην πραγματικότητα επισήμως είμαστε κάτοχοι μιας παρένθετης ζωής που έχουμε αποκλείσει τον εαυτό μας από αξιώσεις.
Ήρθαν κάποιοι και μας είπαν ότι θα ζήσουμε στο ψηφιοποιημένο κράτος της ευημερίας (για παράδειγμα ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης που εμπνέεται από τον Γιούβαλ Χαράρι σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση του) όμως τα συστήματα GPS-τηλεδιοίκησης απουσίαζαν από τα τρένα.
Η ψηφιακή τεχνολογία είναι αναγκαία στις θετικές πλευρές της ζωής, φαίνεται όμως ότι υπάρχουν και εκείνοι που μπορεί να ονειρεύονται ότι η ψηφιακή τεχνολογία χρησιμοποιείται και στις λεπτότατες λοβοτομές ελέγχου του νου και στις εντεινόμενες παρακολουθήσεις και επιτηρήσεις.
Βλέπετε το καθαρό είναι της φεουδαρχίας αντικαταστάθηκε από τη ψηφιοποιημένη τεχνολογία του υπερ-κράτους. Ο Νίτσε έγραφε ότι «κάθε εξέλιξη μπορεί εύκολα να καταστεί μια ένοχη χειραφέτηση, η οποία στο τέλος πληρώνεται με την απώλεια της ελευθερίας μας.»
Το στοίχημα για το προτεινόμενο μοντέλο ζωής που δρέπει δάφνες είναι οι πολίτες να κατανοήσουν τη λειτουργία της εκσυγχρονισμένης αλλοτρίωσης ως συνθήκη επιβίωσης. Έτσι γίνεται εφικτή η μετατροπή του κόσμου σε μετ-εμπειρικό υπερ-όραμα.
Το έγκλημα στα Τέμπη βαφτίζεται ως ανθρώπινο λάθος (στην εποχή της ψηφιοποιημένης παρακολούθησης που εδώ ήταν ανύπαρκτη, αλλά υποχρεωτική η παρακολούθηση των πολιτών) και για κάποιους άλλους θυσία με μελλοντική δικαίωση. Γνωστός δημοσιογράφος σχολιάζοντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ το σιδηροδρομικό δυστύχημα με τους δεκάδες νεκρούς και τραυματίες, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στις δύο τραγωδίες που είχαν σημειωθεί στα Τέμπη, το 1999, με τους 6 νεκρούς φιλάθλους του ΠΑΟΚ και το 2003, με τους 21 νεκρούς μαθητές από το Μακροχώρι Ημαθίας. Είπε λοιπόν τα ξέπνοα επιχειρήματά του, με το μονόδοξο δημοσιογραφικό τόνο που χαρακτηρίζει πολλούς τηλεοπτικούς δημοσιογράφους : «…και να μάθουμε και κάτι από αυτό. Γιατί, ξέρεις, για τους γονείς των 21 παιδιών που χάθηκαν σε εκείνη τη σχολική εκδρομή, τίποτα δεν έχει σημασία, τα παιδιά τους χάθηκαν. Ή για τους γονείς και τους φίλους των φιλάθλων του ΠΑΟΚ που σκοτώθηκαν το 1999, στο λεωφορείο που τους γύριζε από την Αθήνα πίσω στη Θεσσαλονίκη. Αλλά, ο θάνατός τους, εμείς μπορούμε να λέμε, ότι δεν πήγε εντελώς χαμένος, διότι, ακριβώς με αυτά τα δύο συγκλονιστικά γεγονότα, έγινε μια τεράστια εθνική κινητοποίηση, φτιάχτηκε ένας δρόμος, ο οποίος είναι σύγχρονος … Λέω, ότι αυτό μπορεί να είναι το σημείο τομής, ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει επιτέλους ξανά σιδηρόδρομο που να λειτουργεί καλά και να λειτουργεί ασφαλώς».
Στα παραπάνω άκλητα και ακατάγραφα του γνωστού δημοσιογράφου που προκαλούν ναυτία να του πούμε ότι ο άνθρωπος ανήκει πανηγυρικά στη ζωή και ως εκ τούτου θα πρέπει να ξέρει ότι κανένας θάνατος δε μπορεί να δικαιωθεί. Ας μάθει ότι ο θάνατος παραμένει απροσπέλαστος, είναι ένα κενό που μηδενίζει και δεν ψηλαφιέται από τον άνθρωπο. Εξάλλου η ζωή δεν αποκαλύπτεται σ’ ένα επέκεινα θανάτου. Ψιλά γράμματα ενδεχομένως για κάποιους όλα αυτά, που ξέρουν μόνο από αποξηραμένες λογικές.
Πέραν τούτου με νωπό το σπαραχτικό θρήνο η κυβέρνηση όρισε τριμελή επιτροπή που θα διερευνήσει τις αιτίες της τραγωδίας των Τεμπών ενώ μόλις πριν ενάμιση μήνα, στις 21.1.2023, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο ν. 5014/2023. Και με το άρθρο 3 του νόμου αυτού συστήθηκε ως Ανεξάρτητη Αρχή ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων. Το πλήρως παρανοϊκό είναι ότι στη νεοσυσταθείσα επιτροπή διορίστηκε ελεγκτής που είναι επίσης και ελεγχόμενος για να αποχωρήσει ύστερα από επικρίσεις. Ο κ. κ. Γιώργος Γεραπετρίτης ανακοινώνει τη σύσταση Ειδικής Επιτροπής για τη διερεύνηση και ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών που οδήγησαν στη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών. Μια ερμηνευτική εκδοχή (της ασάφειας που καλύπτει η ανακοίνωση) σημαίνει ότι θα εξεταστούν οι δομικοί/συστημικοί και λειτουργικοί κανόνες σε βάθος χρόνου για τις παθογένειες, αλλά θα περιοριστεί η έρευνα αναφορικά με το άθροισμα των ατομικών κακοδιαχειρίσεων και αντικειμενικής ευθύνης αρμόδιου υπουργού.
Μήπως τελικά η κυβέρνηση περιδινείται στο απόλυτο τίποτα. Έτσι και αλλιώς ένα σκονάκι στα χέρια του πρώην υπουργού Υποδομών και Μεταφορών δίνει εξηγήσεις για το βράδυ του δυστυχήματος. Με τα τελευταία γεγονότα δεν κατέχουμε καμιά ελπίδα, καμιά αλήθεια, μοιραζόμαστε όμως μια ανησυχία. Γι’ αυτό ας μην αφήσουμε την τραγωδία των Τεμπών να γίνει μια ξεθυμασμένη υπόθεση, ας μην επιτρέψουμε να μας υποτιμήσουν και πάλι την αξία του πόνου και ας κάνουμε την ευθύνη όπλο διεκδίκησης.
Απόστολος Αποστόλου. Καθηγητής κοινωνικής και πολιτικής φιλοσοφίας